ლგბტქი ადამიანებს უამრავი მძიმე ბრძოლის გადატანა მოუხდათ თავიანთი უფლებების მოსაპოვებლად და განსახორციელებლად. თემის წევრები და მათი მხარდამჭერები დღემდე იბრძვიან, რათა ლგბტქი ადამიანებმა, როგორც საზოგადოების სრულფასოვანმა წევრებმა, ღირსეული ცხოვრება შეძლონ. მიუხედავად განუწყვეტელი ბრძოლისა,
2022 წელი ლგბტქი უფლებების მიმართულებით გამოწვევებით იყო სავსე. მსოფლიოში არაერთი სასიკეთო ცვლილება მოხდა, თუმცა ამის საპირწონედ, მემარჯვენე ჯგუფების გაძლიერება და უფლებრივი მდგომარეობის გაუარესების შემთხვევებიც ვიხილეთ.
მსოფლიოს მნიშვნელოვანი ქვიარ მოვლენები 2022 წელს
იმავეს თქმა შეიძლება საქართველოზეც — ერთი მხრივ, გაუმჯობესდა სიტუაცია ლგბტქი მიმღებლობის მიმართულებით, თუმცა, მეორე მხრივ, საშიში პროცესის მომსწრეები ვართ, როცა სახელმწიფო პოლიტიკის დონეზე ლგბტქი უფლებების სრული უარყოფა ხდება.
აღნიშნულ სტატიაში იმ მნიშვნელოვან ლგბტქი მოვლენებს გადაავლებთ თვალს, რომლებიც 2022 წელს, საქართველოში მოხდა.
დროებითი ლგბტქი საცხოვრისის გახსნა
2022 წლის დასაწყისში თემიდამ ლგბტქი თემის წევრებისთვის დროებითი საცხოვრისის სერვისი დანერგა, რაც კრიზისულ მდგომარეობაში მყოფი ქვიარ ადამიანებისთვის, რომელთაც საცხოვრისი დაკარგეს, უმნიშვნელოვანესია.
თემიდას დროებითი ქვიარ საცხოვრისი ადამიანების გაძლიერებაზე ზრუნავს და გამოწვევებთან გამკლავებისთვის დროს აძლევს. ამასთან, საცხოვრისის მულტიფუნქციური გუნდი მუდმივად ცდილობს, თემის წევრებს მენტალური ჯანმრთელობის გამოწვევებთან გამკლავებაში დაეხმაროს და დასაქმების შესაძლებლობებზე წვდომა გაუადვილოს, რათა დროებითი საცხოვრისის დატოვების შემდეგ, საკუთარ თავზე ზრუნვა მეტი შემართებით შეძლონ.
მაშინ, როცა სახელმწიფოს არ აქვს საცხოვრისის ერთიანი პოლიტიკა, რომელიც სხვადასხვა სოციალური ჯგუფის გამოწვევებს გაითვალისწინებდა და უსახლკაროდ დარჩენილი ადამიანების მხარდამჭერის შესაძლებლობას შექმნიდა, თემიდას საცხოვრისი ის წამოწყებაა, რომელიც ქვიარ ადამიანების რეალობას ცვლის.
დრეგ სცენის განვითარება
ქართული დრეგ სცენა მრავალ წელს ითვლის. დრეგი, ერთი მხრივ, ქვიარ ხელოვნების განვითარებას უწყობს ხელს და თემის არაერთი წევრისთვის შემოსავლის წყაროა, მეორე მხრივ, ქვიარ ადამიანებს თვითგამოხატვის საშუალებას აძლევს. ამიტომ, საინიციატივო ჯგუფისა და თბილისი პრაიდის დრეგ მეჯლისი, რომელიც 2022 წლის გაზაფხულზე დაიწყო, დრეგ ხელოვნების განვითარებისთვის უმნიშვნელოვანესი წამოწყებაა.
დრეგ მეჯლისი შემსრულებელთა ცნობადობის გაზრდას უწყობს ხელს, ახალ-ახალ ადამიანებს აძლევს საშუალებას, რომ საკუთარი თავი ამ მიმართულებით განავითარონ. აღსანიშნავია ყოველკვირეული დრეგ ღონისძიებები ქვიარ და ქვიარ მეგობრულ სივრცეებში, რაც დრეგის მზარდ პოპულარობაზე და მუდმივად განვითარებად ხარისხზე მიანიშნებს.
დრეგ ხელოვნების მიმართულებით კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი სიახლე, დრეგ კოლექტივ KOSA-ს ღონისძიებებია, რომლებიც წარმატებით იმართება ქართულ ქვიარ სივრცეებში და მეტიც, პროგრამა სომხეთშიც წარადგინეს.
პრაიდ ფესტივალი შედგა
Tbilisi Pride-მა 2022 წლის ზაფხულში პრაიდ ფესტივალი გამართა, რომელიც რეგიონულ კონფერენციას, ქართულ ქვიარ ფილმ სველი ქვიშის პრემიერასა და მუსიკალურ ფესტივალს მოიცავდა. 2022 წლის პრაიდ ფესტივალი 3 სხვადასხვა დახურულ ღონისძიებას აერთიანებდა და წლევანდელი წელი გაძლიერების, გაერთიანების წელი იყო.
მიუხედავად იმისა, რომ ძალადობრივი ჯგუფების მუქარა გარკვეულ რისკებს ქმნიდა, ფესტივალი მშვიდ გარემოში მაინც შედგა და ათასობით ადამიანი უსაფრთხო სივრცეში გააერთიანა.
გენდერის მარკერის ცვლილებასთან დაკავშირებით ევროპული სასამართლოს გადაწყვეტილება
ადამიანის უფლებათა ევროპულმა სასამართლომ ტრანსგენდერი კაცების გენდერის სამართლებრივი აღიარების საქმეზე დარღვევა დაადგინა. ევროპული სასამართლოს მიერ გამოქვეყნებული განცხადების მიხედვით, დადგინდა, რომ დაირღვა კონვენციის მე-8 მუხლი.
საიას განცხადების მიხედვით, “სასამართლომ ხაზი გაუსვა, რომ ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის მე-8 მუხლი სახელმწიფოს ავალდებულებს, უზრუნველყოს სწრაფი, გამჭვირვალე და ხელმისაწვდომი პროცედურები, რომლის საშუალებითაც შესაძლებელი იქნება რეგისტრირებული სქესის მარკერის შეცვლა”.
აღნიშნული გადაწყვეტილება უმნიშვნელოვანესია, რადგან ცხადყოფს, რომ სახელმწიფოს არ აქვს გამჭვირვალე, მოქალაქეზე მორგებული გენდერის მარკერის ცვლილების სამართლებრივი მექანიზმი და შესაძლოა ტრანს* უფლებებისთვის ბრძოლაში გადამწყვეტი მნიშვნელობის იყოს.
პოლიტიკური, ინსტიტუციური ჰომოფობიისა და ტრანსფობიის სახიფათო პროცესი
აღნიშნულ ქვეთავში არა ერთ კონკრეტულ მოვლენაზე, არამედ იმ სახიფათო პროცესებზე უნდა გავამახვილოთ ყურადღება, რაც ქართულ პოლიტიკურ სივრცეში 2022 წელს ხდებოდა.
როგორც ყოველ წელს, საჯარო, გადაწყვეტილების მიმღები პირები პირდაპირ თუ ირიბ ჰომოფობიურ განცხადებებს წელსაც აკეთებდნენ, მათ შორის, გამორჩეული ქვეყნის პრემიერმინისტრის, ირაკლი ღარიბაშვილის ფრაზა იყო, რომელმაც კონსტიტუციით გარანტირებული შეკრების თავისუფლებით სარგებლობის მცდელობას “ანტისახელმწიფოებრივი“ უწოდა.
გარდა ამისა, გენდერული თანასწორობის სახელმწიფო კონცეფციაში შევიდა ჩასწორება და გაჩნდა ჩანაწერი, რომ „კონცეფციის ყველა დებულებაში გენდერის ნიშნით თანასწორობის/გენდერული თანასწორობის შინაარსი განიმარტება იმგვარად, რომ ის მოიცავს ქალსა და კაცს შორის თანასწორობას“. მოცემული ფორმით გენდერული თანასწორობის კონცეფცია სრულად გამორიცხავს ტრანსგენდერ ქალებს თუ ადამიანებს, რომლებიც გენდერული თვითაღქმის არაბინარულ სპექტრზე იმყოფებიან.
კიდევ ერთი სახიფათო პროცესი, რომელიც ქვიარ ადამიანებისთვის მნიშვნელოვანი გამოწვევების საფუძველი შეიძლება გახდეს, ადამიანის უფლებების სტრატეგიის სახელმწიფო დოკუმენტია, რომელიც ლგბტქი უფლებების გაუმჯობესების ხედვას არ ითვალისწინებს, მეტიც, ლგბტქი თემი საერთოდ არ არის ნახსენები. იქიდან გამომდინარე, რომ აღნიშნულ სტრატეგიას სამოქმედო გეგმა უნდა დაეფუძნოს, შეიძლება ითქვას, რომ ხელისუფლება დღის წესრიგიდან ლგბტქი ადამიანების უფლებების სრულად გაქრობას ცდილობს. ეს საშიში პროცესი ადამიანის უფლებების აშკარა რეგრესს, პოლიტიკურ, ინსტიტუციურ ჰომოფობიასა და ტრანსფობიას ცხადყოფს.
სახალხო დამცველის ინსტიტუტთან დაკავშირებული პროცესები
2022 წლის დეკემბერში, საქართველოს სახალხო დამცველის, ნინო ლომჯარიას უფლებამოსილების 6-წლიანი ვადა ამოიწურა.
რამდენიმე თვის წინ სახალხო დამცველობის კანდიდატების დასახელების პროცესი დაიწყო. სულ 19 კანდიდატი იყო რეგისტრირებული, მათ შორის 3-ს — ანა აბაშიძეს, ნაზი ჯანეზაშვილსა და გიორგი ბურჯანაძეს არასამთავრობო ორგანიზაციები უჭერდნენ მხარს. სახალხო დამცველობის კანდიდატების სამუშაო ჯგუფმა კანდიდატები შეაფასეს და არასამთავრობო ორგანიზაციების მიერ წარდგენილ კანდიდატებს მაღალი ქულებიც მიანიჭეს. ამავდროულად, საპარლამენტო მოსმენების პროცესმა ცხადყო, რომ, კანდიდატების დიდ ნაწილს არ გააჩნდა ადამიანის უფლებათა განმტკიცების ხედვა და ბევრი მათგანი მოსმენებისას აკეთებდა ჰომოფობიურ კომენტარებს. გარდა ამისა, ქვიარი ესაუბრა სახალხო დამცველობის ჯანდიდატებს, რომლებმაც ჩვენთან არაერთი საზიანო მოსაზრება გააჟღერეს ქვიარ და ქალთა უფლებების შესახებ.
ამასთან, პოლიტიკური უმრავლესობის წარმომადგენლები ღიად ამბობდნენ, რომ არასამთავრობო ორგანიზაციების კანდიდატებს მხარს არ დაუჭერდნენ. საბოლოოდ, ახალი სახალხო დამცველის არჩევის პროცესი კანდიდატებთან დაკავშირებით კონსენსუსის არ არსებობის გამო ჩავარდა და განახლება მომავალი წლიდან იგეგმება.
დაფუძნდა შემოქმედებითი გაერთიანება სპექტრი
2022 წელს არტისტების, მკვლევრებისა და პუბლიცისტების შემოქმედებითი გაერთიანება, სპექტრი ჩამოყალიბდა, რომელმაც მიზნად დაისახა „ქვიარ სექსუალობის, ემოციების პოლიტიკისა და საზოგადოებრივი ცხოვრების გარშემო მიმდინარე მოვლენების გამოკვლევა, შესწავლა, ანალიზი და მიღებულ ცოდნაზე დაფუძნებით ღია დისკუსიების გახსნა ისეთ საკითხებზე, რომელიც დომინანტური, რეპრესიული, ჰეტერონორმატიული კულტურის რადარებს მიღმა იმალება“.
სპექტრმა ქვიარ არტისტების ცნობადობის გასაზრდელად არაერთი ღონისძიება დაგეგმა, ასევე, ტრანსგენდერი აქტივისტის, ნატა ტალიკიშვილის ქვიარ-იუმორისტული მონოლოგების სერია წამოიწყო, ლგბტქი უფლებებთან დაკავშირებით ღონისძიებები გამართა, რაც ქართული ქვიარ ხელოვნების განვითარებისთვის უმნიშვნელოვანესი წამოწყებაა.
2022 წლის მნიშვნელოვანი კვლევები
2022 წელს, საზოგადოებრივ განწყობებთან და ქვეყანაში ლგბტქი უფლებების განმტკიცებასთან დაკავშირებით რამდენიმე მნიშვნელოვანი კვლევა გამოქვეყნდა, რომლებიც ცხადყოფს, რომ საზოგადოებრივი განწყობები უკეთესობისკენ იცვლება, თუმცა ეს სამართლებრივ, პოლიტიკურ დონეზე არ აისახება.
მაგალითისთვის, WISG-ის კვლევის მიხედვით, 25%-ით არის შემცირებული იმ ადამიანების რიცხვი, ვინც მიიჩნევს, რომ ლგბტქი ადამიანებს შეკრებისა და გამოხატვის თავისუფლება უნდა აეკრძალოთ და 53%-ს შეადგენს. გამოკითხულთა 38,6% კი მიიჩნევს, რომ სახელმწიფო სექსუალური ორიენტაციისა და გენდერული იდენტობის ნიშნით (სოგი) დანაშაულებზე სათანადოდ არ რეაგირებს.
იმედისმომცემი შედეგი აჩვენა NDI-ის კვლევამაც — მონაცემების მიხედვით, 2015 წლიდან დღემდე 17%-ით გაიზარდა საქართველოს მოქალაქეების რაოდენობა, რომლებსაც ლგბტქი უფლებების დაცვა მნიშვნელოვნად მიაჩნიათ. შედეგად, გამოკითხულთა 38% მიიჩნევს, რომ ლგბტქი უფლებების დაცვა მნიშვნელოვანია.
უნდა აღინიშნოს, რომ სავარაუდოდ განწყობების გაუმჯობესებისა და სახელმწიფოს მიდგომების შეუსაბამობა აისახა ILGA-Europe-ის ყოველწლიურ უფლებრივ რუკაში. ლგბტქი უფლებების დაცვისა და თანასწორობის კუთხით საქართველო ევროპის 49 ქვეყნიდან 34-ე ადგილზეა, რაც 2021 წლის იგივე მაჩვენებელს 2 საფეხურით ჩამორჩება.
5 ივლისის ძალადობრივ ქმედებებში მონაწილე პირები და მართლმსაჯულება
2021 წლის 5 ივლისს მედიის წარმომადგენლების მიმართ გამოვლენილ ძალადობრივ ქმედებებში და პროფესიულ საქმიანობაში ხელის შეშლის ბრალდებით დაკავებული 27 პირიდან 19-ს პატიმრობა შეეფარდა. გაჭიანურებული პროცესი საბოლოოდ ძალადობრივად განწყობილი პირებისთვის თავისუფლების აღკვეთით დასრულდა.
ამასთან, თბილისი პრაიდის ოფისში შეჭრაში ბრალდებული 3 პირი 5000-5000 ლარიანი ჯარიმის სანაცვლოდ გაათავისუფლეს და სასამართლომ ორგანიზებული დანაშაულის ნიშანი გამორიცხა.
აღსანიშნავია, რომ ადამიანის უფლებათა ევროპულმა სასამართლომ დაარეგისტრირა 5-6 ივლისის მოვლენებთან დაკავშირებით მომზადებული სარჩელი საქართველოს წინააღმდეგ. სასამართლო იმსჯელებს, სახელმწიფოს მხრიდან დისკრიმინაციული მოტივით ღირსების შემლახველ მოპყრობასა და შეკრების თავისუფლების ხელყოფას ადგილი ჰქონდა თუ — არა. სამოქალაქო საზოგადოებისა და საერთაშორისო აქტორების მოწოდებების მიუხედავად, 5-6 ივლისის მოვლენების ორგანიზატორები დღემდე არ დასჯილან.
საქართველოში პირველი ქვიარ-ფემინისტური პარტია დაფუძნდა
2022 წლის მნიშვნელოვან მოვლენებს შორის ღიად ქვიარ-ფემინისტური მწვანეთა პარტიის შექმნაც უნდა აღინიშნოს. სტატიაში არაერთხელ ნახსენები სახიფათო პოლიტიკური პროცესების პირობებში პოლიტიკურ დღის წესრიგში ქვიარ და ფემინისტური საკითხების შემოტანა აუცილებელია. ეს ხელს უწყობს საზოგადოების ყურადღების მიმართვას ლგბტქი უფლებრივი მდგომარეობისკენ და შესაძლოა სხვა პარტიების ყურადღებაც მიმართოს იმისკენ, რამდენად არიან ინკლუზიურები და პასუხობენ თუ არა ყველა სოციალური ჯგუფის წინაშე არსებულ გამოწვევებს.
პარტია ახალი დაფუძნებულია და ჯერ-ჯერობით მათი საქმიანობის შეფასება ნაადრევი იქნებოდა, თუმცა 2023 წელს შესაძლებლობა გვექნება, მათ აქტივობებს უკეთ მივადევნოთ თვალი.
Don't Miss
ჰომოსექსუალური ურთიერთობების ,,ლეგალური“ და დე ფაქტო კრიმინალიზაცია ქვიარ ადამიანების მიმართ ინსტიტუციონალიზებულ ჰომოფობიას სოციალური დისკრიმინაციის მრავალი გამოვლინება აქვს. ჰომოსექსუალური ურთიერთობების კრიმინალიზაცია
მიიჩნევა თუ არა ერთი და იმავე სქესის წყვილების სტაბილური ურთიერთობა ოჯახად? ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის მე-8 მუხლი ქორწინებისა და სამოქალაქო
საქართველოში დემოკრატია შეიძლება გადაიხედოს და ბოლო ათწლეულში დამყარებული დღის წესრიგი 2024 წლის წინასაარჩევნო პერიოდში კიდევ ერთი რუსული კანონით შეივსოს. “ოჯახური
28 თებერვალს ამერიკის ფსიქოლოგთა ასოციაციამ (APA) მიიღო მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილება, მხარი დაუჭიროს ტრანსგენდერი და არაბინარული ადამიანების გენდერის დადასტურების პროცედურას, რაც მოიცავს
რა არის ჰომოფობია?
ლგბტქი ადამიანებს უამრავი მძიმე ბრძოლის გადატანა მოუხდათ თავიანთი უფლებების მოსაპოვებლად და განსახორციელებლად. თემის წევრები და მათი მხარდამჭერები დღემდე იბრძვიან, რათა ლგბტქი ადამიანებმა, როგორც საზოგადოების სრულფასოვანმა წევრებმა, ღირსეული ცხოვრება შეძლონ.
მიუხედავად განუწყვეტელი ბრძოლისა, თემის წევრებს მათი სექსუალობისა და გენდერული იდენტობის გამო დღემდე შეურაცხყოფენ, ემუქრებიან, დევნიან, აპატიმრებენ და კლავენ. ქვიარ ადამიანების საჯარო გამოსვლა და ნებისმიერი ფორმით ხილვადობა ხშირად ხდება მათ მიმართ აგრესიისა და სიძულვილის მიზეზი.
ჰომოფობია – ტერმინის განმარტება და გამოყენების დამკვიდრება
ჰომოფობია, ტრანსფობია, ბიფობია – ეს იმ ფობიების ჩამონათვალია, რომელიც ქვიარ ადამიანების სიძულვილს უკავშირდება.
კლასიკური განმარტებით, ფობია ირაციონალური შიში და ზიზღია კონკრეტული სიტუაციის, საგნის ან აქტივობის მიმართ.
ტერმინი ჰომოფობია პირველად ფსიქოლოგმა ჯორჯ ვინბერგმა 1972 წელს გამოიყენა. ჰომოფობია ჰომოსექსუალი ადამიანების მიმართ ზიზღს გულისხმობს, რომელიც ირაციონალურია და მისი თანამედროვე მნიშვნელობა მოიცავს გეი, ლესბოსელი, ბისექსუალი, ტრანსგენდერი, ინტერსექსი და ქვიარ ადამიანების მიმართ ნეგატიურ დამოკიდებულებას.
ინტერნალიზებული ჰომოფობია
საზოგადოებაში არსებული ჰომოფობია არცთუ იშვიათად თავად ლგბტქი ადამიანებსაც განაწყობს ჰომოფობიურად. ისინი საკუთარ ორიენტაციას უარყოფენ და სჯერათ, რომ ლგბტქი ადამიანების ურთიერთობა ცუდი და არასწორია, ამიტომ ბრაზს, ზიზღსა და განრისხებას განიცდიან სხვა ქვიარ ადამიანების მიმართ. ამას ინტერნალიზებული ჰომოფობია ჰქვია. ინტერნალიზებული ჰომოფობები ხშირად გამოირჩევიან განსაკუთრებული აგრესიით სხვა ლგბტქი ადამიანების მიმართ და რიგ შემთხვევაში, შესაძლოა, რადიკალური ჯგუფის ლიდერებადაც მოგვევლინონ.
ჰომოფობია და მეცნიერული თვალსაზრისი
არსებული ჰომოფობიური განწყობებისა და საზოგადოების არაერთგვაროვანი დამოკიდებულებების მიუხედავად, მეცნიერული თვალსაზრისით ყველაფერი დიდი ხანია, ნათელი და გარკვეულია: 1973 წლიდან ამერიკის ფსიქოლოგთა ასოციაციამ ჰომოსექსუალობა ფსიქიკური დაავადებების სიიდან, ხოლო 1990 წლის 17 მაისს ჰომოსექსუალობა დაავადებათა საერთაშორისო კლასიფიკაციიდან ამოიღო.
ჰომოსექსუალობის შემდეგ, მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციამ 2019 წელს დაავადებათა საერთაშორისო კლასიფიკაციიდან ტრანსგენდერობაც ამოიღო. ტრანსგენდერ ადამიანებსა და მათი უფლებებისათვის მებრძოლ აქტივისტებს ამის მისაღწევად ბევრად მეტი დრო დასჭირდათ.
ჰომოსექსუალობის დაავადებათა სიიდან ამოღება თემისთვის ფუნდამენტურად მნიშვნელოვანი საკითხია. დაავადებათა სიიდან ამოღების შემდეგ, ლგბტქი ადამიანების უფლებების კუთხით პროგრესი შეინიშნება. საზოგადოებაში დაიწყო ლგბტქი თემის წევრების თანდათანობითი დესტიგმატიზაცია. გარდა რამდენიმე გამონაკლისისა, ექიმები აღარ ცდილობენ “განკურნონ” ჰომოსექსუალი და ტრანსგენდერი ადამიანები. უკეთეს შემთხვევაში, ისინი მზად არიან დააკმაყოფილონ ლგბტქი თემის წევრების ფიზიკური და მენტალური ჯანმრთელობის საჭიროებები, თუმცა, სამწუხაროდ, აქაც არსებობს გამონაკლისები.
ჰომოფობია – საყოველთაო ზიანი საზოგადოებისთვის
ჰომოფობია ხელს უწყობს კონფლიქტების გაღვივებასა და საზოგადოების გახლეჩას, ხოლო ჰომოფობიაზე დაფუძნებული აგრესია აძლიერებს და კვებავს სხვა მჩაგვრელ სისტემებს, რაც სახელმწიფოს განვითარებაზე სავალალოდ აისახება.
ჰომოფობია, რომელიც დღეს ქვეყანაში მძვინვარებს, არამხოლოდ ქვიარ ადამიანებს აზიანებს, არამედ თითოეული მოქალაქისთვისაა დამაზიანებელი. ყველას უწევს იმ სახიფათო გარემოში ცხოვრება, რომელშიც თვითგამოხატვა დასჯადია.
როცა ქვეყანაში არსებული უმცირესობის უფლებები ჰომოფობიურ ან სხვა ნიადაგზე ილახება, ხოლო სახელმწიფოსთვის უზენაესი არა კანონი, არამედ სიძულვილი ხდება, ეს აქრობს იმის ილუზიას, რომ სხვა ჯგუფების უფლებები სრულად იქნება დაცული. მსგავს პირობებში კი, ქვეყანაში მცხოვრები მოქალაქეებისათვის, ფაქტობრივად, შეუძლებელი ხდება, თავი უსაფრთხოდ და დაცულად იგრძნონ.
Don't Miss
წელს მსოფლიოს მასშტაბით 17 მაისის წამყვანი გზავნილი ერთობისკენ მოწოდებაა, რადგან მხოლოდ ერთმანეთის მიმართ სოლიდარობითაა შესაძლებელია ისეთი სამყაროს შექმნა, სადაც არც
28 თებერვალს ამერიკის ფსიქოლოგთა ასოციაციამ (APA) მიიღო მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილება, მხარი დაუჭიროს ტრანსგენდერი და არაბინარული ადამიანების გენდერის დადასტურების პროცედურას, რაც მოიცავს
1921 წლის 21 თებერვალს საქართველოს დამფუძნებელთა კრებამ ქვეყნის პირველი ძირითადი კანონი დაამტკიცა. ქვეყნის უზენაესი კანონი სახელმწიფოს პოლიტიკურ წყობად დემოკრატიულ რესპუბლიკას
არ გაგიკვირდეთ თუ ამ პუბლიკაციაში ზოგიერთი ტერმინის განმარტება ან ჟღერადობა კარგად ნაცნობისგან განსხვავებული აღმოჩნდება. ადამიანის სექსუალობის, სქესის და გენდერის შესახებ
ქვიარ აქტივისტმა ლუკა აბლოთიამ ახალი ქვიარ პლატფორმა — Paints Georgia შექმნა, რომელიც ქვიარ ადამიანების ხმების გაჟღერებას და თემის სოციალურად გაჭირვებული წევრების დახმარებას ისახავს მიზნად.
ლუკა აბლოთიამ ქვიართან საუბრისას აღნიშნა, რომ პლატფორმის შექმნის იდეა ტიკტოკ აქტივობიდან დაიწყო, სადაც გამომწერებს ლგბტქი უფლებებზე ესაუბრებოდა, თუმცა გადაწყვიტა, შეექმნა ონლაინ სივრცე, რომელიც სრულად აღნიშნულ საკითხებს დაეთმობოდა.
„მიუხედავად იმისა, რომ სულ უფრო მეტი ონლაინ გვერდი თუ ორგანიზაცია საუბრობს ქვიარ ადამიანებზე, მაინც არის ბევრი, ვისაც ინფორმაცია არ აქვს, ამიტომ მიმაჩნია, რომ ამაზე უფრო და უფრო მეტი ადამიანი, ორგანიზაცია, პლატფორმა თუ სამოქალაქო მოძრაობა უნდა საუბრობდეს“ — ამბობს ლუკა.
მისი თქმით, სახელი Paints (საღებავები) იმიტომ შეარჩია, რომ „ყველა ადამიანი საღებავია ამ სამყაროში, რაც ამ სამყაროს ფერებით ღებავს და მრავალფეროვანს ხდის“.
ლუკა აბლოთია აღნიშნავს, რომ საღებავების უპირველესი მიზანი ფონდის გაკეთება იყო, რადგან ქვეყანაში მრავალი სოციალურად დაუცველი ადამიანია და ეს განსაკუთრებით მძაფრი გამოწვევაა ლგბტქი ადამიანებისა და ქალებისთვის, ამიტომ უნდოდა, მცირედი დახმარება მაინც გაეწია.
„მე და ერთმა ტრანსგენდერმა ადამიანმა გადავწყვიტეთ, გაგვეკეთებინა ასეთი ფონდი, რომელიც დახმარებას გაუწევდა ქვიარებს. თემი რამდენიმე წევრს უკვე დავეხმარეთ, ასევე, გვინდა, რომ დავეხმაროთ ქალებს. ჯერ-ჯერობით ამ ფონდს მე, დედაჩემი და ჩემი რამდენიმე ნათესავი ვაფინანსებთ, რომლებიც ქვიარების დასახმარებლად მზად არიან. გვქონდა თემის წევრების შემოწირულებებიც. ჩვენ სახალხო ორგანიზაცია ვართ, რომელიც ადამიანების საერთო იდეისთვის გაერთიანებას ისახავს მიზნად“, — აღნიშნავს ლუკა.
მისი თქმით, თემის წევრების აქტიურობა აუცილებელია, თუმცა ამას ის მოცემულობა ართულებს, რომ მრავალი ადამიანი საკუთარ იდენტობაზე ღიად არ საუბრობს, ამიტომ გადაწყვიტეს, ანონიმური facebook პოსტების სახით სხვადასხვა გამოცდილების მქონე ადამიანების სათქმელი გაეჟღერებინათ.
Paints Georgia-ის იდეის ავტორის თქმით, საახალწლოდაც აპირებენ კამპანიას, რომელიც მიზნად დაისახავს სოციალურად შეჭირვებული ქვიარ ადამიანების საკვებით ან ფულად უზრუნველყოფას.
Don't Miss
სულაც არ გამკვირვებია, როდესაც ერთ-ერთ სამეცნიერო ნაშრომში წავაწყდი მტკიცებას იმის შესახებ, რომ ქვიარებისთვის დამახასიათებელი თვისებაა ცხოვრებისეული სირთულეების მიმართ განსაკუთრებული მედეგობა
ჩვენი საზოგადოების წევრებისთვის და ალბათ, ზოგადად, ადამიანების უმეტესობისთვის დამახასიათებელია მათთვის უცხო ან ახალი იდეების მიმართ გარკვეული უნდობლობა, სკეპტიციზმი; ასევე რთულად
ადამიანის ფსიქიკური თუ ფიზიკური ჯანმრთელობისთვის სტრესის მნიშვნელობა მედიცინის და ასევე, ფსიქოლოგიის მიერ დიდი ხანია, აღიარებულია, თუმცა, სტრესის როლზე დისკრიმინირებულ ჯგუფებში
სტატიის ავტორი: ნინი ვანიშვილი ლგბტქი+ თემის წევრები მიკროაგრესიის უფრო მაღალი რისკის ქვეშ არიან, ვიდრე მათი ცისგენდერი/ჰეტეროსექსუალი თანატოლები. 2023 წლის სოციალური
გერმანიის ნაკრების ფეხბურთელებმა კატარში მიმდინარე მსოფლიო ჩემპიონატზე იაპონიის ნაკრებთან თამაშის წინ FIFA-ს ანტი-ლგბტქი გადაწყვეტილებების გასაპროტესტებლად პირი ხელით დაიფარეს. მათ მოთელვის ვარჯიშებისას მაისურებზე ლგბტქი დროშა ჰქონდათ დატანილი.
FIFA-მ ქვიარ ადამიანებისთვის საშიშ კატარში მიმდინარე მსოფლიო ჩემპიონატისას გერმანიის ნაკრებს ლგბტქი მხარდამჭერი სამკლავურის ტარებაზე უარი უთხრა. საპასუხოდ, გერმანიის საფეხბურთო ასოციაციამ განცხადება გამოაქვეყნა, რომელშიც აღნიშნულია, რომ აკრძალვა მათთვის ხმის წართმევაა და პოზიციას არ დათმობენ.
გერმანიის ნაკრების პროტესტს მხარი დაუჭირა გერმანიის შინაგან საქმეთა მინისტრმა, ნენსი ფეზერმა, რომელსაც თამაშის მიმდინარეობისას ლგბტქი სამკლავური ეკეთა და FIFA-ს პრეზიდენტის, ჯანი ინფანტინოს გვერდით იჯდა.
“ჩვენ გვსურდა, რომ ნაკრების კაპიტანს სამკლავური ეტარებინა, რომელიც გერმანიის ნაკრების ღირებულებებს გამოხატავდა — მრავალფეროვნებისა და ურთიერთპატივისცემის მხარდაჭერას. ჩვენ, სხვა გუნდებთან ერთად გვსურდა, რომ ხმა გაგვეჟღერებინა. ეს პოლიტიკური განაცხადი არ არის — ადამიანის უფლებები გარიგების საგანი არაა. ის ნებისმიერ შემთხვევაში დაცული უნდა იყოს, მაგრამ ეს ასე არაა. ამიტომ, ეს გზავნილი ჩვენთვის უმნიშვნელოვანესია’, — აღნიშნულია გერმანიის საფეხბურთო ასოციაციის განცხადებაში.
გერმანიის სასტარტო თერთმეტეულის 6 ფეხბურთელს, მათ შორის, ილკაი გუნდოღანსა და მანუელ ნოიერს ბუცებზე ცისარტყელას ფერები ჰქონდათ გამოსახული.
FIFA-მ მსოფლიო ჩემპიონატში მონაწილე 7 ნაკრებს, მათ შორის, გერმანიას, ინგლისს, დანიასა და უელსს სამკლავურის ტარება აუკრძალა და გააფრთხილა, რომ დაუმორჩილებლობის შემთხვევაში, სანქციები არ ასცდებოდათ.
მსოფლიო ჩემპიონატის ნაკრებებმა სანქციების შიშით დაარღვიეს ლგბტქი უფლებების მხარდამჭერი სამკლავურის ტარების პირობა. თუმცა, დანიის ფეხბურთის ფედერაციის დირექტორის, ჯაკობ იენსენის თქმით, ნაკრებები ცდილობენ მონახონ შესაძლებლობები, რათა FIFA-ს აკრძალვისთვის გვერდის ავლა შეძლონ.
ასევე წაიკითხეთ:
Don't Miss
ჩვენი საზოგადოების წევრებისთვის და ალბათ, ზოგადად, ადამიანების უმეტესობისთვის დამახასიათებელია მათთვის უცხო ან ახალი იდეების მიმართ გარკვეული უნდობლობა, სკეპტიციზმი; ასევე რთულად
2024 წლის ოლიმპიური თამაშები პარიზში ჩატარდება და კვლავ აქტუალური გახდა კითხვა, დაიშვებიან თუ არა ტრანსგენდერი სპორტსმენები ოლიმპიადაზე. ბოლო წლების გამოცდილება
“პარტნიორობა ადამიანის უფლებებისთვის“ განცხადებით, 2023 წლის 12 ოქტომბერს მათ მიმართეს ფეხბურთის ფედერაციას და მოითხოვეს ორი მწვრთნელისთვის უფლებამოსილების შეჩერება, ფეხბურთელი გოგოების
8 იანვარს ქვიარ ფეხბურთელი ჯოშ კავალო მინდორზე გამოჩნდა, Adelaide United და Macarthur FC-ის თამაშზე. ერთი წლის წინ ფეხბურთელმა მყესი დაიზიანა
„აქტივიზმს არ ვუყურებ ასე, რომ მაინცდამაინც მთა უნდა გადავდგა. ეს მოლოდინი მქონდა ალბათ ათი წლის წინ, როცა ვიწყებდი. ახლა 16, 17, 18 წლის ადამიანს რომ ვუყურებ, რომელსაც უნდა, რომ ხვალვე გააკეთოს და ხვალვე მთა გადადგას, მაშინდელი ჩემი თავი მახსენდება ხოლმე და ვეუბნები, რომ შეიძლება გაუცრუვდეს იმედი, მაგრამ ხვალვე მთა თუ ვერ გადადგი, შეგიძლია ერთი ნაბიჯით წინ წახვიდე. პრინციპში, ჩემს შემთხვევაშიც ასეა ხოლმე. ვფიქრობ, თუ ერთი ჰომოფობი ადამიანი მაინც აღარ არის ჰომოფობი ჩემი დამსახურებით ან ვთქვათ, თემის ერთი წევრი მაინც თუ გამოვარიდე ძალადობრივ გარემოს, ეს უკვე ძალიან დიდი შედეგია“, — ამბობს ცაბუნია ვართაგავა, ლგბტქი აქტივისტი ხობის მუნიციპალიტეტის სოფელი ხეთადან, რომელიც 10 წელზე მეტია თანასწორი უფლებების ადვოკატირების მიმართულებით მუშაობს. გვეუბნება, რომ ეს არის საქმე, რომელსაც აკეთებდა, აკეთებს და მომავალშიც გააკეთებს.
ცაბუნიას აქტივისტური საქმიანობა ჟურნალისტობაზე ოცნებით დაიწყო, თუმცა თსუ-ში სწავლისას სოციალური მუშაობის შესავალი გაიარა, მისთვის სრულიად უცნობი პროფესია. მისი თქმით, მესამე თაობა იყო, ვინც საუნივერსიტეტო სივრცეში ამ მიმართულებით ისწავლა და მაშინ მიხვდა, რომ შეეძლო უფრო კარგი სოციალური მუშაკი ყოფილიყო, ვიდრე ჟურნალისტი — „აქედან მოდის დანარჩენი აქტივიზმი“.
გაიცანით უფლებადამცველი, რომელმაც საქმიანობა პრობაციის ეროვნული სააგენტოდან დაიწყო და ლგბტქი უფლებებისთვის ბრძოლა მას შემდეგ არ შეუწყვეტია.
ცაბუნია აქტივიზმამდე და პირველი ნაბიჯები უფლებადაცვითი მიმართულებით
როცა ვიწყებდი, სოციალური მუშაობა ლგბტქი მიმართულებით საერთოდ არ იყო, ჯერ კიდევ იდგამდა ფეხს. თემის წევრებიც ხშირად აღნიშნავდნენ, რომ სახლებში იკრიბებოდნენ. მაშინ, ფაქტობრივად, თემიც არ იყო, რასაც ახლა მთელი თავისი შინაარსით შეიძლება თემი ვუწოდოთ.
„ადამიანის უფლებები, რაც თავი მახსოვს, მადარდებდა, მაგრამ მაშინ ეს არ იყო გააზრებული. თეორიული ცოდნა ადამიანის უფლებების შესახებ არ მქონდა, თუმცა ყოველთვის, მაგალითად, კლასელები თუ იჩაგრებოდნენ, თუნდაც სკოლის ადმინისტრაციის მხრიდან, აქციებიც მომიწყვია ხოლმე. რაც შეეხება ქვიარ უფლებებს, უნივერსიტეტის პერიოდში დავფიქრდი ამ მიმართულებით. იქამდე სოფელში ვიზრდებოდი, ჩაკეტილ თემში, სადაც ამ თემაზე საუბარი საერთოდ არ ყოფილა და არც ვიცოდი. უნივერსიტეტმა მომცა ცოდნა, რომ დამეწყო ის, რასაც უკვე აქტივიზმს დავუძახებდი“, — იხსენებს ცაბუნია ბავშვობის პერიოდს და აღნიშნავს, რომ მასთან ერთად უსამართლობას აპროტესტებდნენ კლასელებიც და მარტო არ ყოფილა, თანაც, იმის გამო, რომ კარგი მოსწავლე იყო, საპროტესტო აქტივობების გამო პასუხს ნაკლებად სთხოვდნენ.
უნივერსიტეტში სწავლის პერიოდში ქვიარ ადამიანებთან ინტერვიუებმა, ასევე, კულტურული მრავალფეროვნების კურსმა, რომლის ფარგლებშიც ლგბტქი თემთან დაკავშირებულ საკითხებზე უნდა ემუშავა, პირველ ქართულ ლგბტქი ორგანიზაციაში, ინკლუზივში მიიყვანა და მაშინვე მიხვდა, რომ სამომავლოდ ლგბტქი უფლებების მიმართულებით მუშაობა უნდოდა.„მეორე დღეს გავიღვიძე და ვთქვი, რომ ლგბტქი უფლებები არის მიმართულება, რაზეც, როგორც სოციალური მუშაკი და ადამიანი, ვიმუშავებ. როცა ვიწყებდი, სოციალური მუშაობა ამ მიმართულებით საერთოდ არ იყო, ჯერ კიდევ იდგამდა ფეხს. თემის წევრებიც ხშირად აღნიშნავდნენ, რომ სახლებში იკრიბებოდნენ. მაშინ, ფაქტობრივად, თემიც არ იყო, რასაც ახლა მთელი თავისი შინაარსით შეიძლება თემი ვუწოდოთ და მხოლოდ ინკლუზივი ახერხებდა ადამიანების შეკრებას“, — ამბობს ცაბუნია და იხსენებს, რომ ინკლუზივის დახურვის შემდეგ, ახლად შექმნილი სათემო ორგანიზაციის, იდენტობის სხვადასხვა აქტივობას, საჯარო გამოსვლებსა და ლექციებსაც ესწრებოდა. პროფესიულად ლგბტქი საკითხებს კი მას შემდეგ დაუკავშირდა, რაც 2013 წელს, პრობაციის ეროვნულ სააგენტოში დაიწყო მუშაობა.
„სამეგრელოს რეგიონში ვმუშაობდი პრობაციის ეროვნულ სააგენტოში. სარეაბილიტაციო პროგრამების სამმართველო იყო ცალკე, სადაც სოციალური მუშაკები და ფსიქოლოგები იყვნენ გაერთიანებულნი და სხვადასხვა საკითხში ვეხმარებოდით პირობით მსჯავრდებულებს, მაგალითად, დანაშაულის გააზრებაში, ბრაზის მართვაში და ა.შ. მერე მოხდა ისე, რომ შეიქმნა საჭიროება, თვითონ თანამშრომლები, მაგალითად, პრობაციის ოფიცრები გადაემზადებინათ, როგორ უნდა ემუშავათ ეთიკურად ბენეფიციარებთან. აღმოჩნდა, რომ ვიყავი ერთადერთი ადამიანი, ვინც ლგბტქი საკითხები ასე თუ ისე იცოდა. ამიტომ, შევიმუშავე ტრენინგ მოდული, რომელიც შემდეგ პრობაციის ოფიცრებისთვის გახდა საბაზისო ტრენინგი. როცა ახალი თანამშრომელი მოდიოდა პრობაციის სააგენტოში, ყველა გადიოდა ამ მოდულს და იქ იყო ერთ-ერთი საკითხი, როგორ უნდა ემუშავათ პრობაციის ოფიცრებს ეთიკურად ლგბტქი თემთან, მაგალითად, ვინმე თუ იქნებოდა პირობითი მსჯავრდადებული, როგორი უნდა ყოფილიყო კომუნიკაცია“, — გვიყვება ცაბუნია.
ამბობს, რომ ლგბტქი საკითხების საჯარო უწყების დღის წესრიგში დაყენება სწორ დროს, სწორ ადგილას აღმოჩენამ განაპირობა, რადგან „გადაწყვეტილებების მიმღები ვინც იყო იმ დროს, თვითონაც სოციალური მუშაკი იყო და ხვდებოდა ამ საკითხებზე მუშაობის საჭიროებას“.
ცაბუნიას თქმით, საწყის ეტაპზე პრობაციის ეროვნულ სააგენტოში ლგბტქი საკითხებზე რამდენიმე ტრენინგის ჩატარება თვითონვე მოუწია, რასაც გამოწვევებიც ახლდა თან.
„იყო ჰომოფობიური რეპლიკები, ზოგჯერ ჩაშლის პირასაც ყოფილა სესია, მაგრამ რაღაცნაირად ვუმკლავდებოდით, თან ისეთი სავარჯიშოები იყო ხოლმე, რომლებიც დააფიქრებდა ადამიანებს რაღაც სენსიტიურზე, ისეთზე, რაც თვითონაც ეხებოდათ და ამ დროს რა გამოწვევების წინაშე იყვნენ ლგბტქი ადამიანები. ახლა შეხება აღარ მაქვს პრობაციასთან, მაგრამ იმედი მაქვს, რომ იმ დროს რაღაც მარცვალი მაინც ჩავაგდე ამ მიმართულებით“, — გვეუბნება ცაბუნია.
რეგიონში აქტივისტური საქმიანობის თანმდევი გამოწვევები
ჩემთვის დღემდე ამოუხსნელია, რატომ ხდება, რომ ბოლომდე ვერ ვიაზრებთ — სხვადასხვა სოციალური ჯგუფის ერთობა მნიშვნელოვანია, თანაც, ჩაგვრებიც საერთო გვაქვს.
ჯერ კიდევ პრობაციის ეროვნული სააგენტოში მუშაობისას, სოციალურ ქსელებში აქტიურად აფიქსირებდა საკუთარ პოზიციას, არ ერიდებოდა სხვადასხვა უწყების კრიტიკას, „რაც საჯარო სამსახურის თანამშრომლისთვის ცოტა უცნაური იყო“.
სწორედ იმ დროს, თანასწორობის მოძრაობა ზუგდიდში ოფისის გახსნას გეგმავდა და თანამშრომლობა შესთავაზეს. დაუფიქრებლად დათანხმდა ახალ გამოწვევას და საჯარო სამსახურის შემდეგ მისი საქმიანობა არასამთავრობო ორგანიზაციას პირველად დაუკავშირდა.
„მიუხედავად იმისა, რომ გაცილებით ნაკლები ანაზღაურება იყო იქ, სადაც მივდიოდი, მაინც წავედი, რადგან მჯეროდა იმის, რასაც ვაკეთებდი. ასე აღმოვჩნდი ღიად ლგბტქი აქტივიზმში. დასაწყისი იყო ძალიან რთული, ყველგან არ ვამბობდი, რომ ლგბტქი ორგანიზაციის წარმომადგენელი ვიყავი ან ამ ოფისში არის ლგბტქი ორგანიზაცია. იცოდნენ, რომ იყო ორგანიზაცია, რომელიც მუშაობდა აივ-ინფექციის პრევენციაზე, თუმცა შემდეგ ნელ-ნელა ხალხიც მოვიკრიბეთ, მხარდამჭერები, მათ შორის, მედიებიც დავიმეგობრეთ, რომლებიც ჩვენზე აკეთებდნენ პოზიტიურ სიუჟეტებს ან წერდნენ პოზიტიურ სტატიებს და ამის შემდეგ, იმ უსაფრთხო სივრცეში ხალხი თავს კარგად რომ გრძნობდა, მოჰყავდათ მათი მეგობრები. ნელ-ნელა გავძლიერდით და მერე უკვე ძალიან თამამად, ყოველთვის პირველ პირში ვსაუბრობდით, ნებისმიერ საჯარო სივრცეს ვიყენებდით ჩვენი პოზიციის დასაფიქსირებლად, მაგრამ გამოწვევები ყველგან იყო. მაგალითად, თუ საჯარო მოხელეებს გავაკრიტიკებდით რაიმე არაეთიკური გამოთქმის გამო, ჩვენ წინააღმდეგ ჰომოფობიურ ენას იყენებდნენ“, — აღნიშნავს ცაბუნია და გვიყვება, რომ სწორედ თანასწორობის მოძრაობაში მუშაობის პერიოდში მიხვდა, რომ სხვადასხვა მიმართულებით მომუშავე უფლებადამცველებსაც კი ჰქონდათ ჰომოფობიური განწყობები, რაც მისთვის „დღემდე ყველაზე დიდი იმედგაცრუებაა“.
„როცა არასამთავრობო ორგანიზაციების შეხვედრებზე მრგვალ მაგიდასთან ვისხედით ადამიანის უფლებების დამცველი ორგანიზაციები და ჩვენ ლგბტქი საკითხებზე ვიწყებდით საუბარს, ამ დროს იქ იყვნენ ადამიანები, რომლებიც პირჯვრის გადაწერას იწყებდნენ. მათი ნაწილი უამრავი წელია ქალთა უფლებებზე მუშაობს. არის საერთო, გადამკვეთი ჩაგვრები და ამას უნდა ვიაზრებდეთ“, — იხსენებს ცაბუნია და სხვადასხვა სოციალურ ჯგუფს შორის ურთიერთსოლიდარობის მნიშვნელობაზეც საუბრობს — „ზუგდიდში თუ თბილისში, ინდივიდუალური აქტივისტებიც და ორგანიზაციებიც, როცა სხვა ადამიანების პრობლემებს ეხება ხოლმე საქმე, ყოველთვის ვცდილობთ, ერთმანეთს დავუდგეთ გვერდით. ქალთა მიმართ ძალადობის საკითხებზეც ყოველთვის ვიღებდით ხმას და სხვა ნებისმიერ, პოლიტიკურ საკითხზეც. თუნდაც, ვიღაც თუ პოლიტიკური ნიშნით იდევნებოდა, მასაც ზუსტად ისე ვუჭერდით მხარს და მიწის რეგისტრაციის პრობლემა ვისაც ჰქონდა, იქაც კი ყოველთვის ვიდექით და ხშირად იმავეს ვერ ვიღებდი. ჩემთვის დღემდე ამოუხსნელია, რატომ ხდება, რომ ბოლომდე ვერ ვიაზრებთ — სხვადასხვა სოციალური ჯგუფის ერთობა მნიშვნელოვანია, თანაც, ჩაგვრებიც საერთო გვაქვს“.
ცაბუნიას მიაჩნია, რომ „პრობლემა იქ უნდა მოგვარდეს, სადაც ეს პრობლემა არის, რადგან შეიძლება ცენტრიდან რაღაცები ისე არ ჩანდეს, როგორც ადგილზე“. ამიტომ, როცა საქმიანობას იწყებდა და თბილისსა და რეგიონს შორის არჩევანიც ჰქონდა, დაუფიქრებლად გადაწყვიტა, რომ სამეგრელოში, სახლში დაბრუნებულიყო და ცვლილებებისთვის შრომა ადგილზე დაეწყო.
„შეიძლება ცოტა პატივმოყვარეობად ჟღერდეს, მაგრამ ვფიქრობ, რომ ბევრად ხელშესახებ რაღაცას ვაკეთებ იქ, ვიდრე გავაკეთებდი აქ. აქ ვიქნებოდი საშუალო სტატისტიკური სოციალური მუშაკი, რომელიც მუშაობს და შეიძლება კარგადაც მუშაობს, მაგრამ მგონია, რომ იქ უფრო მეტს ვაკეთებ, რადგან სრულიად მოშიშვლებული არეა და არაფერი ხდება“, — ამბობს ცაბუნია და რეგიონში აქტივისტური საქმიანობის თანმდევ რისკებზეც საუბრობს — „აქტივიზმს ზოგადად ახლავს გარკვეული რისკები, მაგრამ ლგბტქი საკითხებზე და უფრო ჩაკეტილ საზოგადოებაში, რეგიონებში კიდევ უფრო რთულია ხმის ამოღება. მით უმეტეს, თუ ქალი ხარ და სოფელში ცხოვრობ, ბევრი ურთიერთგადამკვეთი გამოწვევა ემატება ამ ყველაფერს. ვერ ვიტყვი, რომ არის რაღაც ისეთი დამატებითი სტრესი, რაც თბილისის აქტივიზმისგან განასხვავებს, მაგრამ შეიძლება იყოს ის, რომ ნაკლები თანამოაზრე მყავს. მაგალითად, თუ თბილისში შემეძლებოდა, რომ ჩემი დარდების შესახებ გამეზიარებინა ვინმესთვის, ამის საშუალება იქ არ მაქვს; მაგალითად, თუ აქ არის განტვირთვის სივრცეები, იქ ასეთი ადგილები არ არის. ეს არის ჩემი, როგორც ერთი აქტივისტის გამოწვევა“.
ცაბუნია ლგბტქი თემის მობილიზებისა და რეგიონში ლგბტქი აქტივიზმზე საუბრისას ამბობს, რომ ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი გამოწვევა რეპრეზენტაციაა, რადგან „თემის არცერთი საჯაროდ დაქამინგაუთებული წევრი სამეგრელოში არ არის, შეიძლება ჩემთან, ზოგიერთ მის მეგობართან ან ცალკეულ ოჯახის წევრთან იყოს დაქამინგაუთებული, მაგრამ ზოგადად არა. ესეც განსხვავებაა ცენტრისგან. თბილისში რომ მოდიან, უფრო თავდაჯერებულები ხდებიან. ამას განაპირობებს, რა თქმა უნდა, ის ჩაკეტილი სივრცე, რომელშიც გვიწევს ცხოვრება და სადაც მეზობლებიც კი აკონტროლებენ ჩვენს ცხოვრებას“.
ხილვადობის პოლიტიკა
საჯაროდ ჩემი ყოველი გამოჩენის შემდეგ, სვანეთიდან ან სამეგრელოს სოფლებიდან მწერს ვინმე, რომელმაც იმ წუთას გაიგო, რომ მარტო არ არის ამ სამყაროში.
„ქვიარ თემშიც და ორგანიზაციებშიც ყოველთვის პრობლემური საკითხი იყო ხოლმე, გვჭირდება თუ არა ხილვადობის პოლიტიკა და როგორც უკვე ვახსენე, რეგიონში შეიძლება სხვა გამოწვევა იყოს და ყოველთვის ვამტკიცებდი ზუსტად ამ ჩემი გამოცდილებიდან, რომ კი, ჯერ-ჯერობით დღის წესრიგში ისევ უნდა გვქონდეს ხილვადობის პოლიტიკა, რადგან შეიძლება თბილისში ისეთი მნიშვნელოვანი, აქცენტის გასაკეთებელი აღარ არის, მაგრამ რეგიონში ჯერ თემი ჯერ კიდევ არ არის ხილვადი. მაგალითად, საჯაროდ ჩემი ყოველი გამოჩენის შემდეგ, სვანეთიდან ან სამეგრელოს სოფლებიდან მწერს ვინმე, რომელმაც იმ წუთას გაიგო, რომ მარტო არ არის ამ სამყაროში და უი, თურმე ვიღაც სხვა ადამიანებიც არსებობენ და თურმე ორგანიზაციაც კი არსებობს, რომელიც ლგბტქი უფლებებს იცავს. მერე გამოჩნდა თბილისი პრაიდი, რომელიც აქცენტს ასევე აკეთებდა ამ საკითხზე და ამიტომ, იქამდეც კი, სანამ ჩამოყალიბდებოდა, როგორც ორგანიზაცია ან როგორც მოძრაობა, უკვე იდეასაც ვუჭერდი მხარს, მერე ბორდის წევრიც ვიყავი ცოტა ხნით და ახლა უკვე თანამშრომელი ვარ“, — აღნიშნავს ცაბუნია ხილვადობის პოლიტიკაზე საუბრისას და თბილისი პრაიდთან თანამშრომლობის დასაწყისს იხსენებს — „ყოველთვის მქონდა ისეთი სამსახური, სადაც ხელფასს მიხდიდნენ იმაში, რისი კეთებაც ისედაც მსიამოვნებდა და ხელფასის გარეშეც სიხარულით გავაკეთებდი, მაგრამ მოგეხსენებათ, რომ ანაზღაურებაც არანაკლებ მნიშვნელოვანია, რათა ვიარსებოთ. ამიტომ, ვფიქრობდი, აი, რა შეიძლება გავაკეთო, სად წავიდე, თან იყო საკითხები, რომლებზეც არასდროს ვიმუშავებდი, მაგალითად, გადაწყვეტილი მქონდა, რომ საჯარო სამსახურში არასდროს მივბრუნდები. ამ პერიოდში თბილისი პრაიდიდან დამიკავშირდნენ და თანამშრომლობა შემომთავაზეს. გეგმა იყო ასეთი, რომ თბილისში უნდა წამოვსულიყავი და აქ ვყოფილიყავი ადვოკატირების ოფიცერი. მე უკვე ვგლოვობდი, სამეგრელოდან წამოსვლა არ მინდოდა, მაგრამ სხვა გზა არ იყო. თუმცა მერე მითხრეს, რომ არ უნდოდათ დაეკარგათ აქტივისტი ადგილობრივ დონეზე და შემომთავაზეს, იქ მეკეთებინა საქმე“.
თბილისი პრაიდში ადვოკატირების მიმართულებით მუშაობს — საზოგადოების სხვადასხვა წევრს, სტუდენტებს თუ გადაწყვეტილების მიმღები ორგანოების წარმომადგენლებს ხვდება და ცდილობს, ლგბტქი საკითხებისკენ ხალხის ყურადღება მიმართოს.
„ზუგდიდში გვაქვს უნივერსიტეტი, რომლის სტუდენტებსაც უკვე არაერთხელ შევხვდი და ვისაუბრე როგორც ლგბტქი უფლებებზე, ასევე ზოგადად აქტივიზმზე და მის აუცილებლობაზე. ასევე, ვხვდები სხვადასხვა ორგანიზაციის წარმომადგენლებს, საჯარო მოხელეებს, საკრებულოს წევრებს და ყველას ვესაუბრები ამ საკითხზე, ვცდილობთ, რომ სხვადასხვა სფეროდან ბევრი თანამოაზრე შემოვიკრიბოთ. გამოწვევები ამ დროისთვის იმდენად აღარაა, როგორც ადრე — უკვე 5 წელია ამ საკითხზე ვმუშაობ და რა გამოწვევებიც იყო, უკვე გადავლახე. ჩემს სამეგობროს რომ გავცდი და პროგრესულ ძვრებს ვხედავ იმ ადამიანებშიც, ვისთანაც აქამდე ინდივიდუალურად არასდროს არავის უმუშავია და არავის აუხსნია, რა არის ლგბტქი თემები, სასიხარულოა“, — გვეუბნება ცაბუნია.
ლგბტქი ადამიანებისა და აქტივისტების მიმართ არსებული დამოკიდებულებები
მთავარი ხელშესახები მომენტი დადგება მაშინ, როცა ადამიანები მიხვდებიან, რომ თავიანთ სახლებში, სამეგობროში, სამეზობლოშიც ცხოვრობენ ლგბტქი თემის წევრები და საშუალო სტატისტიკური მოქალაქეები არიან.
მიუხედავად იმისა, რომ ცაბუნია ბოლო წლებში განწყობის უკეთესობისკენ ცვლილებაზე საუბრობს, აღნიშნავს იმასაც, რომ საზოგადოებამ ჯერ კიდევ ვერ გაიაზრა, რომ მათ სახლში, სამეგობროში, სამეზობლოში ცხოვრობენ ლგბტქი ადამიანები, რომლებიც საშუალო სტატისტიკური მოქალაქეები არიან. მისი აზრით, ადამიანებს შორის პირადი ნაცნობობა, შესაძლოა, ჰომოფობიური განწყობების გადაფასების წინაპირობაც კი გახდეს.
„ადამიანებს ეშინიათ ყველაფერი უცხოსი — რაც მათთვის უცხოა, რაზეც პასუხები არ აქვთ, მათთვის არის საშიში და ვინც შემხვედრია ხოლმე, მაგალითად, ზუგდიდში შეხვედრებზე ადამიანები ამბობდნენ, მეზიზღება გეი და ლესბოსელი ხალხი, ჩემთან ეგეთი არავინ არ არის, ჩემს სამეგობროშიც ეგეთი არავინ არ არის, ჩემს ქუჩაზეც კი არავინ ეგეთი არ ცხოვრობსო. მათ თეორიულად ვუხსნიდი, იმიტომ არ იცნობთ ქვიარ ადამიანებს, რომ როცა ასე გძულთ, არავინ მოვა და გეტყვით, მე გეი ვარ ან მე ლესბოსელი ვარო. პრინციპში, ეს თეორიული ცოდნა იმდენად ეფექტური არ არის, შეიძლება რაღაც მომენტში მარცვალი ჩააგდო ადამიანში, მაგრამ შემდეგ ეს მარცვალი აღარ გაღვივდეს, მაგრამ, მაგალითად, ერთ-ერთი შეხვედრის დროს, ყველაზე მძაფრად რაც მახსოვს, გვერდით მეჯდა მეგობარი, რომელმაც, ამ გოგოებს, რომლებიც იძახდნენ, მინდა მოკვდეს, დაიწვას ეს ხალხიო, უთხრა: „ახლა შენ მე მოსაკლავად გამიმეტე, შენი სიტყვებით მომკალი”. იმ გოგოს შოკი ჰქონდა, გაჩერდა, ვერაფერი თქვა და მერე ტირილი დაიწყო, ბოდიშებს უხდიდა და თქვა, რომ აი, მივხვდი, რომ არ ხართ არც ისეთი კაციჭამია და არც არაფერი გადმომედო, ერთი კვირაა ერთად ვართო“. ადამიანი თუ მზად არ არის, არავითარ შემთხვევაში არ უნდა დაქამინგაუთდეს, რადგან ამას ბევრი გამოწვევა ახლავს თან და არავინ იფიქროს, რომ ახლა მე ვიტყვი, რომ თემის წევრი ვარ და აქ მორჩება ყველაფერი. მერე იწყება მთავარი გამოწვევები. მაგრამ, მგონია, რომ მთავარი ხელშესახები მომენტი დადგება მაშინ, როცა ადამიანები მიხვდებიან, რომ თავიანთ სახლებში, სამეგობროში, სამეზობლოშიც ცხოვრობენ ლგბტქი თემის წევრები და საშუალო სტატისტიკური მოქალაქეები არიან“, — ამბობს ცაბუნია.
ცაბუნიამ აქტივისტებისა და უფლებადამცველების მიმართ არსებულ ნეგატიურ დამოკიდებულებებზეც ისაუბრა და აღნიშნა, რომ საზოგადოება მათ ხედავს, როგორც ადამიანებს, რომლებიც ხმაურობენ, ყვირიან და „შეიძლება არ ესმოდეთ, რის გამო ჩხუბობ. ეს ძალიან ხშირად შემიმჩნევია. მერე მიწევს ახსნა, რომ აი, ეს მაბრაზებს და მაყვირებს და მაჩხუბებს”
„სტატისტიკურადაც თუ შევხედავთ, ლგბტქი ადამიანები და აქტივისტები არც ისე ცოტანი ვართ, ამ საზოგადოების ნაწილი ვართ. მაინც კაპიტალისტურ სამყაროში ვცხოვრობთ, სადაც ადამიანი, ყველა სხვა ღირებულებასთან ერთად, არის დოვლათის შემქმნელი და ამ გაგებით, თუ მე ვიქნები სტრესში, თუ ვერ მივიღებ განათლებას იმის გამო, რომ მჩაგრავენ, ვერ შევქმნი დოვლათს თავის დროზე და ვერ შევიტან წვლილს სახელმწიფოს მშენებლობაში. მინიმუმ ამის გამო არ უნდა დამჩაგრონ და არ უნდა გამაუბედურონ, რესურსებისადმი ხელმისაწვდომობა არ უნდა შემიზღუდონ. შემიძლია ასეც ვთქვა — წმინდა კაპიტალისტურად, სხვა თუ არაფერი ესმით, იქნებ ის მაინც გაიგონ, რომ ყველა ადამიანი თანასწორია, ყველა ადამიანს აქვს უფლება განვითარების, სიყვარულის უფლება და მთელი საზოგადოება კარგავს უზარმაზარ რესურსს თემის წევრების სახით“, — აღნიშნავს ცაბუნია.
ქართული ლგბტქი მოძრაობის ხარვეზებზე საუბრისას აქტივისტი მიუთითებს იმაზე, რომ ხშირად „საკუთარ ვიწრო წრეში ვიხარშებით”. მისი თქმით, შეხვედრებზე მიდიან ერთი და იგივე ადამიანები, რომლებიც ღია არიან ამ საკითხების მიმართ, ისესაც იციან რა გამოწვევებია თემში.
“ჩავიკეტეთ, ჩვენთვის კომფორტული სივრცეები მოვინიშნეთ და ბედნიერები ვართ, რომ აი, პატარა რაღაცას მივაღწიეთ — აღარ გვცემენ, ტაბურეტით აღარ მოგვდევენ და ეგ გვიხარია. მაგრამ ვერ ვხვდები ხოლმე, აი, სოფლებში რომ გავიდე, მერე რა უნდა ვქნა, სოფლებში რომ მივაღწიო ვიღაც ხალხთან, რომელიც ჩემთან არასდროს მოვა (იქაც უნდა მივიდე, ეს ვიცი)… მაგრამ აქ წყდება აზრი. მერე რას ვაკეთებ? ამაზე ხშირად მეფიქრება“.
გადაწვა, მოტივაცია და რჩევები მათ, ვინც ახლა იწყებს
თუ თავს არ გაუფრთხილდებით და არ დაისვენებთ, ვერც სხვებს დაეხმარებით და ვერც საკუთარ თავს. ამ ბრძოლაში საკუთარ თავზე ზრუნვა არ დაგავიწყდეთ.
აქტივისტურ საქმიანობას იმედგაცრუება, სტრესი, გადაწვის სდევს თან და საქმიანობის დასაწყისში წარმოდგენილი სწრაფი პროგრესის იდეაც ნელ-ნელა ხუნდება. ცაბუნიასთვის ყველაზე დიდი იმედგაცრუებები 17 მაისს უკავშირდება, თუმცა, მისი თქმით, ინდივიდუალურ დონეზეც ყოფილა გულისწყვეტა, რომელიც რთულად გადასალახია.
„ადამიანი ძალადობისთვის გამომირიდებია, მგლის ხახაში შემიყვია თავი და მერე ეს ადამიანი მომიტრიალდა სხვანაირად. ბევრი მსგავსი შემთხვევა შეიძლება იყოს, მაგრამ ამ საქმიანობას არ ვუყურებ მადლობის მოლოდინით და ამას რადგან არ ველი, შესაბამისად, იმედგაცრუებებიც შედარებით ნაკლებია. მშველის ის, რომ დაფასებას და გვირგვინს არ ველოდები“, — გვიყვება ცაბუნია.
გადაწვის შესახებ საუბრისას აქტივისტი აღნიშნავს, რომ ამ დროს ყველაზე მნიშვნელოვანი იმ ადამიანების გარემოცვაში ყოფნაა, რომლებთანაც ყველაფრს გაზიარებას შეძლებ.
„სერიოზული გადაწვის პირას რამდენიმეჯერ ვყოფილვარ, მაგრამ გადაწვის საწინააღმდეგო სესიები, გაზიარება არის ალბათ ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი მაგ დროს. ირგვლივ უნდა გყავდეს ადამიანები, რომლებსაც ამ ყველაფერს გაუზიარებ. ვერ ვიტყვი, რომ ბევრი ასეთი მეგობარი მყავს ადგილზე, ვისაც ვუზიარებ, მაგრამ არის რამდენიმე, რომელთანაც ემოციური „ვენტილაცია“ შემიძლია მქონდეს. გადაწვის სესიებზეც ვყოფილვარ და თავისი შედეგი მაგასაც აქვს, რა თქმა უნდა. მნიშვნელოვანია იმ ადამიანების უკუკავშირიც, ვისთანაც მუშაობ და ვისთვისაც იბრძვი — თუნდაც მესიჯები რომ მომდის, რომლითაც მადლობას მიხდიან ან მეუბნებიან, რა კარგია, რომ იქ ეს თქვი და ჩემი სათქმელიც თქვი, დამატებით ენერგიას მაძლევს“, — ამბობს ცაბუნია.
ცაბუნიას აზრით, აქტივისტი არის ნებისმიერი ადამიანი, რომელიც მცირედით მაინც ცდილობს სასიკეთო ცვლილების მიღწევას, მაგალითად, ერთ ადამიანს მიუთითებს, რომ ქუჩაში ნაგავი არ დაყაროს.
“შეზღუდვა არ არსებობს და მინიმალური აქტივობაც კი შეიძლება მნიშვნელოვანი იყოს“.
მათ კი, ვინც საკუთარ პროფესიად აქტივიზმს ხედავს, რჩევებსაც აძლევს:
„ადვილი ნამდვილად არაა. პირველ რიგში, უნდა სჯეროდეთ საკუთარი თავის, მაგრამ ბევრსაც ნუ მოსთხოვენ. ესეც ძალიან ბევრი აქტივისტის პრობლემაა, რომ იმაზე ბევრს ვითხოვთ საკუთარი თავისგან, ვიდრე შეგვიძლია. ეს იმის გამო ხდება, რომ გარემოც ბევრს გვთხოვს — “იმ თემაზე თუ ხმაურობ, ამ თემაზე რატომ არ ხმაურობ”, სხვებიც მაგას გვაძახებენ ხოლმე. ზედმეტ პასუხისმგებლობას ნუ აიღებთ, იმიტომ, რომ ყველანი ადამიანები ვართ, ოდესღაც ყველანი ვიღლებით და პაუზის გაკეთებაც ძალიან მნიშვნელოვანია. ამ პასუხისმგებლობებს მოსდევს მერე გადაწვა და გადამწვარი ადამიანიც სულ ცდილობს, რომ ბოლო ამოსუნთქვამდე რაღაცები აკეთოს. თუ თავს არ გაუფრთხილდებით და არ დაისვენებთ, ვერც სხვებს დაეხმარებით და ვერც საკუთარ თავს. ამ ბრძოლაში საკუთარ თავზე ზრუნვა არ დაგავიწყდეთ“.
საუბრის ბოლოს, აქტივისტი გვიზიარებს მთავარ გზავნილსა, რომლის საზოგადოებამდე მიტანასაც ისურვებდა: „პატივი ვცეთ ერთმანეთს, ადამიანს, როგორც ერთ ინდივიდს. ყველას ყველა ვერ ეყვარება, მაგაშიც დარწმუნებული ვარ, მაგრამ მინიმუმ რაღაც ზღვრები გვქონდეს, რომელსაც არ გადავალთ და არ დავარღვევთ სხვების უფლებებს. როცა ერთ ადამიანს, როგორც ინდივიდს აღვიქვამთ, მერე ყველაფერი კარგად იქნება“.
Don't Miss
სულაც არ გამკვირვებია, როდესაც ერთ-ერთ სამეცნიერო ნაშრომში წავაწყდი მტკიცებას იმის შესახებ, რომ ქვიარებისთვის დამახასიათებელი თვისებაა ცხოვრებისეული სირთულეების მიმართ განსაკუთრებული მედეგობა
ჩვენი საზოგადოების წევრებისთვის და ალბათ, ზოგადად, ადამიანების უმეტესობისთვის დამახასიათებელია მათთვის უცხო ან ახალი იდეების მიმართ გარკვეული უნდობლობა, სკეპტიციზმი; ასევე რთულად
ადამიანის ფსიქიკური თუ ფიზიკური ჯანმრთელობისთვის სტრესის მნიშვნელობა მედიცინის და ასევე, ფსიქოლოგიის მიერ დიდი ხანია, აღიარებულია, თუმცა, სტრესის როლზე დისკრიმინირებულ ჯგუფებში
სტატიის ავტორი: ნინი ვანიშვილი ლგბტქი+ თემის წევრები მიკროაგრესიის უფრო მაღალი რისკის ქვეშ არიან, ვიდრე მათი ცისგენდერი/ჰეტეროსექსუალი თანატოლები. 2023 წლის სოციალური
დღეს, 19 ნოემბერს უსახელო გალერეაში გამოფენა “თვალი” გაიმართა. ექსპერიმენტული გამოფენა ფემინისტური და ქვიარ არასამთავრობო ორგანიზაცია GrlzWave-ის მიერ იყო ორგანიზებული.
გამოფენის მონაწილე ზოგიერთი ხელოვანისათვის “თვალი” სადებიუტო გამოფენაა. ნამუშევართა უმრავლესობა ქალებისა და ქვიარ ადამიანების მიერაა შექმნილი.
GrlzWave-ის თანადამფუძნებლისა და გამოფენის კურატორის, თეკლა თევდორაშვილის განცხადებით, გამოფენა ეხება ქალებისა და ქვიარ ადამიანების უფლებებს, ოჯახში ძალადობას, სექსუალურ და რეპროდუქციულ ჯანმრთელობას და ა.შ. თეკლას ნამუშევარს “წმინდა სისხლი” ჰქვია და მენსტრუაციის შესახებაა. ინსტალაციის ფარგლებში დამთვალიერებლებს შეეძლოთ თეკლას მიერ დაწერილ ლექსისათვის მოესმინათ, მოგვიანებით კი ის სიტყვები დაეწერათ, რომლებითაც მათ ან გარშემომყოფებს მენსტრუაცია მოუხსენიებიათ. ნამუშევრის ავტორის თქმით, ინსტალაციის მიზანი მენსტრუაციის კოლექტიურ დესტიგმატიზაციას ემსახურება.
გამოფენა “თვალი” ლოკალური აქტივობის, არტივიზმის 3-დღიანი ვორკშოფის შედეგად შეიქმნა. ვორკშოპში, რომელიც ოქტომბერში House of Reconenxtion-ში ჩატარდა, 15 ადამიანი მონაწილეობდა, რომელთაგანაც 9 ადამიანის მიერ შექმნილი 8 ნამუშევარი უსახელო გალერეაში გამოიფინა.
გამოფენაზე წარმოდგენილი ნამუშევრების ნახვა დაინტერესებულ პირებს 18-დან 20 სთ-მდე უფასოდ შეეძლოთ.
Don't Miss
ნანა აბულაძე ქვიარ და ფემინისტურ ლიტერატურაზე ნანა აბულაძე თანამედროვე ქართველი ავტორია, რომლის ლიტერატურული დებიუტიც სულ რამდენიმე წლის წინ შედგა რომანით
Otaaraant Queer – თავისუფლება და კემპი დრეგი ჩემთვის ყოველთვის იყო თავისუფლების მთავარი წყარო, გამოხატვის ყველაზე ეფექტური გზა. ყოველთვის, როცა დრეგ
თბილისის კულტურის კვირეული ევროპის დღეებს ეძღვნება და 9-დან 12 მაისის ჩათვლით Factory Tbilisi-ში, კოკა-კოლას ყოფილ ქარხანაში იმართება. კვირეულზე წარმოდგენილია 30-ზე
კომედიური ჟანრის ფილმი “Problemista” 1 მარტს გამოვიდა ეკრანზე. მთავარ როლებს ტილდა სვინტონი და ხულიო ტორესი ასრულებენ. ფილმი მოგვითხრობს სალვადორელი სათამაშოების
ალბათ, ერთადერთი, რაც ჩემს ცხოვრებას გასდევს და არ შეცვლილა, არის ის, რომ ძალიან პასუხისმგებლობიანი ადამიანი ვარ, არ აქვს მნიშვნელობა, საქმე იქნება ეს თუ პირადი ურთიერთობები. ხშირად ამას იმხელა ენერგია მიაქვს, რომ მირჩევნია, რაღაც პასუხისმგებლობები საერთოდ არ ავიღო.
კარგი ბავშვის “ცუდი” მხარე
ბავშვობის უმეტესი ნაწილი რეგიონში გავატარე.
რაღაცნაირად ისე მოხდა, რომ ქამინგაუთის შემდეგ ყოველთვის ბავშვობის ნეგატიურ ემოციებზე ვაკეთებდი აქცენტს — იქნებოდა ეს ჰომოფობიურ ბულინგთან დაკავშირებული გამოცდილებები, მხარდაჭერის ქსელის არარსებობა თუ ქვიარ საკითხების შესახებ სრული ინფორმაციული ვაკუუმი. არასასიამოვნო გამოცდილებებს უფლება მივეცი, ჩემი ბავშვობა სრულად მოეცვა, რაც მაინცდამაინც კარგად არ აისახა ჩემს მდგომარეობაზე, თუმცა ბოლო დროს ბავშვობის სასიამოვნო მოგონებებს ვეძებ და ვიხსენებ იმას, რაც ძალიან მაბედნიერებდა.
15 წლის ასაკში საკუთარი ნებით მოვინათლე კლასის ექსკურსიაზე. მაშინ მჯეროდა, რომ თუ მოვინათლებოდი, ეს ყველაფერს შეცვლიდა და მეც გარშემომყოფების დადგენილ სტანდარტებში ჩავჯდებოდი. დღემდე ძალიან კარგად მახსოვს, როგორ ველოდებოდი შემდეგი დღის გათენებას ყველანაირი ქვიარული ფიქრისა და შეგრძნების გარეშე. თუმცა, როგორც ხედავთ, დღესაც აქ ვარ.
მაბედნიერებდა, მაგალითად, ის, რომ პაპას ხშირად დავყავდი მდინარეზე სათევზაოდ, მახსენდება ბებოს გამორჩეულად ლამაზი ეზო სოფელში, ყვავილებით სავსე, მაბედნიერებდა ჩემთვის გამოყოფილი პატარა ბოსტანი, ჩემი პატარა ავტონომია, სადაც ბოსტნეული მომყავდა — განსაკუთრებული განცდა იყო მიწასთან მუშაობა და ის, რომ რაღაცას ვზრდიდი და ვუვლიდი… ბევრი რამე მახსენდება, რაც სენტიმენტებს აღმიძრავს.
ძალიან რთული იყო საკუთარი თავის მიღება. ჩემი ქვიარობა იმდენად მქონდა მიჩქმალული, საკუთარ თავსაც არ ვუმხელდი. ზუსტ ასაკს ვერ გავიხსენებ, პირველად როდის დავიწყე ამაზე ფიქრი, თუმცა ისეთი პატარა ვიყავი, ამ ყველაფერს ჯერ კიდევ ვერ ვარქმევდი სახელს. არ ვსაუბრობდი, მაგრამ ალბათ ჩემი მახასიათებლებიდან გამომდინარე, გარშემომყოფებმა გადაწყვიტეს, რომ ქვიარი ვიყავი და ამას შეურაცხმყოფელი ფრაზებით გამოხატავდნენ. გაორებული განცდები მქონდა — ერთი მხრივ ის, რომ საუკეთესო მოსწავლე და ძალიან კარგი ბავშვი ვიყავი და მეორე მხრივ, ჩემი ქვიარობა, რომელსაც შეგრძნებების დონეზე ვხვდებოდი და რომლის გარშემოც მხოლოდ და მხოლოდ შეურაცხმყოფელი ეპითეტები ჟღერდებოდა. ვერ ვიგებდი, როგორც შეიძლებოდა ეს ორი რამე თანხვედრაში ყოფილიყო და ალბათ, ამის დამსახურებაა ისიც, რომ 15 წლის ასაკში საკუთარი ნებით მოვინათლე კლასის ექსკურსიაზე. მაშინ მჯეროდა, რომ თუ მოვინათლებოდი, ეს ყველაფერს შეცვლიდა და მეც გარშემომყოფების დადგენილ სტანდარტებში ჩავჯდებოდი. დღემდე ძალიან კარგად მახსოვს, როგორ ველოდებოდი შემდეგი დღის გათენებას ყველანაირი ქვიარული ფიქრისა და შეგრძნების გარეშე.
თუმცა, როგორც ხედავთ, დღესაც აქ ვარ.
“…და შენ?”
თბილისში რომ გადმოვედი, ჩვეულებრივ გავაგრძელე ცხოვრება. მნიშვნელოვანია ის, რომ რაღაც ეტაპზე მქონდა სექსისტური დამოკიდებულებები, ცოტა ნაციონალისტურიც, დახვეწილი ჰომოფობიც ვიყავი — ვამბობდი, რომ სექსუალობისა და გენდერის ნიადაგზე ადამიანებზე ძალადობა დაუშვებელი იყო, თუმცა იმასაც ყოველთვის ვამატებდი, რომ შვილად აყვანას მაინცდამაინც არ ვამართლებდი. თუმცა, საბოლოო ჯამში, ამ თემების მიმართ მიმღებლობა მქონდა და ალბათ ეს იმის დამსახურება იყო, რომ სკოლის ასაკიდანვე არაფორმალური განათლების აქტივობებში ვიყავი ჩართული.
მიუხედავად უამრავი გამოწვევისა, სრულიად შესაძლებელია, იყო ქვიარი და იყო ბედნიერი.
ჩემი სტუდენტობა იმ პერიოდს დაემთხვა, როცა ლგბტქი საკითხები აქტიურად განიხილებოდა სოციალურ ქსელებში, ასეთ დისკუსიებში ყოველთვის მხარს ვუჭერდი თემის წევრებს, ოღონდ მესამე პირში ვსაუბრობდი. ამან ბოლოს იქამდე მიმიყვანა, რომ საკუთარი თავი მივიღე და ამას საინტერესო ისტორიაც ახლდა თან: მეორე კურსზე ვიყავი, როცა ახლო მეგობარი ბიჭი სიყვარულის ისტორიას მომიყვა და ბოლოს მითხრა, რომ ბიჭი უყვარდა. ეს მომენტი იყო გარდამტეხი და ძალიან კარგად მახსოვს — ცხოვრებაში პირველად ვნახე ცოცხალი გეი, რომელიც ღიად ამბობდა ამას. მერე მან დასვა ის კითხვა, რომელმაც რადიკალურად შეცვალა ჩემი ცხოვრება — “და შენ?”. მაშინ ჩავთვალე, რომ იმდენად მენდო ის ადამიანი, საკუთარ თავს უფლებას ვერ მივცემდი, რამე დამემალა და ძალიან გულწრფელად ვუპასუხე, რომ რაღაც ინტერესი მქონდა, მაგრამ არ ვიცოდი, როგორ უნდა შევხვედროდი ჩემნაირ ადამიანებს.
ასე დაიწყო ჩემი ქამინგაუთი. იმ დღიდან, ეტაპობრივად გავიცანი უამრავი ქვიარი და მათ შორის აღმოვაჩინე ისეთი ადამიანები, რომლებსაც მანამდეც ვიცნობდი. ეს ადამიანები იყვნენ წარმატებულები თავიანთ სფეროებში სხვადასხვა მიმართულებით და მთავარი აღმოჩენა ალბათ იყო ის, რომ დავინახე, მიუხედავად უამრავი გამოწვევისა, სრულიად შესაძლებელია, იყო ქვიარი და იყო ბედნიერი.
რაც შეეხება ქამინგაუთის პროცესს, ეს არ ყოფილა ისე, თითქოს რამე დანაშაული ჩავიდინე და უნდა მეღიარებინა, ძალიან ბუნებრივად მოხდა ყველასთან. მეგობრების უმეტესობამ ადეკვატურად მიიღო. ცხადია, იყო შემთხვევებიც, როცა რამდენიმე ადამიანი უბრალოდ გაფერმკრთალდა — ვერ ვიტყვი, რომ კონფლიქტების ფონზე დავიშალეთ, თუმცა ჩვენი გზები გაიყო და მგონია, რომ ესეც ბუნებრივია. ოჯახთან ქამინგაუთზე ის შემიძლია ვთქვა, რომ მარტივი არ იყო, თუმცა მჯეროდა, რომ ყველაფერი დალაგდებოდა. ეს გზა ძალიან გამიმარტივეს მაშინდელმა ჩემმა პარტნიორმა, ჩემმა მეგობრებმა და განსაკუთრებით ჩემმა დამ, რომლებმაც უმნიშვნელოვანესი როლი შეასრულეს და ახლა შემიძლია ვთქვა, რომ ყველაფერი კარგადაა.
პრაიდი, როგორც იდეა
ქამინგაუთის შემდეგ რამდენიმე თვეში გერმანიაში წავედი მოხალისეობრივი პროგრამით. იმ პერიოდმა უმნიშვნელოვანესი როლი შეასრულა ჩემს განვითარებაში — ერთწლიანი მუშაობის შემდეგ იყო შემოთავაზება, რომ დავრჩენილიყავი, მაგრამ იმდენად დიდი სურვილი მქონდა, საქართველოში დავბრუნებულიყავი და აქ მეკეთებინა საქმე, ჩამოვედი და თანასწორობის მოძრაობაში დავიწყე მუშაობა. თავიდანვე ვიცოდი, რომ ჩემთვის, როგორც სოციალური მუშაკისთვის, მთავარი სამიზნე ჯგუფი ლგბქტი თემი იქნებოდა და ამასთან ერთად, მნიშვნელოვანი იყო, რომ უფრო მეტი გამეკეთებინა და მონაწილეობა მიმეღო სისტემური ცვლილებების პროცესში.
სანამ აქტივიზმში ჩართვას გადავწყვეტდი, მეც სრულად ვიაზრებდი და ბევრი მეგობარიც მაფრთხილებდა, რომ მარტივი არ იქნებოდა, ამისთვის მზად ვიყავი, გაცნობიერებული მქონდა, რომ გარე ძალებისგან იქნებოდა ბევრი გამოწვევა, თუმცა ერთადერთი, რისთვისაც ვერ მოვემზადე, იყო თემის შიგნით, და უფრო მეტად, აქტივისტებს შორის განხეთქილება, მუდმივი დაძაბულობები და ერთმანეთის დაზიანება ნებით თუ უნებლიეთ. ყველაზე დიდი ზიანი შიდა დაპირისპირებებმა მომაყენა — მოულოდნელი იყო და თან ძალიან მტკენდა გულს. 2016 წელს, როდესაც აქტივიზმში ჩავერთე, უკვე იმდენი შრე დამხვდა დალაგებული, ჩემს მოსვლამდე რა განხეთქილებებიც არსებობდა, დღემდე მიმდინარეობს ამის განხილვა. ვამბობდი, რომ რაც არ უნდა მომხდარიყო, ამ დაპირისპირებებში არ ჩავერთვებოდი, მაგრამ ეს სისტემა ისეა მოწყობილი, რაღაცნაირად გჭამს და გისრუტავს.
ჩვენ ადამიანის უფლებადამცველები ვართ და მნიშვნელოვანია, რომ ამ სიტყვის მნიშვნელობა არ დაგვავიწყდეს. აქ მიზანი საშუალებას ვერ ამართლებს. ვოცნებობ იმ დროზე, როცა ასე დანაწევრებული არ ვიქნებით, ვიქნებით კვლავ მრავალფეროვანი, მაგრამ არა — დაპირისპირებული.
ამ დაყოფას ბევრი მიზეზი შეიძლება ჰქონდეს, მაგრამ მე მგონია, რომ ძალიან ხშირად ქართულ აქტივიზმში პირადი ურთიერთობების უკან გადაწევა გვიჭირს. აქტივიზმში როცა ვართ, მეტი პასუხისმგებლობა გვმართებს, პირადი წყენები გვერდით უნდა გადავდოთ და უფრო ფართოდ ვიფიქროთ, რა იქნება სტრატეგიულად უკეთესი საერთო საქმისთვის. ძალიან ბუნებრივია, რომ ყველა ვერ გვეყვარება, ყველასთან ახლოს ვერ ვიქნებით, მაგრამ თუ ვიღებთ პასუხისმგებლობას, რომ ეს საქმე ვაკეთოთ, მაქსიმალურად უნდა გამოვნახოთ თანამშრომლობის გზები. შეიძლება ვინმემ იფიქროს, ისე საუბრობს, ნუთუ, ამას არაფერი დაუშავებიაო — ცხადია, ამ პროცესში ვიყავი და მეც მექნება რაღაც დანაშაულები, მით უმეტეს, იმ სტრესის ფონზე, რომელიც ჩვენ გვაქვს გავლილი.
2016 წლიდან ვაკვირდები და ქვიარ აქტივიზმში ყოველთვის არის ერთი, ვინც კრიტიკის ობიექტი ხდება სხვებისგან და ეს არის მონაცვლეობითი. თანასწორობის მოძრაობაში როცა ვმუშაობდი, ამ ორგანიზაციისკენ უზარმაზარი კრიტიკა მოდიოდა, დრო გავიდა და კრიტიკის ობიექტი გახდა თბილისი პრაიდი, რომელიც რამდენიმე ადამიანმა დავაფუძნეთ 2019 წელს. თბილისი პრაიდის კრიტიკის მიზეზი იყო ის, რომ ხილვადობის პოლიტიკა აგრესიას იწვევს, თითქოს ამის უკან კონკრეტული პოლიტიკური ძალები დგანან და ეს ყველაფერი ქვეყანაში მიმდინარე პროცესების გადაფარვისკენ იყო მიმართული. საერთოდ არ არსებობდა თბილისი პრაიდი, როდესაც სამი ტრანსგენდერი ქალი მოკლეს და ეს ადამიანები პრაიდის წინა პერიოდში არ მოუკლავთ. კი, სიძულვილით მოტივირებული ჰომოფობიური დანაშაულები იმატებს, თუმცა აქაც წარმოუდგენელი და მიუღებელია, თბილისი პრაიდს დააკისრო პასუხისმგებლობა, როდესაც იქითა მხარეს გყავს სახელმწიფო, რომელიც ვალდებულია, უზრუნველყოს სამოქალაქო წესრიგი და ადამიანების უსაფრთხოება, გყავს მოძალადეთა ჯგუფი, ასევე, უამრავი სხვა დაინტერესებული პირი, ეკლესიის ჩათვლით. ამავდროულად, ძალიან საინტერესოა, რომ საქართველოში ანტი-ლგბტ მოძრაობას უფრო დიდი ისტორია აქვს, ვიდრე ლგბტ მოძრაობას. კონკრეტულმა ძალებმა ჯერ კიდევ მაშინ დაიწყეს ლგბტ თემით მანიპულაცია, სანამ ლგბტ თემი საერთოდ გამოჩნდებოდა საჯარო სივრცეში.
დამალვით საქმე არ კეთდება და პრობლემა არ გვარდება. პირიქით, გამოკითხვებიც ადასტურებს, რომ ხილვადობა მნიშვნელოვანია იმიტომ, რომ ადამიანების რაღაც ნაწილს მართლა ჰგონია, ქვიარები არაამქვეყნიურად გამოიყურებიან. ხილვადობა მნიშვნელოვანია იმისთვის, რომ საზოგადოებამ გაიგოს, ჩვენც მათი ნაწილი ვართ, მათ გვერდით ვცხოვრობთ, არა მხოლოდ თბილისის ცენტრალურ უბნებში, ან გარეუბნებსა და დიდი ქალაქებში, არამედ სოფლებსა და რეგიონებშიც. ეს ჩვეულებრივი მოვლენაა და საქმე არ გვაქვს რაღაც განსაკუთრებულობასთან, ქვიარი შეიძლება დაიბადოს და გაიზარდოს ნებისმიერ ადგილას, ნებისმიერ ოჯახში. როდესაც განათლების სისტემა სრულიად ჩამოქცეულია და ამ დრომდე ვერ მივაღწიეთ იმას, რომ სახელმძღვანელოებსა და სასწავლო სივრცეში ეს თემა შევიტანოთ, იმ ფონზე, როდესაც მასწავლებლების დიდი ნაწილი ჰომოფობიურად არის განწყობილი და რეგიონებსა და თბილისშიც ახალგაზრდა, თინეიჯერ ქვიარებს მხარდაჭერის სისტემები საერთოდ არ აქვთ, ერთადერთი იარაღი, ამ ადამიანებს ხმა მიაწვდინო და გაიგონ, რომ მარტო არ არიან, რომ იმსახურებენ ღირსეულ და თანასწორ ცხოვრებასა და უფლებებს, არის ხილვადობის პოლიტიკა.
შეიძლება, ამ ყველაფერს არ ეთანხმებოდე, მაგრამ ნამდვილად არ შეიძლება, წიხლი დააჭირო იმ ადამიანებს, რომლებიც რაღაცის შეცვლას ცდილობენ, გაიმეტო და მკვლელის იარლიყი მიაკრა.
როდესაც შვილები ქამინგაუთს აკეთებენ, ეს მშობლის ქამინგაუთიცაა, მათაც ისევე უწევთ ამ გზის გავლა და ქამინგაუთის შედეგებთან გამკლავება.
აქამდეც ბევრჯერ მითქვამს — ჩვენ ადამიანის უფლებადამცველები ვართ და მნიშვნელოვანია, რომ ამ სიტყვის მნიშვნელობა არ დაგვავიწყდეს. აქ მიზანი საშუალებას ვერ ამართლებს. ვოცნებობ იმ დროზე, როცა ასე დანაწევრებული არ ვიქნებით, ვიქნებით კვლავ მრავალფეროვანი, მაგრამ არა — დაპირისპირებული.
მიუხედავად იმისა, რომ დღეს თბილისი პრაიდში აღარ ვარ, პრაიდი ჩემთვის არის იდეა და ამ იდეას ყოველთვის მხარს დავუჭერ.
სიამაყის ნაპერწკლები
ჩემთვის ენერგიის მთავარი წყარო ყოველთვის იყო ის, რომ ქვიარ თემის ძალიან ბევრ წევრთან მუდმივად მქონდა ახლო ურთიერთობა და ყოველთვის ვგრძნობდი მათ ნდობას, გვქონდა პატარ-პატარა გამარჯვებები და ეს ძალიან დიდ მოტივაციას მაძლევდა.
ყოფილა ძალიან ემოციური ეპიზოდებიც, მაგრამ ყველაზე მეტად რითაც ვამაყობ, ესაა თბილისი პრაიდში ყოფნის დროს გაკეთებული ლგბტქი ადამიანების მშობლების ქალაქგარეთ შეკრება. ამ დღისთვის დიდხანს ვემზადებოდით და მახსოვს, როგორ ვნერვიულობდით გუნდის წევრები, ერთმანეთისგან სრულიად განსხვავებული და უცნობი ადამიანები რომ უნდა შეგვეხვედრებინა. ბევრ ქვიარ ადამიანს უთქვამს და მეც ვიზიარებ, რომ როდესაც შვილები ქამინგაუთს აკეთებენ, ეს მშობლის ქამინგაუთიცაა, მათაც ისევე უწევთ ამ გზის გავლა და ქამინგაუთის შედეგებთან გამკლავება. ეს იყო ყველაზე მნიშვნელოვანი დღე ჩემს ცხოვრებაში — ამ ადამიანებს ამდენი ხნის განმავლობაში ეგონათ, რომ მარტო იყვნენ, ერთ-ერთი ლესბოსელი ქალის დედა იხსენებდა, როცა ჩემმა შვილმა მონაწილეობა შემომთავაზა, ვკითხე, იქ ვინმე ხომ არ დამცინებსო. ეს შეხვედრა არცერთ ადამიანს ცრემლების გარეშე არ დაგვიტოვებია. როცა თბილისში დავბრუნდით, მერე დედები ჩვენთან საოფისე სივრცეშიც იკრიბებოდნენ ხოლმე. ბევრი ქვიარის დედა იდანაშაულებს თავს, რომ მათ რომ რაღაც არასწორად არ გაეკეთებინათ, მისი შვილი ქვიარი არ იქნებოდა, რაც, რა თქმა უნდა, სიმართლეს არ შეესაბამება. პროექტს “ამაყი ოჯახები” ერქვა და ვხედავდი, ეს რაღაც ბრალეულობის, სირცხვილის გრძნობები თანდათან როგორ გარდაიქმნებოდა სიამაყის ნაპერწკლებად.
ჩვენ ვართ ერთი საზოგადოება, რომელიც უამრავი განსხვავებული ადამიანისგან, განსხვავებული ჯგუფისგან შედგება და ერთმანეთის პატივისცემა, ერთად ცხოვრება უნდა ვისწავლოთ
ამ პროცესის ყურება განსაკუთრებული განცდა იყო, ყოველთვის მემახსოვრება და მიხარია, რომ ამის ნაწილი ვიყავი.
სახელმწიფო პოლიტიკა, რომელიც აზიანებს
ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ საჯარო მოხელეებისა და ხელისუფლების წარმომადგენლებისგან მუდმივად ისმოდეს პოზიტიური განცხადებები. ისინი საზოგადოების გაყოფას კი არ უწყობდნენ ხელს, შერიგებაზე იყვნენ ორიენტირებულნი, იმიტომ, რომ ჩვენ ვართ ერთი საზოგადოება, რომელიც უამრავი განსხვავებული ადამიანისგან, განსხვავებული ჯგუფისგან შედგება და ერთმანეთის პატივისცემა, ერთად ცხოვრება უნდა ვისწავლოთ. სახელმწიფოს უნდა ჰქონდეს შესაბამისი რეაგირება რადიკალური ძალადობრივი ჯგუფების ანტისახელმწიფოებრივ და სისხლის სამართლის დანაშაულებზე — იმის ნაცვლად, რომ მათ პასუხისგებაში აძლევდეს, ვხედავთ, როგორ ახალისებს ამ ჯგუფებს საკუთარი განცხადებებით. არ უნდა დაგვავიწყდეს, რა ზიანი მოაქვს ამ უკანონოდ მოთარეშე ძალადობრივ ჯგუფებს ქვეყნისთვის. ამის მაგალითად შარშანდელი 5 ივლისი გავიხსენოთ — თუ სახელმწიფოს არ შეუძლია მართოს და შეაკავოს 5000 გაველურებული ადამიანი, რომლებიც პოლიტიკურად მოტივირებულები არიან, აქვთ კონკრეტული დავალებები და ჟურნალისტებსა და ქვიარ აქტივისტებს თავს ესხმიან, მაშინ რომელი ხელისუფლების სათავეში ყოფნაზე აქვთ ასეთ ადამიანებსა და პოლიტიკურ პარტიას პრეტენზია?! ეს ყველაფერი ძალიან კარგად იყო დაგეგმილი, მათ ინტერესებში შედიოდა და 5 ივლისის მონაწილეები დღემდე თავისუფლები არიან. მმართველი გუნდის რიტორიკით, ყოველთვის არის ვიღაც, ვინც ქართულ ეროვნულ ინტერესებს საფრთხეს უქმნის. სახელმწიფოს ნარატივი უნდა იყოს შემრიგებლური და არა მუდმივად კონფრონტაციისკენ მიმართული, ეს აზიანებს ქვეყანას, ამით ზიანდებიან ადამიანები. ვფიქრობ, უკრაინის ომმა ფართო საზოგადოებასაც ძალიან კარგად დაანახა, რომელი ძალა უქმნის საფრთხეს საქართველოს სახელმწიფოებრიობას და ეს რეგიონებში ალტ–ინფოს წინააღმდეგ გამართულმა აქციებმაც ცხადყო.
ადამიანის უფლებებისთვის ბრძოლა და მუშაობა ბევრი წინაღობით, გამოწვევითა და უსამართლობით არის სავსე და არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ ამ პროცესში საკუთარ თავსა და ერთმანეთს გავუფრთხილდეთ.
ასევე, უმნიშვნელოვანესია განათლების სფეროს როლი, სადაც ცალკე შეიძლება გამოვყოთ სკოლებში ჰომოფობიური ბულინგის პრობლემა. არ არსებობს არანაირი ეროვნული სტრატეგია, როგორ შეიძლება სკოლები ამას უმკლავდებოდნენ და უამრავ ახალგაზრდა ქვიარს უწევს ძალიან დიდი სირთულეების გავლა. აუცილებელია, რომ სკოლა იყოს უსაფრთხო სივრცე თითოეული ბავშვისთვის და ის უნდა იყოს ბულინგისგან, მათ შორის, ჰომოფობიური ბულინგისგან დაცლილი. უნდა მოხდეს ტრანსი ადამიანებისთვის გენდერის სამართლებრივი აღიარება, რომელიც ყველა პრობლემას ვერა, მაგრამ ძალიან ბევრ მნიშვნელოვან ბარიერს მოხსნიდა. ეს არ საჭიროებს ბევრ რესურსს და მარტივად არის შესაძლებელი, თუმცა სახელმწიფო არც ამას აკეთებს. თეა წულუკიანი, რომელიც წლების განმავლობაში იუსტიციის მინისტრი იყო, ამ თემას იყენებდა საკუთარი ამომრჩევლის მობილიზაციისთვის და ტრანსფობიას საკუთარი პოლიტიკური მიზნებისთვის უკეთებდა ინსტრუმენტალიზაციას.
მნიშვნელოვანია, ვისაუბროთ ჯანდაცვის სერვისებზეც, რადგან ქვიარ ადამიანებს აქვთ ჯანდაცვის სპეციფიკური საჭიროებები და ჯანდაცვაზე ხელმისაწვდომობა ადამიანის ფუნდამენტური უფლებაა. სახელმწიფოს მოვალეობაა, აღმოფხვრას ყველა ის ბარიერი, რომლებიც ხელს უშლის ხარისხიან ჯანდაცვაზე ხელმისაწვდომობას.
ქვიარი
2016 წელს, საქართველოში რომ ვბრუნდებოდი, წარმოდგენილი მქონდა, რის გაკეთება მინდოდა და რას ვიზამდი. ამ დრომდე ისე მოვედი, რომ იმაზე მეტი “შემომეკეთებინა”, ვიდრე წარმოდგენილი მქონდა, თუმცა ამას აქვს თავისი ნეგატიური მხარეები — 5 წლის განმავლობაში ჩემი ცხოვრება აქტივიზმმა შეჭამა და სხვა ცხოვრება არ მქონია. პირად ცხოვრებაზე, ოჯახზე, მეგობრებზე, საკუთარ თავსა და საჭიროებებზე, ყველასა და ყველაფერზე მაღლა ყოველთვის იდგა აქტივიზმი. ამან ბოლოს ძალიან რთულ შედეგებამდე მიმიყვანა — გადავიწვი. საბედნიეროდ, დროში ძალიან კარგად დაემთხვა ის, რომ სტიპენდია მოვიპოვე და სასწავლებლად შვედეთში წამოვედი, თორემ იმ მოცემულობითა და ენერგიით აქტივისტური საქმიანობის გაგრძელება რთულად წარმომედგინა. მოშვება მიჭირს, თუმცა ვცდილობ, მაქსიმალურად დავაბალანსო აქტივიზმი, მუშაობა, სწავლა, დრო დასვენებისა და გართობისთვის. ეს შვედეთში ბევრად უფრო ადვილია, ვიდრე საქართველოში, შესაბამისად, აქ სასწავლებლად გადმოსვლა ცალსახად კარგად აისახება ჩემს მენტალურ და ფიზიკურ ჯანმრთელობაზე, ასევე, პროდუქტიულობასა და ცხოვრების ხარისხზე.
მძიმე აქტივისტური გამოცდილების მიუხედავად, ცხოვრების ამ ეტაპზეც არ მინდა მუშაობის სხვა სფეროში გაგრძელება. ძალიან მსიამოვნებს და მაბედნიერებს ეს საქმე და შეიძლება ფართო მასშტაბისთვის შეუმჩნეველი, მაგრამ ჩემი პატარა წვლილი შემაქვს თუნდაც მიკროგარემოს გაუმჯობესებაში. ამისთვის იდეალური ადგილია Queer.ge, რომელიც შესაძლებლობას მაძლევს, ამ მიზანს ვემსახურო და თან ეპიცენტრში არ ვიყო. ქვიარი ნეიტრალურია და ყველა მხარეს — იქნება ეს განსხვავებული იდეოლოგიები, ორგანიზაციები, ჯგუფები, ინიციატივები — აძლევს საშუალებას, ისაუბროს, იმ ადამიანებსაც, ვისთანაც უთანხმოება მქონია. ეს არასდროს აისახება საქმეზე, არავისთან თანამშრომლობაზე უარს არ ვიტყვით — ჩვენ ვართ აქტივისტები, ეს ჩვენი ვალდებულებაა და ამის მჯერა.
ის, რაზეც შვედეთში არ ფიქრობ
შვედეთში ადამიანის უფლებებისა და სოციალური მუშაობის სამაგისტრო პროგრამის მეორე კურსზე ვსწავლობ. ცხოვრება შვედეთსა და საქართველოში ქვიარისთვის ერთმანეთისგან ძალიან განსხვავდება.
შვედეთს ლგბტქი უფლებების ხანგრძლივი ისტორია აქვს, თუმცა მოსახლეობის უმეტესობა ტერმინსაც კი ვერ წარმოთქვამს — არ იციან, მაგრამ იციან, რომ ადამიანს, განურჩევლად სექსუალური ორიენტაციისა და გენდერული იდენტობისა, აქვს საკუთარი ცხოვრება და ამ ცხოვრებაში ჩარევის უფლება არავის აქვს. ჩვენთან აბსოლუტურმა უმრავლესობამ საზეპიროდ იცის, რას ნიშნავს “ლგბტ”, მაგრამ ძალიან ცოტას თუ ესმის, რომ სხვა ადამიანს პატივი უნდა სცე, მიუხედავად განსხვავებულობისა.
შვედეთში ლგბტქი ადამიანების სახით მტრის ხატი არ არსებობს და აქ ადამიანები თავისუფლად ცხოვრობენ, ეს ქვეყანა გაძლევს შესაძლებლობას, საკუთარი თავისა და პოტენციალის რეალიზება შეძლო, საქართველოს კი ასეულობით ქვიარი და არა მარტო ქვიარი ტოვებს — სიძულვილისა და უპერსპექტივობის გარემოში ადამიანებს აღარ აქვთ სურვილი, მანდ გაჩერდნენ.
არამხოლოდ ამ მხრივ, ზოგადად, ყოველდღიურობაში ძალიან კარგად იგრძნობა, როგორ არის ამ ქვეყანაში გარემო ადამიანებსა და მათ განსხვავებულ საჭიროებებზე მორგებული. აქ სახლიდან გასვლის წინ, სარკეში ჩახედვისას არ ფიქრობ იმაზე, რამდენია იმის შანსი, რამე მოგაძახონ ან გზაზე ვიღაცებთან “კაჩაობა” და საქმეების გარჩევა მოგიწიოს.
უამრავი რამეა, რაზე ფიქრიც აქ საერთოდ არ გიწევს.
მე მგონია, რომ ყველა ადამიანს თავისი მისია აქვს. მე საკუთარი მისია ვიპოვე იმაში, რომ პატარ-პატარა ნაბიჯებით, თუნდაც მიკრო სოციუმები შევცვალო უკეთესობისკენ. ამის კეთება რაღაცნაირად სიმპტომების მკურნალობას ჰგავს, რადგან მთლიანად ის სისტემაა შესაცვლელი, როგორც მთელი სამყარო მუშაობს. თუმცა ვხედავ, რომ შესაძლებელია ცვლილებებს იწვევდე მიკრო დონეზე და თან იმისკენაც გქონდეს გეზი, ეს სისტემა ამოატრიალო — სადღაც ამის იმედიც უნდა იყოს.
დავინახე ისიც, რომ ადამიანის უფლებებისთვის ბრძოლა და მუშაობა ბევრი წინაღობით, გამოწვევითა და უსამართლობით არის სავსე და არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ ამ პროცესში საკუთარ თავსა და ერთმანეთს გავუფრთხილდეთ.
რას ვეტყოდი ქვიარებს?
ქვიარებს ვეტყოდი, რომ იკითხონ ქვიარი! 🙂
Don't Miss
გოჩა გაბოძის ბლოგი ნაცნობთა შორის თითქოს უცხო ხარ. უცხოთა შორისაც, უცხო ხარ. გაუცხოებაში კი გადის ცხოვრება. ბუად ყოფნა არჩევანი არაა.
17 სექტემბერს საქართველოს 84-მა პარლამენტარმა კიდევ ერთხელ უღალატა საკუთარ მოსახლეობას და ქვეყნის, კონსტიტუციის მოთხოვნების საწინააღმდეგოდ მიიღო ჰომოფობიური, ტრანსფობიური კანონი, რომელიც
ქვიარების წინააღმდეგ დანაშაულის ხელშემწყობი ფაქტორები წინამდებარე პუბლიკაციის მიზანია სექსუალური ორიენტაციის ან გენდერული იდენტობის საფუძვლით ჩადენილი სიძულვილით მოტივირებული დანაშაულის წამახალისებელ გარემოებებზე
ქვიარების წინააღმდეგ დანაშაულთა ზრდის მიზეზები და შედეგები ბოლო წლებში ლგბტქი ადამიანების მიმართ სიძულვილით მოტივირებულ დანაშაულთა რიცხვის ზრდა დაფიქსირდა ისეთ ქვეყნებში,
ადამიანი, რომელიც 17 წლის ქვიარ აქტივისტს, ლუკა აბლოთიას ავტობუსში თავს დაესხა, დაკავებულია. ამის შესახებ ქვიარს საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროში განუცხადეს. მათივე ინფორმაციით, გამოძიება დაწყებულია საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 126-ე და 151-ე მუხლებით, რაც ძალადობასა და მუქარას გულისხმობს.
6 ნოემბერს ლუკა აბლოთიამ Facebook-ზე დაწერა, რომ ავტობუსში ჰომოფობიურ ნიადაგზე თავს დაესხნენ და ვიდეო გამოაქვეყნა.
“ეს “კაცი” თავს დამესხა ავტობუსში ჩემი პიჯაკის გამო. რატო გაცვია შეხსნილი ღილებითო. მეთქი რა შენი საქმეა მე რა მეცმევათქო და დავიწყეთ კამათი. მერე ეს კაცი წამოდგა და ხელის დასარტყამად გამოიწია მერე, კიდევ ერთმა წამოიწია და თითქმის ბრბოს ქვეშ მოვხვდი, რომელიც მაგინებდა და შეურაცხყოფას მაყენებდა.
მერე გოგონებმა გამარიდეს და ავტობუსის წინა ნაწილში გადავედი, სადაც 112 დავრეკე. ეს კაცი მოვლით მემუქრებოდა, სხვა გზა არ მქონდა. დიდუბეში უნდა მოსულიყო ეკიპაჟი, რომელსაც დიღმის მასივიდან გადასცეს განცხადების შესახებ. მაგრამ არ მოვიდნენ დროულად და ავტობუსი წავიდა წინ. მერე წერეთლის 126 გააჩერა მძღოლმა, პოლიციას ველოდებოდით. ეს კაცი წინ გადმოვიდა და ხელი დამარტყა. მეც თავი დავიცავი და ჩემი ძალით მოვიგერიე, მერე უკან დაიხია და მუქარებზე გადმოვიდა. ავტობუსში ზოგიერთი “ქალი” მე მაბრალებდა ამას. ვერ გიყვებით ღრმად დეტალებს რადგან ცუდად ვარ, ამას რომ ვწერ. მერე პოლიცია მოვიდა და სასწრაფო გამოიძახეს. ამ ნაძირალას და ყველას იმ ავტობუსში, ვინც ჩემი უფლებები შელახა, აუცილებლად ვგებინბ პასუხს!”, — დაწერა ლუკა აბლოთიამ.
მან ქვიართან საუბრისას თქვა ისიც, რომ თავდამსხმელი და ავტობუსის სხვა მგზავრები ჰომოფობიურ განცხადებებს აკეთებდნენ და სიტყვიერ შეურაცხყოფას აყენებდნენ.
Don't Miss
წელს მსოფლიოს მასშტაბით 17 მაისის წამყვანი გზავნილი ერთობისკენ მოწოდებაა, რადგან მხოლოდ ერთმანეთის მიმართ სოლიდარობითაა შესაძლებელია ისეთი სამყაროს შექმნა, სადაც არც
28 თებერვალს ამერიკის ფსიქოლოგთა ასოციაციამ (APA) მიიღო მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილება, მხარი დაუჭიროს ტრანსგენდერი და არაბინარული ადამიანების გენდერის დადასტურების პროცედურას, რაც მოიცავს
1921 წლის 21 თებერვალს საქართველოს დამფუძნებელთა კრებამ ქვეყნის პირველი ძირითადი კანონი დაამტკიცა. ქვეყნის უზენაესი კანონი სახელმწიფოს პოლიტიკურ წყობად დემოკრატიულ რესპუბლიკას
არ გაგიკვირდეთ თუ ამ პუბლიკაციაში ზოგიერთი ტერმინის განმარტება ან ჟღერადობა კარგად ნაცნობისგან განსხვავებული აღმოჩნდება. ადამიანის სექსუალობის, სქესის და გენდერის შესახებ
17 წლის ქვიარ მოზარდი, ლუკა აბლოთია Facebook-ზე წერს, რომ ავტობუსში ჰომოფობიურ ნიადაგზე თავს დაესხნენ.
“ეს “კაცი” თავს დამესხა ავტობუსში ჩემი პიჯაკის გამო. რატო გაცვია შეხსნილი ღილებითო. მეთქი რა შენი საქმეა მე რა მეცმევათქო და დავიწყეთ კამათი. მერე ეს კაცი წამოდგა და ხელის დასარტყამად გამოიწია მერე, კიდევ ერთმა წამოიწია და თითქმის ბრბოს ქვეშ მოვხვდი, რომელიც მაგინებდა და შეურაცხყოფას მაყენებდა.
მერე გოგონებმა გამარიდეს და ავტობუსის წინა ნაწილში გადავედი, სადაც 112 დავრეკე. ეს კაცი მოვლით მემუქრებოდა, სხვა გზა არ მქონდა. დიდუბეში უნდა მოსულიყო ეკიპაჟი, რომელსაც დიღმის მასივიდან გადასცეს განცხადების შესახებ. მაგრამ არ მოვიდნენ დროულად და ავტობუსი წავიდა წინ. მერე წერეთლის 126 გააჩერა მძღოლმა, პოლიციას ველოდებოდით. ეს კაცი წინ გადმოვიდა და ხელი დამარტყა. მეც თავი დავიცავი და ჩემი ძალით მოვიგერიე, მერე უკან დაიხია და მუქარებზე გადმოვიდა. ავტობუსში ზოგიერთი “ქალი” მე მაბრალებდა ამას. ვერ გიყვებით ღრმად დეტალებს რადგან ცუდად ვარ, ამას რომ ვწერ. მერე პოლიცია მოვიდა და სასწრაფო გამოიძახეს. ამ ნაძირალას და ყველას იმ ავტობუსში, ვინც ჩემი უფლებები შელახა, აუცილებლად ვგებინბ პასუხს!”, — წერს ლუკა აბლოთია და ამ ვიდეოს აქვეყნებს:
Don't Miss
ჰომოსექსუალური ურთიერთობების ,,ლეგალური“ და დე ფაქტო კრიმინალიზაცია ქვიარ ადამიანების მიმართ ინსტიტუციონალიზებულ ჰომოფობიას სოციალური დისკრიმინაციის მრავალი გამოვლინება აქვს. ჰომოსექსუალური ურთიერთობების კრიმინალიზაცია
17 სექტემბერს საქართველოს 84-მა პარლამენტარმა კიდევ ერთხელ უღალატა საკუთარ მოსახლეობას და ქვეყნის, კონსტიტუციის მოთხოვნების საწინააღმდეგოდ მიიღო ჰომოფობიური, ტრანსფობიური კანონი, რომელიც
მიიჩნევა თუ არა ერთი და იმავე სქესის წყვილების სტაბილური ურთიერთობა ოჯახად? ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის მე-8 მუხლი ქორწინებისა და სამოქალაქო
საქართველოში დემოკრატია შეიძლება გადაიხედოს და ბოლო ათწლეულში დამყარებული დღის წესრიგი 2024 წლის წინასაარჩევნო პერიოდში კიდევ ერთი რუსული კანონით შეივსოს. “ოჯახური
სახალხო დამცველობის კანდიდატმა, მაკა მინდიაშვილმა საპარლამენტო მოსმენაზე ტარიელ ნაკაიძის კითხვის საპასუხოდ ჰომოფობიური განცხადება გააკეთა.
პარლამენტის წევრმა, ტარიელ ნაკაიძემ მაკა მინდიაშვილს ჰკითხა, უმცირესობების წარმომადგენელთა უფლებების დარღვევის რა გახმაურებული ფაქტი ახსენდებოდა. სახალხო დამცველობის კანდიდატმა პასუხად სატელეფონო ზარი გაიხსენა, რომლის დროსაც იგივე კითხვა დაუსვეს და მისი თქმით, საქართველოს ნებისმიერი მოქალაქის უფლებას დაიცავს, ოღონდ ერთი პირობით — პრაიდის მომხრე არაა.
„გუშინ იყო, სხვათა შორის, ზარი ჩემთან, ელგებეტეს წარმომადგენელმა დამირეკა და მეკითხება, მე დავიცავ თუ არა მათ უფლებებს, თუ გავხდი სახალხო დამცველი. რა თქმა უნდა, მე დავიცავ ნებისმიერი საქართველოს მოქალაქის უფლებას, ოღონდ ერთი პირობით-თქო რა და რა არისო და პრაიდის მომხრე არ ვარ-თქო. მე არ მომწონს, როცა პროვოცირებას უ… ანუ პროპაგანდას უკეთებ იმას, რაც საზოგადოების უმრავლესობისთვის არ არის მისაღები და მიზანშეწონილი“[სტილი დაცულია], — აღნიშნა მაკა მინდიაშვილმა საქართველოს კონსტიტუციით გარანტირებული საჯაროდ შეკრების უფლებით სარგებლობის შესახებ საუბრისას.
სახალხო დამცველობის კანდიდატმა სექსუალურ ორიენტაციასა და გენდერულ იდენტობაზე ჰომოფობიური კომენტარებიც გააკეთა.
„კი ბატონო, იყავი როგორიც ხარ, მაგრამ შენ ნუ მოახვევ შენს ქმედებას დავუშვათ სხვას და ნუ ჩაითრევ იმ ქმედებაში, რაც თუნდაც შეგნებით არასწორად მიგაჩნია, მაგრამ შეიძლება რაღაც სიტუაციებიდან გამომდინარე გამოუვალ მდგომარეობაში ხარ, ეს გააკეთო, თუმცა ყოფილა შემთხვევა. ასეთ ტიპ ადამიანებს ორ ჯგუფად დავყოფდი, რომლებიც ანუ დაბადებიდანვე ესეთები არიან და მე მათ არც სამკურნალოებად მივიჩნევ და არც, დავუშვათ, რაღაც გადახრებით — არა, ისინი ბუნებამ დაბადა ასეთი და ასეთები არიან და მეორე ჯგუფია, რომლებიც ცხოვრებამ ანუ ეტაპობრივად გახდნენ ასეთები, იყვნენ ვაჟკაცურები, დავუშვათ, ან ქალი — პირიქით და გახდნენ, ცხოვრებამ გახადა ესეთი, ამას მნიშვნელობა არა აქვს. მე აუცილებლად დავიცავ მათ უფლებებს“ [სტილი დაცულია], — განაცხადა მაკა მინდიაშვილმა.
მაკა მინდიაშვილის კომენტარი სატელეფონო ზარის შესახებ შეიძლება შეეხებოდეს 31 ოქტომბერს, ქვიარის ჟურნალისტთან სატელეფონო ინტერვიუს, რომლის დროსაც სახალხო დამცველობის კანდიდატმა ლგბტქი ადამიანებისთვის საზიანო კომენტარები გააკეთა. მაკა მინდიაშვილის ხედვას ლგბტქი უფლებების შესახებ ქვიარის ვრცელ სტატიაში სულ მალე ნახავთ.
მაკა მინდიაშვილი 2012 წელს გურჯაანის რაიონში გამგებლის კანდიდატი იყო, 2013 წელს ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის კოორდინატორი გურჯაანის რაიონის სოფელ ახაშენში, იმავე პარტიის ერთ-ერთი საარჩევნო უბნის წევრი იყო 2018 წელს, 2020 წელს კი კოორდინატორი სოფელ ახაშენში. 2013 წლის დეკემბრიდან გახდა თავისუფალი ზონის წევრი. 2016 წლიდან, მას შემდეგ, რაც გიორგი ვაშაძე ერთიან ნაციონალურ მოძრაობას გამოეყო, მის პარტიას შეუერთდა. პოლიტიკური პარტიის დატოვების შემდეგ, თავისუფალ ზონაში დაბრუნდა და მოგვიანებით საკუთარი ორგანიზაცია, ხალხის ხმა დააარსა. 2021 წელს გურჯაანის რაიონში მაჟორიტარობის კანდიდატი იყო.
Don't Miss
ჰომოსექსუალური ურთიერთობების ,,ლეგალური“ და დე ფაქტო კრიმინალიზაცია ქვიარ ადამიანების მიმართ ინსტიტუციონალიზებულ ჰომოფობიას სოციალური დისკრიმინაციის მრავალი გამოვლინება აქვს. ჰომოსექსუალური ურთიერთობების კრიმინალიზაცია
მიიჩნევა თუ არა ერთი და იმავე სქესის წყვილების სტაბილური ურთიერთობა ოჯახად? ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის მე-8 მუხლი ქორწინებისა და სამოქალაქო
საქართველოში დემოკრატია შეიძლება გადაიხედოს და ბოლო ათწლეულში დამყარებული დღის წესრიგი 2024 წლის წინასაარჩევნო პერიოდში კიდევ ერთი რუსული კანონით შეივსოს. “ოჯახური
28 თებერვალს ამერიკის ფსიქოლოგთა ასოციაციამ (APA) მიიღო მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილება, მხარი დაუჭიროს ტრანსგენდერი და არაბინარული ადამიანების გენდერის დადასტურების პროცედურას, რაც მოიცავს