ლგბტქი ადამიანებს უამრავი მძიმე ბრძოლის გადატანა მოუხდათ თავიანთი უფლებების მოსაპოვებლად და განსახორციელებლად. თემის წევრები და მათი მხარდამჭერები დღემდე იბრძვიან, რათა ლგბტქი ადამიანებმა, როგორც საზოგადოების სრულფასოვანმა წევრებმა, ღირსეული ცხოვრება შეძლონ. მიუხედავად განუწყვეტელი ბრძოლისა,
დაახლოებით 50 წლის წინ, ამერიკელმა ლგბტქი აქტივისტებმა მიაღწიეს იმას, რასაც იმდროინდელი “ყველაზე დიდი გეი გამარჯვება” ეწოდა — მათ შეძლეს, ამერიკის ფსიქიატრთა ასოციაციის წევრები ეიძულებინათ, ჰომოსექსუალობა ფსიქიკური დაავადებების ოფიციალური კლასიფიკაციიდან და ფსიქიკური აშლილობების დიაგნოსტიკური და სტატისტიკური სახელმძღვანელოდან ამოეღოთ. ჰომოსექსუალობის, როგორც ფსიქიკური
ILGA-Europe-ის განახლებული რუკის მიხედვით, რომელიც ლგბტქი უფლებების დაცვისა და თანასწორობის კუთხით ევროპაში არსებულ მდგომარეობას ასახავს, საქართველო ევროპის 49 ქვეყნიდან 34-ე ადგილზეა. 2021 წლის რუკაზე
Rainbow Europe-ის 2021 წლის სტატისტიკის მიხედვით, ლგბტქი უფლებების დაცვის კუთხით აზერბაიჯანი ევროპაში ბოლო, 49-ე ადგილზეა. გენდერის მარკერის სამართლებრივი ცვლილების, სიძულვილით მოტივირებული დანაშაულების და სიძულვილის
ავსტრია სისხლის დონაციაზე ლგბტქი ადამიანებისთვის დაწესებულ დისკრიმინაციულ მიდგომას აუქმებს. შემოდგომიდან, სისხლის გაცემაზე აკრძალვის დაწესების საფუძველი ინდივიდუალური სარისკო ქცევა იქნება.
„მოძველებულ დისკრიმინაციულ მიდგომას ვაუქმებთ. თუ ვინმეს სისხლის გაცემა სურს, არ არსებობს მიზეზი, რომ უარი ეთქვათ, მხოლოდ მათი სექსუალური ორიენტაციისა და გენდერული იდენტობის მიზეზით“, — განაცხადა იოჰანეს რაუჩმა, ავსტრიის სოციალურ საკითხთა, ჯანმრთელობისა და მომხმარებელთა დაცვის მინისტრმა.
2019 წელს, ავსტრიამ დისკრიმინაციული მიდგომა, რომლითაც ქვიარ ადამიანებს სისხლის დონაციაზე უფლება სრულად აკრძალული ჰქონდათ, შეარბილა და სისხლის გაცემამდე 12-თვიანი სექსუალური ურთიერთობის არქონის საფუძველი შემოიღო. ეს ცვლილება დე ფაქტო იყო, რადგან 12-თვიანი შუალედი, ფაქტობრივად, სპობდა სისხლის გაცემის შესაძლებლობას.
დისკრიმინაციული მიდგომა ახლა საერთოდ უქმდება და აკრძალვას უწესებს ყველას, ვისაც ბოლო 3 თვის განმავლობაში 3 პარტნიორზე მეტთან ჰქონდა სექსუალური კავშირი. ამჯერად, ტრანსგენდერ და არაბინარულ ადამიანებსაც შეეძლებათ სისხლის გაცემა, აქამდე გეი და ბისექსუალ კაცებს სექსის არქონის შემთხვევაში შეეძლოთ, თუმცა არა აღნიშნულ ჯგუფებს.
„სხვა ორგანიზაციებთან ერთად, ვცდილობთ, საზოგადოების ყურადღება მიგვემართა იმისკენ, რომ სისხლის დონაციაზე შეზღუდვა ინდივიდუალურ სარისკო ქცევაზე დაყრდნობით უნდა დაწესებულიყო და არა სექსუალური ორიენტაციისა და იდენტობის გამო“, — აღნიშნა გადაწყვეტილებასთან დაკავშირებით ანდრეა ბრუნერმა, AIDS Help Vienna-ს დირექტორმა.
HOSI Vienna, ავსტრიის უძველესი ლგბტქი ადვოკატირების ორგანიზაცია, ქვეყნის ხელისუფლებას მოუწოდებს, რომ კანონის გვერდის ავლით დისკრიმინაციულ მიდგომას ყურადღება მიაქციონ და დონაციის ცენტრებს მკაცრი ზედამხედველობა დაუწესონ.
მოსალოდნელია, რომ ჩასწორებული კანონი ძალაში შემოდგომაზე შევა და მის მიღებას წინააღმდეგობა არ შეხვდება, რადგან პარლამენტის დიდი მხარდაჭერაც აქვს.
ცნობისთვის, სისხლის დონაციაზე შეზღუდვების ტალღა გასული საუკუნის 80-იან წლებში, აივ-ინფექციის გავრცელებისას დაიწყო და ბევრ ქვეყანაში დღემდე მოძველებულ დისკრიმინაციულ მიდგომას იყენებენ. აღსანიშნავია ისიც, რომ 30-ზე მეტ ქვეყანაში აღნიშნული მიდგომა შეიცვალა და სისხლის გაცემა ინდივიდუალური სარისკო ქცევის იდენტიფიცირების მიხედვით ხდება.
წყარო: Xtra Magazine
ლგბტქი ახალგაზრდებისა და მოსწავლეთა საერთაშორისო ორგანიზაცია — IGLYO-მ, ევროსაბჭოს წევრ ქვეყნებში ლგბტქი ინკლუზიური განათლების შესახებ ახალი კვლევა გამოაქვეყნა, რომელიც საქართველოში არსებულ მდგომარეობასაც ასახავს.
კვლევის თანახმად, საქართველოში, ფაქტობრივად, არ არსებობს ინკლუზიური მიდგომა და ანტიდისკრიმინაციული კანონის ეფექტური აღსრულებაც არ ხდება.
„დისკრიმინაციის ყველა ფორმის აღმოფხვრის შესახებ კანონი კრძალავს დისკრიმინაციას, მათ შორის, საგანმანათლებლო მიმართულებით და სოგის საფუძველსაც ითვალისწინებს, თუმცა სქესობრივი მახასიათებლები გათვალისწინებული არაა. ზოგადი განათლებისა და უმაღლესი განათლების შესახებ კანონიც კრძალავს დისკრიმინაციას, მაგრამ არ ითვალისწინებს SOGIGESC [სექსუალური ორიენტაცია, გენდერული იდენტობა, გენდერული გამოხატვა და სქესობრივი მახასიათებლები] საფუძველს. გაეროს დამოუკიდებელი ექსპერტის 2019 წლის ანგარიშში აღნიშნულია, რომ ანტიდისკრიმინაციული მექანიზმის იმპლემენტაცია ეფექტურად არ ხდება“, — ვკითხულობთ IGLYO-ს ანგარიშში.
ანგარიშის მიხედვით, არ არსებობს ანტი-ლგბტქი ბულინგთან ბრძოლისა და ინკლუზიურობის ხელშეწყობის ეროვნული პოლიტიკა ან სამოქმედო გეგმა, ამასთან, „SOGIGESC საკითხები სასწავლო კურიკულუმის ნაწილი არაა და როცა მათი ჩართვა ხდება, ძირითადად, ნეგატიური კუთხით განიხილება. მაგალითისთვის, 2020 წელს, სახალხო დამცველმა თბილისის სახელმწიფო სამედიცინო უნივერსიტეტს იმ სახელმძღვანელოების ჩანაცვლების რეკომენდაცია მისცა, რომლებიც ლგბტქი ადამიანებს ნეგატიურ, მასტიგმატიზებელ ჭრილში მოიხსენიებდა. უნივერსიტეტი დათანხმდა, იმავე წელს თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში ქვიარ თეორიის სალექციო კურსი შემოიღეს. საქართველოში ისევ არ არის სავალდებულო სქესობრივი განათლება, სამოქალაქო განათლება და ადამიანის უფლებათა კურიკულუმი, რომელიც SOGIGESC საკითხებს ფარავს. აღნიშნულის შესახებ სახალხო დამცველმა ანგარიშში ჯერ კიდევ 2019 წელს ისაუბრა. ბოლო წლებში SOGIGESC საკითხების კურიკულუმში ასახვაზე დისკუსია გააქტიურდა, რასაც ულტრა-მემარჯვენე ჯგუფები ეწინააღმდეგებიან და სიძულვილის ენას ავრცელებენ”.
ანგარიში მასწავლებელთათვის ლგბტქი საკითხებთან დაკავშირებით სავალდებულო ტრენინგების არარსებობაზეც აკეთებს აქცენტს და აღნიშნულია ისიც, რომ „მასწავლებლებისა და ლგბტქი მუშაკებისთვის შესაბამისი გზამკვლევი არ არსებობს. ზოგიერთმა სკოლამ, შესაძლოა, თემისა და ახალგაზრდული აქტივობების შესახებ მოსწავლეებს ინფორმაცია მიაწოდოს, თუმცა ეს კეთილ ნებაზეა დამოკიდებული. ლგბტქი საკითხების შემცველი საინფორმაციო ბროშურები და პოსტერები სკოლის ტერიტორიაზე დაუშვებელია“.
გარდა ამისა, ანგარიშში ნათქვამია, რომ სახელმწიფო ანტი-ლგბტქი ბულინგის შესახებ სტატისტიკას არ აწარმოებს, მეტიც, „2018 წელს, თანასწორობის მოძრაობას უნდოდა, რომ მასწავლებელთა ლგბტქი ადამიანების მიმართ დამოკიდებულების შესახებ კვლევა მოემზადებინა, თუმცა სკოლებმა და განათლების სამინისტრომ მოთხოვნა არ დააკმაყოფილეს“. ასევე, მხარდაჭერის სისტემებზე საუბრისას აღნიშნულია, რომ სკოლებს პირდაპირი მხარდაჭერის სისტემა კი აქვთ, თუმცა „არასამთავრობო ორგანიზაციების თქმით, ისინი SOGIGESC საკითხებზე სპეციფიკურ ტრენინგს არ გადიან. ადგილობრივი უწყებები მოსწავლეებს არაპირდაპირი მხარდაჭერის სისტემით არ უზრუნველყოფენ“.
საქართველოში ინკლუზიური სასკოლო გარემოს ნაწილში ანგარიში დისკრიმინაციისა და ძალადობის ფესვგადგმულ მდგომარეობაზე აკეთებს აქცენტს და დისკრიმინაციის კუთხით არსებული მდგომარეობის განხილვისას WISG-ის 2016 წლის კვლევას იშველიებს.
„დისკრიმინაცია და ძალადობა საქართველოში კვლავ გავრცელებულია. სიძულვილის ენის გამოყენებისთვის რელიგიური და პოლიტიკური ლიდერები დაუსჯელები რჩებიან. WISG-ის 2018 წლის კვლევის მიხედვით, მოსწავლეთა 16%-ს სკოლაში დისკრიმინაცია გამოუცდია, რისი მიზეზიც ხშირად იმგვარი გენდერული გამოხატვა იყო, რაც სოციალურ ნორმებთან თანხვედრაში არაა. კურიკულუმის გარდა დამატებითი აქტივობები სკოლაში არაა და ლგბტქი ახალგაზრდებთან მომუშავე ორგანიზაციებს სკოლის ტერიტორიაზე შეხვედრის ჩატარების უფლება არ ეძლევათ“, — ნათქვამია ანგარიშში.
IGLYO-ს კვლევის სრულად ნახვა აღნიშნულ ბმულზე შეგიძლიათ.
პარლამენტის პლენარულ სხდომაზე პარლამენტარებმა, მათ შორის, ხათუნა სამნიძემ, მიხეილ სარჯველაძემ და ბექა ლილუაშვილმა ქალთა მიმართ ძალადობის შემთხვევებზე ისაუბრეს და ხელისუფლებას ქმედითი ნაბიჯების გადადგმისკენ მოუწოდეს.
პარლამენტის ადამიანის უფლებათა დაცვის კომიტეტის თავმჯდომარემ, მიხეილ სარჯველაძემ, საკუთარ გამოსვლაში 17 მაისთან, ჰომოფობიასთან, ბიფობიასთან და ტრანსფობიასთან ბრძოლის საერთაშორისო დღესთან დაკავშირებითაც გააკეთა კომენტარი და აღნიშნა, რომ „ეს დღე ჩვენი საზოგადოების თითოეულმა წევრმა უნდა გამოიყენოს იმისთვის, რომ კარგად გააცნობიეროს, არ შეიძლება, სძულდეთ ადამიანები, მით უმეტეს, გამოხატავდნენ ამ სიძულვილს იმ ადამიანების მიმართ, რომლებიც მათ გემოვნებას არ შეესაბამებიან და ისიც იმის გამო, რომ ისინი განსხვავდებიან. მით უფრო მიუღებელია, გვიწევდეს ამ ადამიანების უფლებების არსებობის მტკიცება და მათი ვანდალიზმისგან დაცვის საჭიროებაზე საუბარი“.
სარჯველაძემ 21 მაისს, საზოგადოებრივ ტრანსპორტში ქალის სიცოცხლის მოსპობის და 23 მაისს, გაჩერებაზე ქალის დაჭრის ფაქტზე საუბრისას აღნიშნა, რომ „ასეთი საზარელი და მხეცური ფაქტები უნდა გვაფიქრებდეს იმაზე, თუ რის გაკეთება შეგვეძლო და ვერ შევძელით, რათა ასეთი ფაქტები თავიდან აგვეცილებინა… უნდა გაათმაგდეს ჩვენი ძალისხმევა, რომ ქალთა მიმართ ძალადობა, ფემიციდი ამოიძირკვოს ჩვენი საზოგადოებიდან, სადაც მას ფესვები მკვიდრად აქვს გადგმული“.
ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის წევრმა, ხათუნა სამნიძემ აღნიშნა, რომ იმ ომს, რომელსაც ქართული ოცნება ყურადღებას არ აქცევს, ბოლო დღეებში 2 ქალის სიცოცხლე შეეწირა.
„ქვეყანას არ აქვს ადამიანის უფლებების სამოქმედო გეგმა. ბოლო სტატისტიკით, შემცირდა შემაკავებელი ორდერების გაცემის რაოდენობა და სასამართლო გაცემულ ორდერებს აუქმებს. ეს ყველაფერი აისახება იმაზე, რომ ქვეყანამ უმძიმესი ტრაგედია იხილა. ქალთა მიმართ ძალადობა არის მუდმივი ომი, რომელშიც არის ეს ქვეყანა და ეს ომი არ სრულდება. იმის ნაცვლად, რომ ქართულმა ოცნებამ, ხელისუფლებამ, პოლიტიკურმა პირებმა სპეციალური ზომები მიიღონ, განცხადება მაინც გააკეთონ, ხელისუფლება გადართულია იმ პროპაგანდაზე, რომ ქვეყანაში ყველაფერი თურმე ოპოზიციის ბრალია. ქართულ ოცნებას კიდევ ერთხელ მინდა შევახსენო, ეს ომი არის მუდმივი, ამ ქვეყანაში ქალები კვდებიან. ფემიციდთან დაკავშირებით უნდა გქონდეთ პოზიცია და უნდა არსებობდეს სპეციალური ზომები, პროგრამები ცნობიერების ამაღლებისთვის, ადამიანის უფლებების დაცვის სამოქმედო გეგმა“, — განაცხადა ხათუნა სამნიძემ.
ქალთა მიმართ ძალადობის შესახებ კომენტარი გააკეთა უმრავლესობის წევრმა, ბექა ლილუაშვილმაც, რომელმაც პანდემიის პერიოდში ქალთა უსაფრთხოების დაცვის გართულებულ მდგომარეობაზე ისაუბრა და ხელისუფლებას მოუწოდა, ყველა პოლიტიკური პლატფორმა და მხარდაჭერა გამოიყენონ, რათა ქალთა მიმართ ძალადობა შემცირდეს.
შოტლანდიის ეკლესიის საერთო ყრილობაზე მხარი დაუჭირეს საეკლესიო კანონის ცვლილებას, რაც ერთი და იმავე სქესის წყვილებს ქორწინების უფლებას მიანიჭებს. Keep Reading
ერევანში მიმდინარე დემოკრატიის ფორუმის მონაწილეებისთვის სომხეთში ევროკავშირის ელჩმა ანდრეა ვიქტორინმა განმარტა, თუ რა მნიშვნელობა აქვს დემოკრატიასა და სიტყვის თავისუფლებას.
მისი თქმით, დემოკრატია, კანონის უზენაესობა და ფუნდამენტური თავისუფლება მჭიდროდ არის დაკავშირებული და ეს ურთიერთკავშირი ერთიმეორეს აძლიერებს. დემოკრატია არ არის ერთჯერადი პროცესი, ეს არის ყოველდღიური მუშაობის შედეგი და მნიშვნელოვანია, მასში ყველამ მიიღოს მონაწილეობა. მან განმარტა, რომ დემოკრატია არის გარემო, რომელშიც ნებისმიერს შეუძლია ისარგებლოს თანაბარი უფლებებით, გამოხატოს თავისუფალი ნება, ჰქონდეს გადაწყვეტილებებში ხმის მიცემის შესაძლებლობა და შეძლოს, პასუხისმგებლობა დააკისროს ხმის მიმღებ პირებს. დემოკრატია ნიშნავს ხელისუფლების საქმიანობაში აქტიურ ჩართულობას კანონის უზენაესობის შესაბამისად. ელჩმა განაცხადა, რომ ამის მიღწევა ერთბაშად არ არის შესაძლებელი და გრძელვადიან ძალისხმევას მოითხოვს.
ვიქტორინის თქმით, არსებობს გამოწვევები, რომლებიც გავლენას ახდენენ დემოკრატიაზე მთელს მსოფლიოში. ასეთი სერიოზული გამოწვევების წინაშე სომხეთიც დადგა, მაგალითად, როგორიცაა, კოვიდ-პანდემია, 44-დღიანი ომი, ომის შემდგომი ვითარება და ბოლო დროს რუსეთის ომის გავლენა უკრაინაში. მან აღნიშნა, რომ არ არსებობს მშვიდობა და უსაფრთხოება დემოკრატიის გარეშე. ამ გამოწვევებს მნიშვნელოვანი სოციალური, ფსიქოლოგიური და ეკონომიკური შედეგები მოაქვს, ხოლო მათი დაძლევა ადამიანის უფლებების დაცვისას რთულია. ელჩმა უმნიშვნელოვანეს მიღწევად 2021 წელს ჩატარებული გამჭვირვალე ვადამდელი საპარლამენტო არჩევნების ორგანიზება დაასახელა, მიუხედავად მოკლე წინასაარჩევნო დროისა და პანდემიისა.
ვიქტორინმა აღნიშნა, რომ არჩევნები ასახავს ხალხის ნებას ქვეყანამ დემოკრატიული გზისა და რეფორმებისკენ გააგრძელოს სვლა, რაშიც დიდია თავისუფალი მედიის როლი. მან ხაზი გაუსვა იმას, რომ ევროკავშირი მხარს უჭერს მედიის თავისუფლებასა და პლურალიზმს, როგორც თანამედროვე დემოკრატიის ერთ-ერთ საყრდენს და ღია და თავისუფალი დებატების ფორუმს.
სომხეთს სჭირდება ძლიერი სამოქალაქო საზოგადოება, თქვა ვიქტორინმა. პოლიტიკური ცვლილებების მისაღწევად მნიშვნელოვანია საზოგადოების აქტიური ჩართულობა. მან აღნიშნა, რომ უფლებადამცველები და არასამთავრობო ორგანიზაციები, რომლებიც ქალებისა და ბავშვების უფლებებს იცავენ, ოჯახში ძალადობას ებრძვიან და მხარს უჭერენ ლგბტქი თემს, კრიტიკისა და სიძულვილის სამიზნეები გახდნენ. ელჩმა განაცხადა, რომ ადამიანის უფლებათა საყოველთაო დეკლარაცია არ არის შერჩევითი, ყველას უფლებები თანაბარია, განურჩევლად ადამიანის რასის, ეროვნების, რელიგიის, გენდერული იდენტობის თუ სექსუალური ორიენტაციისა.
ვიქტორინმა პოზიტიურ ნაბიჯად მოიხსენია 2020 წელს პარლამენტის მიერ ძალადობის კრიმინალიზაცია და განმარტა, რომ სომხეთ-ევროკავშირის მჭიდრო პარტნიორობის თანახმად, ევროკავშირი სომხეთს დემოკრატიის გაძლიერებაში, კანონის უზენაესობის განმტკიცებაში, ადამიანის უფლებათა დაცვასა და მოსახლეობისთვის მშვიდობიანი და უსაფრთხო გარემოს შექმნაში ეხმარება.
საქართველოს პრემიერმინისტრი, ირაკლი ღარიბაშვილი და ევროპარლამენტის პრეზიდენტი, რობერტა მეცოლა ერთმანეთს შეხვდნენ და ქვეყნის დასავლური კურსი — მართლმსაჯულების რეფორმა, კანონის უზენაესობა, ადამიანის უფლებების, მათ შორის, ლგბტქი ადამიანების უფლებების დაცვის გამოწვევები განიხილეს.
შეხვედრის შესახებ ინფორმაცია მეცოლამ და ღარიბაშვილმა ტვიტერზე გამოაქვეყნეს.
Had a chance to discuss 🇬🇪’s 🇪🇺membership process w/ @EP_President. Submission of 🇪🇺 Questionnaire during the recent geopolitical shifts stands as another confirmation of the irreversibility of 🇪🇺 choice of 🇬🇪 people. Grateful for @Europarl_EN‘s continuous support on this path. pic.twitter.com/tqCEPnQ3H6
— Irakli Garibashvili (@GharibashviliGe) May 17, 2022
ირაკლი ღარიბაშვილმა საკუთარი ტვიტერის გვერდზე დაწერა, რომ ევროპარლამენტის პრეზიდენტთან საქართველოს ევროკავშირის წევრობის საკითხი განიხილა და ,,გეოპოლიტიკური ცვლილებებისას ევროკავშირის კითხვარის შევსება ქართველი ხალხის დასავლური არჩევანის კიდევ ერთი დადასტურებაა”, თუმცა არაფერი უთქვამს იმ საკითხებზე, რომლებიც შეხვედრაზე განიხილეს.
ევროპარლამენტის პრეზიდენტმა, რობერტა მეცოლამ კი საკუთარ ტვიტერზე აღნიშნა, რომ ,,საქართველო ევროპულ ოჯახს ეკუთვნის” და ,,მართლმსაჯულების რეფორმა, კანონის უზენაესობა, მედიის თავისუფლება, ლგბტქი და ადამიანთა უფლებების დაცვა ქვეყნის ევროპულ გზაზე გადამწყვეტი მნიშვნელობისაა”.
მეცოლამ ასევე აღნიშნა, რომ ,,ერთსულოვანნი არიან უკრაინის მხარდაჭერაში”.
Good meeting with Prime Minister of 🇬🇪 @GharibashviliGe at @Europarl_EN.#Georgia belongs to the 🇪🇺 family.
Reforms in judiciary, rule of law, media freedom, LGBTIQ+ and human rights remain crucial for the country’s European path.
We will remain united in our support to 🇺🇦. pic.twitter.com/0voZLnSAAq
— Roberta Metsola (@EP_President) May 17, 2022
საქართველოს სახალხო დამცველმა ჰომოფობიასთან, ბიფობიასთან და ტრანსფობიასთან ბრძოლის დღესთან დაკავშირებით განცხადება გამოაქვეყნა, რომელშიც აღნიშნულია, რომ ამ დღის მიზანს „ძალადობის დაგმობა და ლგბტ+ ადამიანების მიმართ სოლიდარობის გამოხატვა წარმოადგენს. თუმცა, ლგბტ+ ადამიანები და მათი მხარდამჭერები ამ დღის საჯაროდ აღნიშვნას ძალადობის რისკების და სახელმწიფოს მხრიდან დაცვის გარანტიების არარსებობის გამო წლებია ვერ ახერხებენ“.
განცხადებაში საუბარია ლგბტქი თემის წინაშე არსებული გამოწვევების შესახებ და ნათქვამია, რომ გაზრდილი ხილვადობისა და დისკრიმინაციული განწყობების შემცირების მიუხედავად, „ამ პროცესს თან არ ახლავს სახელმწიფოს თანმიმდევრული და გააზრებული პოლიტიკა. უფრო მეტიც, სახელმწიფოს სამართლებრივი უმოქმედობა ახალისებს ლგბტ+ ადამიანების მიმართ უთანასწორობას საზოგადოებრივი ცხოვრების თითქმის ყველა სფეროში, ვერ აუმჯობესებს მათი ცხოვრების ხარისხს და დაუცველს ტოვებს მათ ძალადობისა და დისკრიმინაციის პირისპირ“. გარდა ამისა, განცხადებაში საუბარია სიძულვილის ნიადაგზე ჩადენილი დანაშაულების დროული, ეფექტიანი და ანგარიშვალდებული გამოძიების ხარვეზებზე და ამ მიმართულებით ერთიანი სახელმწიფო სტრატეგიის არარსებობის შესახებ.
განცხადებაში კიდევ ერთხელ არის აღნიშნული 2021 წლის 5 ივლისს განვითარებული მოვლენების შესახებ „როდესაც ულტრამემარჯვენე ჯგუფების ლიდერები და სხვა წევრები საზოგადოებას ლგბტ+ თემის წარმომადგენლებისა და მათი მხარდაჭერების მიმართ ძალადობისკენ პირდაპირ და საჯაროდ მოუწოდებდნენ. 2021 წლის 5 ივლისს, ღირსების მარშის დღეს, ამ ძალადობრივი ჯგუფების მიერ ჟურნალისტებსა და უფლებადამცველებზე ფართომასშტაბიანი თავდასხმა სამართალდამცავებმა ვერ აღკვეთეს, რის შედეგადაც არაერთი ადამიანი ფიზიკურად მძიმედ დაშავდა“.
საქართველოს სახალხო დამცველმა შესაბამის სახელმწიფო უწყებებს და საჯარო პირებს მოუწოდა, „ეფექტიანი პრევენციული და რეაქტიული რეაგირება მოახდინონ ლგბტ+ ადამიანების მიმართ ჩადენილ სავარაუდო დანაშაულებზე და გააკეთონ საჯარო განცხადებები, რაც საზოგადოებაში თანასწორობის შესახებ ცნობიერების ამაღლებას შეუწყობს ხელს“.
საქართველოში გაეროსა და ევროკავშირის წარმომადგენლობამ, ევროკავშირის სადამკვირვებლო მისიამ და ქვეყანაში მოქმედმა საელჩოებმა ჰომოფობიასთან, ბიფობიასთან და ტრანსფობიასთან ბრძოლის საერთაშორისო დღესთან დაკავშირებით ერთობლივი განცხადება გაავრცელეს, რომლითაც ქართველ ლგბტქი თემს სოლიდარობა გამოუცხადეს.
„ჰომოფობიასთან, ბიფობიასა და ტრანსფობიასთან ბრძოლის საერთაშორისო დღეს (IDAHOBIT), კიდევ ერთხელ ვუცხადებთ მხარდაჭერასა და სოლიდარობას ლესბოსელ, გეი, ბისექსუალ, ტრანსგენდერ, ქვიარ და ინტერსექს (ლგბტქი+) თემს საქართველოში. ლგბტქი+ ადამიანები საქართველოს საზოგადოების ერთ-ერთი ყველაზე მარგინალიზებული და დაუცველი ჯგუფია. თემის წარმომადგენლები აწყდებიან დისკრიმინაციასა და ძალადობას, რომლის შესახებ ინფორმაცია ხშირად ცნობილიც კი არაა, ხოლო მათი უფლებების დაცვა და რეალიზება კვლავაც გამოწვევად რჩება“, — ვკითხულობთ განცხადებაში.
განცხადების ავტორები აღნიშნავენ, რომ აუცილებელია 2021 წლის 5 ივლისის „სამარცხვინო მოვლენების“ წამქეზებელი და ჩამდენი პირების გასამართლება. ამასთან, განცხადებაში ნათქვამია, რომ „საქართველოს მთავრობა ვალდებულია, დაიცვას მშვიდობიანი შეკრების უფლება, აღკვეთოს დისკრიმინაცია და ძალადობა და უზრუნველყოს მოქალაქეთა შესაძლებლობა ღიად და საჯაროდ აღნიშნონ IDAHOBIT [ჰომოფობიასთან, ბიფობიასთან და ტრანსფობიასთან ბრძოლის საერთაშორისო დღე], მათი უფლებებისა და უსაფრთხოების სათანადოდ დაცვით“.
ასევე, განცხადებაში ყურადღება გამახვილებულია WISG-ის უახლეს კვლევაზე, რომლის მიხედვითაც ლგბტქი საკითხებთან დაკავშირებით საზოგადოების აზრი პოზიტიურად იცვლება.
„ამავდროულად, გვინდა აღვნიშნოთ, რომ საქართველოს მოქალაქეთა მზარდი რაოდენობა მხარს უჭერს მრავალფეროვნებას და მიაჩნია, რომ ლგბტქი+ პირთა უფლებების დაცვა მნიშვნელოვანია. უახლესი მონაცემებით, საქართველოში მუდმივად მატულობს იმ ადამიანთა რიცხვი, რომლებიც მიუღებლად მიიჩნევენ ლგბტქი+ თემებისთვის შეკრებისა და გამოხატვის უფლების შეზღუდვას და თვლიან, რომ სახელმწიფო სათანადოდ არ რეაგირებს ლგბტქი+ პირების მიმართ ძალადობასა და დისკრიმინაციაზე.
სახელმწიფო პოლიტიკა და პრაქტიკა უნდა შეესაბამებოდეს როგორც საქართველოს საერთაშორისო ვალდებულებებს, ისე აღნიშნულ სოციალურ ცვლილებას. ლგბტქი+ უფლებები ეფექტურად და სათანადოდ უნდა იყოს დაცული, მათ შორის, ადამიანის უფლებათა ეროვნული სტრატეგიისა და სამოქმედო გეგმის მეშვეობით. ასევე, აუცილებელია სოციალური დაცვის გაძლიერება და ლგბტქი+ თემის მოწყვლადი წარმომადგენლების მხარდაჭერა ისეთ მტკივნეულ საკითხებში, როგორებიცაა სასურსათო დაუცველობა, უსახლკაროდ დარჩენის მზარდი რისკი და ჯანდაცვის სერვისზე წვდომის სირთულეები“, — აღნიშნულია განცხადებაში, რომელიც მოუწოდებს „საქართველოს სახელმწიფო, პოლიტიკურ, სამოქალაქო და რელიგიურ ლიდერებს, თავიანთი პასუხისმგებლობის ფარგლებში არ დაიშურონ ძალისხმევა დისკრიმინაციის, სტიგმატიზაციისა და ძალადობის წინააღმდეგ საბრძოლველად, მათ შორის პატივისცემასა და თანაგრძნობაზე დაფუძნებული საჯარო გამოსვლებისა და ლგბტქი+ თემებთან კონსტრუქციული დიალოგის გზით, ყველაზე საჭირბოროტო პრობლემების გადასაწყვეტად“.
17 მაისი ჰომოფობიის, ბიფობიისა და ტრანსფობიის წინააღმდეგ ბრძოლის საერთაშორისო დღეა, რომელიც ოფიციალურად ევროპის პარლამენტისა და მსოფლიოს არაერთი ქვეყნის მიერ არის აღიარებული. Keep Reading
ჰომოფობიასთან, ტრანსფობიასთან და ბიფობიასთან ბრძოლის საერთაშორისო დღესთან დაკავშირებით, Tbilisi Pride-მა ეროვნული დემოკრატიული ინსტიტუტის (NDI) მხარდაჭერით, პანელური დისკუსია — 17 მაისი: მეხსიერება და პერსპექტივები — დააორგანიზა.
პანელურმა დისკუსიამ თავი მოუყარა ლგბტქი თემის წევრებს, ადგილობრივი და საერთაშორისო სამოქალაქო ორგანიზაციების წარმომადგენლებს, აქტივისტებს, დიპლომატიურ კორპუსს, მედიის წარმომადგენლებსა და პოლიტიკოსებს, რათა მომხსენებლებთან ერთად განეხილათ ქართველი ქვიარ ადამიანების წინაშე არსებული გამოწვევები, შეკრებისა და გამოხატვის თავისუფლების შეზღუდვისა და ძალადობის მრავალწლიანი გამოცდილება და გაეაზრებინათ ის პროგრესი, რაც ლგბტქი უფლებადაცვითი მიმართულებით მიიღწა.
უმცირესობების მდგომარეობის, საერთო ჩაგვრებისა და ურთიერთსოლიდარობის მნიშვნელობის შესახებ, მოხსენებით პარლამენტარი, ტარიელ ნაკაიძე წარსდგა. ნაკაიძის თქმით, დემოკრატიული ქვეყნისა და თავისუფალი გარემოს შენება ადამიანის მიმართ სოლიდარობის გარეშე ძნელად წარმოსადგენია, რაც განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი იმ დროს არის, როცა სახელმწიფოს მხრიდან ამის ნება არ არსებობს.
„თუ ჩვენ გვინდა, რომ ნათელი მომავალი გვქონდეს, დემოკრატიულ ქვეყანაში, თავისუფალ გარემოში ვიცხოვროთ, პირველ რიგში, ადამიანის მიმართ სოლიდარულები უნდა ვიყოთ, მიუხედავად მისი ორიენტაციისა თუ ნებისმიერი განმასხვავებელი ნიშნისა. სამწუხაროდ, ჩვენი დღევანდელი ხელისუფლების მხრიდან ვერცერთი უმცირესობის მიმართ კარგად მოპყრობას ვერ ვხედავთ, ძნელია რაიმე დაიმაიმედებლის პოვნა, დადებითი კონტექსტის მოძებნა ჭირს, ამიტომ სხვადასხვა სოციალური ჯგუფები ამ მომენტში კიდევ უფრო მეტად უნდა ვიყოთ სოლიდარულები ერთმანეთის მიმართ. მთავარი ღირებულება ადამიანია და ინდივიდის უფლებებთან დაკავშირებით მკაფიო, ღია და აშკარა პოზიცია უნდა გვქონდეს. აუცილებელია, რომ საპარლამენტო პროცესებში სულ უფრო მეტი აქტივისტი იყოს ჩართული და მე პირადად მზად ვარ, რომ ხმა ვიყო უმცირესობების, რადგან აუცილებელია, ტაბუდადებულ თემებზე აქტიურად საუბარი დაიწყოს. რთულია თქმა, რამდენად შესაძლებელია ამ პირობებში პროგრესის მიღწევა, თუმცა მგონია, რომ ბრძოლას ყოველთვის აქვს შედეგი და ყველა ერთად უნდა დავდგეთ — პოლიტიკოსები, საზოგადოება. ის ცვლილებები, რაც მოქალაქეთა განწყობების მიმართულებით მიიღწა, უნდა გაგრძელდეს და ამაში საკუთარი როლი უნდა შეასრულოს ყველამ, მათ შორის, ჩვენ, პარლამენტარებმა“, — აღნიშნა ჩვენთან საუბრისას ტარიელ ნაკაიძემ.
პარლამენტარ ხათუნა სამნიძე კი თვლის, რომ უმთავრესი პრობლემა პოლიტიკაში ლგბტქი საკითხებზე საუბრის შიშია, რაც პროგრესის მიღწევას ართულებს.
„პირველ რიგში, პოლიტიკაში ქვიარ თემებზე საუბრის, დისკუსიის, თემთან ურთიერთობის შიში უნდა დაიძლიოს. ლგბტქი საკითხები პოლიტიკის, საპარლამენტო მუშაობის ნაწილი არ არის და ეს მთავარი პრობლემა მგონია. პოლიტიკოსები თავს არიდებენ მსგავს თემებზე მუშაობას და თემთან ურთიერთობას, რაც უნდა შეიცვალოს. თანასწორობის მოპოვება ხანგრძლივი, დამღლელი პროცესია, რაც თემისა და მათი მხარდამჭერებისგან მოთმინებას ითხოვს, თანაც, სახელმწიფო პრობლემას არ აღიარებს, რაც პროგრესის მიღწევასაც ართულებს. საზოგადოებრივი განწყობა იცვლება, რასაც გამოკითხვებიც მოწმობს და თუნდაც მიუღებლობის შემთხვევაში, ძალადობას ბევრი გმობს. თუმცა, ახლა კიდევ უფრო მეტი მუშაობაა საჭირო, რომ მიღწეული პროგრესი ნათლად დავინახოთ“, — განაცხადა ხათუნა სამნიძემ.
საქართველოს სახალხო დამცველის მოადგილემ, ეკატერინე სხილაძემ, ლგბტქი ადამიანების უფლებრივი მდგომარეობისა და საზოგადოების დამოკიდებულებების შესახებ ისაუბრა. სხილაძემ ჩვენთან საუბრისას ლგბტქი თემის წინაშე არსებული გამოწვევები შეაფასა და აღნიშნა, რომ უმთავრესი პრობლემა ისაა, რომ ლგბტქი საკითხები სახელმწიფო პოლიტიკის ნაწილი არ არის.
„დღეს ლგბტქი თემის ყველაზე დიდი გამოწვევა ისაა, რომ მათთვის მნიშვნელოვანი საკითხები სახელმწიფო პოლიტიკის ნაწილი არ არის. არათანმიმდევრული სახელმწიფო პოლიტიკა ვერ პასუხობს დისკრიმინაციის შემთხვევებს თუ სხვა მნიშვნელოვან უფლებადაცვით საკითხებს. ამასთან, მნიშვნელოვანია, რომ 17 მაისის აღნიშვნა შეკრებისა და გამოხატვის უფლების დარღვევას დაუკავშირდა. წლებია, თემის წევრები და მათი მხარდამჭერები სახელმწიფო ნების არარსებობის გამო ამ დღის თავისუფალ, უსაფრთხო სივრცეში აღნიშვნას ვერ ახერხებენ, შესაბამისად, მნიშვნელოვანია, რომ სახელმწიფო უწყებების წარმომადგენლებმა თანასწორუფლებიანობის მიმართულებით მათი პასუხისმგებლობა გაიაზრონ, მხარდამჭერი განცხადებები გააკეთონ და ამ პროცესის ნაწილი იყვნენ“, — აღნიშნა ეკატერინე სხილაძემ.
ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს წევრმა, ჟურნალისტმა ხატია ღოღობერიძემ მოხსენება ჰომოფობიისა და ტრანსფობიის დაძლევაში მედიის როლის შესახებ წარადგინა. მისი თქმით, მედიამ უნდა გაიაზროს ის როლი, რაც მას საზოგადოების განათლების მიმართულებით აქვს და ეცადოს, რომ აუდიტორიას ინფორმაცია მიაწოდოს ისე, რომ ხალხმა დასკვნები სიყვარულისა და სიკეთის სასარგებლოდ გააკეთოს.
„მედიის წარმომადგენლები ინფორმაციას ვაწოდებთ აუდიტორიას და ისე უნდა ვიმუშაოთ, რომ საზოგადოებამ დასკვნები არა სიძულვილის და ბოროტების სასარგებლოდ, არამედ სიყვარულისა და სიკეთის სასარგებლოდ გააკეთოს, მიხვდნენ, რომ ადამიანები არ იმსახურებენ სიძულვილსა და გარიყვას. მედიას საზოგადოების განათლების როლიც აქვს და თუ ჩვენ ფეხს ავუწყობთ საზოგადოების ამდროინდელ განწყობას, ვერ მივიღებთ იმ შედეგს, რაც გვინდა ჩვენი ქვეყნის, ჩვენი მომავალი იყოს. ერთი ადამიანის ჩაგვრაც კი არის ნებისმიერი იმ მოქალაქის პასუხისმგებლობა, რომელიც ქვეყნის ბედზე წუხს. მედიის როლიც სწორედ ის არის, რომ გაზარდოს მოქალაქეების თვითშეგნება, მოძალადეებს პირდაპირ უწოდოს მოძალადეები და ისინი უფლებადამცველებად არ მოიხსენიოს, რისი გამოცდილებაც გვაქვს. ქუჩაში ადამიანებს დადევნებულ ხალხს მედია უფლებადამცველებად მოიხსენიებდა. მნიშვნელოვანია, რომ გავმიჯნოთ ერთმანეთისგან და ვუწოდოთ ყველაფერს თავისი სახელი, ეს შედეგს აუცილებლად მოიტანს. მცირე მიღწევა გვაქვს, თუმცა აუცილებელია, კიდევ უფრო წინ წავიდეთ და საინფორმაციო სივრცის გარდა, კომედიურ თუ გასართობ გადაცემებზე მუშაობისას უკეთ გავაცნობიეროთ, რამდენად ძლიერდება სიძულვილის ფონი, სტიგმა“, — თქვა ხატია ღოღობერიძემ მედიის როლზე საუბრისას.
პანელური დისკუსიის მომხსენებლებს შორის ასევე იყვნენ გენდერისა და ადამიანის უფლებების მკვლევარი, აქტივისტი, ლევან ბერიანიძე, რომელმაც 17 მაისების ისტორიის, ხილვადობის პოლიტიკის მიმართულებით არსებული მიღწევებისა და გამოწვევების შესახებ ისაუბრა. თანასწორობა 17-ის დირექტორმა, ნინო ბოლქვაძემ კი შეკრებისა და მანიფესტაციის თავისუფლების მნიშვნელობის შესახებ, ასევე ევროსასამართლოს გადაწყვეტილებების შესახებ ისაუბრა.
პანელური დისკუსიისას, გამხსნელი სიტყვით აუდიტორიას საქართველოს სახალხო დამცველმა, ნინო ლომჯარიამ, ეროვნული დემოკრატიული ინსტიტუტის (NDI) საქართველოს ოფისის დირექტორის მოადგილე, თეონა ყუფუნიამ და გაეროს განვითარების პროგრამის (UNDP) მუდმივმა წარმომადგენელმა საქართველოში, ნიკ ბერესფორდმა მიმართეს.
პანელური დისკუსიის დასკვნითი ნაწილი კითხვა-პასუხის ფორმატში წარიმართა, რომლის დროსაც მომხსენებლებმა დამსწრეებთან ერთად განიხილეს ის გამოწვევები, რაც ლგბტქი თემს დღეს აქვს და გეგმები, რომლითაც თანასწორობის მიმართულებით პროგრესი უნდა მიიღწეს.
