დაიან არბუსი (1923 – 1971) ამერიკელი ფოტოგრაფია, რომელიც წლების განმავლობაში ფოტოფირზე ასახავდა ნიუ-იორკში მცხოვრებ ჩაგრულ და მარგინალიზებულ ადამიანებს. ის იღებდა სტრიპტიზის მოცეკვავეებს, ცირკის მსახიობებს, ნუდისტებს, შშმ პირებს, ლგბტ ადამიანებს, ქალებს, რომლებიც მარტო ზრდიდნენ შვილებს, გაჭირვებულ ოჯახებში მცხოვრებ მცირეწლოვნებს, ხნიერ ადამიანებსა და საშუალო კლასის ოჯახებს.
დაიან არბუსი 1923 წელს მანჰეტენზე, ებრაულ ოჯახში დაიბადა. მისი მშობლები შეძლებული ემიგრანტები იყვნენ საბჭოთა კავშირიდან, რომლებიც მეხუთე ავენიუზე უნივერმაღს ფლობდნენ. 18 წლის ასაკში დაიანმა თავის ბავშვობის მეგობარზე, ალან არბუსზე იქორწინა, რომელმაც ქალს პირველი ფოტოკამერა აჩუქა და ფოტოგრაფიის შესწავლაში ხელი შეუწყო. თავისი შემოქმედების განმავლობაში, დაიანს სერიოზული წარმატება არ ჰქონია, არტისტის ნამუშევრები რთულად იყიდებოდა და ხშირად, თავის სარჩენად, არასასურველ, კომერციულ პროექტებზე მუშაობა უწევდა. არტისტს ასევე აწუხებდა დეპრესია, რომელმაც, საბოლოოდ, ქალი 48 წლის ასაკში თვითმკვლელობამდე მიიყვანა.
დაიან არბუსი ცდილობდა, არა მარტო მარგინალიზებული ჯგუფები აღებეჭდა, არამედ ეჩვენებინა ადამიანებისთვის, სად ცხოვრობენ ისინი, სად მუშაობენ, როგორია ქუჩები, სადაც ისინი ყოველდღე გადაადგილდებიან. მისი ფოტოები იბეჭდებოდა ისეთ ჟურნალებში, როგორებიცაა – Esquire, Harper’s Bazaar, Sunday Times Magazines და Artforum. დაიან არბუსი პირველი ფოტოგრაფია, რომლის ნამუშევრებიც ვენეციის ბიენალეზე მოხვდა, ხოლო მისი პერსონალური გამოფენა, ფოტოგრაფის სუიციდის შემდეგ, ყველაზე ხალხმრავალ გამოფენად ითვლება MoMA-ს (თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმის) ისტორიაში.
გთავაზობთ დაიან არბუსის გამორჩეულ ნამუშევრებს:
