გუშინ სოციალური ქცელით გავრცელდა ლელა კურტანიძის პოსტი, რომლითაც ის ორ სასულიერო პირს სექსუალურ შევიწროვებაში ადანაშაულებს. ამავდროულად ლელა სთხოვდა მედია გამოცემაბს მისი ამბის გაჟღერებას. გთავაზობთ ლელასთან ჩაწერილ ინტერვიუს. ეს იყო ჯავახეთის სტუდენტური ექსპედიციის
“პოსტჰუმანიზმი” ის ტერმინია, რომელიც ბოლო წლების მანძილზე ხშირად გვხვდება განვითარებული ქვეყნების როგორც ვიწროდ აკადემიურ, ისე – საჯარო დისკურსში. წლიდან წლამდე ტექნოლოგიის მნიშვნელოვანმა განვითარებამ ურთიერთშედეგობრივად გამოიწვია არა მხოლოდ უშუალუდ ამ მიმართულებით დაინტერესებული, არამედ ყველა იმ ადამიანის ყურადღებაც, ვისაც ინტერნეტსა და ტექნოლოგიასთან
ბიოგრაფია 1983 წელს, თბილისში დავიბადე. წელს 40 წელი შემისრულდა. ოჯახს რაც შეეხება, დედაჩემი რუსული ენის პედაგოგია სკოლაში, მამა – მხატვარი. ძალიან ვღიზიანდები, როცა ამბობენ
სტატიის ავტორი: მეგი თედორაძე დეფინიცია და მიზნები ბრაზის განმარტება მრავალწახნაგოვანია, თუმცა იგი ყველაზე ხშირად განისაზღვრება, როგორც უსიამოვნების მძაფრი შეგრძნება, მტრული დამოკიდებულება თავისი ობიექტის მიმართ,
თბილისის მერია ამტკიცებს, რომ კურიერი კახა კალაძის გინების გამო არ დაჯარიმებულა.
მერიის განცხადებით, ეს არის “კახა კალაძის რეპუტაციის შელახვის მცდელობა”. მერია შეახსენებს ყველას, რომ “ცილისწამება დანაშაულია, რომელიც ისჯება კანონის შესაბამისად”.
“გვინდა, გამოვეხმაუროთ რიგი მედიასაშუალებების მიერ გავრცელებულ ინფორმაციას, რომლის მიხედვით, თითქოს, ერთ-ერთი კომპანიის კურიერი სასამართლომ 2 000 ლარით იმიტომ დააჯარიმა, რომ თბილისის მერს სოციალურ ქსელში სიტყვიერი შეურაცხყოფა მიაყენა. ეს ინფორმაცია არის სრული ტყუილი და ემსახურება საზოგადოების დეზინფორმირებას.
სტატია სათაურით – „კურიერმა კალაძეს ტიკტოკზე აგინა. სასამართლომ ის ორი ათასი ლარით დააჯარიმა“, ასევე გავრცელდა სოციალური ქსელებით, რამაც მომხმარებელთა აღშფოთება გამოიწვია. თბილისის მერიის პრესსამსახურის მიმართვის საფუძველზე, მოგვიანებით სტატიის სათაური უმნიშვნელოდ დაკორექტირდა.
როგორც გაირკვა, ამბავი, რომლის შესახებაც მედიამ გუშინ აცნობა საზოგადოებას, გასული წლის 6 დეკემბერს მოხდა. აღნიშნული პიროვნების მიმართ განხორციელდა ადმინისტრაციული სამართალწარმოება 166-ე, 173-ე მუხლების მიხედვით, რაც გულისხმობს საჯარო სივრცეში ლანძღვა-გინებას და სამართალდამცავი ორგანოს თანამშრომლებისადმი დაუმორჩილებლობას. ჯარიმა სასამართლოს მიერ განისაზღვრა შესაბამისად.
აქედან გამომდინარე, ხაზგასმა, თითქოს ახალგაზრდა დაჯარიმდა მხოლოდ და მხოლოდ თბილისის მერის მისამართით გამოთქმული უცენზურო სიტყვების გამო, არის სრული ტყუილი, კონკრეტული მედიის მიერ აგორებული მორიგი პროვოკაცია და კახა კალაძის რეპუტაციის შელახვის მცდელობა.
გვინდა, მოვუწოდოთ მედიის წარმომადგენლებს, პატივი სცენ საკუთარ პროფესიას და საზოგადოებას, რომელიც მათგან ელოდება არა ყალბ და დამახინჯებულ ინფორმაციას, არამედ რეალურ ფაქტებს.
აქვე შევახსენებთ ყველას, ცილისწამება დანაშაულია, რომელიც ისჯება კანონის შესაბამისად”, – წერს მერია განცხადებაში.
გუშინ, 21 ივნისს საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის თავმჯდომარე ნონა ქურდოვანიძემ გაავრცელა ინფორმაცია, რომ თბილისის საქალაქო სასამართლომ კურიერი Tik-Tok-ზე განთავსებული ვიდეოს შინაარსის გამო ადმინისტრაციულ სამართალდამრღვევად ცნო და 2 000 ლარით დააჯარიმა.
“დღეს საიამ გამართა ფორუმი, სადაც ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის და მისი გამოყენების პრაქტიკის ძირითადი ტენდენციები შევაჯამეთ.
ძველ, ყველასთვის კარგად ცნობილ პრობლემებთან ერთად, გამოვკვეთეთ ახალი, სახიფათო ტენდენციებიც. ასეთია მაგალითად, ონლაინ სივრცეში გამოთქმული მოსაზრებების გამო ადმინისტრაციული დაკავება და პირის სამართალდამრღვევად ცნობა. ამ პრობლემის საილუსტრაციოდ ეს საქმე გამოდგება:
თბილისის საქალაქო სასამართლომ ეროვნული მუზეუმიდან კიდევ ერთი თანამშრომლის, ლილი მამაცაშვილის გათავისუფლება მიიჩნია უკანონოდ.
მეცნიერების, განათლებისა და კულტურის პროფკავშირის ინფორმაციით, ეროვნულ მუზეუმს მამაცაშვილის სასარგებლოდ დაეკისრა განაცდურის ანაზღაურება გათავისუფლების დღიდან სასამართლო გადაწყვეტილების აღსრულებამდე, ასევე, კომპენსაციის სახით 1800 ლარის ანაზღაურება.
“გაცნობებთ, რომ თბილისის საქალაქო სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა კოლეგიის მოსამართლე გიორგი გოგიჩაშვილმა 2023 წლის 21 ივნისს გამოაცხადა გადაწყვეტილება საქმეზე ლიკა მამაცაშვილი სსიპ საქართველოს ეროვნული მუზეუმის წინააღმდეგ, რომლითაც ძირითადად დაკმაყოფილდა ლიკა მამაცაშვილის სარჩელი.
სასამართლომ უკანონოდ მიიჩნია ლიკა მამაცაშვილოს სამსახურიდან გათავისუფლება და ბათილად ცნო ბრძანება, რომლითაც ლიკა მამაცაშვილი სამსახურიდან გათავისუფლდა, ასევე ეროვნულ მუზეუმს დაეკისრა განაცდურის ანაზღაურება გათავისუფლების დღიდან სასამართლო გადაწყვეტილების აღსრულებამდე, ამასთან ეროვნულ მუზეუმს ლილი მამაცაშვილის სასარგებლოდ დაეკისრა კომპენსაციის სახით 1800 ლარის ანაზღაურება”, – ნათქვამია განცხადებაში.
მათი ცნობით, ეს უკვე მე-11 სასამართლო პროცესია, რომელიც კულტურის სამინისტროს სისტემიდან უკანონოდ და რეპრესიულად გათავისუფლებულმა ადამიანებმა მოიგეს სამინისტროს წინააღმდეგ.
ქართული ოცნება მაკდონალდსის წინააღმდეგ ჰომოფობიურ კამპანიას აგრძელებს. კომპანიას თავს ამჯერად პრემიერმინისტრი ირაკლი ღარიბაშვილი ესხმის.
ღარიბაშვილის მოსაზრებით, მაკდონალდსის კამპანია “სრულიად მიუღებელი და ამორალური” იყო. რეალურად, მაკდონალდსი წიგნებს უძღვნის მსოფლიოში ცნობილ და წარმატებულ ადამიანებს და ბავშვებს მათ ცხოვრებაზე უყვება.
ღარიბაშვილი ამას პროპაგანდას უწოდებს.
“ერთ-ერთ ყველაზე პოპულარულ რესტორნის ქსელ მაკდონალდსში მიმდინარეობდა ბავშვებში სწორედ ეს პროპაგანდა. რა თქმა უნდა, ეს არის სრულიად ამორალური და მიუღებელი კამპანია. ჩვენ მოვისმინეთ განმარტებები, მაგრამ ეს არ არის საკმარისი. ჩვენთვის მიუღებელია ის პასუხი, რომ თურმე ეს გლობალური კამპანიის ნაწილია და ამიტომ, ჩვენთანაც უნდა მივიღოთ. ასე არ მოხდება. ვფიქრობ, რომ მისასალმებელია, რომ საზოგადოების რეაქცია იყო საკმაოდ მძაფრი და ადეკვატური”, – თქვა ღარიბაშვილმა.
ღარიბაშვილმა თქვა, რომ “უცხოეთში, ბაღებსა და სკოლებში ზღვარგადასული პროპაგანდა მიმდინარეობს”, საქართველოში კი ეს არ მოხდება.
“მიმაჩნია, რომ ყველა ადამიანს აქვს თავისი უფლება, ყველა ადამიანის უფლებაა, როგორი ცხოვრების წესს აირჩევს, ჩვენ არავის საქმეში, პირად ცხოვრებაში არ ვერევით, ეს არის მიუღებელი აბსოლუტურად, მაგრამ, მეორე მხრივ, ჩემთვის აბსოლუტურად მიუღებელია ის ზღვარგადასული პროპაგანდა, რომელიც მიმდინარეობს ბაღებსა და სკოლებში, უცხოეთში. მადლობა ღმერთს, ეს ჩვენთან არ მოხდება, ჩვენ ამას დავიცავთ, ჩვენ ამას უნდა შევეწინააღმდეგოთ, იმიტომ, რომ დაუშვებელია, მიუღებელია სკოლებსა და ბაღებში და ახალგაზრდებში ამ თემის პროპაგანდა, “, – განაცხადა მან.
ბოლო პერიოდში მაკდონალდსი არაერთხელ გახდა მმართველი გუნდის წევრების მხრიდან თავდასხმის ობიექტი. ერთ-ერთი ბოლო თბილისის მერი კახა კალაძე იყო, რომელმაც რამდენჯერმე გააკეთა ჰომოფობიური განცხადება.
გაფიცული მაღაროელები თბილისში უვადო შიმშილობას იწყებენ. მათი თქმით, ეს არის პასუხი იმ უსამართლობაზე, რაც ჭიათურაში ხდება.
მაღაროელების ნაწილი ჭიათურიდან თბილისში 19 ივნისს ჩავიდა.
ჭიათურაში მაღაროელები უკვე მე-16 დღეა, გაფიცულები არიან, მათი ნაწილი მე-10 დღეა, შიმშილობს. 18 ივნისს ერთ-ერთმა, პროტესტის ნიშნად, თვალები ამოიკერა, კიდევ ერთმა კი ვენები გადაიჭრა.
მაღაროელები ღირსეულ ანაზღაურებასა და ძველი სამუშაო გრაფიკის დაბრუნებას ითხოვენ. რამდენჯერმე გაიმართა შეხვედრა მაღაროელებსა და ჯორჯიან მანგანეზის წარმომადგენლებს შორის, თუმცა, უშედეგოდ დასრულდა.
ჯორჯიან მანგანეზში ამბობენ, რომ ფეროშენადნობების ბაზარზე არსებული კრიზისის ფონზე თანამშრომლებს შეცვლილ სამუშაო პირობებს, კერძოდ, ახალ სამუშაო გრაფიკზე გადასვლას სთავაზობენ, რათა კომპანიამ საქმიანობა არ შეაჩეროს და ჭიათურის 3 382 თანამშრომელი სამსახურის გარეშე არ დარჩეს.
ტაბულას რედაქტორის, ცისია კირვალიძის ინფორმაციით, თბილისში, ჭავჭავაძის გამზირზე ლევან ბერძენიშვილს თავს დაესხნენ.
მისი ინფორმაციით, კაცმა ბერძენიშვილს კვერცხები ესროლა და მოღალატე ეძახა.
“5 წუთის წინ ჭავჭავაძეზე ჩემ თვალწინ დაესხნენ თავს ლევან ბერძენიშვილს – ახალგაზრდა ბიჭმა კვერცხები ესროლა და მოღალატე ეძახა ამას ახალისებს ქართული ოცნება თავისი მართული ბნელებით და ყველა იმ ადამიანით, ვისაც ჰგონია, რომ ერეკლე მეფე უნდა დაიცვას ბერძენიშვილისგან. ძალიან შემრცხვა”, – წერს კირვალიძე.
ბერძენიშვილი მთავარ არხთან ამბობს, რომ ხელისუფლების ბრძანებაა, ყოველ დღე სხვადასხვა ადამიანს დაესხან თავს.
“თავდამსხმელი ახალგაზრდა კაცი იყო. დაიწყო გამოსვლა: მოღალატე, ერეკლე, რა თქმა უნდა, მერე დედის გინება. მე არ ვჩერდებოდი, მაგრამ მოქალაქე მეუბნებოდა, რომ უნდა გავჩერდე, მოვუსმინო ერეკლეს ამ მცველს. ლექსიკის მიხედვით, იერის მიხედვით და ა.შ. ძალიან მოუმზადებელი კადრი იყო. მერე კვერცხიც აღმოაჩნდა ჯიბეში, ისიც ისროლა, ამაცილა. მე რა შემიძლია ვუთხრა აღშფოთებულ მოქალაქეებს – ივარჯიშეთ, კვერცხი სროლაც საქმეა, მაგასაც ოსტატობა სჭირდება.
ეს არ დამთავრდება. ხელისუფლებას მიცემული აქვს ბრძანება, რომ ყოველ დღე რაღაც უნდა მოხდეს. იყო ზურა გირჩი, ახლა იყო ლევან ბერძენიშვილი, მერე სხვა და ჩვენ რომელიღაც ირაკლი კობახიძე გვეტყვის, რომ ეს არის აღშფოთებული მოქალაქე. ეს მოქალაქე იყო ბიძინა ივანიშვილის კრებითი სახე. სხვათა შორის, მეტყველებდა, ზუსტად ისე, როგორც ჩვენი ბიძინა, ამანაც ლაპარაკი არ იცოდა, დედის გინება იცოდა კარგად”, – თქვა ბერძენიშვილმა.
შინაგან საქმეთა სამინისტროს განცხადებით, არასრულწლოვნებით ვაჭრობის ბრალდებით წარსულში ნასამართლევი კაცი დააკავეს.
მათი ინფორმაციით, ბრალდებული გერების შრომით ექსპლუატაციას სისტემატურად ახდენდა – მათ ნაგვის ურნებიდან სხვადასხვა ნივთების შეგროვებას და ჩაბარებას აიძულებდა, გამომუშავებულ თანხას სრულად ისაკუთრებდა. მათივე თქმით, იმ შემთხვევაში, თუ არასრულწლოვნები არ დაემორჩილებოდნენ მოთხოვნებს, კაცი მათ ფიზიკურად უსწორდებოდა.
გამოძიება სისხლის სამართლის კოდექსის 143-ე პრიმა მუხლის მე-3 ნაწილის „გ“ ქვეპუნქტით მიმდინარეობს, რაც არასრულწლოვნებით ვაჭრობას გულისხმობს. ბრალის დამტკიცების შემთხვევაში მას 14-დან 17 წლამდე პატიმრობა ემუქრება.
თბილისის მერმა კახა კალაძემ მაკდონალდსზე საუბრისას ჰომოფობიური განცხადება გააკეთა. კალაძეს ჟურნალისტებმა მაკდონალდსის გამოშვებულ ბროშურაზე ჰკითხეს, რომელიც ელტონ ჯონის ცხოვრებას ეხება.
კალაძის თქმით, “დედებმა, მამებმა ხმა უნდა ამოიღონ სიბინძურის პროპაგანდის წინააღმდეგ”.
“როცა ხდება სიბინძურის პროპაგანდა, ამ ყველაფერს უნდა დავარქვათ თავისი სახელი, ვისგანაც არ უნდა იყოს ეს და სადაც არ უნდა იყოს. როცა ხდება ბავშვებში ამ სიბინძურის პროპაგანდა, ეს ძალიან დამაზიანებელია და პირველ რიგში, ჩვენ, მამებმა, დედებმა უნდა ამოვიღოთ ამაზე ხმა. აქ საუბარია პატარებზე, ჩვენს შვილებზე და მომავალ თაობებზე. შესაბამისად, ეს არის ძალიან დიდი სიბინძურე, ვისგანაც არ უნდა მოდიოდეს და რომელი ქვეყნიდანაც არ უნდა მოდიოდეს. არავითარ შემთხვევაში ეს არ უნდა დავუშვათ და არავის უნდა მივცეთ იმის შესაძლებლობა, რომ ამ მიმართულების პროპაგანდა გაძლიერდეს ქვეყანაში”, – განაცხადა კალაძემ.
გათავისუფლებულმა ნოტარიუსმა, მედეა გვაზავამ თეა წულუკიანს სასამართლო დავა მოუგო. ორგანიზაცია საქართველოს დემოკრატიული ინიციატივის ინფორმაციით, სასამართლომ იუსტიციის სამინისტროს გვაზავას სამსახურში აღდგენა დაავალა.
“საქმე ეხება ნოტარიუსის, იუსტიციის იმდროინდელი მინისტრის, თეა წულუკიანის მიერ, 2020 წლის 22 სექტემბრის ბრძანებით, მედეა გვაზავას გათავისუფლებას ნოტარიუსის თანამდებობიდან. გათავისუფლების საფუძველი იყო “ნოტარიატის შესახებ” საქართველოს კანონის იმდროინდელი ჩანაწერი, რომლის თანახმადაც, ნოტარიუსს თანამდებობაზე ყოფნის უფლება ჰქონდა 65 წლის ასაკამდე. თუმცა კანონი გამონაკლისის სახით ადგენდა, რომ იუსტიციის მინისტრს შეეძლო ნოტარიუსის განცხადებისა და საქართველოს ნოტარიუსთა პალატის დასაბუთებული რეკომენდაციის საფუძველზე გაეგრძელებინა მისთვის უფლებამოსილების ვადა არაუმეტეს 5 წლით. ამის საპირისპიროდ, მედეა გვაზავას არ დასცალდა ესარგებლა კანონით გათვალისწინებული შესაძლებლობით, ვინაიდან იუსტიციის მინისტრმა ბრძანება მისი გათავისუფლების შესახებ ბევრად ადრე მიიღო, ვიდრე მედეა გვაზავას შეუსრულდებოდა 65 წელი.
აღსანიშნავია, რომ მედეა გვაზავამ მოიგო ძირითადი სასარჩელო დავა, რის საფუძველზეც საქართველოს იუსტიციის სამინისტრომ აღასრულა სასამართლო გადაწყვეტილებები და გაუგრძელა მას უფლებამოსილების ვადა. აღნიშნულის შემდგომ ნოტარიუსმა დაიწყო მეორე დავა მორალური ზიანისა და მატერიალური ზიანის ანაზღაურებაზე იმ შემოსავლისთვის, რომელიც მან ვერ მიიღო უკანონოდ გათავისუფლების გამო.
თბილისის საქალაქო სასამართლომ მოსარჩელის მოთხოვნა მიუღებელი შემოსავლის ანაზღაურების ნაწილში ნაწილობრივ დააკმაყოფილა და იუსტიციის სამინისტროს მატერიალური ზიანის ანაზღაურება დაავალა”, – წერია განცხადებაში.
მედეა გვაზავას ინტერესებს ამ საქმეში GDI იცავს.
დღეს 16:00 საათიდან მაღაროელების ნაწილი თბილისში გადაინაცვლებს და შიმშილობას პარლამენტის წინ გააგრძელებს.
პარალელურად, დაგეგმილია მათი მხარდამჭერი აქცია.
ჭიათურაში მაღაროელები უკვე მე-14 დღეა, გაფიცულები არიან, მათი ნაწილი მე-8 დღეა, შიმშილობს. გუშინ, 18 ივნისს ერთ-ერთმა, პროტესტის ნიშნად, თვალები ამოიკერა, კიდევ ერთმა კი ვენები გადაიჭრა.
მაღაროელები ღირსეულ ანაზღაურებასა და ძველი სამუშაო გრაფიკის დაბრუნებას ითხოვენ. რამდენჯერმე გაიმართა შეხვედრა მაღაროელებსა და ჯორჯიან მანგანეზის წარმომადგენლებს შორის, თუმცა, უშედეგოდ დასრულდა.
ჯორჯიან მანგანეზში ამბობენ, რომ ფეროშენადნობების ბაზარზე არსებული კრიზისის ფონზე თანამშრომლებს შეცვლილ სამუშაო პირობებს, კერძოდ, ახალ სამუშაო გრაფიკზე გადასვლას სთავაზობენ, რათა კომპანიამ საქმიანობა არ შეაჩეროს და ჭიათურის 3 382 თანამშრომელი სამსახურის გარეშე არ დარჩეს.
“პოსტჰუმანიზმი” ის ტერმინია, რომელიც ბოლო წლების მანძილზე ხშირად გვხვდება განვითარებული ქვეყნების როგორც ვიწროდ აკადემიურ, ისე – საჯარო დისკურსში. წლიდან წლამდე ტექნოლოგიის მნიშვნელოვანმა განვითარებამ ურთიერთშედეგობრივად გამოიწვია არა მხოლოდ უშუალუდ ამ მიმართულებით დაინტერესებული, არამედ ყველა იმ ადამიანის ყურადღებაც, ვისაც ინტერნეტსა და ტექნოლოგიასთან აქვს წვდომა.
2023 წლის 13 მარტს OpenAI-ის მიერ გამოშვებული ChatGPT-4 მხოლოდ ერთეული მაგალითია იმ მრავალი ხელოვნურ ინტელექტზე დაფუძნებული ინსტრუმენტისა, რომელსაც უკვე ხშირად ვიყენებთ ყოველდღიურობაში. ეს ხელსაწყოები არა მხოლოდ აღტაცებისა და უკეთესი, უფრო მოსახერხებელი და ინკლუზიური მომავლის სიახლოვის განცდას, არამედ ხშირად სერიოზულ შფოთსაც იწვევს.
ამ სტატიაში უარყოფით მოლოდინებზე მეტად, იმ დადებით შესაძლებლობებზე ვისაუბრებთ, რომლებსაც ტექნოლოგიის განვითარება ფემინისტური და ქვიარ პროექტებისთვის ხსნის. აქვე, ისიც უნდა აღინიშნოს, რომ ეს სტატია მხოლოდ ტექნოლოგიას არ შეეხება. ჩვენი მთავარი აზროვნების ჩარჩო ერთი მხრივ გენდერის პერფორმატიულობა, მეორე მხრივ კი ფილოსოფიური პოსტჰუმანიზმია, რომელიც, ცხადია, ტექნოლოგიის განვითარებადობის პრინციპზე დგას, თუმცა, ამასთანავე, მრავალ სხვა მნიშვნელოვან კონცეპტუალურ დაშვებასაც გულისხმობს.
რა არის პოსტჰუმანიზმი?
ტერმინი “პოსტჰუმანიზმი” ქოლგა ტერმინია, რომელიც რამდენიმე განსხვავებულ სააზროვნო ჩარჩოს აერთიანებს: ფილოსოფიური, კულტურული ან/და კრიტიკული პოსტჰუმანიზმი; ლიბერალური ან/და დემოკრატიული ტრანსჰუმანიზმი; ახალი მატერიალიზმი; ანტი–ჰუმანიზმი; საგნების ონტოლოგია; მეტაჰუმანიზმი.
თითოეული მიმართულება, რა თქმა უნდა, სხვადასხვა პოლიტიკურ პროექტს ეფუძნება და განსხვავებულ იდეალებზე დგას, თუმცა ყოველი მათგანი იზიარებს დაშვებას იმის შესახებ, რომ ადამიანი არ წარმოადგენს სამყაროს ცენტრს და ანთროპოცენტრული აზროვნება არასწორი, მოძველებული და დამაზიანებელია. შესაბამისად, პოსტჰუმანიზმის, როგორც გამაერთიანებელი ტერმინის, მთავარ მიზანს იმ უთანასწორო კავშირების რღვევა წარმოადგენს, რომელიც ადამიანებს, ცხოველებსა და ტექნოლოგიას შორის არსებობს. ამის მიღმა, კვლავ ის მოიაზრება, რომ ადამიანი პოსტჰუმანისტურ (ადამიანის შემდგომ, თუკი პირდაპირ ვთარგმნით) სამყაროში, სამყაროს თეორიული ღერძიც კი არ შეიძლება იყოს, ხოლო შეხედულება იმის შესახებ, რომ იგი ყველაზე მაღალ საფეხურზე მდგომი სახეობაა ბოლომდე უნდა გაკრიტიკდეს. ამის მაგალითები, რასაკვირველია, არა მხოლოდ პოსტჰუმანისტურ, არამედ ანთროპოლოგიურ დისკურსშიც შეგვიძლია ვიპოვოთ, რომელშიც უკვე მრავალი ათწლეულია ადამიანი, ამ შემთხვევაში – ჰომო საპიენსი, არა ყველაზე განვითარებული სახეობა, არამედ უბრალოდ ერთ–ერთი სახეობაა მრავალთაგან. თუმცა უნდა აღინიშნოს, რომ პოსტჰუმანიზმი და მისი პროექტი ადამიანის შემდგომი (პოსტჰუმანისტური) მომავლის კიდევ უფრო მეტად გაფართოვებულ ხედვას გვთავაზობს, სადაც არა მხოლოდ ორგანული სახეობები, არამედ არაორგანული საგნები და ტექნოლოგიური სუბიექტებიც მოიაზრებიან.
პოსტჰუმანისტური იდეალის ერთ–ერთ ადრეულ განსხეულობას ფემინისტი ფილოსოფოსის, დონა ჰარავეის კიბორგი წარმოადგენს, მისი ცენტრალური ნაშრომიდან “კიბორგის მანიფესტი” (1985). ჰარავეის კიბორგი, ავტორის მიხედვით, უტოპიური, ფემინისტური და სოციალისტური მითის სახეა. კიბორგი ორგანული და მექანიკური ნაწილებით გაერთიანებული არსებაა, რომელიც არღვევს მკაფიო საზღვარს ორგანიზმსა და მანქანას, ფიზიკურსა და არაფიზიკურს და, რაც ყველაზე მთავარია, ტექნოლოგიასა და სუბიექტს/თვითს შორის. ჰარავეის აზრით, სწორედ კიბორგი უნდა იქცეს თანასწორობის მთავარ იარაღად.
ზუსტად იმავე პრინციპით, პოსტჰუმანიზმიც არღვევს მკაფიო საზღვრებს ადამიანსა და არა ადამიანს, კაცსა და ქალს, ფიზიკურსა და ვირტუალურს, ბუნებასა და კულტურას შორის, რაც არსებითია პოსტმოდერნული ფემინისტური პროექტისთვის, რომელიც, თავის მხრივაც, ეჭვქვეშ აყენებს, ერთი შეხედვით, სტაბილურ იდენტობის კატეგორიებს, რაზეც ქვემოთ უფრო დეტალურად ვისაუბრებთ.
ამგვარად, პოსტჰუმანიზმი არ დგას საპირისპიროთა შორის კავშირზე, არამედ, პირიქით, იგი სრულიად გამორიცხავს მოუქნელ დუალისტურ აზროვნებას. ადამიანი დეკონსტრუქციის გზით, კარგავს ბატონის როლს, ხოლო ჰუმანიზმი აღარ უნივერსალიზდება კონკრეტული ჯგუფის ადამიანებამდე.
რა მოიაზრება ამის მიღმა? – ადამიანზე საუბრისას მნიშვნელოვანია, გავიაზროთ, რომ ისტორიულად ადამიანი (human) არ წარმოადგენდა ადამიანების მარტივ ერთობას, არამედ სრულიად ექსკლუზიურად მოიაზრებდა მხოლოდ კონკრეტული ჯგუფის ადამიანებს, რის გამოც, ადამიანთა უთვალავი კატეგორია რჩებოდა და დღემდე რჩება ჰუმანიზმის დისკურსის მიღმა.
ვინ წარმოადგენს ჰუმანიზმის სუბიექტს?
Ჩვენ უკვე ვისაუბრეთ იმაზე, თუ რას ეწინააღმდეგება პოსტჰუმანიზმი, ანუ რა წარმოადგენს იმას რისი შემდგომიც (post) ხდება იგი. თუმცა მნიშვნელოვანია ყურადღების გამახვილება ტერმინის მეორე ნაწილზეც – “ჰუმანიზმი”.
ჰუმანიზმი პირდაპირ კავშირშია ადამიანთან, თუმცა ადამიანი “ჰუმანიზმის” ჩარჩოში არ წარმოადგენს ყველა ცოცხალი თუ არაცოცხალი ადამიანის ერთობას. როგორც უკვე ვახსენეთ, თუკი ჩვენს ისტორიულ წარსულს გადავხედავთ, აღმოვაჩენთ, რომ ადამიანის კატეგორია უმეტესად ადამიანების ძალიან კონკრეტულ ჯგუფს მოიაზრებდა. დასავლურ სამყაროში ეს ჯგუფი ექსკლუზიურად თეთრკანიან ჰეტეროსექსუალ კაცებს მოიცავდა და თავისი განსაზღვრების მიღმა ტოვებდა ისტორიულად ჩაგრულ ჯგუფებს – ქალებს, ქვიარებს, არათეთრკანიან ადამიანებს და ა.შ.
იმისთვის, რომ უკეთ შევძლოთ პოსტჰუმანისტური პროექტის მნიშვნელობის აღქმა, უნდა დავსვათ შეკითხვა – როგორ ახერხებდნენ ისტორიულად დეჰუმანიზებული (ადამიანის კატეგორიის მიღმა დარჩენილი) ჯგუფის წარმომადგენლები საკუთარ ადამიანობასთან გამკლავებას? ამ პრობლემას არა მხოლოდ პოსტჰუმანისტური წარმოდგენა, არამედ ფემინისტური აზროვნებაც სვამს. ქალების გასაგნება, ტრანსგენდერი ადამიანების დისკურსიდან სრული გამორიცხვა, არაბინარული იდენტობების აუღიარებლობა მხოლოდ რამდენიმე მაგალითია იმ პრობლემისა, რომელსაც “ჰუმანიზმის” ვიწრო კატეგორია აჩენს.
გენდერი და ჰუმანიზმი
გენდერსა და ადამიანის კონცეპტის ისტორიულ გააზრებას შორის მრავალი პარალელის გავლება შეგვიძლია. ამის მიზეზი ისაა, რომ ისტორიულად იდენტობის კატეგორიების ნორმალიზების შესაძლებლობა მხოლოდ ჰეგემონურ ჯგუფებს შეეძლოთ. ამ ჯგუფებს კი ისინი წარმოადგენდნენ, ვისაც უკვე ჰქონდათ პრივილეგია “ადამიანის” კატეგორიაზე, ამიტომ, როგორც ზემოთ ვახსენეთ, კატეგორიიდან აპრიორულად ირიცხებოდნენ “სხვები”. თუმცა აღნიშნულის საილუსტრაციოდ უფრო მეტად დაგვეხმარება ერთ–ერთი ადრეული ფემინისტური ტექსტი, რომელიც უამრავჯერ გადაიხედა, სხვადასხვა ფორმა თუ მნიშვნელობა შეიძინა, თუმცა კონცეპტუალურად, ჯერ კიდევ არ კარგავს მნიშვნელობას. ეს ტექსტი ეგზისტენციალისტი ფილოსოფოსის, სიმონ დე ბოვუარის, მთავარი ნაშრომია – “მეორე სქესი” (1949), სადაც იგი წერს ყველაზე ცნობილ ფრაზას ფემინისტურ კვლევებში: “ადამიანი კი არ იბადება ქალად, არამედ ხდება ქალი”. შემდეგ კი აგრძელებს: “არავითარი ბიოლოგიური, ფსიქოლოგიური თუ ეკონომიკური ფაქტორი არ განაპირობებს მდედრობითი სქესის ადამიანის როლს საზოგადოებაში. ამ არსებას ცივილიზაცია, როგორც ერთიანობა, აწარმოებს.”
ამგვარად, დე ბოვუარი აღწერს ქალს, როგორც პროცესს და არა – ესენციას. ბოვუარის მიხედვით, ქალად დაბადება და ქალად ჩამოყალიბება ორი განსხვავებული რამაა: პირველს ბიოლოგიასთან აქვს კავშირი, მეორეს კი – კულტურასთან (უნდა აღინიშნოს, რომ ეს წარმოდგენა მნიშვნელოვნად გაკრიტიკდა ბოლო ორი ათწლეულის მანძილზე, რაზეც ქვემოთ დეტალურად ვისაუბრებთ). კულტურაზე საუბრისას, ისიც უნდა გავიმეოროთ, რომ კულტურლ პარადიგმებს იმ დაშვებების ერთობა და სუბიექტური წინასწარგანწყობები ქმნის, რომელთაც ადამიანების მხოლოდ გარკვეული ნაწილი აყალიბებს – ისტორიულად, კაცები. დავუბრუნდეთ ბოვუარს – იგი “მეორე სქესში” ქალს, როგორც “სხვას”, ისე მოიხსენიებს. რას ნიშნავს ტერმინი “სხვა”? – ბოვუარი აღნიშნავს, რომ “ქალის” განსაზღვრება ჩამოყალიბდა მისი ურთიერთობით კაცის მიმართ. ამგვარად, კაცის კონცეპტუალური ჩარჩო მდგრადობას, ინდივიდუალურობას გულისხმობდა, ქალი კი “სხვა” იყო ამ უკვე არსებულ ჩარჩოსთან მიმართებით. ამგვარად, ქალი მეორეხარისხოვანი, “სხვა” ადამიანის ფუნქციით იყო აღქმული და შესაბამისად, არ ჰქონდა წვდომა კულტურის წარმოების სადავეებზე. უფრო მარტივად რომ ვთქვათ, კაცი თვითგანსაზღვრული იყო, ქალი კი მხოლოდ კაცთან მიმართებით განისაზღვრებოდა – იგი ან ჰარმონიაში, ან წაინააღმდეგობაში მოდიოდა კაცის კულტურულ სახესთან და ამგვარად, არ წარმოადგენდა ინდივიდუალურ სუბიექტს.
როგორც ვხედავთ, ბოვუარის ეს ჩარჩო დღემდე რელევანტურია, თუმცა პოსტჰუმანისტური თვალსაზრისით, მას ერთი მთავარი პრობლემა აქვს. ბოვუარი, როგორც ეგზისტენციალისტი ფილოსოფოსი, მიმართებას ინდივიდსა და “სხვას” შორის არა მხოლოდ კაცი/ქალი დიქოტომიაში, არამედ კულტურის სხვა ნაწილებშიც პოულობს. დიქოტომიური აზროვნება (დუალიზმი, როგორც ზემოთ ვუწოდეთ) კი პრობლემურია პოსტჰუმანიზმისთვის, რადგან იგი მხოლოდ ორ პოლუსს მოიაზრებს და გამორიცხავს იმ მრავალფეროვნებას, რომელიც ამ ორ უკიდურეს პოლუსს შორის ან საერთოდაც, მათ მიღმა, არსებობს.
თუკი მოცემულობად მივიღებთ იმას, რომ ადამიანი არის არა ერთი ან მასზე დამოკიდებული მეორე, არამედ მრავალი, დავინახავთ, რომ ადამიანის კატეგორიები არა ცალმხრივად, არამედ ერთობლივად აწარმოებენ, ქმნიან ერთმანეთს. ამგვარად, პოსტჰუმანიზმი ადამიანების (ინკლუზიური განსაზღვრებით), ცხოველებისა და ტექნოლოგიების ერთმანეთზე დამოკიდებულების მნიშვნელობას უსვამს ხაზს და ამით არღვევს დუალისტურ წარმოდგენას გენდერის შესახებაც.
გენდერის პერფორმატიულობა
გენდერის ანტიდიქოტომიურ განსაზღვრებაზე საუბარი შეუძლებელია პერფორმატიულობის ხსენების გარეშე. ვფიქრობ, ამ ტერმინის გამოყენება დაგვეხმარება, ერთი მხრივ, კვლავ დავეჭვდეთ გენდერის ობიექტურ რეალობაში. მეორე მხრივ კი შევძლოთ, სოციალური გენდერული ნორმების დეკონსტრუქცია და უფრო მკაფიოდ დავინახოთ ის შესაძლებლობები, რომელსაც პოსტჰუმანიზმი თანასწორობის მიღწევის გზაზე გვთავაზობს.
“გენდერის პერფორმატიულობა” თანამედროვეობის ერთ–ერთი ყველაზე გავლენიანი პოსტმოდერნისტი ფილოსოფოსისა და გენდერის მკვლევრის, ჯუდით ბატლერის მიერ შემოღებული ტერმინია. თავის ფუნდამენტურ ნაშრომში გენდერზე შფოთვა: ფემინიზმი და იდენტობის სუბვერსია (1990) ბატლერი აყალიბებს არგუმენტს იმის შესახებ, რომ გენდერი არა მხოლოდ კულტურული კონსტრუქტი, არამედ ადამიანის არსებობის სრულიად არასტაბილური და მერყევი მახასიათებელია. აქედან გამომდინარე, იგი წერს:
“გენდერი არანაირად არ წარმოადგენს სტაბილურ იდენტობას ან აგენტობის ლოკუსს, რომლიდანაც სხვადასხვა აქტი გამომდინარეობს; არამედ, ეს არის იდენტობა კონსტრუირებული დროში – იდენტობა, რომელიც განხორციელდება ქმედებების სტილიზებული განმეორებით.”1
“გენდერზე შფოთვას” ბატლერი ფემინიზმზე საუბრით, უფრო სწორად, კი მისი კრიტიკით იწყებს.2 თანამედროვე ფემინიზმის მთავარ პრობლემად იგი სუბიექტის იდენტიფიცირების სურვილს ასახელებს და წერს, რომ, სინამდვილეში, არ არსებობს კატეგორია, რომელსაც “ქალს” ვუწოდებდით.3 სამართლიანობა მოითხოვს იმის თქმას, რომ ამ ნაწილში, იგი არ არის ორიგინალური და ეყრდნობა არა პირად, არამედ უამრავი სხვა ფემინისტი ავტორის მოსაზრებას, რომლებიც “ქალის” კონცეპტის გაანალიზებას მანამდეც ცდილობდნენ. თუმცა, განსხვავებით დანარჩენებისგან, ბატლერის აზრით, ფემინიზმმა უნდა გააუქმოს თავისი სუბიექტი და ტერმინ “ქალის” გარეშე მოიაზროს იმ ჯგუფის მრავალფეროვნება, რომლის სახელითაც ილაპარაკებს: “იდენტობის კატეგორიები რეგულაციური რეჟიმების ინსტრუმენტებს წარმოადგენენ, განურჩევლად იმისა, ისინი მჩაგვრელი სტრუქტურების ნორმალიზებული კატეგორიებია თუ გამაერთიანებელი წერტილები ამავე ჩაგვრისგან გამათავისუფლებელ ბრძოლაში.”4
ბატლერი, რა თქმა უნდა, არ უარყოფს იმას, რომ ისტორიის გარკვეულ მონაკვეთებში საჭირო იყო ქალთა ჯგუფის სუბიექტივიზაცია და ბრძოლისთვის სწორედ ამ მეთოდის შერჩევა, თუმცა ფიქრობს, რომ ამის საჭიროება აღარ არსებობს და ეს მეთოდი უფრო მეტ ზიანს მოიტანს – ვიდრე სიკეთეს, ვინაიდან ფემინისტური პროექტით ვერ გააერთანებს იმ ადამიანებს, რომლებიც იდენტობის, ერთი შეხედვით, მყარი კატეგორიების მიღრმა რჩებიან.
პერფორმატიულობა და განმეორების აქტი, რომელიც ერთ–ერთი მთავარი მახასიათებელია “გენდერული იდენტობისა”, შეიძლება, გულისხმობდეს იმას, თითქოს, “სუბიექტი” საკუთარ კულტურაში მოცემული კოდების განმეორებით “აგებს” გენდერს. თუმცა ბატლერის თეორიის ფარგლებში ეს დაშვება სრულიად არასწორია. სინამდვილეში, მისი აზრით, სუბიექტი კი არ ქმნის საკუთარ გენდერს, არამედ პირიქით, გენდერის შექმნის პროცესშივე ყალიბდება სუბიექტად. ამრიგად, ქმედების [გენდერის შექმნა] მიღმა არავითარი მოქმედი პირი არ არსებობს. ეს კი, თავის მხრივ, გარკვეულწილად აუქმებს სუბიექტს, რომელსაც გენდერის “არჩევა” შეუძლია.
სწორედ აქ გვიჩვენებს ბატლერი არსებით განსხვავებას პერფორმანსსა (რომელიც სუბიექტის წინასწარ/წინმსწრებ არსებობას გულისხმობს) და პერფორმატიულობას (რომელსაც ეს არ სჭირდება) შორის. მისი აზრით, პერფორმატიულობა არ გულისხმობს იმას, რომ სუბიექტი საერთოდ არ არსებობს, არამედ მანიშნებელია იმისა, რომ სუბიექტი არ არის იქ, სადაც მას მოველით – ანუ წინ არ უძღვის ქმედებას.
სქესის პერფორმატიულობა
“სქესის” კატეგორია ადამიანს მონად აქცევს.5
თავის მეორე არანაკლებ გავლენიან ტექსტში მატერიალური სხეულები ბატლერი განავრცობს გენდერის თეორიას და აყალიბებს მოსაზრებას, რომ სქესიც კულტურულად არის კონსტრუირებული ხოლო ის, თუ რას ნიშნავს სქესი “რეალურად”, სრულიად გაუგებარია.
“მატერიალურ სხეულებში” ბატლერი წერს, რომ სამყარო მხოლოდ კულტურულად მოგვეცემა, ხოლო თუ კლასიკური განმარტებით კულტურას გენდერი წარმოადგენს (გავიხსენოთ ბოვუარის პოზიცია), სქესს კი – ბუნება (ბიოლოგია), გამოდის, რომ ჩვენ, რამდენადაც მხოლოდ კულტურაზე გვაქვს წვდომა და პრეკულტურულის შესახებ არაფერი ვიცით, არანაირი წარმოდგენა არ შეიძლება გვქონდეს სქესზე და ამიტომ, სქესსაც კულტურულად გავიაზრებთ. სწორედ ესაა ბატლერის მთავარი არგუმენტი, როცა იგი აყალიბებს მოსაზრებას, რომ სქესი გენდერირებული კატეგორია.
ბატლერი ამ ნაწილში მთლიანად გამომდინარეობს სხეულის პოლიტიკის იმ დაშვებიდან, რომ სხეული დისკურსს მიღმა არ არსებობს. მისი აზრით, ყველაფერი, რაც სამყაროში მოგვეცემა, უკვე არის კულტურა. ხოლო რადგანაც “სქესი” სხეულის პოლიტიკური და კულტურული ინტერპრეტაციაა, არავითარი სქესი/გენდერი დაყოფა არ არსებობს; გენდერი ჩაშენებულია სქესში და ამგვარად, მტკიცდება, რომ სქესი თავიდანვე გენდერი ყოფილა.6
თითოეული ეს კონცეპტი, რასაკვირველია, ბადებს შეკითხვას იმის შესახებ, თუ როგორ არის შესაძლებელი პერფორმატიული გენდერის რღვევა? ერთი მხრივ, თუკი სუბიექტი არ აყალიბებს გენდერს, არამედ გენდერი ყალიბდება განმეორებითი სხეულებრივი აქტების დახმარებით
(მაგალითად, ჩაცმულობა, მიხვრა–მოხვრა, საუბრის მანერა და ა.შ.), როგორ არის შესაძლებელი პარადიგმის შემობრუნება [სუბვერსია] და ამ უკვე არსებული წესრიგის რღვევა? უფრო მარტივად რომ ვთქვათ, როგორ შეიძლება არსებობდეს წინააღდეგობა, თუკი გენდერის შექმნის პროცესში სუბიექტები საერთოდ არ არიან ჩართულნი? – სწორედ ის, რომ სუბიექტი წინასწარარსებული არ არის, ხოლო იდენტობები – კონსტრუირებულია, გვაძლევს იდენტობების რეკონსტრუირების შესაძლებლობას ისე, რომ ისინი ძალაუფლების სტრუქტურებს შეეწინააღმდეგონ.
ბატლერის აზრით, სუბვერსიის ერთ–ერთი გზა ჰეტეროსექსუალობისა და სქესი–გენდერის ფორმების პაროდიულობის ჩვენებაა. იგი ადრეულ შრომებში ფიქრობს, რომ ამას საუკეთესოდ დრეგ კულტურა ახერხებს: “გენდერის იმიტირებით დრეგი იმპლიციტურად ააშკარავებს თავად გენდერის იმიტაციურ სტრუქტურას ისევე, როგორც მის შემთხვევითობას”. ამგვარად, მისი აზრით, შესაძლებელია გენდერული ნორმების აპროპრიაცია ისე, რომ ისინი მათსავე ისტორიულად დალექილ ეფექტებს შეეწინააღმდეგონ და ამით იმავე ისტორიაში ამბოხის მომენტი ჩამოაყალიბონ – მომენტი, რომელიც მომავალს წარსულის რღვევით დაფუძნებს.7
გენდერის დასასრული და თანასწორობის შესაძლებლობა
ერთი მხრივ, გენდერის პერფორმატიულობის დაშვებით, მეორე მხრივ კი პოსტჰუმანიზმთან მიბრუნებით, უნდა დავსვათ მთავარი შეკითხვა: რას ნიშნავს გენდერის დასასრული და რა შესაძლებლობები იხსნება პოსტჰუმანისტურ სამყაროში გენდერის დეკონსტრუქციით? ერთი მხრივ, შეკითხვის ამგვარი ფორმულირება იმთავითვე პრობლემურია, ვინაიდან დასასრული ავტომატურად მოიაზრებს გენდერის არსებობას მანამდე, ხოლო თუკი ვამტკიცებთ, რომ გენდერი ობიექტურად არ არსებობს, როგორ შეიძლება მისი “დასრულება”? სინამდვილეში, გენდერის დასასრულში ვგულისხმობთ არა რაიმე ობიექტურ რეალობას, არამედ კულტურულად უკვე კონსტრუირებული გენდერის ფორმების არასტაბილურობის გააზრებას, მათი პერფორმატიული ხასიათის ინსტრუმენტალიზებასა და წინააღმდეგობის ახალი გზების ჩამოყალიბებას.
პოსტჰუმანიზმი წინააღმდეგობის უთვალავ გზას ხსნის. ერთი მხრივ, გავიხსენოთ დონა ჰარავეის კიბორგი, რომელიც ფიზიკური ნაწილების აპროპრიაციით აყალიბებს არამხოლოდ ჰიბრიდულ არსებას ადამიანსა და მანქანას შორის, არამედ არსებას, რომელიც ვერ ჩაეწერება ქალი–კაცი დიქოტომიაში და ბუნებრივად გამორიცხავს მტკიცე, სტაბილური გენდერისა თუ სქესის არსებობას ნახევრადმექანიკურ სხეულში. თავად ჰარავეის თუ დავესესხებით, კიბორგს სქესი საერთოდ არ გააჩნია.
თუმცა ისიც უნდა გავითვალისწინოთ, რომ ჰარავეის კიბორგი მატერიალური არსებაა, რომელიც მატერიალურ სამყაროში არსებობს. პოსტჰუმანიზმი კი მატერიის სტაბილურობის მითსაც არღვევს და ციფრული სამყაროს მნიშვნელობას უსვამს ხაზს. ვინ არიან ციფრული სამყაროს სუბიექტები? რა არის მათი არსი/ესენცია? შესაძლებელია თუ არა ვირტუალურ არსებას თვითი გააჩნდეს? შესაძლებელია თუ არა მას გენდერი, ან მეტიც – სქესი გააჩნდეს? ეს ის კითხვებია, რომელთაც პასუხი მრავალი პრიზმიდან შეიძლება გაეცეს, თუმცა ერთი რამ ცალსახაა – გენდერი, რომელიც მკაფიოდ არაბინარულია და სპექტრულად მოიაზრებს სხვადასხვა იდენტობას, იმთავითვე დესტაბილიზებული და დეკონსტრუირებულია. არ არსებობს სტაბილური გენდერული “იდენტობა”. ამგვარად, არც ბოვუარისეული კაცი თუ მისი “სხვა” – ქალი არსებობს. არსებობს მხოლოდ პერფორმატიულობა, მუდმივი ფლუქტუაცია და წინააღმდეგობის ასეულობით გზა.
შემაჯამებლად, შეიძლება ითქვას, რომ, ერთი მხრივ, გენდერის პერფორმატიული ხასიათი, რომელიც სრულიად გამორიცხავს მის დაფუძნებას მატერიალიზმში, მეორე მხრივ კი პოსტჰუმანიზმი, რომელიც მატერიის შეცვლასა ან სრულიად გაუქმებაზე დგას, გვთავაზობს შესაძლებლობებს ადამიანთა იმ ჯგუფებისთვის, რომლებიც ისტორიულად, გამუდმებით რჩებოდნენ ჰუმანიზმის [ადამიანობის] ჩარჩოს მიღმა. ამ ორი სააზროვნო ლოკუსის გაერთიანებით, ყალიბდება პერფორმატიული პოსტჰუმანიზმი, სადაც პერფორმანსის მატერიალურობა ან ობიექტურობა სრულიად კარგავს მნიშვნელობას, ადამიანი ცენტრალურ არსებას აღარ წარმოადგენს, ზღვარი ცოცხალსა და არაცოცხალს, ქალსა და კაცს შორის კი სრულიად იშლება და თანასწორობის ახალი, ბევრად საინტერესო გზები იბადება.
სტატიის ავტორი – მეგი თედორაძე
გამოყენებული ლიტერატურა
Beauvoir, Simone De. The Second Sex. Translated by Constance Borde and Sheila Malovany-Chevallier. 1st edition. New York: Vintage, 2011.
Butler, Judith. Bodies That Matter: On the Discursive Limits of Sex. 1st ed. Routledge, 2011. ———. Gender Trouble: Feminism and the Subversion of Identity. Routledge, 2011. ———. “Imitation and Gender Insubordination”. Cultural Theory and Popular Culture: An Anthology, (2009).
Ferrando, Francesca. Philosophical Posthumanism: : Theory in the New Humanities. 1st ed. Theory in the New Humanities. Bloomsbury Publishing, 2019.
———. “Posthumanism, Transhumanism, Antihumanism, Metahumanism, and New Materialisms: Differences and Relations” 8, no. 2 (2013).
Haraway, Donna. A Cyborg Manifesto. University of Minnesota Press, 1985.
Hayles, N. Katherine. How We Became Posthuman: Virtual Bodies in Cybernetics, Literature, and Informatics. Chicago, Ill: University of Chicago Press, 1999.
