ქართული ოცნება მედიისა და არასამთავრობო ორგანიზაციების შეზღუდვას ცდილობს და აპირებს მიიღოს რუსული კანონი — დეპუტატებმა, რომლებმაც პარტია “საზოგადოებისთვის მეტის თქმის” საბაბით დატოვეს და “ხალხის ძალა” დაირქვეს, პარლამენტში წარადგინეს კანონპროექტები, რომელთა მიხედვით, იმ
ქართული ოცნება აპირებს, პირველი მოსმენით მხარი დაუჭიროს რუსული კანონპროექტის ორივე ვერსიას. პარტიის თავმჯდომარემ, ირაკლი კობახიძემ განაცხადა, რომ კანონის მიღებამდე ვენეციის კომისიის დასკვნას დაელოდებიან. მანამდე ქართული ოცნების აღმასრულებელი მდივანი, მამუკა მდინარაძე ირწმუნებოდა, რომ კანონპროექტის მეორე ვერსიას მათი მხარდაჭერა არ ექნებოდა. ორივე
ქართული ოცნების თავმჯდომარის, ირაკლი კობახიძის განცხადებით, “ნაციონალურ მოძრაობასთან დაკავშირებული არასამთავრობო ორგანიზაციების გამჭვირვალობა არის მნიშვნელოვანი ბერკეტი, რომელიც შეამცირებს რადიკალიზმს” და ე.წ. პოლარიზაციას ქართულ პოლიტიკაში. ასე
პარლამენტში დღეს გამართულ პლენარულ სხდომაზე რუსული კანონი მეორე მოსმენით ჩაგდების შემდეგ, ქართული ოცნების თავმჯდომარე ირაკლი კობახიძემ მედიასთან საუბრისას სიძულვილის ენა გამოიყენა და ჰომოფობიური განცხადება
პარლამენტში დღეს გამართულ პლენარულ სხდომაზე რუსული კანონი მეორე მოსმენით ჩაგდების შემდეგ, ქართული ოცნების თავმჯდომარე ირაკლი კობახიძემ მედიასთან საუბრისას სიძულვილის ენა გამოიყენა და ჰომოფობიური განცხადება გააკეთა. მისი თქმით, რუსულმა კანონპროექტმა ხალხს აჩვენა, რომ ორგანიზაციები, რომლებიც სხვადასხვა არასახელმწიფოებრივ საქმიანობაში არიან ჩართული, მაგალითად, ეკლესიის გინება, ლგბტ პროპაგანდა, პროვოკაციების მოწყობა ე.წ. სამხრეთ ოსეთის ე.წ. საზღვართან, სინამდვილეში, ქართველი ხალხის აგენტები არიან.
“ყველამ გაიგო, რომ ის ორგანიზაციები, რომლებიც სხვადასხვა არასახელმწიფოებრივ საქმიანობაში არიან ჩართული, როგორებიც არის, მაგალითად, მთავრობის გადადგომის მოთხოვნა სცენიდან, რაც არ არის არასამთავრობო ორგანიზაციების საქმე, ასევე გაუყალბებელი არჩევნების გაყალბებულად გამოცხადება, PVT-ის გაყალბება, ეკლესიის გინება, ლგბტ პროპაგანდა, პროვოკაციების მოწყობა ე.წ. სამხრეთ ოსეთის ე.წ. საზღვართან, სინამდვილეში, არიან არა ქართველი ხალხის აგენტები, არამედ უცხოური გავლენის აგენტები. ეს არის მეორე ინფორმაცია, რომელიც ამ კანონპროექტმა გაუზიარა ქართულ საზოგადოებას ძალიან ცხადად და მკაფიოდ”, — თქვა კობახიძემ.
ამასთანავე, კობახიძე ასევე აღნიშნავს, რომ ანტიდასავლური მოძრაობის ხალხის ძალის კანონპროექტს აქვს მნიშვნელოვანი გზავნილი, რომ ვერასოდეს განხორციელდება ბაკურიანის გეგმა, ანუ “ენჯეოების” ხელით საქართველოში “ნაცმოძრაობას” ხელისუფლებაში ვერავინ დააბრუნებს. მისი თქმით, კანონპროექტმა თავისი მნიშვნელოვანი საქმე გააკეთა სხვადასხვა თვალსაზრისით და უპირველესი იმის აღიარება იყო, რომ აგენტობა არის სათაკილოა საქმე. “აგენტობა არის სათაკილო საქმე, ვისი აგენტიც არ უნდა იყო. ეს არის პირველი მიღწევა, რაც აქვს ამ კანონპროექტს”.
დასასრულს, კობახიძემ მადლობა გადაუხადა ანტიდასავლურ მოძრაობას რუსული კანონპროექტის ინიცირებისთვის.
“მადლობას ვუხდი ხალხის ძალის გუნდს, რომელმაც დააინიციირა ეს კანონპროექტი, ასევე თითოეულ დეპუტატს, რომელმაც ამ კანონპროექტს პირველი მოსმენის დროს მხარი დაუჭირა. ჩვენ მივიღეთ პრინციპული გადაწყვეტილება, ბევრ რამეს გავუწიეთ ანგარიში და დღეს ეს გადაწყვეტილება იქნა გაფორმებული პარლამენტში. შესაბამისად, ჩვენ ვიმოქმედებთ ჩვენი პასუხისმგებლობის მიხედვით”, – აღნიშნა ირაკლი კობახიძემ.
ქართული ოცნების თავმჯდომარის, ირაკლი კობახიძის განცხადებით, “ნაციონალურ მოძრაობასთან დაკავშირებული არასამთავრობო ორგანიზაციების გამჭვირვალობა არის მნიშვნელოვანი ბერკეტი, რომელიც შეამცირებს რადიკალიზმს” და ე.წ. პოლარიზაციას ქართულ პოლიტიკაში. ასე ეხმაურება ის პარლამენტის მიერ 7 მარტს, პირველი მოსმენით მხარდაჭერილ რუსულ კანონს.
“კანონპროექტის მიღებით დაზარალებული ერთადერთი მხარე არის რადიკალური ოპოზიცია, რომელსაც მასთან დაკავშირებული ენჯეოების ფინანსების გასაჯაროება მოუწევს. შესაბამისად, როგორც უკვე ითქვა, ეს კანონი უზრუნველყოფს რადიკალიზმის შემცირებას ქართულ პოლიტიკაში”, — აცხადებს ის.
გარდა ამისა, კობახიძემ ამერიკის საელჩოს განცხადება შეაფასა და თქვა, რომ დღეს შავი დღე არის მხოლოდ რადიკალური ოპოზიციისთვის და მასთან დაკავშირებული ძალებისთვის.
მისივე მტკიცებით, კანონპროექტის ქვეყნის ევროპულ კურსთან დაკავშირება არის “ყველაზე მძიმე დეზინფორმაცია”, რაც კი ამ დღეებში გაჟღერდა. კობახიძე აღნიშნავს, რომ აუცილებლად ივლიან “წინ ევროპისკენ” და ამას გააკეებენ ქვეყნისა და სახელმწიფოს ღირსების დაცვით.
“ასევე, მინდა მოვუწოდო, რა თქმა უნდა, ყველას სიმშვიდისკენ. ჩვენ ვხედავთ, რომ არის დემონსტრაცია პარლამენტის შენობასთან. იქ არის, რა თქმა უნდა, გულწრფელი პროტესტიც, თუმცა არიან ადამიანები, რადიკალური ოპოზიციის წარმომადგენლები, რომლებიც ცდილობენ და აუცილებლად შეეცდებიან, რომ სარგებელი ნახონ ამ გულწრფელი პროტესტიდან, რომელიც არის საზოგადოების გარკვეულ ნაწილში. ასევე ვიტყვი, რომ დაფიქსირდა ძალადობის შემთხვევები სამართალდამცავების მიმართ, არის სერიოზული ფიზიკური დააზიანების შემთხვევები სამართალდამცველების შემთხვევაში. რა თქმა უნდა, ნებისმიერი კანონდამრღვევი კანონის მთელი სიმკაცრით იქნება დასჯილი. და ბოლო საკითხი, რასაც ასევე მინდა შევეხო”, — აცხადებს კობახიძე.
რუსთაველზე აქცია ამ წუთებშიც მიმდინარეობს. სპეცრაზმმა მოქალაქეების წინააღმდეგ თავდაპირველად, სავარაუდოდ, წიწაკის სპრეის გამოიყენა, ხოლო შემდეგ წყლის ჭავლი, რასაც მალევე მოჰყვა ცრემლსადენი გაზის გამოყენება.
პარლამენტთან აქციები რამდენიმე დღეა მიმდინარეობს, მათ შორის, დღესაც. ხალხის რაოდენობამ კი განსაკუთრებით მას შემდეგ იმატა, რაც ცნობილი გახდა, რომ 9 მარტის ნაცვლად, პარლამენტი კანონპროექტს კენჭს დღეს უყრიდა.
ამის შემდეგ, ქართული ოცნების პარლამენტმა მხარი დაუჭირა რუსული კანონის ერთ ვერსიას (“უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ”) — 76 მომხრე, 13 წინააღმდეგი. იმისთვის, რომ კანონი ძალაში შევიდეს, საჭიროა სამი მოსმენა. რაც შეეხება მეორე ვერსიას, პარლამენტის თავმჯდომარის, შალვა პაპუაშვილის განცხადებით, ეს ცალკე კანონია, ცალკე პროცედურაა, დღეს განხილვა ვერ ესწრებოდა და პროექტზე მსჯელობას მომავალში გააგრძელებენ. მისივე თქმით, ორივე კანონპროექტი უკვე ნათარგმნია და მიღებისთანავე გაიგზავნება ვენეციის კომისიაში, შემდეგ კი დაელოდებიან მათ მოსაზრებას. პაპუაშვილმა აღნიშნა, რომ ამ პროცედურას დაახლოებით 3 თვე დასჭირდება.
ანტიდასავლურმა მოძრაობამ პარლამენტში რუსული კანონის ორი ვერსია წარადგინა. ორივე ითვალისწინებს „უცხოური გავლენის აგენტად“ რეგისტრაციას იმ შემთხვევაში, როცა დაფინანსების წყარო საერთაშორისო ორგანიზაციებია. წინააღმდეგ შემთხვევაში, გათვალისწინებულია ჯარიმა, ახალ ვერსიაში კი არის პატიმრობის შესახებ ჩანაწერიც. შედეგად, საფრთხე ექმნება თავისუფალ მედიას, არასამთავრობო ორგანიზაციების საქმიანობას და უამრავ სერვისს, რომელსაც მოსახლეობა სწორედ არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და მედიის დახმარებით იღებს, მათ შორის, ჯანდაცვის, განათლების, ინფრასტრუქტურული სერვისები და სხვა.
რუსულ კანონპროექტებს მედია და არასამთავრობო ორგანიზაციები ჩვენი მუშაობის შეზღუდვის მცდელობად მივიჩნევთ. ჩვენ გავავრცელეთ ერთობლივი განცხადებაც და აღვნიშნეთ, რომ კანონპროექტი მიმართულია არა მხოლოდ თავისუფალი სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებისა და კრიტიკული მედიის, არამედ — საქართველოს მოსახლეობის წინააღმდეგ. გარდა ამისა, დამატებით განცხადება გავრცელდა მედიის მხრიდან. ხელმომწერი მედიაორგანიზაციები ვაცხადებთ, რომ არ ვაპირებთ „აგენტებად“ რეგისტრაციას, რეგისტრაციას, რადგან კანონის მიზანია, მედიამ და საზოგადოებრივმა ორგანიზაციებმა ვეღარ ასახონ ქვეყანაში არსებული კორუფცია, უსამართლობა და სიღარიბე.
მედიისა და არასამთავრობო ორგანიზაციების გარდა, ქართული ოცნების რუსულ კანონს აპროტესტებენ სხვადასხვა სფეროს წარმომადგენლები, მათ შორის, მსახიობები, ლექტორები, სპორტსმენები, მომღერლები, ქალთა უფლებადამცველები, მასწავლებლები, სტუდენტები, მეღვინეები, ფერმერები, სტარტაპერები, მეწარმეები და ა.შ.
მსგავსი კანონი რუსეთში 2012 წელს მიიღეს. ბოლო დეკადამ ცხადყო, რომ რომ რუსეთის ავტორიტარმა მმართველმა, „გამჭვირვალობის“ მიზეზით მიღებული კანონის მეშვეობით, მედიისა და არასამთავრობო სექტორის კრიტიკული ხმა სრულიად ჩაახშო.
ქართული ოცნება მედიისა და არასამთავრობო ორგანიზაციების შეზღუდვას ცდილობს და აპირებს მიიღოს რუსული კანონი — დეპუტატებმა, რომლებმაც პარტია “საზოგადოებისთვის მეტის თქმის” საბაბით დატოვეს და “ხალხის ძალა” დაირქვეს, პარლამენტში წარადგინეს კანონპროექტები, რომელთა მიხედვით, იმ არასამთავრობო ორგანიზაციებსა და მედიასაშუალებებს, რომლებიც „უცხოური ძალისგან“ ფინანსდებიან, „უცხოური გავლენის აგენტად“ დარეგისტრირება მოუწევთ. ამ ინიციატივის ერთ-ერთ ავტორად საჯაროდ პოზიციონირებს ყოფილი სახალხო დამცველი, სოზარ სუბარი, რომელიც, მისი სიტყვებით რომ ვთქვათ, არაერთხელ დაფინანსებულა “უცხოური ძალებისგან”, რადგან წლების განმავლობაში მუშაობდა ორგანიზაციებში, რომელთა დონორები დასავლური ორგანიზაციები იყვნენ.
ქვიარმა მოიძია ქართული ოცნების მთავრობისა და დეპუტატების ბიოგრაფიები და შეაგროვა ინფორმაცია, სადაც ჩანს, რომ არაერთი მათგანი მუშაობდა საერთაშორისო თუ ადგილობრივ ორგანიზაციებში, რომლებიც ქვეყნისთვის მნიშვნელოვან საქმეს აკეთებდნენ და აკეთებენ და რომლებსაც ახლა საფრთხე სწორედ ამ ადამიანების დამსახურებით ემუქრებათ. ყველა მონაცემი ამოღებულია ოფიციალური წყაროებიდან, მათ შორის, მთავრობისა და პარლამენტის ვებგვერდებიდან. აქვე უნდა ითქვას ისიც, რომ პარლამენტის ვებგვერდზე თუ შეხვალთ, მარჯვენა ქვედა კუთხეში დაგხვდებათ USAID-ის ლოგო, წარწერით, რომ ვებგვერდი მომზადებულია USAID-ის მხარდაჭერით. დასავლური ორგანიზაციების მიერ დაფინანსებულ პროექტებზე ვრცლად მომდევნო სტატიებში მოგიყვებით.
ეს ჩამონათვალი კი დავიწყოთ იმ ადამიანებით, რომლებიც საჯაროდ პოზიციონირებენ, როგორც ამ კანონპროექტის ავტორები.
სოზარ სუბარი
გურამ მაჭარაშვილი
ეკა სეფაშვილი
რაც შეეხება ქართული ოცნების სხვა დეპუტატებს, რომლებიც მუშაობდნენ დასავლეთის მიერ დაფინანსებულ ორგანიზაციებში, ჩამონათვალი არც ისე მცირეა. იხილეთ სია:
ირაკლი კობახიძე
გივი მიქანაძე
ბექა დავითულიანი
რატი იონათამიშვილი
2005-2014 წწ. — კოალიცია „დამოუკიდებელი ცხოვრებისათვის“, პოლიტიკური პროექტების დირექტორი. ორგანიზაციის ვებგვერდზე, დონორების ჩამონათვალში 10-მდე დასავლურ ორგანიზაციას იპოვით. მათ შორისაა, ევროკავშირი, USAID და ა.შ.
ირაკლი ჩიქოვანი
ირაკლი ბერაია
მაია ბითაძე
ზაურ დარგალი
ირაკლი ზარქუა
არჩილ თალაკვაძე
კახა კახიშვილი
ირაკლი კოვზანაძე
ბაია კვიციანი
მარიამ ლაშხი
გოგი მეშველიანი
შალვა პაპუაშვილი
ანრი ოხანაშვილი
ნიკოლოზ სამხარაძე
ლევან ქარუმიძე
ვლადიმერ ჩაჩიბაია
ხატია წილოსანი
გიორგი ხელაშვილი
რაც შეეხება მტავრობას, ვიცე-პრემიერი, საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრი, ლევან დავითაშვილი 1999-2001 წლებში მსოფლიო ბანკის საწარმოთა რესტრუქტურიზაციისა და მართვის დახმარების ცენტრში (CERMA) მთავარ ბიზნეს-კონსულტანტად მუშაობდა, 2007-2009 წლებში კი USAID-ის სოფლის მეურნეობის განვითარების პროექტის, Ag Vantage-ის მარკეტინგის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი იყო.
ფინანსთა მინისტრი, ლაშა ხუციშვილი 2008-2013 წლებში საერთაშორისო კომპანია Ernst & Young (ერნსტ ენდ იანგ) თბილისის ოფისში, საგადასახადო და იურიდიულ განყოფილებაში მუშაობდა, 2016-2020 წლებში კი ეკონომიკური თანამშრომლობისა და განვითარების ორგანიზაციის (OECD) და დიდი ოცეულის (G 20) მიერ ინიცირებულ დასაბეგრი ბაზის შემცირების და მოგების გადატანის (BEPS) ინკლუზიური პლატფორმის ხელმძღვანელი ჯგუფის (Steering group) არჩეული წევრი იყო.
იუსტიციის მინისტრის, რატი ბრეგაძის ბიოგრაფიაში კი ვკითხულობთ, რომ სხვადასხვა დროს სწავლობდა თბილისისა და ჰამბურგის უნივერსიტეტებში, ასევე, სასწავლო მივლინებით იმყოფებოდა ზაარლანდის უნივერსიტეტში და რომ “საქართველოსა და გერმანიაში სწავლის პერიოდში იყო პრეზიდენტის, მემედ-აბაშიძის სახელობის, გერმანიის აკადემიური გაცვლების სამსახურის და კონრად-ადენაუერის ფონდის სტიპენდიანტი”.
2 მარტს, პარლამენტში საგარეო ურთიერთობათა და თავდაცვის კომიტეტებზე რუსული კანონი განიხილეს და მხარი დაუჭირეს. კომიტეტების შემდეგ კანონპროექტი პლენარულ სხდომაზე უნდა განიხილონ. ქართული ოცნება აცხადებს, რომ კანონის ორივე ვერსიას პირველი მოსმენით მხარს დაუჭერს და შემდეგ ვენეციის კომისიას გადაუგზავნის. კანონის მისაღებად საჭიროა სამი მოსმენა. განხილვის პარალელურად, პარლამენტთან ჟურნალისტებისა და მედიის აქცია მიმდინარეობდა, საღამოს კი ოპოზიციის აქცია დაიწყო.
პარლამენტთან მიმდებარე აქციაზე პუბლიკის დირექტორი, ზურა ვარდიაშვილი და ტაბულას ჟურნალისტი, ბექა ჯიქურაშვილი დააკავეს. ისინი ღამითვე გაათავისუფლეს. გარდა ამისა, დაშავდა TV პირველის ოპერატორი, ნიკო კოკაია. მანამდე კი, On.ge-ის მთავარი რედაქტორი, ნეტგაზეთის ჟურნალისტი და ფორმულას ფოტოგრაფი, რომლებიც პროფესიულ მოვალეობას ასრულებდნენ და პარლამენტის საშვებიც ჰქონდათ, საკანონმდებლო ორგანოს ეზოდან ძალის გამოყენებით გააძევეს.
ანტიდასავლურმა მოძრაობამ პარლამენტში რუსული კანონის ორი ვერსია წარადგინა. ორივე ითვალისწინებს “უცხოური გავლენის აგენტად” რეგისტრაციას იმ შემთხვევაში, როცა დაფინანსების წყარო საერთაშორისო ორგანიზაციებია. წინააღმდეგ შემთხვევაში, გათვალისწინებულია ჯარიმა, ახალ ვერსიაში კი არის პატიმრობის შესახებ ჩანაწერიც. შედეგად, საფრთხე ექმნება თავისუფალ მედიას, არასამთავრობო ორგანიზაციების საქმიანობას და უამრავ სერვისს, რომელსაც მოსახლეობა სწორედ არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და მედიის დახმარებით იღებს, მათ შორის, ჯანდაცვის, განათლების, ინფრასტრუქტურული სერვისები და სხვა.
შესაბამისად, ანტიდასავლური მოძრაობის მიერ პარლამენტში უკვე რეგისტრირებულ რუსულ კანონპროექტებს მედია და არასამთავრობო ორგანიზაციები ჩვენი მუშაობის შეზღუდვის მცდელობად მივიჩნევთ. ჩვენ გავავრცელეთ ერთობლივი განცხადებაც და აღვნიშნეთ, რომ კანონპროექტი მიმართულია არა მხოლოდ თავისუფალი სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებისა და კრიტიკული მედიის, არამედ — საქართველოს მოსახლეობის წინააღმდეგ. გარდა ამისა, დამატებით განცხადება გავრცელდა მედიის მხრიდან. ხელმომწერი მედიაორგანიზაციები ვაცხადებთ, რომ არ ვაპირებთ “აგენტებად” რეგისტრაციას, რეგისტრაციას, რადგან კანონის მიზანია, მედიამ და საზოგადოებრივმა ორგანიზაციებმა ვეღარ ასახონ ქვეყანაში არსებული კორუფცია, უსამართლობა და სიღარიბე.
მსგავსი კანონი რუსეთში 2012 წელს მიიღეს. ბოლო დეკადამ ცხადყო, რომ რუსეთის ავტორიტარმა მმართველმა, “გამჭვირვალობის” მიზეზით მიღებული კანონის მეშვეობით, მედიისა და არასამთავრობო სექტორის კრიტიკული ხმა სრულიად ჩაახშო.
ქართული ოცნება აპირებს, პირველი მოსმენით მხარი დაუჭიროს რუსული კანონპროექტის ორივე ვერსიას. პარტიის თავმჯდომარემ, ირაკლი კობახიძემ განაცხადა, რომ კანონის მიღებამდე ვენეციის კომისიის დასკვნას დაელოდებიან. მანამდე ქართული ოცნების აღმასრულებელი მდივანი, მამუკა მდინარაძე ირწმუნებოდა, რომ კანონპროექტის მეორე ვერსიას მათი მხარდაჭერა არ ექნებოდა. ორივე დოკუმენტი საერთაშორისო ორგანიზაციების მიერ დაფინანსებულ არასამთავრობო ორგანიზაციებსა და მედიასაშუალებებს „უცხოური გავლენის აგენტად“ დარეგისტრირება მოუწევთ.
„ორივე კანონპროექტს დავუჭერთ მხარს პირველი მოსმენით, ქართულ ვერსიასაც და ამერიკულ ვერსიასაც და ამის შემდეგ ორივე კანონპროექტი გაიგზავნება უკვე ვენეციის კომისიაში. ყველა შემთხვევაში დასკვნა იქნება წარმოდგენილი კანონპროექტის დეტალებთან დაკავშირებით. ვერავინ ვერ იტყვის, ბუნებრივია, იმას, რომ გამჭვირვალობა არ ვარგა… ამერიკული კანონი არის, სადაც არათუ უცხოური გავლენის აგენტი ეწოდება შესაბამის სუბიექტს, პირდაპირ ეწოდება უცხოელი აგენტი. თუ ვენეციის კომისია იტყვის, რომ უცხოელი აგენტი არის უკეთესი ტერმინი, შესაძლოა, დავუჭიროთ მხარი“, — აღნიშნა კობახიძემ.
საერთაშორისო საზოგადოება და ადგილობრივი სამოქალაქო სექტორი კანონპროექტს გმობენ და მის რუსულ კანონთან აშკარა კავშირზე საუბრობენ. მედიაორგანიზაციები აცხადებენ, რომ არ აპირებენ რეგისტრაციას.
2012 წელს, „გამჭვირვალობის“ მიზეზით მსგავსი კანონი მიიღეს რუსეთშიც, რამაც უკანასკნელ ათწლეულში არაერთი არასამთავრობო ორგანიზაციისა და მედიის დახურვა გამოიწვია და რუსეთში კრიტიკული სამოქალაქო საზოგადოების არსებობა ფაქტობრივად შეუძლებელი გახადა.
ასევე ნახეთ:
რა წერია ანტიდასავლური მოძრაობის რუსულ კანონში „უცხოეთის აგენტების შესახებ“
