მეჯლისები ქვიარ კულტურის ნაწილად ჯერ კიდევ მე-19 საუკუნის ბოლოს იქცა. აფრიკელ-ამერიკელი და ლათინო ლგბტქი ადამიანების მიერ დაწყებული ქვიარ საღამოები ერთადერთი თავშესაფარი იყო მარგინალიზებული ადამიანებისთვის, რომელთაც დრეგ მეჯლისზე მცირე ხნით მაინც შეეძლოთ საკუთარი
ჩემი დრეგი არის აქტივისტური დრეგი და ის ყოველთვის პოლიტიკურია, ყოველთვის არის მიმართული კაპიტალიზმის, იმპერიალიზმის, პატრიარქატის და კოლონიალიზმის წინააღმდეგ. ვცდილობ, ჩემი შოუებით გავზარდო სხეულის მიმღებლობის პოლიტიკა და ვაჩვენო ადამიანებს, რომ არ არის აუცილებელი, ყველა ქვინის სხეული აკმაყოფილებდეს საზოგადოების მიერ დაწესებულ სტანდარტებს.
არსებობს კლიშე, რომ თუ დრეგ ქვინი ხარ, აუცილებლად უნდა უყურებდე რუპოლის დრეგ შეჯიბრებას, ყველა ქვინის სახელი და ბიოგრაფია ზეპირად იცოდე და ა.შ. მე ამ
Tbilisi Pride-ისა და საინიციატივო ჯგუფის ორგანიზებით 30 ოქტომბერს მორიგი დრეგ მეჯლისი გაიმართება. დრეგ მეჯლისის თემა ჯადოსნური ჰელოუინის დღესასწაული იქნება და მასში მონაწილეობას დრეგ ქვინები
2022 წელი ლგბტქი უფლებების მიმართულებით გამოწვევებით იყო სავსე. მსოფლიოში არაერთი სასიკეთო ცვლილება მოხდა, თუმცა ამის საპირწონედ, მემარჯვენე ჯგუფების გაძლიერება და უფლებრივი მდგომარეობის გაუარესების შემთხვევებიც ვიხილეთ.
მსოფლიოს მნიშვნელოვანი ქვიარ მოვლენები 2022 წელს
იმავეს თქმა შეიძლება საქართველოზეც — ერთი მხრივ, გაუმჯობესდა სიტუაცია ლგბტქი მიმღებლობის მიმართულებით, თუმცა, მეორე მხრივ, საშიში პროცესის მომსწრეები ვართ, როცა სახელმწიფო პოლიტიკის დონეზე ლგბტქი უფლებების სრული უარყოფა ხდება.
აღნიშნულ სტატიაში იმ მნიშვნელოვან ლგბტქი მოვლენებს გადაავლებთ თვალს, რომლებიც 2022 წელს, საქართველოში მოხდა.
2022 წლის დასაწყისში თემიდამ ლგბტქი თემის წევრებისთვის დროებითი საცხოვრისის სერვისი დანერგა, რაც კრიზისულ მდგომარეობაში მყოფი ქვიარ ადამიანებისთვის, რომელთაც საცხოვრისი დაკარგეს, უმნიშვნელოვანესია.
თემიდას დროებითი ქვიარ საცხოვრისი ადამიანების გაძლიერებაზე ზრუნავს და გამოწვევებთან გამკლავებისთვის დროს აძლევს. ამასთან, საცხოვრისის მულტიფუნქციური გუნდი მუდმივად ცდილობს, თემის წევრებს მენტალური ჯანმრთელობის გამოწვევებთან გამკლავებაში დაეხმაროს და დასაქმების შესაძლებლობებზე წვდომა გაუადვილოს, რათა დროებითი საცხოვრისის დატოვების შემდეგ, საკუთარ თავზე ზრუნვა მეტი შემართებით შეძლონ.
მაშინ, როცა სახელმწიფოს არ აქვს საცხოვრისის ერთიანი პოლიტიკა, რომელიც სხვადასხვა სოციალური ჯგუფის გამოწვევებს გაითვალისწინებდა და უსახლკაროდ დარჩენილი ადამიანების მხარდამჭერის შესაძლებლობას შექმნიდა, თემიდას საცხოვრისი ის წამოწყებაა, რომელიც ქვიარ ადამიანების რეალობას ცვლის.
ქართული დრეგ სცენა მრავალ წელს ითვლის. დრეგი, ერთი მხრივ, ქვიარ ხელოვნების განვითარებას უწყობს ხელს და თემის არაერთი წევრისთვის შემოსავლის წყაროა, მეორე მხრივ, ქვიარ ადამიანებს თვითგამოხატვის საშუალებას აძლევს. ამიტომ, საინიციატივო ჯგუფისა და თბილისი პრაიდის დრეგ მეჯლისი, რომელიც 2022 წლის გაზაფხულზე დაიწყო, დრეგ ხელოვნების განვითარებისთვის უმნიშვნელოვანესი წამოწყებაა.
დრეგ მეჯლისი შემსრულებელთა ცნობადობის გაზრდას უწყობს ხელს, ახალ-ახალ ადამიანებს აძლევს საშუალებას, რომ საკუთარი თავი ამ მიმართულებით განავითარონ. აღსანიშნავია ყოველკვირეული დრეგ ღონისძიებები ქვიარ და ქვიარ მეგობრულ სივრცეებში, რაც დრეგის მზარდ პოპულარობაზე და მუდმივად განვითარებად ხარისხზე მიანიშნებს.
დრეგ ხელოვნების მიმართულებით კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი სიახლე, დრეგ კოლექტივ KOSA-ს ღონისძიებებია, რომლებიც წარმატებით იმართება ქართულ ქვიარ სივრცეებში და მეტიც, პროგრამა სომხეთშიც წარადგინეს.
Tbilisi Pride-მა 2022 წლის ზაფხულში პრაიდ ფესტივალი გამართა, რომელიც რეგიონულ კონფერენციას, ქართულ ქვიარ ფილმ სველი ქვიშის პრემიერასა და მუსიკალურ ფესტივალს მოიცავდა. 2022 წლის პრაიდ ფესტივალი 3 სხვადასხვა დახურულ ღონისძიებას აერთიანებდა და წლევანდელი წელი გაძლიერების, გაერთიანების წელი იყო.
მიუხედავად იმისა, რომ ძალადობრივი ჯგუფების მუქარა გარკვეულ რისკებს ქმნიდა, ფესტივალი მშვიდ გარემოში მაინც შედგა და ათასობით ადამიანი უსაფრთხო სივრცეში გააერთიანა.
ადამიანის უფლებათა ევროპულმა სასამართლომ ტრანსგენდერი კაცების გენდერის სამართლებრივი აღიარების საქმეზე დარღვევა დაადგინა. ევროპული სასამართლოს მიერ გამოქვეყნებული განცხადების მიხედვით, დადგინდა, რომ დაირღვა კონვენციის მე-8 მუხლი.
საიას განცხადების მიხედვით, “სასამართლომ ხაზი გაუსვა, რომ ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის მე-8 მუხლი სახელმწიფოს ავალდებულებს, უზრუნველყოს სწრაფი, გამჭვირვალე და ხელმისაწვდომი პროცედურები, რომლის საშუალებითაც შესაძლებელი იქნება რეგისტრირებული სქესის მარკერის შეცვლა”.
აღნიშნული გადაწყვეტილება უმნიშვნელოვანესია, რადგან ცხადყოფს, რომ სახელმწიფოს არ აქვს გამჭვირვალე, მოქალაქეზე მორგებული გენდერის მარკერის ცვლილების სამართლებრივი მექანიზმი და შესაძლოა ტრანს* უფლებებისთვის ბრძოლაში გადამწყვეტი მნიშვნელობის იყოს.
აღნიშნულ ქვეთავში არა ერთ კონკრეტულ მოვლენაზე, არამედ იმ სახიფათო პროცესებზე უნდა გავამახვილოთ ყურადღება, რაც ქართულ პოლიტიკურ სივრცეში 2022 წელს ხდებოდა.
როგორც ყოველ წელს, საჯარო, გადაწყვეტილების მიმღები პირები პირდაპირ თუ ირიბ ჰომოფობიურ განცხადებებს წელსაც აკეთებდნენ, მათ შორის, გამორჩეული ქვეყნის პრემიერმინისტრის, ირაკლი ღარიბაშვილის ფრაზა იყო, რომელმაც კონსტიტუციით გარანტირებული შეკრების თავისუფლებით სარგებლობის მცდელობას “ანტისახელმწიფოებრივი“ უწოდა.
გარდა ამისა, გენდერული თანასწორობის სახელმწიფო კონცეფციაში შევიდა ჩასწორება და გაჩნდა ჩანაწერი, რომ „კონცეფციის ყველა დებულებაში გენდერის ნიშნით თანასწორობის/გენდერული თანასწორობის შინაარსი განიმარტება იმგვარად, რომ ის მოიცავს ქალსა და კაცს შორის თანასწორობას“. მოცემული ფორმით გენდერული თანასწორობის კონცეფცია სრულად გამორიცხავს ტრანსგენდერ ქალებს თუ ადამიანებს, რომლებიც გენდერული თვითაღქმის არაბინარულ სპექტრზე იმყოფებიან.
კიდევ ერთი სახიფათო პროცესი, რომელიც ქვიარ ადამიანებისთვის მნიშვნელოვანი გამოწვევების საფუძველი შეიძლება გახდეს, ადამიანის უფლებების სტრატეგიის სახელმწიფო დოკუმენტია, რომელიც ლგბტქი უფლებების გაუმჯობესების ხედვას არ ითვალისწინებს, მეტიც, ლგბტქი თემი საერთოდ არ არის ნახსენები. იქიდან გამომდინარე, რომ აღნიშნულ სტრატეგიას სამოქმედო გეგმა უნდა დაეფუძნოს, შეიძლება ითქვას, რომ ხელისუფლება დღის წესრიგიდან ლგბტქი ადამიანების უფლებების სრულად გაქრობას ცდილობს. ეს საშიში პროცესი ადამიანის უფლებების აშკარა რეგრესს, პოლიტიკურ, ინსტიტუციურ ჰომოფობიასა და ტრანსფობიას ცხადყოფს.
2022 წლის დეკემბერში, საქართველოს სახალხო დამცველის, ნინო ლომჯარიას უფლებამოსილების 6-წლიანი ვადა ამოიწურა.
რამდენიმე თვის წინ სახალხო დამცველობის კანდიდატების დასახელების პროცესი დაიწყო. სულ 19 კანდიდატი იყო რეგისტრირებული, მათ შორის 3-ს — ანა აბაშიძეს, ნაზი ჯანეზაშვილსა და გიორგი ბურჯანაძეს არასამთავრობო ორგანიზაციები უჭერდნენ მხარს. სახალხო დამცველობის კანდიდატების სამუშაო ჯგუფმა კანდიდატები შეაფასეს და არასამთავრობო ორგანიზაციების მიერ წარდგენილ კანდიდატებს მაღალი ქულებიც მიანიჭეს. ამავდროულად, საპარლამენტო მოსმენების პროცესმა ცხადყო, რომ, კანდიდატების დიდ ნაწილს არ გააჩნდა ადამიანის უფლებათა განმტკიცების ხედვა და ბევრი მათგანი მოსმენებისას აკეთებდა ჰომოფობიურ კომენტარებს. გარდა ამისა, ქვიარი ესაუბრა სახალხო დამცველობის ჯანდიდატებს, რომლებმაც ჩვენთან არაერთი საზიანო მოსაზრება გააჟღერეს ქვიარ და ქალთა უფლებების შესახებ.
ამასთან, პოლიტიკური უმრავლესობის წარმომადგენლები ღიად ამბობდნენ, რომ არასამთავრობო ორგანიზაციების კანდიდატებს მხარს არ დაუჭერდნენ. საბოლოოდ, ახალი სახალხო დამცველის არჩევის პროცესი კანდიდატებთან დაკავშირებით კონსენსუსის არ არსებობის გამო ჩავარდა და განახლება მომავალი წლიდან იგეგმება.
2022 წელს არტისტების, მკვლევრებისა და პუბლიცისტების შემოქმედებითი გაერთიანება, სპექტრი ჩამოყალიბდა, რომელმაც მიზნად დაისახა „ქვიარ სექსუალობის, ემოციების პოლიტიკისა და საზოგადოებრივი ცხოვრების გარშემო მიმდინარე მოვლენების გამოკვლევა, შესწავლა, ანალიზი და მიღებულ ცოდნაზე დაფუძნებით ღია დისკუსიების გახსნა ისეთ საკითხებზე, რომელიც დომინანტური, რეპრესიული, ჰეტერონორმატიული კულტურის რადარებს მიღმა იმალება“.
სპექტრმა ქვიარ არტისტების ცნობადობის გასაზრდელად არაერთი ღონისძიება დაგეგმა, ასევე, ტრანსგენდერი აქტივისტის, ნატა ტალიკიშვილის ქვიარ-იუმორისტული მონოლოგების სერია წამოიწყო, ლგბტქი უფლებებთან დაკავშირებით ღონისძიებები გამართა, რაც ქართული ქვიარ ხელოვნების განვითარებისთვის უმნიშვნელოვანესი წამოწყებაა.
2022 წელს, საზოგადოებრივ განწყობებთან და ქვეყანაში ლგბტქი უფლებების განმტკიცებასთან დაკავშირებით რამდენიმე მნიშვნელოვანი კვლევა გამოქვეყნდა, რომლებიც ცხადყოფს, რომ საზოგადოებრივი განწყობები უკეთესობისკენ იცვლება, თუმცა ეს სამართლებრივ, პოლიტიკურ დონეზე არ აისახება.
მაგალითისთვის, WISG-ის კვლევის მიხედვით, 25%-ით არის შემცირებული იმ ადამიანების რიცხვი, ვინც მიიჩნევს, რომ ლგბტქი ადამიანებს შეკრებისა და გამოხატვის თავისუფლება უნდა აეკრძალოთ და 53%-ს შეადგენს. გამოკითხულთა 38,6% კი მიიჩნევს, რომ სახელმწიფო სექსუალური ორიენტაციისა და გენდერული იდენტობის ნიშნით (სოგი) დანაშაულებზე სათანადოდ არ რეაგირებს.
იმედისმომცემი შედეგი აჩვენა NDI-ის კვლევამაც — მონაცემების მიხედვით, 2015 წლიდან დღემდე 17%-ით გაიზარდა საქართველოს მოქალაქეების რაოდენობა, რომლებსაც ლგბტქი უფლებების დაცვა მნიშვნელოვნად მიაჩნიათ. შედეგად, გამოკითხულთა 38% მიიჩნევს, რომ ლგბტქი უფლებების დაცვა მნიშვნელოვანია.
უნდა აღინიშნოს, რომ სავარაუდოდ განწყობების გაუმჯობესებისა და სახელმწიფოს მიდგომების შეუსაბამობა აისახა ILGA-Europe-ის ყოველწლიურ უფლებრივ რუკაში. ლგბტქი უფლებების დაცვისა და თანასწორობის კუთხით საქართველო ევროპის 49 ქვეყნიდან 34-ე ადგილზეა, რაც 2021 წლის იგივე მაჩვენებელს 2 საფეხურით ჩამორჩება.
2021 წლის 5 ივლისს მედიის წარმომადგენლების მიმართ გამოვლენილ ძალადობრივ ქმედებებში და პროფესიულ საქმიანობაში ხელის შეშლის ბრალდებით დაკავებული 27 პირიდან 19-ს პატიმრობა შეეფარდა. გაჭიანურებული პროცესი საბოლოოდ ძალადობრივად განწყობილი პირებისთვის თავისუფლების აღკვეთით დასრულდა.
ამასთან, თბილისი პრაიდის ოფისში შეჭრაში ბრალდებული 3 პირი 5000-5000 ლარიანი ჯარიმის სანაცვლოდ გაათავისუფლეს და სასამართლომ ორგანიზებული დანაშაულის ნიშანი გამორიცხა.
აღსანიშნავია, რომ ადამიანის უფლებათა ევროპულმა სასამართლომ დაარეგისტრირა 5-6 ივლისის მოვლენებთან დაკავშირებით მომზადებული სარჩელი საქართველოს წინააღმდეგ. სასამართლო იმსჯელებს, სახელმწიფოს მხრიდან დისკრიმინაციული მოტივით ღირსების შემლახველ მოპყრობასა და შეკრების თავისუფლების ხელყოფას ადგილი ჰქონდა თუ — არა. სამოქალაქო საზოგადოებისა და საერთაშორისო აქტორების მოწოდებების მიუხედავად, 5-6 ივლისის მოვლენების ორგანიზატორები დღემდე არ დასჯილან.
2022 წლის მნიშვნელოვან მოვლენებს შორის ღიად ქვიარ-ფემინისტური მწვანეთა პარტიის შექმნაც უნდა აღინიშნოს. სტატიაში არაერთხელ ნახსენები სახიფათო პოლიტიკური პროცესების პირობებში პოლიტიკურ დღის წესრიგში ქვიარ და ფემინისტური საკითხების შემოტანა აუცილებელია. ეს ხელს უწყობს საზოგადოების ყურადღების მიმართვას ლგბტქი უფლებრივი მდგომარეობისკენ და შესაძლოა სხვა პარტიების ყურადღებაც მიმართოს იმისკენ, რამდენად არიან ინკლუზიურები და პასუხობენ თუ არა ყველა სოციალური ჯგუფის წინაშე არსებულ გამოწვევებს.
პარტია ახალი დაფუძნებულია და ჯერ-ჯერობით მათი საქმიანობის შეფასება ნაადრევი იქნებოდა, თუმცა 2023 წელს შესაძლებლობა გვექნება, მათ აქტივობებს უკეთ მივადევნოთ თვალი.
არსებობს კლიშე, რომ თუ დრეგ ქვინი ხარ, აუცილებლად უნდა უყურებდე რუპოლის დრეგ შეჯიბრებას, ყველა ქვინის სახელი და ბიოგრაფია ზეპირად იცოდე და ა.შ. მე ამ ჯგუფს არ მივეკუთვნები — დრეგი ჩემთვის უფრო მეტია, ვიდრე რუპოლის შოები და უფრო მეტი მოლოდინები მაქვს ამ ყველაფრისგან, ვიდრე ტაშის დაკვრა და ადამიანების სიყვარული.
არასდროს მიფიქრია, ამხელა არტისტიზმი თუ იმალებოდა ჩემში. დრეგის გარეშე თითქოს ძალიან უნიჭო ვარ, მაგრამ საკმარისია ერთი ლაინერი გავისვა თვალზე და ყველაფერი იცვლება — ახალი ადამიანი იბადება, რომელსაც უფრო მეტი უნარები და შესაძლებლობები აქვს.
ყველაფერი 2020 წელს, პანდემიის დროს დაიწყო. სამსახურიდან აღმოვჩნდი United We Stream-ის ერთ-ერთ ლაივზე, რომელიც მთლიანად დრეგ ქვინებს ეძღვნებოდა. მაშინ ქვიარ საზოგადოებასთან დიდი შეხება არ მქონია, ვიყავი ასაკით უფრო პატარა, ყველაფერი გაჩერებული იყო და ძალიან მომეწონა ის გარემო და ადამიანები, რომლებიც იქ დამხვდნენ. მაშინ არც მიფიქრია, რომ ცოტა ხანში მეც ერთ-ერთი მათგანი გავხდებოდი.
დაახლოებით წელიწადნახევრის წინ, როცა ლოქდაუნი მორჩა და ქვიარ სივრცეები უფრო აქტიურად შემოვიდა ჩემს ცხოვრებაში, ვნახე ჩემი უახლოესი მეგობრის, Matt Shally-ის შოუ, რომელიც ძალიან მომეწონა. დავფიქრდი, მეც ხომ არ მინდოდა იმავეს გაკეთება. მერე რამდენიმე დღის განმავლობაში ვუსმენდი იმ მუსიკას, რომელზეც მათემ შოუ გააკეთა. ვფიქრობდი, მე როგორ გავაკეთებდი ამ სიმღერაზე შოუს, როგორი იქნებოდა ჩემი შესრულება და ა.შ. მათეს შოუს მალევე მოჰყვა ნია გვათუას შემოთავაზება — მთხოვა შოუ გამეკეთებინა საქსეს ბარში, თავიდან ვყოყმანობდი, არ ვიყავი მზად, თუმცა ბოლოს მაინც გადავდგი ეს ნაბიჯი იმ პირობით, რომ ეს იქნებოდა ჩემი პირველი და უკანასკნელი შოუ, დავიკმაყოფილებდი ჩემს სურვილებს და ამით მორჩებოდა.
პირველ შოუზე, ჩემდა გასაკვირად, საერთოდ არ მინერვიულია, ძალიან მშვიდად ვგრძნობდი თავს. ყველაფერმა კარგად ჩაიარა, ნია დამეხმარა ჩემი იდეების სრულყოფაში. მაყურებლისგანაც ძალიან დადებითი ემოციები მივიღე შოუს დასრულების შემდეგ, არ წყდებოდა ტაში და ოვაციები. მითხრეს, რომ გარეთ უამრავი ადამიანი დარჩა, რომლებიც შიგნით შემოსვლას და ჩემი შოუს ნახვას ცდილობდნენ. ამ ადამიანებმა და მათმა ემოციებმა შემახსენა, რომ სინამდვილეში იქ ვიყავი, სადაც ბავშვობიდან მინდოდა ყოფნა და ის ემოციები მივიღე, რაც ყოველთვის მაკლდა. დღის ბოლოს მივხვდი, რომ ჩემი დრეგ პერფორმერობა აქ არ დასრულდებოდა და მომავალშიც აუცილებლად გავაკეთებდი შოუებს.
ძალიან ახლო მეგობრების გარდა, როგორც წესი, არავინ იცის, როგორი იქნება ჩემი შოუ, არ არსებობს წინასწარი მოლოდინები. ყოველთვის ვცდილობ, რაღაც ახალი შევთავაზო ჩემს გულშემატკივრებს და იმ ადამიანებს, რომლებიც თვალს ადევნებენ ქართული დრეგის განვითარებას. ჩემი დრეგ პერსონაც მუდმივად განიცდის ცვლილებას, ვცდილობ, არ ვიყო ერთფეროვანი და სწორხაზოვანი. ჩემი შოუები ყოველთვის სხვადასხვა თემატიკას ეძღვნება, იცვლება მესიჯები, ჩემი გამოხატვის ფორმები. პირველი შოუ 1992 წლის ფილმიდან, Death Becomes Her-იდან გავაკეთე, სადაც მთავარ როლს მერილ სტრიპი ასრულებს. შოუს დასაწყისში ბიპოლარა გაუბედავი, შეშინებულია, დგას სარკესთან და სასოწარკვეთილი უყურებს საკუთარ გამოსახულებას, თუმცა შოუს მსვლელობის დროს, პოულობს ძალას და განსხვავებულ მხარეს ავლენს, უფრო თამამს, ძლიერსა და დაუმორჩილებელს.
შოუს დასრულების შემდეგ, ყოველთვის მინდა, არ მორჩეს ბიპოლარა, გამყვეს ის ემოცია თუ ეიფორიის განცდა, რაც დრეგის კეთებას ახლავს. ვცდილობ, დაძინებამდე არ მოვიხსნა პარიკი, არ მოვიშორო მაკიაჟი და ცოტა ხნით გავიხანგრძლივო ბედნიერების განცდა. მერე ვიძინებ და გაღვიძებისას თითქოს ახალი ადამიანი ვარ. ყოველი პერფორმანსის შემდეგ ახალი ადამიანი იბადება, რომელიც მაქსიმალურად დაცლილია იმ შიშებისგან, რაც დრეგის კეთებამდე მქონდა.
ყოველი შოუს მერე ვგრძნობ, რომ უფრო უკეთესი ვარ, უფრო თამამი, უფრო ძლიერი. როგორც იქნა, საკუთარი თავის ფასი ვისწავლე, უფრო მეტად თავდაჯერებული ვარ. ვისწავლე, როდის უნდა ვთქვა რაღაცაზე უარი, როდის უნდა დავთანხმდე. დრეგმა საკუთარი თავის მოსმენა და დაფასება მასწავლა. ბევრი ისეთი რამე გამოვიტანე გარეთ, რასაც ბევრი წლის განმავლობაში ვჩქმალავდი, ყურადღებას არ ვაქცევდი. ყველაფერი უფრო მარტივი გახდა.
ბოლო წლებში ძალიან გაიზარდა იმ ადგილების რაოდენობა, სადაც ქვიარ ადამიანებს და ქვიარ კულტურას უთმობენ დროს. ყველა კლუბს აქვს თავისი ქვიარ ღამეების სერია, რამაც გამოიწვია ქართველი დრეგ ქვინების რაოდენობის ზრდა და რაც ყველაზე სასიხარულოა ჩემთვის, არცერთი დრეგ ქვინი არ ჰგავს ერთმანეთს, ყველანი თავისებურად გამორჩეულები არიან. მიჭირს ერთი რომელიმე კონკრეტულის გამოყოფა, ყველას შრომას და შემოქმედებას ძალიან დიდ პატივს ვცემ, მიხარია, რომ ასეთი მრავალფეროვნები არიან, სტილით, ვიზუალით, გემოვნებით, არტისტული უნარებით, მანერებით და ა.შ. დარწმუნებული ვარ, ეს მრავალფეროვნება მომავალში დიდ სიკეთეს მოგვიტანს ყველას, ვინც დრეგ კულტურის ნაწილად აღვიქვამთ თავს.
ჩემი დაკვირვებით, ქართული დრეგი ტრადიციული დრეგისგან იმით განსხვავდება, რომ ქართველი დრეგ ქვინების შოუებში უფრო მეტი პერფორმანსია და არ არის მხოლოდ კლასიკური დრეგი ლიპსინქით და მოძრაობებით. ეს ყველაფერი ძალიან მომწონს, რადგან არ ვართ ჩარჩოებში მოქცეულები და უფრო მეტი გასაქანი გვაქვს საკუთარი განცდების თუ გამოცდილების გაზიარებისთვის. მაყურებელიც მოგებულია, რადგან არასდროს იცის, რა დახვდება კონკრეტული დრეგ შემსრულებლის შოუზე.
ყოველთვის ვცდილობ, შოუებში მქონდეს ის პროტესტი, რომელიც ცხოვრებაში მიგროვდება. შეიძლება ამას ყველა ვერ ამჩნევდეს, მაგრამ დაკვირვებული თვალი აუცილებლად შენიშნავს, რომ ჩემი შოუები ირეკლავს იმ გარემოს, რომელშიც ჩვენ, ქვიარ ადამიანებს გვიწევს ცხოვრება. ამას ვერ გავექცევით, ქართველი ქვინების შოუებში პირდაპირ თუ ირიბად ყოველთვის არის გადმოცემული ის ტკივილი, რომელსაც ცხოვრების განმავლობაში განვიცდით. დრეგი არ არის მხოლოდ ფერადი კოსტიუმები და გასართობი სანახაობა, ჩვენთვის დრეგი პირველ რიგში არის საშუალება, მოვყვეთ ჩვენი ისტორია.
დრეგი ჩვენს ქვეყანაში რისკებთან არის დაკავშირებული, არცერთი დრეგ ქვინი არ არის დაცული ჰომოფობიური საზოგადოებისგან. ჩემი მაგალითიც ასეთია — ოჯახისგან არ მაქვს მხარდაჭერა, თუმცა მაინც გავრისკე და გადავდგი ეს ნაბიჯი. სხვა ადამიანებსაც ამას ვურჩევდი. ვისაც სურვილი აქვს ქართული დრეგ ოჯახის ნაწილი იყოს, აუცილებლად უნდა გარისკოს და გადადგას ნაბიჯი. ვიცი, რომ მარტივი არ არის ამ გადაწყვეტილების მიღება, მაგრამ დრეგმა მთლიანად შეცვალა ჩემი ცხოვრება. დაშვებას ვაკეთებდი, რომ ყველაფერი კარგად იქნებოდა, თუმცა შედეგმა ჩემს მოლოდინებს გადააჭარბა და იმაზე ბევრად მეტი მივიღე, ვიდრე წარმოვიდგენდი: უამრავი ადამიანი გავიცანი, ვიგრძენი დიდი მხარდაჭერა, სიყვარული. ამაში კიდევ ერთხელ დამარწმუნა გასულ კვირას, კლუბ TES-ში JAMPROJECT-ის ორგანიზებით გამართულმა ეროტიკული ღამეების სერიამ TURPHA, სადაც ჩემი პირველი სიმღერის პრეზენტაცია შედგა. რისკი და ნერვიულობა ამ ყველაფრად ღირდა.
ტექსტის ავტორი: ზურა აბაშიძე
Tbilisi Pride-ისა და საინიციატივო ჯგუფის ორგანიზებით 30 ოქტომბერს მორიგი დრეგ მეჯლისი გაიმართება.
დრეგ მეჯლისის თემა ჯადოსნური ჰელოუინის დღესასწაული იქნება და მასში მონაწილეობას დრეგ ქვინები Mariko Kardashian, IAMNIKITA, Rafaela Toxikana, Vanila Ice, Slutina Oblati, Femboy XXL და Lile მიიღებენ.
საღამოს მასპინძელი ტრადიციულად Matt Shally იქნება. მეჯლისის სპეციალური სტუმრები Creams და Meme Music იქნებიან, ხოლო სპეციალურ შემსრულებლად Lucrezia-ს ხილვას შეძლებთ.
THE DRAG BALL თბილისი პრაიდის და საინიციატივო ჯგუფის პროექტია. ეს არის დრეგ პერფორმერების შეჯიბრებების სერია, რომელიც მიზნად ისახავს საქართველოში ბოლის კულტურის განვითარებას, ქვიარ არტისტებისა და თემის გაძლიერებას და მათ შესაკავშირებლად უსაფრთხო სივრცის შექმნას.
“მოხარულები ვართ დრეგ ბალის ახალი სეზონის დაწყებით და მოუთმენლად ველოდებით მონატრებულ აუდიტორიასთან შეხვედრას. დრეგ ბალის ჯგუფი დაუვიწყარ საღამოსა და ემოციებს გპირდებათ, რომელიც ქალაქში არსებულ ჰელოუინის ფართების სერიას დახურავს. გელოდებით 30 ოქტომბერს, კლუბ MTKVARZE, დრეგ ბალ ჰელოუნის ჯადოსნურ წვეულებაზე”, — აცხადებს საინიციატივო ჯგუფის წევრი, დავით გოგიშვილი.
ბილეთების მისაღებად საჭიროა წინასწარი რეგისტრაცია თბილისი პრაიდის ვებ-გვერდზე.
ჩემი დრეგი არის აქტივისტური დრეგი და ის ყოველთვის პოლიტიკურია, ყოველთვის არის მიმართული კაპიტალიზმის, იმპერიალიზმის, პატრიარქატის და კოლონიალიზმის წინააღმდეგ. ვცდილობ, ჩემი შოუებით გავზარდო სხეულის მიმღებლობის პოლიტიკა და ვაჩვენო ადამიანებს, რომ არ არის აუცილებელი, ყველა ქვინის სხეული აკმაყოფილებდეს საზოგადოების მიერ დაწესებულ სტანდარტებს. დრეგი იძლევა საშუალებას, რომ არა მარტო კორსეტშემოჭერილმა, გაპარსულმა და გაპრანჭულმა აკეთო შოუები, არამედ იყო ბებერი ქვინი, რომელსაც სახლში რვა კატა ჰყავს და მეზობლის ბავშვებს ეჩხუბება. ასეთია ჩემი დრეგ პერსონა.
არ უნდა გაგიკვირდეთ, შოუს დროს წყალი თუ შემოგასხით, ან ტრაკზე წამოგარტყით, ან გაგლოღნეთ. თუ მოდიხარ ჩემს შოუზე, მზად უნდა იყო, რომ საყურეს დაკარგავ. თუ ფიქრობდი, რომ “ამას ვინ გაბედავდა”, კი, ყველაფერსაც გავბედავ.
ნებისმიერი სახის აქტივიზმი ჩემთვის არის ხელოვნება, სწორედ ამიტომ დრეგსაც ყოველთვის ხელოვნებად მოვიაზრებ. ის ჩემთვის Performance art-ის ერთ-ერთი ყველაზე ძველი და ლამაზი ფორმაა, რომელიც ძალიან მრავლისმომცველია. მისი საზღვრები ამოუწურავია და გაძლევს ძალიან ბევრის საშუალებას და პერსპექტივას, ოღონდ უნდა ხვდებოდე, რა არის ქვიარ ესთეტიკა. საერთოდ, ჰეტერონორმატიული პერფორმანს არტი ჩემთვის ცოტა დრომოჭმულია, ძალიან იშვიათად თუ “გაუვარდება” ვინმეს რამე ღირებული. დანარჩენ შემთხვევებში, ის არის პერფორმანსი პერფორმანსისთვის. ქვიარ კულტურა ძალიან სპეციფიკური რამეა და თუ მას კარგად არ იცნობ, სთრეითვოშინგის მცდელობები სრულიად უაზროა.
მე რომ მკითხო, დრეგთან ჩემი პირველი შეხება 8 მარტს, პარლამენტის კიბეებზე შედგა, როცა რუპორით წარმოვთქვი სიტყვა და მერე ჩემი ფრაზა: “ჩემი ფუჩუ ჩემი არჩევანია”, უამრავმა ადამიანმა აიტაცა. დღემდე ციტირებენ და ჩემი აზრით ეგ არის ნამდვილი დრეგი. პირველი დრეგ შეჯიბრება თანასწორობის მოძრაობის მიერ იყო ორგანიზებული და რა თქმა უნდა, დავმარცხდი, რადგან კიდევ ერთმა დრეგ ქვინმა, Sofia McQueen-მა ამიღო და ჩემით იატაკი მოწმინდა (იცინის). მე, რა თქმა უნდა, არც გავბრაზდი ამაზე, პირიქით — ძალიან ბედნიერი ვიყავი, იმდენად კარგად გააკეთა ეს ყველაფერი და ისეთი კარგი სანახავი იყო.
ჩემი დრეგ პერსონაჟი, რომელიც დიდად არ განსხვავდება ჩემგან, არის საზოგადოებისგან და ტრადიციული მართლმადიდებლური წარმოდგენებისგან ძალიან, ძალიან, ძალიან დაღლილი ქვინი, რომელსაც ერთადერთი ისღა დარჩენია, რომ გადათელოს ყველაფერი, რაც წმინდაა: ჯვრები, წმინდანები, ხატები და ა.შ.
Not So Virgin Mary მეგობრებთან საუბრის დროს გაჩნდა. წმინდანებზე და ღვთისმშობელზე წამოიჭრა თემა და რადგანაც მარიამი მქვია, ვთქვი, მე ქალწულისგან ყველაზე შორს მდგომი წმინდანი ვარ-მეთქი.
ძალიან მეცინება, როცა ჩემს მთავარ ინსპირაციებზე ვფიქრობ. როგორც წესი, როცა მეგობარ ქვინებთან ვსაუბრობ ამ თემაზე, ყველა იხსენებს სახელოვან ქვინებს: დივაინს, რუპოლს, ლეიდი ბანს და როცა ჩემზე მიდგება საქმე, ვერკა სერდუჩკა მახსენდება. დრეგი პირველად ვერკა სერდუჩკას შესრულებით ვნახე და თუ ვინმეს შეიძლება ჩემი Drag Mother დავარქვა, ეს არის ვერკა სერდიუჩკა. თრეშ კულტურა ჩემი დრეგის მთავარი წყაროა.
ჩემი შოუების შეფასებისას ყველაზე სწორი სიტყვა არის Camp. შოუების დროს შეიძლება ვიყო გაბრაზებული, კარგ ხასიათზე, ძალიან სექსუალური და გამომწვევი, მაგრამ ამის მიუხედავად, ეს ყველაფერი იქნება ძალიან მხიარული და სანახაობრივი.
Camp არის სატირაში გაერთიანებული პოლიტიკური პროტესტი. სამეფო კარზე კლოუნები იყვნენ ასეთი ადამიანები — მასხარები, რომლებიც საზარელ რეალობას აჩვენებდნენ ყველაზე სასაცილო და მხიარული გზით.
ერთი შეხედვით, შეიძლება იფიქროთ, რომ დრეგს არ გააჩნია საზღვრები, თუმცა ამის მიუხედავად, მაინც არსებობს პატარა წესები. პირველი და ყველაზე მთავარი — არავითარ შემთხვევაში არ უნდა მიიღო საკუთარი თავი ზედმეტად სერიოზულად. საკუთარ თავს თუ არ დასცინი სხვების დასაცინი გახდები. მეორე და ასევე ძალიან მნიშვნელოვანი — რაღაც აუცილებლად გქონდეს სათქმელი, უბრალოდ ლამაზი საკმარისი არ არის. მესამე არის ის, რომ სუნთქავ — ფული მოითხოვე, აცემინებ — ფული მოითხოვე, თმა გადაიწიე — ფული მოითხოვე, უფასოდ არასდროს არაფერი გააკეთო, ყოველთვის უნდა გახსოვდეს რომ ქვინი ხარ, დედოფალი ხარ და შენი ადგილი უნდა იცოდე. მაგრამ თან უნდა გახსოვდეს, რომ მარტო შენ არ ხარ ქვინი, ბევრი ქვინია და ყველასთვის არსებობს საკმარისი ადგილი.
პერფორმანსებისთვის მომზადება იწყება კონცეფციის ძებნით. არსებობს თემატიკა და ვცდილობ, მის გარშემო შევკრა ამბავი. ამას მოჰყვება სამგორის მეორადები და მეიქაფ არტისტის ძებნა, რადგან ძალიან ცუდი ხელი მაქვს და დამოუკიდებლად მაკიაჟის გაკეთება არ შემიძლია. მერე მოდის კოსტიუმის ჯერი. შოუების გაკეთების წინ ჩემი მეგობარი და რეჟისორი მეხმარება, რომელიც თავის იდეებსაც მაწოდებს. მე, რა თქმა უნდა, ყველაფერს ვაიგნორებ და ისე ვაკეთებ, როგორც მე მინდა. ასე შეიქმნა უზარმაზარი ვაგინის ინსტალაცია Tbilisi Pride Fest-ისთვის. შემდეგი ეტაპია პერფორმანსის მომზადება, ადგილზე მისვლა, სცენის და განათების ნახვა. მერე ვარჯიშები და ბოლოს აღმოჩნდება, რომ არც სცენაა, არც განათება. მერე გულის შეტევა, ყველაფრის შეცვლა, გადაწყობა (იცინის).
მეიქაფს რომ გიკეთებენ, სულ სხვა ადამიანი იბადები. თბილისი პრაიდისა და საინიციატივო ჯგუფის მიერ ორგანიზებულ პირველ Drag Ball-ზე, მახსოვს, რომ მაკიაჟის გაკეთების შემდეგ ძალიან ვიჩხუბე, თან სრულიად უმიზეზოდ და მეორე დღეს ბოდიშებს ვიხდიდი. ნამდვილი ქვინივით მოვიქეცი, აღარ მახსოვდა არაფერი… ტრანსფორმაციის შემდეგ მართლა დედოფლად იქცევი, სხვანაირი ხდები — არ მომეკარო, გამატარე, ფოტოს გადაღება გინდა? რიგში ჩადექი და 20 ლარი მოამზადე.
დრეგის მიღმაც დაახლოებით იგივე ადამიანი ვარ, უბრალოდ, ამხელა თავდაჯერება და უტაქტობა არ მაქვს, უფრო ზრდილობიანი ვარ. იმისთვის, რომ ვიარსებო, მიწევს ფრილანსერად მუშაობა. დიდი განსხვავება არ არის ჩემსა და ჩემს დრეგ პერსონას შორის. პატრიარქალურ, ორთოდოქსულ სამყაროში შენი იდენტობა უკვე არის პროტესტის ერთგვარი ფორმა — ის, რომ ქალი ხარ, ფეხებს არ იპარსავ, ქუჩაში გადიხარ ლიფის გარეშე, უკვე პერფორმანსია და გადადიხარ თავდაცვით რეჟიმში. იგივე ვრცელდება ფემინურ გეებზე, ტრანს ქალეზე, ბუჩ ლესბოსელებზე და ა.შ.
დიდი დრო დაგვჭირდა, მაგრამ ლგბტქ+ თემი გაიზარდა და მზად არის რაღაც თემებზე თამამად და საჯაროდ საუბრისთვის. 2013 წლის შემდეგ ყველაფერი შეიცვალა, გაჩუმებას აღარ ვაპირებთ და გასაგებია რატომაც. 5-მა ივლისმაც კი ვერ გაგვაჩუმა და მაინც ვაგრძელებთ განვითარებას. იგივე ვრცელდება დრეგზეც. მის გარშემო არსებული განსაკუთრებული ინტერესი კი იმით არის გამოწვეული, რომ თანამედროვე ხელოვნებაში უკვე თითქმის აღარაფერი დარჩა ჰეტერო, ყველაფერი არის გეი და ადამიანებს ნელ-ნელა ამასთან შეგუება მოუწევთ. ყველაზე დიდი და გავლენიანი თანამედროვე ქართველი ხელოვანი არის დემნა გვასალია და თუ დააკვირდებით, მთელი მისი შემოქმედება დრეგ კულტურით არის ნასაზრდოები. თავიდან ბოლომდე დრეგია. აღარ უნდათ ადამიანებს “აბა, დელი, დელი, დელა”.
დრეგი არის ძალიან ძვირი. იმის მიუხედავადაც, რომ საქართველოში ძალიან ბევრი ნიჭიერი ქვინია, რომელიც მზად არის ამ ყველაფერში მთელი თავისი ენერგიის ჩასადებად და ლარადაც შეუძლიათ უკარგესი ლუქის აწყობა, უნდა ვისწავლოთ თიფინგი. სხვადასხვა ვენიუემაც უნდა გაიაზროს, რომ მეტი გადაიხადოს ქვინების შოუებში, რადგან ეს არ არის მხოლოდ რამდენიმე წუთიანი შოუ, ამ 5 წუთიანი პერფორმანსის უკან მრავალი კვირის შრომა დევს. თუ გვინდა ხარისხიანი დრეგის გაკეთება, მაყურებელმა თიფინგი უნდა ისწავლოს და ვენიუებმა შრომის შესაბამისად დაფასება.
ტექსტი: ზურა აბაშიძე
2015 წელს, როცა ბრაიან ფირკუსი ამერიკული რეალითი შოუს Rupaul’s Drag Race-ის მე-7 სეზონში გამოჩნდა, არც შოუს სხვა მონაწილეებს და არც მაყურებელს ალბათ არ უფიქრია, რომ არტისტი, რომლის დრეგ სახელი, ტრიქსი მატელი დღეს უკვე ყველამ იცის, წარმატებას მიაღწვდა. კომიკოსი ქვინი მკვეთრი, გაუმართავი მაკიაჟით და ნაკლებად დახვეწილი სამოსით გამოჩნდა, სეზონის განვითარებასთან ერთად კი დავინახეთ, რომ თავდაჯერების არქონის გამო, რასაც შეჯიბრის ტიპის რეალით შოუში მონაწილეობის წნეხი დაემატა, ტრიქსიმ საკუთარი უნარების ბოლომდე გამოვლენა ვერ შეძლო. ამიტომ, მე-4 ეპიზოდში შოუს გამოეთიშა.
მოგვიანებით მას საკუთარი უნარების აუდიტორიისთვის გაცნობის შესაძლებლობა კიდევ ერთხელ მიეცა, როცა მე-8 ეპიზოდში დაბრუნდა, თუმცა, ვერც ამ შესაძლებლობის გამოყენება შეძლო — მაყურებელმა ვერც გამორჩეული კომიკოსი დაინახა, არც მისი მუსიკალური ნიჭის შესახებ გაუგია რამე და მარტივი იქნებოდა თქმა, რომ რიგითი დრეგ არტისტი ვიხილეთ, რომელმაც წამიერი ცნობადობის მოპოვება შეძლო და დაიკარგა.
კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი დეტალი, რომელიც შოუს მაყურებლებმა მის შესახებ არ იცოდნენ, ის იყო, რომ ტრიქსი ალბათ ყველაზე შრომისმოყვარე ხელოვანია, რომელმაც საკუთარი კარიერა დრეგს დაუკავშირა და ამიტომ, დანებებას არ აპირებდა, თანაც, საკუთარი თავისთვის და ოჯახისთის დასამტკიცებელი ბევრი ჰქონდა — ბოლოს და ბოლოს, მისი დრეგ სახელიც კი ბავშვობის ტრავმების გამოძახილია.
ბრაიან ფირკუსი 1989 წელს დაიბადა და ვისკონსინის შტატში, მილოუკის გარეუბანში უკიდურეს გაჭირვებაში იზრდებოდა. მამა არ ჰყოლია, მაგრამ ჰყავდა მამინაცვალი, რომლის მხრიდანაც სექსუალური ორიენტაციის, უფრო სწორად კი, ნაკლები მასკულინურობის გამო ფსიქოლოგიური და ფიზიკური ძალადობის მსხვერპლი იყო. ბრაიანმა ბავშვობა ალკოჰოლდამოკიდებულ დედასთან და მამინაცვალთან გაატარა. მთვრალი მამინაცვალი სცემდა და ფემინურობის და იმის გამო, რომ ბარბის თოჯინებით თამაში უყვარდა, ქალის მეტსახელს, ტრიქსის ეძახდა. ბავშვობისა და თინეიჯერობისას მუდმივად ოჯახში ძალადობა ცეცხლსასროლი იარაღით მუქრამდე მივიდა, ამიტომ 15 წლის ბრაიანი სოციალურმა სამსახურმა ოჯახს გამოარიდა. იგი ასაკიდან ბებიასთან ცხოვრობდა, რომელიც საპირისპირო გენდერთან ასოცირებული ტანსაცმლის ტარებისკენ ლტოლვას, მაკიაჟით ჩატარებულ ექსპერიმენტებს და ფემინური ნაწილის გამოვლენას არ უპირისპირდებოდა.
მუშაობა ადრეულ ასაკში, სავაჭრო მოლის მაკიაჟის სტენდში დაიწყო და იმ დროიდანვე იცოდა, რომ კარიერას სილამაზის ინდუსტრიას დაუკავშირებდა. ასეც მოხდა, მაგრამ ბევრად დიდი მასშტაბით — მილოუკის ერთ-ერთ ბარში დრეგთან პირველი შეხება, ბავშვობის ძალადობრივი გამოცდილებებიდან დაბადებული სახელი ტრიქსი და ფსევდო გვარი, მატელი (ბარბის თოჯინების ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული ბრენდი) ბრენდად იქცა. ყველაფერი კი უიქენდებზე დრეგ ხელობით ღამეში გამომუშავებული 30$-ით დაიწყო.
ტრიქსი მატელი ბარბის თოჯინების მრავალწლიანი ისტორიის შთაგონებით შექმნილი დრეგ პერსონაჟია, გნებავთ, ბარბის კარიკატურა, რომელიც კლასიკური გაგებით ბარბის სრულყოფილ იმიჯს არ ერგება. ისიც უნდა ითქვას, რომ ის ამ სტერილურ ჩარჩოს არღვევს — ბევრად გამბედავია, მაკიაჟით ექსპერიმენტებს ატარებს, ფანებს შავი იუმორით ხიბლავს, გამუდმებით იცინის ბავშვობის ტრავმებზე და მენტალური ჯანმრთელობის გამოწვევებზე. ის სექსუალურ გამოცდილებებზე ღიად საუბრობს და ისევე, როგორც ბარბის თოჯინები ირგებენ ახალ-ახალ პროფესიებს, საკუთარი შესაძლებლობების სხვადასხვა მიმართულებით მოსინჯვას არ ერიდება და რაც მთავარია, საკუთარ მიზნებს განსაკუთრებული სერიოზულობით ეკიდება.
„მგონი დრეგს სერიოზულად არავინ აღიქვამს, ერთგული ფანებიც კი. მთავარი ისაა, რამდენად სერიოზულად ეკიდები ფაქტს, რომ სასაცილო ხარ“, — ამბობს ტრიქსი, რომელიც ხშირად აღნიშნავს, რომ დრეგი ილუზიაა — საკუთარი თავისთვის და სხვებისთვის ტყუილის დაჯერება, რომელიც თავისთავად ჯადოსნურია.
სწორედ ეს აძლევს თავისუფლებას, რომ საკუთარი პერსონა ფანებს ისე გააცნოს, როგორც სურს — „გამხდარი ლეგენდა“, „ბიოლოგიური ქალი“ თუ ნებისმიერი სხვა ტერმინი შეიძლება შენი არტ-იდენტობის ნაწილად იქცეს.
ტრიქსი საეკრანო პარტნიორად იქცა ეკატერინა პეტროვნა ზამოლოჩიკოვა, Rupaul’s Drag Race-ის კიდევ ერთი მონაწილე, თვითგამოცხადებული „მაღალი კლასის რუსი სექს-მუშაკი”. მათ ერთად კომედიური იუთუბ ვიდეოების სერია — UNHhhh წამოიწყეს, რომელშიც საუბრობენ იმაზე, რაზეც სურთ, “რადგან ეს მათი შოუა და არა ჩვენი“.
ეკრანზე წარუმატებელი გამოჩენის შემდეგ, ტრიქსისთვის ეს შემობრუნების წერტილი იყო, რადგან მაყურებელმა სულ სხვა თვალით დაინახა — ყველასგან გამორჩეული კომიკოსი, რომელიც პარტნიორის კომენტარებზე სხარტად რეაგირებს, აჟღერებს ახალ ფრაზებს, რომელიც პოპკულტურის ნაწილად იქცევა, არასდროს არის მოსაწყენი და მუდმივად ვითარდება.
Youtube შოუში ფანებმა კატიას და ტრიქსის მეგობრობის განვითარება და მათი დრეგ პერსონაჟების სულ უფრო დახვეწა იხილეს. სულ მალე, შოუ სატელევიზიო ფორმატს მოერგო და დრეგ-ტანდემი ბევრად დიდ მასშტაბზე გადავიდა.
ნაბიჯ-ნაბიჯ მიღწეული წარმატების პარალელურად, ფანები აქტიურად ითხოვდნენ, რომ ტრიქსი Rupaul’s Drag Race-ის ფრენჩაიზში, All Star-ში მიეწვიათ, რომელშიც გასული სეზონების გამორჩეული მონაწილეები საუკეთესო ქვინის ტიტულის მოსაპოვებლად კიდევ ერთხელ იბრძვიან. ტრიქსის და კატიას სატელევიზიო წარმატების პერიოდსვე დაემთხვა კატიას მენტალური ჯანმრთელობის პრობლემები, რაც ნარკოტიკებით იყო გამოწვეული, ამიტომ ტრიქსის დრეგ პარტნიორმა ერთწლიანი შესვენების აღება და საკუთარ თავზე ზრუნვა გადაწყვიტა.
კატიას, იმ დროისთვის ტრიქსის უკვე ახლო მეგობრის თავსდატრიალებული ამბებისა და შოუს სატელევიზიო ეთერიდან მოხსნის პარალელურად, ტრიქსი All Star-ის მე-3 სეზონში გამოსაჩენად ემზადებოდა. ეკრანებზე წინა გამოჩენის შემდეგ 3 წელი იყო გასული, უკვე თავდაჯერებაც ჰქონდა და ამ შანსის დაკარგვას არ აპირებდა, ამიტომ შოუს პრემიერის დღეს პირველი სინგლი გაავრცელა, რასაც ფინალური ეპიზოდის დღეს სრული ალბომი მოჰყვა. ამასთან, ვარსკვლავების სეზონის გამარჯვებული გახდა, რასაც შოუს ფანების დიდი ნაწილის უკმაყოფილება მოჰყვა, რადგან სხვა ქვინს ბევრად ღირსეულად მიიჩნევდნენ. არაერთგვაროვან შეფასებებს ტრიქსი არ შეუჩერებია — ზუსტად იცოდა, რომ კიდევ ერთხელ უნდა დაემტკიცებინა ყველასთვის, რატომ იყო გამარჯვებულის ტიტულის ღირსი.
ქანთრის შემრსულებელმა ერთადერთმა დრეგ ქვინმა 2018 წელსვე გამოუშვა მეორე ალბომი, წინა ალბომის, Two Birds-ის (ორი ჩიტი) ერთგვარი გაგრძელება — One Stone (ერთი ქვა).
როგორც თავად ამბობს, „ქანთრის შემსრულებელ დრეგ არტისტებს შორის საუკეთესოა, რადგან ერთადერთია“. ამ ჟანრს სხვა ქვინები შეასრულებენ თუ არა, ერთი რამ ცალსახაა — ტრიქსის გამორჩეული ნიჭი აქვს: წერს ტექსტებს, მუსიკას, არჩევს ვიზუალს, ჰყვება ბავშვობისა და მოზარდობის გამოცდილებებზე ან, ქანთრის ვარსკვლავი ბარბის იმიჯს ამოფარებული, უბრალოდ გასართობ სიმღერებს ასრულებს, რომლებიც ბილბორდის ჩარტებში მოწინავე ადგილებს იკავებს.
ოლ სთარის მოგების ირგვლივ არსებული უთანხმოება უკვე დავიწყებული იყო, როცა 2019 წელს ნეთფლიქსზე ტრიქსის შესახებ გადაღებული დოკუმენტური ფილმის, Moving Parts (მოძრავი ნაწილები) პრემიერა შედგა. ფილმში ტრიქსიმ ღიად ისაუბრა ბავშვობის ტრავმულ გამოცდილებებზე, საკუთარ დრეგ შთაგონებაზე — მაყურებელმა მისი და კატიას მეგობრობის განვითარება, ოლ სტარისთვის მზადება, კატიას მენტალური ჯანმრთელობის გაუარესება, ტრიქსის ოჯახთან ურთიერთობა იხილა. გულახდილმა დოკუმენტურმა ფილმმა მისი გულშემატკივრების არმია კიდევ უფრო გაზარდა.
ტრიქსის მუსიკალური კარიერა ორი ალბომით არ დასრულებულა — 2020 წელს Barbara გამოუშვა, 2022 წელს კი The Blonde & Pink Albums.
ამასთან, კარიერული ექსპერიმენტების თუ სხვადასხვა წამოწყების პარალელურად, Youtube არხს მართავს, 1,7 მილიონამდე გამომწერი ჰყავს და ფანებთან მუდმივად ახლო ურთიერთობის შენარჩუნებას ცდილობს. პლატფორმას სხვა დრეგ შემსრულებლებსაც უზიარებს და იუთუბის ვიდეოებში ახალი ქორეოგრაფიის, ტურნეს თუ სხვა პროდუქტის მომზადებაში Drag Race-ის კარგად ნაცნობი თუ ნაკლებად ცნობილი ხელოვანების სახელებს შეხვდებით.
შექმნა წარმატებული მაკიაჟის ბრენდი Trixie Cosmetics, რომელიც უკვე შემდგარი ბიზნესია, რაც მხოლოდ იმის დამსახურება არაა, რომ მის სახელთან ასოცირდება — ტრიქსი პროდუქტისთვის ახლებურ შეფუთვას, ორიგინალურ გადაწყვეტებს, ხელმისაწვდომ ფასებსა და ეკომეგობრულ მიდგომებს იყენებს, რათა თითოეულ მომხმარებელს მოერგოს.
წლების წინ შეჯიბრების ტიპის შოუში მონაწილის სტატუსით მისული, ჟიურის სავარძელშიც აღმოჩნდა. მალე Queen of the Universe-ის მეორე სეზონი გამოვა და ტრიქსი ისევ ჟიურის ერთ-ერთი მთავარი წევრი იქნება.
ტრიქსის ბოლო სიახლე ფალმ სფრინგსში შეძენილი ძველი მოტელია, რომლის საკუთარი ბრენდის ესთეტიკით რენოვაცია გადაწყვიტა და ეს პროცესი სატელევიზიო შოუდ აქცია — 8 ეპიზოდისგან შემდგარი Trixie Motel-ის ნახვას Disney+-ზე შეძლებთ.
ტრიქსი საკუთარი ბრენდის განვითარებას არაერთი მიმართულებით ცდილობს, თუმცა ახერხებს და არ კარგავს იმ ესთეტიკას, რომლის ირგვლივაც შეიქმნა — ყველაზე მაღალშემოსავლიანი, სოციალურ ქსელებში ყველაზე დიდი აუდიტორიის მქონე და თამამად შეიძლება ითქვას, რომ ყველაზე შრომისმოყვარე დრეგ ქვინია Drag Race-ის უთვალავი სეზონის მონაწილეებს შორის. ამიტომ, რთულია იმის განსაზღვრა, რა სიახლეები ელით ფანებს სამომავლოდ.
ამერიკული რეალითი შოუს, Rupaul’s Drag Race-ის მე-11 სეზონის მონაწილე, ნინა ვესტი ერიკ აპელის ახალ ფილმ Weird: The Al Yankovic Story-ში ლეგენდარული ამერიკელი დრეგ შემსრულებლის, დივაინის როლს ასრულებს.
ლგბტქი აქტივისტი, კომიკოსი და მსახიობი, ნინა ვესტი პოპულარული სიმღერების პაროდიული ვერსიების შემსრულებლის, ალ იენკოვიჩის შესახებ გადაღებულ ფილმში არაერთ ცნობილ მსახიობთან ერთად მონაწილეობს. ევან რეიჩელ ვუდი მადონას როლს ასრულებს, კვინტა ბრანსონი — ოპრა უინფრის, ხოლო მთავარ როლში დენიელ რედკლიფია.
ფილმის პრემიერა 8 სექტემბერს, ტორონტოს საერთაშორისო კინოფესტივალზე შედგა.
ეს პირველი შემთხვევა არ არის, როცა ნინა ვესტისა და ლეგენდარული დრეგ შემსრულებლისა და მსახიობის სახელები ერთმანეთს დაუკავშირდა — 1988 წელს გამოსულ ფილმ Hairspray-ში მთავარ როლში დივაინი იყო, მის სასცენო ვერსიაში კი ნინა.
წყარო: The Entertainment
Rupaul’s Drag Race-ის ორგზის გამარჯვებულმა დრეგ ქვინმა, მსახიობმა და კომიკოსმა, ჯინქს მონსუნმა Vulture-ის პოდკასტში სტუმრობისას დრეგ კულტურის მზარდ გავლენაზე და რუპოლის სატელევიზიო შოუს სხვა კონკურსანტების წარმატებაზე ისაუბრა. დრეგ ვარსკვლავმა აღნიშნა, რომ “ყველამ, ვისაც სურთ დრეგ ქვინების შესაძლებლობების დაკნინება, სარეპეტიციო ოთახი უნდა დატოვოს, რადგან მათი დრო წარსულს ჩაბარდა”.
„ბიანკა დელ რიო ვიმბლის სტადიონზე, კარნეგი ჰოლში, სხვა შესანიშნავ სცენებზე გამოდის და დარბაზებს ავსებს. თუ რომელიმე კომიკოსს მისი კლასიფიცირება რამე სხვა სიტყვით უნდა და არა უბრალოდ სთენდაფ კომიკოსად მოხსენიება, მინდა, ვკითხო, თქვენ გაგივსიათ კარნეგი ჰოლი, ვიმბლის სტადიონი?“, — აღნიშნა ჯინქს მონსუნმა და სხვა დრეგ ვარსკვლავების წარმატების შესახებაც გააკეთა კომენტარი — „ალასკამ და ტრიქსიმ საკუთარი მუსიკით ჩარტებში ლიდერის პოზიციები მოიპოვეს. ტრიქსიმ მოტელი იყიდა, რენოვაცია დაიწყო და ამის შესახებ საკუთარი სატელევიზიო შოუ შექმნა. ბობ ზე დრეგ ქვინის, შენჯელას და იურიკა ო’ჰარას შოუმ ახლახან ემი მოიგო და უკვე მესამე სეზონის ჩაწერა დაიწყეს”.
ჯინქსის თქმით, დრეგ ქვინებმა უკვე დაამტკიცეს, რისი მიღწევის უნარი აქვთ.
„რა გზებითაც არ უნდა ეცადათ ჩვენი მიღწევებისა და უნარების შელახვა, საპირისპირო უკვე დავამტკიცეთ. დრეგ რეისში 10 წლის წინ გამოვჩნდი, მაშინ, როცა ჯერ კიდევ არ იყო ისეთი პოპულარული და ახლა უზარმაზარი აუდიტორია ჰყავს. მინდა, იმავე მასშტაბის მიღწევა მქონდეს სამსახიობო კარიერაში, როგორიც ბიანკას, ალასკას, ტრიქსის, ბობს, შენჯელას თუ იურიკას თავის სფეროში აქვთ. მე და ბენ დელა ქრემმა საშობაო შოუ დავწერეთ და სამომავლოდ ბევრად დიდი, საავტორო შოუს გაკეთება მინდა“, — თქვა მონსუნმა Vulture-თან საუბრისას.
Rupaul’s Drag Race ეკრანებზე 2009 წელს გამოჩნდა და პოპულარობა მალევე მოიპოვა. სატელევიზიო შეჯიბრების ტიპის შოუს ამჟამად ემის 56 ნომინაცია და 24 მოგება აქვს. დრეგ რეისის სპინოფი კი აშშ-ის გარდა 9 ქვეყანაში გამოვიდა, ამ რიცხვს სულ მალე 5 ახალი სპინოფი შეემატება.
ჯინქს მონსუნის Vulture-სთვის მიცემული ინტერვიუს სრულად მოსმენას ამ ლინკზე შეძლებთ.
მეჯლისები ქვიარ კულტურის ნაწილად ჯერ კიდევ მე-19 საუკუნის ბოლოს იქცა. აფრიკელ-ამერიკელი და ლათინო ლგბტქი ადამიანების მიერ დაწყებული ქვიარ საღამოები ერთადერთი თავშესაფარი იყო მარგინალიზებული ადამიანებისთვის, რომელთაც დრეგ მეჯლისზე მცირე ხნით მაინც შეეძლოთ საკუთარი იდენტობის უსაფრთხოდ გამოხატვა.
დრეგ მეჯლისებისთვის დამახასიათებელია საპირისპირო სქესთან ასოცირებული ტანსაცმლის ტარება, საცეკვაო ნომრები, ვოგინგი, მუსიკალური ნომრების შესრულება, ლიფ სინქი და სხვა. დრეგ მეჯლისების 50-60-იანი წლებიდან კიდევ უფრო განვითარდა და იმდროინდელი სოციუმისგან გარიყული ბევრად მეტი ადამიანი გააერთიანა.
ქვიარ საღამოების შესახებ ფართო საზოგადოებამ 1990 წლის დოკუმენტური ფილმით – Paris is Burning – გაიგო, იმავე წელს გამოვიდა მადონას სიმღერა – Vogue, რაც ქვიარ ანდერგრაუნდ სივრცეების განუყოფელი ცეკვის მიმდინარეობის საყოველთაო აღიარება იყო. ვოგინგი სტილიზებული ცეკვა, გნებავთ, პოზირებაა, რომელიც იმეორებს მოდელების მოძრაობებს, რომელთა გავლენითაც ის შეიქმნა, მეტიც, ვოგინგი სცდება ამ ჩარჩოს და ქმნის გამოცდილებას, რომელშიც მრავალი ინსპირაცია ახლებური, თავბრუდამხვევი სანახაობით არის გაერთიანებული.
დრეგ კულტურა მეინსტრიმულ სივრცეებში სულ უფრო აქტიურად მკვიდრდება, რასაც ხელი ლეგენდარული დრეგ ქვინის, რუპოლის რეალითი შოუმ შეუწყო.
მიუხედავად მზარდი გავლენისა, იმ ქვეყნებში, სადაც ლგბტქი უფლებებისთვის ბრძოლა მნიშვნელოვანი გამოწვევაა, დრეგ კულტურა სულ უფრო ნელა ვითარდება, ამიტომ საინიციატივო ჯგუფის იდეა, რომ საქართველოში ყოველთვიური დრეგ მეჯლისები გაემართათ, განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ქართველი ლგბტქი ადამიანებისთვის. საინიციატივო ჯგუფის წამოწყებას Tbilisi Pride-იც შეუერთდა და ერთობლივი ძალებით იდეა რეალობად აქციეს.
24 მარტს, მტკვარზე პირველი დრეგ მეჯლისი გაიმართა, რომლის თემატიკა ვედრება და ყვავილები იყო. საღამომ დრეგ მეჯლისების ხანგრძლივი ისტორიისთვის დამახასიათებელი არაერთი კულტურული თავისებურება გაიმეორა – დრეგ პერფორმანსი, დრეგ ქვინების შეჯიბრი, პოზირება, ვოგინგი და, რა თქმა უნდა, ცეკვა, რომელმაც ლგბტქი ადამიანები და მხარდამჭერები უსაფრთხო სივრცეში გააერთიანა.
დრეგ შემსრულებლების შეჯიბრება თვეში ერთხელ გაიმართება და „მიზნად ისახავს საქართველოში ბალის კულტურის განვითარებას, ქვიარ არტისტებისა და თემის გაძლიერებას და მათ შესაკავშირებლად უსაფრთხო სივრცის შექმნას, სადაც ყველას შეეძლება თვითგამოხატვა თავისუფლად და შეუზღუდავად“.
პირველ დრეგ მეჯლისზე საკუთარი ნამუშევარი შეასრულა ქვიარ არტისტმა / მომღერალმა THE MADLENA-მ, რომლის სიმღერის – Manifest – განახლებული ვერსია მეჯლისის სტუმრებმა უკრაინის მხარდამჭერი ვიზუალური გაფორმების ფონზე მოისმინეს. უკრავდნენ ქართული ელექტრონული სცენის გამორჩეული არტისტები Moku T და Kravai.
რაც ყველაზე მთავარია, Matt Shelly-ს მასპინძლობით გამართულ დრეგ შეჯიბრში 8 დრეგ შემსრულებელი მონაწილეობდა, რომლებიც ჟიურის და აუდიტორიის წინაშე სანახაობრივი ლიფ სინქებით წარსდგნენ. ლიფ სინქ ნომრები პოლიტიკურ სიტუაციას, სოციალურ გამოწვევებს, მენტალურ ჯანმრთელობას, ურთიერთობის პრობლემებს ეხმიანებოდა.
შეჯიბრის პირველ ტურში BIPOLARA, Lile, Pusseidon, Lucy Lou, Gerilyn Stone, Sofio McQueen და Not So Virgin Mari მონაწილეობდნენ, მათ შორის სამმა ჟიურის ერთნაირი ქულები დაიმსახურა და მეორე ტურში გამარჯვებულის გამოსავლენად ლიფ სინქის შესრულება ერთდროულად მოუწიათ. ჟიურის რჩეული Gerilyn Stone გახდა, საკუთარი რჩეული დაასახელეს კონსულებმა, მათი რჩეული Lile გახდა, რომელიც დრეგ ქვინების ფავორიტადაც დასახელდა, საკუთარი რჩეული გამოავლინა Tbilisi Pride-მაც.
დრეგ მეჯლისი ვოგინგით გაგრძელდა, რომელში მონაწილეობაც ნებისმიერ მსურველს შეეძლო.
პირველ დრეგ მეჯლისზე არსებული დონაციის ყუთებიდან და QR კოდის დასკანერებით შემოსული თანხა KyivPride-ს გადაერიცხება და უკრაინაში მცხოვრები ლგბტქი ადამიანების საჭიროებებს მოხმარდება. როგორც ღონისძიების აღწერაში ვკითხულობთ: „ჩვენ მხარდაჭერას ვუცხადებთ მამაც უკრაინელ ხალხს მათ ბრძოლაში, რადგან ომი, რომელშიც ისინი ჩაებნენ, არ არის ომი ორ ქვეყანას შორის. ეს არის სიმართლის და სიცრუის, კეთილისა და ბოროტის ომი. ამ ომში წყდება: ადამიანის უფლებებს დაიცავენ თუ ფეხქვეშ გათელავენ; ვიცხოვრებთ უსაფრთხო გარემოში თუ ქიმიურ და ბირთვულ კატასტროფას მივიღებთ. ეს ჩვენი ომიცაა. ამ ომში უკრაინელი ქვიარ ადამიანები მამაცურად იბრძვიან და პირველ ღამეს შემოსული შემოწირულებები სწორედ მათ დასახმარებლად გადაირიცხება“.
თუ პირველ დრეგ მეჯლისს დააკლდით, გული ნუ დაგწყდებათ, მომდევნო ქვიარ საღამო ერთ თვეში ისევ მტკვარზე გაიმართება, თანაც, 24 მარტს შეჯიბრში მონაწილე დრეგ შემსრულებლების ნიჭი ქართული დრეგ სცენის იმედისმომცემ მომავალს გვპირდება, რომელიც, სავარაუდოდ, სულ უფრო მეტ ადამიანს დააინტერესებს და, ალბათ, დრეგ მეჯლისები ახალ შემსრულებლებსაც გაუხსნის გზას.
