პარლამენტის პლენარულ სხდომაზე პარლამენტარებმა, მათ შორის, ხათუნა სამნიძემ, მიხეილ სარჯველაძემ და ბექა ლილუაშვილმა ქალთა მიმართ ძალადობის შემთხვევებზე ისაუბრეს და ხელისუფლებას ქმედითი ნაბიჯების გადადგმისკენ მოუწოდეს. პარლამენტის ადამიანის უფლებათა დაცვის კომიტეტის თავმჯდომარემ, მიხეილ სარჯველაძემ,
პარლამენტმა დღეს გამართულ პლენარულ სხდომაზე რუსული კანონი მეორე მოსმენით ჩააგდო. კენჭისყრის შედეგებით, ერთი მომხრე დეპუტატი და 35 წინააღმდეგი. კანონის ერთადერთი მომხრე დიტო სამხარაძე იყო, რომლის მხრიდანაც საპროტესტო აქციების განმავლობაში არაერთხელ გაჟღერდა მუქარა და შეურაცხყოფა მომიტინგეების მიმართ. პლენარული სხდომის პარალელურად, 11
ქართული ოცნების პარლამენტმა მხარი დაუჭირა რუსული კანონის ერთ ვერსიას (“უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ”) — 76 მომხრე, 13 წინააღმდეგი. იმისთვის, რომ კანონი ძალაში შევიდეს, საჭიროა
პარლამენტმა დღეს გამართულ პლენარულ სხდომაზე რუსული კანონი მეორე მოსმენით ჩააგდო. კენჭისყრის შედეგებით, ერთი მომხრე დეპუტატი და 35 წინააღმდეგი. კანონის ერთადერთი მომხრე დიტო სამხარაძე იყო, რომლის მხრიდანაც საპროტესტო აქციების განმავლობაში არაერთხელ გაჟღერდა მუქარა და შეურაცხყოფა მომიტინგეების მიმართ.
პლენარული სხდომის პარალელურად, 11 საათიდან პარლამენტის უკან მორიგი აქცია იმართება, სადაც შეკრებილები კანონის ჩაგდებას ელოდებოდნენ.
აღსანიშნავია, რომ გუშინდელი დღის განმავლობაში ქართული ოცნების პოზიცია იყო, რომ მიმდინარე კვირაში სხდომა ვერ ჩატარდებოდა. თუმცა, კანონპროექტის დაუყოვნებლივ ჩაგდება რუსთაველის გამზირზე შეკრებილი მოქალაქეების ერთ-ერთი მოთხოვნა იყო. ისინი აცხადებდნენ, რომ წარსული გამოცდილებიდან გამომდინარე, როცა ქართული ოცნების პარლამენტმა პროპორციული საარჩევნო კოდექსი ჩააგდო, მათ განცხადებებს არ ენდობოდნენ და სურდათ, პარლამენტს რუსული კანონი დაუყოვნებლივ ჩაეგდო, რის შემდეგაც პლენარული სხდომა დღეს, 12:00-ზე ჩაინიშნა.
შეკრებილების მეორე მოთხოვნა 7-8 მარტს აქციებზე დაკავებულების გათავისუფლება იყო. შსს-ს ინფორმაციით, გაათავისუფლეს ყველა, გარდა იმ ადამიანისა, რომელსაც სისხლის სამართლის კოდექსით გათვალისწინებულ დანაშაულს, „პოლიციელებზე განხორციელებულ თავდასხმას“ ედავებიან.
აქციების ძალადობრივი დაშლისა და არაერთი მოქალაქის დაშავების შემდეგ, გუშინ, 9 მარტს, დილით ცნობილი გახდა, რომ ქართულმა ოცნებამ რუსული კანონპროექტის გაწვევისა და მისი განხილვის შეწყვეტის შესახებ გადაწყვეტილება მიიღო. იურისტების შეფასებით კი, პარლამენტის რეგლამენტის თანახმად, პირველი მოსმენით მიღებული კანონის გაწვევა არ ხდება და ის უნდა ჩავარდნილიყო მეორე მოსმენაზე. სწორედ ამიტომ იყო შეკრებილების ერთ-ერთი მოთხოვნა რუსული კანონის დაუყოვნებლივ ჩაგდება.
პარლამენტმა რუსულ კანონს მხარი პირველი მოსმენით 7 მარტს დაუჭირა. განხილვა 9 მარტს იყო დაანონსებული, მაგრამ მოულოდნელად 7 მარტი გადაწყდა. მას შემდეგ, რაც ანტიდასავლურმა ძალამ რუსული კანონპროექტის ორი ვერსია დააინიცირა, აქციები იმართებოდა, თუმცა 7 მარტს გასაპროტესტებლად პარლამენტთან ბევრად მეტი ადამიანი მივიდა, უფრო მეტი კი 8 მარტს. ორივე დღეს ხელისუფლებამ მშვიდობიანი დემონსტრანტების დასაშლელად ძალადობრივ მეთოდებს მიმართა, კერძოდ, გამოიყვანეს სპეცდანიშნულების რაზმი, გამოყენებული იყო წყლის ჭავლი, ცრემლსადენი გაზი და წიწაკის სპრეი. გავრცელდა კადრებიც, სადაც ჩანს, რომ სპეცრაზმი წყლის ჭავლში წიწაკის სპრეის ურევს.
გავრცელებული ინფორმაციით, დაშავებულია ათობით ადამიანი, თუმცა ზუსტი რაოდენობა უცნობია. დაშავებულებს შორის არიან გირჩი – მეტი თავისუფლების ლიდერები, ზურაბ ჯაფარიძე და ნიკა მოსიაშვილი. მოსიაშვილს ტვინის შერყვევა დაუდასტურდა. ისინი ამბობენ, რომ სპეცრაზმელებმა სცემეს.
ანტიდასავლურმა მოძრაობამ პარლამენტში რუსული კანონის ორი ვერსია წარადგინა. ორივე ითვალისწინებს „უცხოური გავლენის აგენტად“ რეგისტრაციას იმ შემთხვევაში, როცა დაფინანსების წყარო საერთაშორისო ორგანიზაციებია. წინააღმდეგ შემთხვევაში, გათვალისწინებულია ჯარიმა, ახალ ვერსიაში კი არის პატიმრობის შესახებ ჩანაწერიც. შედეგად, საფრთხე ექმნება თავისუფალ მედიას, არასამთავრობო ორგანიზაციების საქმიანობას და უამრავ სერვისს, რომელსაც მოსახლეობა სწორედ არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და მედიის დახმარებით იღებს, მათ შორის, ჯანდაცვის, განათლების, ინფრასტრუქტურული სერვისები და სხვა.
რუსულ კანონპროექტებს მედია და არასამთავრობო ორგანიზაციები ჩვენი მუშაობის შეზღუდვის მცდელობად მივიჩნევთ. ჩვენ გავავრცელეთ ერთობლივი განცხადებაც და აღვნიშნეთ, რომ კანონპროექტი მიმართულია არა მხოლოდ თავისუფალი სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებისა და კრიტიკული მედიის, არამედ — საქართველოს მოსახლეობის წინააღმდეგ. გარდა ამისა, დამატებით განცხადება გავრცელდა მედიის მხრიდან. ხელმომწერი მედიაორგანიზაციები ვაცხადებთ, რომ არ ვაპირებთ „აგენტებად“ რეგისტრაციას, რადგან კანონის მიზანია, მედიამ და საზოგადოებრივმა ორგანიზაციებმა ვეღარ ასახონ ქვეყანაში არსებული კორუფცია, უსამართლობა და სიღარიბე.
მსგავსი კანონი რუსეთში 2012 წელს მიიღეს. ბოლო დეკადამ ცხადყო, რომ რომ რუსეთის ავტორიტარმა მმართველმა, „გამჭვირვალობის“ მიზეზით მიღებული კანონის მეშვეობით, მედიისა და არასამთავრობო სექტორის კრიტიკული ხმა სრულიად ჩაახშო.
ქართული ოცნების პარლამენტმა მხარი დაუჭირა რუსული კანონის ერთ ვერსიას (“უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ”) — 76 მომხრე, 13 წინააღმდეგი. იმისთვის, რომ კანონი ძალაში შევიდეს, საჭიროა სამი მოსმენა. რაც შეეხება მეორე ვერსიას, პარლამენტის თავმჯდომარის, შალვა პაპუაშვილის განცხადებით, ეს ცალკე კანონია, ცალკე პროცედურაა, დღეს განხილვა ვერ ესწრებოდა და პროექტზე მსჯელობას მომავალში გააგრძელებენ. მისივე თქმით, ორივე კანონპროექტი უკვე ნათარგმნია და მიღებისთანავე გაიგზავნება ვენეციის კომისიაში, შემდეგ კი დაელოდებიან მათ მოსაზრებას. პაპუაშვილმა აღნიშნა, რომ ამ პროცედურას დაახლოებით 3 თვე დასჭირდება.
ანტიდასავლურმა მოძრაობამ პარლამენტში რუსული კანონის ორი ვერსია წარადგინა. ორივე ითვალისწინებს „უცხოური გავლენის აგენტად“ რეგისტრაციას იმ შემთხვევაში, როცა დაფინანსების წყარო საერთაშორისო ორგანიზაციებია. წინააღმდეგ შემთხვევაში, გათვალისწინებულია ჯარიმა, ახალ ვერსიაში კი არის პატიმრობის შესახებ ჩანაწერიც. შედეგად, საფრთხე ექმნება თავისუფალ მედიას, არასამთავრობო ორგანიზაციების საქმიანობას და უამრავ სერვისს, რომელსაც მოსახლეობა სწორედ არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და მედიის დახმარებით იღებს, მათ შორის, ჯანდაცვის, განათლების, ინფრასტრუქტურული სერვისები და სხვა.
რუსულ კანონპროექტებს მედია და არასამთავრობო ორგანიზაციები ჩვენი მუშაობის შეზღუდვის მცდელობად მივიჩნევთ. ჩვენ გავავრცელეთ ერთობლივი განცხადებაც და აღვნიშნეთ, რომ კანონპროექტი მიმართულია არა მხოლოდ თავისუფალი სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებისა და კრიტიკული მედიის, არამედ — საქართველოს მოსახლეობის წინააღმდეგ. გარდა ამისა, დამატებით განცხადება გავრცელდა მედიის მხრიდან. ხელმომწერი მედიაორგანიზაციები ვაცხადებთ, რომ არ ვაპირებთ „აგენტებად“ რეგისტრაციას, რეგისტრაციას, რადგან კანონის მიზანია, მედიამ და საზოგადოებრივმა ორგანიზაციებმა ვეღარ ასახონ ქვეყანაში არსებული კორუფცია, უსამართლობა და სიღარიბე.
მედიისა და არასამთავრობო ორგანიზაციების გარდა, ქართული ოცნების რუსულ კანონს აპროტესტებენ სხვადასხვა სფეროს წარმომადგენლები, მათ შორის, მსახიობები, ლექტორები, სპორტსმენები, მომღერლები, ქალთა უფლებადამცველები, მასწავლებლები, სტუდენტები, მეღვინეები, ფერმერები, სტარტაპერები, მეწარმეები და ა.შ.
მსგავსი კანონი რუსეთში 2012 წელს მიიღეს. ბოლო დეკადამ ცხადყო, რომ რომ რუსეთის ავტორიტარმა მმართველმა, „გამჭვირვალობის“ მიზეზით მიღებული კანონის მეშვეობით, მედიისა და არასამთავრობო სექტორის კრიტიკული ხმა სრულიად ჩაახშო.
პარლამენტის პლენარულ სხდომაზე პარლამენტარებმა, მათ შორის, ხათუნა სამნიძემ, მიხეილ სარჯველაძემ და ბექა ლილუაშვილმა ქალთა მიმართ ძალადობის შემთხვევებზე ისაუბრეს და ხელისუფლებას ქმედითი ნაბიჯების გადადგმისკენ მოუწოდეს.
პარლამენტის ადამიანის უფლებათა დაცვის კომიტეტის თავმჯდომარემ, მიხეილ სარჯველაძემ, საკუთარ გამოსვლაში 17 მაისთან, ჰომოფობიასთან, ბიფობიასთან და ტრანსფობიასთან ბრძოლის საერთაშორისო დღესთან დაკავშირებითაც გააკეთა კომენტარი და აღნიშნა, რომ „ეს დღე ჩვენი საზოგადოების თითოეულმა წევრმა უნდა გამოიყენოს იმისთვის, რომ კარგად გააცნობიეროს, არ შეიძლება, სძულდეთ ადამიანები, მით უმეტეს, გამოხატავდნენ ამ სიძულვილს იმ ადამიანების მიმართ, რომლებიც მათ გემოვნებას არ შეესაბამებიან და ისიც იმის გამო, რომ ისინი განსხვავდებიან. მით უფრო მიუღებელია, გვიწევდეს ამ ადამიანების უფლებების არსებობის მტკიცება და მათი ვანდალიზმისგან დაცვის საჭიროებაზე საუბარი“.
სარჯველაძემ 21 მაისს, საზოგადოებრივ ტრანსპორტში ქალის სიცოცხლის მოსპობის და 23 მაისს, გაჩერებაზე ქალის დაჭრის ფაქტზე საუბრისას აღნიშნა, რომ „ასეთი საზარელი და მხეცური ფაქტები უნდა გვაფიქრებდეს იმაზე, თუ რის გაკეთება შეგვეძლო და ვერ შევძელით, რათა ასეთი ფაქტები თავიდან აგვეცილებინა… უნდა გაათმაგდეს ჩვენი ძალისხმევა, რომ ქალთა მიმართ ძალადობა, ფემიციდი ამოიძირკვოს ჩვენი საზოგადოებიდან, სადაც მას ფესვები მკვიდრად აქვს გადგმული“.
ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის წევრმა, ხათუნა სამნიძემ აღნიშნა, რომ იმ ომს, რომელსაც ქართული ოცნება ყურადღებას არ აქცევს, ბოლო დღეებში 2 ქალის სიცოცხლე შეეწირა.
„ქვეყანას არ აქვს ადამიანის უფლებების სამოქმედო გეგმა. ბოლო სტატისტიკით, შემცირდა შემაკავებელი ორდერების გაცემის რაოდენობა და სასამართლო გაცემულ ორდერებს აუქმებს. ეს ყველაფერი აისახება იმაზე, რომ ქვეყანამ უმძიმესი ტრაგედია იხილა. ქალთა მიმართ ძალადობა არის მუდმივი ომი, რომელშიც არის ეს ქვეყანა და ეს ომი არ სრულდება. იმის ნაცვლად, რომ ქართულმა ოცნებამ, ხელისუფლებამ, პოლიტიკურმა პირებმა სპეციალური ზომები მიიღონ, განცხადება მაინც გააკეთონ, ხელისუფლება გადართულია იმ პროპაგანდაზე, რომ ქვეყანაში ყველაფერი თურმე ოპოზიციის ბრალია. ქართულ ოცნებას კიდევ ერთხელ მინდა შევახსენო, ეს ომი არის მუდმივი, ამ ქვეყანაში ქალები კვდებიან. ფემიციდთან დაკავშირებით უნდა გქონდეთ პოზიცია და უნდა არსებობდეს სპეციალური ზომები, პროგრამები ცნობიერების ამაღლებისთვის, ადამიანის უფლებების დაცვის სამოქმედო გეგმა“, — განაცხადა ხათუნა სამნიძემ.
ქალთა მიმართ ძალადობის შესახებ კომენტარი გააკეთა უმრავლესობის წევრმა, ბექა ლილუაშვილმაც, რომელმაც პანდემიის პერიოდში ქალთა უსაფრთხოების დაცვის გართულებულ მდგომარეობაზე ისაუბრა და ხელისუფლებას მოუწოდა, ყველა პოლიტიკური პლატფორმა და მხარდაჭერა გამოიყენონ, რათა ქალთა მიმართ ძალადობა შემცირდეს.
