ხუთშაბათს, Budapest Pride-ის კომუნიკაციების დირექტორი ვიქტორია რადვანი უნგრეთ-უკრაინის საზღვართან, შეყვარებულთან ერთად გაემგზავრა. მათი მიზანი 4 ლგბტქი ლტოლვილის ბუდაპეშტამდე მიყვანა იყო, რათა უსაფრთხო თავშესაფრით, საკვებითა უზრუნველეყოთ და ფსიქოლოგიური დახმარება გაეწიათ.
რადვანი რომელიმე ჰუმანიტარული ჯგუფის წევრი არაა და არც ლტოლვილთა საცხოვრებლით უზრუნველყოფის საკითხებზე უმუშავია, მაგრამ როგორც კი რუსეთის უკრაინაზე თავდასხმის შესახებ გაიგო, მიხვდა, რომ დასახმარებლად რაიმე უნდა გაეკეთებინა.
„ვიცით, რომ ადამიანები, რომლებიც ამბობენ, რომ ომის საშინელება ყველას თანაბარ ზიანს აყენებს, ცდებიან. მასშტაბური კრიზისის დროს, მოწყვლადი ჯგუფები კიდევ უფრო მოწყვლადნი ხდებიან, ეს აქამდეც ვიცოდით“, – აღნიშნა რადვანიმ და დაამატა, რომ მისი ლგბტქი თანამოქალაქეები დასახმარებლად ყველაფერს აკეთებენ, ლტოლვილებს თავისუფალ ოთახს უთმობენ ან, სულაც, დივანს.
შეიარაღებული კონფლიქტი უმცირესობების უფლებების დაცვას სათუოს ხდის და იმის რეალურ რისკს ქმნის, რომ ძალადობის სამიზნედ იქცევიან. გაეროს ლტოლვილთა საკითხებზე მომუშავე კომისრის 2021 წლის ანგარიშის მიხედვით, ლგბტქი ადამიანებს ძალადობასთან, მარტივი საჭიროებებით სარგებლობის სირთულეებთან, სამართალდამცავ უწყებებთან და სხვა სახის დისკრიმინაციულ მოპყრობასთან გამკლავება უწევთ.
უკრაინაში არაერთი ტრანსგენდერი ქალი აწყდება პრობლემას ქვეყნის დატოვებისას, რადგან ოფიციალურ ჩანაწერებში მათი გენდერის მარკერის გასწვრივ კაცია მონიშნული, კაცები კი ვალდებულნი არიან, ქვეყნის კანონმდებლობის შესაბამისად, ომის დროს დარჩნენ და მტრის წინააღმდეგ იბრძოლონ. უკრაინის არმიაში ქალებიც არიან, გეი და ტრანსგენდერი ადამიანების უარყოფაც არ ხდება, მაგრამ არც თანასწორი მოპყრობაა.
მრავალი უკრაინელი პოლონეთში და უნგრეთში მიდის და აქტივისტების თქმით, ლგბტქი ადამიანები სირთულეებს სწორედ ამ დროს აწყდებიან, რადგან ორივე ქვეყანა, რომელსაც თავშესაფრისთვის მიმართავენ ევროკავშირმა ანტი-გეი კანონების გამო გააკრიტიკა. პოლონეთში გეი წყვილებს დაქორწინება არ შეუძლიათ, არც სამოქალაქო კავშირის ქონა ან ბავშვის შვილად აყვანა. 2019 წლის გამოკითხვის მიხედვით, პოლონელების მეოთხედი ლგბტქი ადამიანების მიმართ ტოლერანტული დამოკიდებულების მხარდამჭერი არაა, ქვეყანაში კი არსებობს ე.წ. ლგბტქი-თავისუფალი ზონები.
ჯულია მაკიოჩა, Warsaw Pride-ის აქტივისტი ამბობს, რომ ორგანიზაციამ ლტოლვილთა დასახმარებლად და შესაძლო დისკრიმინაციის აღმოსაფხვრელად მალევე მიიღო ზომები.
„არ გვინდა, რომ ლგბტქი ადამიანები ლტოლვილთა ბანაკებში ან დიდ კომუნებში იყვნენ, სადაც ჰომოფობიური განწყობების მეტი ალბათობაა. გვსურს, ისინი იმ ადამიანებთან იყვნენ, რომელთაც მათი საჭიროებები ესმით“, – აღნიშნა აქტივისტმა.
მაკიოჩა თვლის, რომ შესაძლო დისკრიმინაციის შიშით მრავალი ლგბტქი ლტოლვილი პოლონეთისა და უნგრეთის დატოვებას მოინდომებს და თავშესაფრის ძებნას დასავლეთ ევროპაში გააგრძელებენ, სადაც მეტად ტოლერანტული კანონმდებლობაა – „ერთადერთი, რისი გაკეთებაც შეგვიძლია, მათი პირველ ეტაპზე დახვედრაა“.
აარონ მორისი, აშშ-ში მცხოვრები ლგბტქი ადამიანების უფლებებზე მომუშავე აქტივისტი, რომელიც ემიგრაციის თანასწორობის კუთხით მუშაობს, აღნიშნავს, რომ მსგავსი გამოცდილება ხშირად ჰქონია. ლგბტქი ლტოლვილები, რომლებიც თურქეთს, სირიას, ავღანეთს თუ ცენტრალურ ამერიკას ტოვებდნენ თავდასხმისა და დისკრიმინაციის მსხვერპლნი ხდებოდნენ.
„ხშირად, როცა ისინი ქვეყანას იმისთვის ტოვებენ, რომ თავი დაცულად იგრძნონ, საზოგადოებისგან პასუხად უარყოფას იღებენ. ოჯახის მხარდაჭერა არ აქვთ, არც ის რელიგიური ინსტიტუტები უდგანან გვერდში, რომლებიც სხვა უმცირესობებს მხარს უჭერენ“, – აღნიშნა მორისმა.
მისი თქმით, ამ გამოწვევაზე საპასუხოდ შეერთებული შტატების თუ სხვა ქვეყნების მთავრობებმა ეფექტური ნაბიჯები უნდა გადადგან, მიიღონ ლგბტქი ადამიანები ან სხვა ქვეყნებს მოსთხოვონ, რომ უსაფრთხო გარემო უზრუნველყონ. ევროპის ლგბტქი ორგანიზაციები დასახმარებლად სხვების მიერ ნაბიჯების გადადგმაზე არ არიან დამოკიდებული, აქტივისტებმა დაიწყეს მოლაპარაკებები, რათა თავშესაფრით უზრუნველყოფისთვის, სამედიცინო დახმარების გაწევისთვის, ტოლერანტულ ქვეყნებში ადამიანთა გადაყვანისთვის რაიმე ხერხი მოეძებნათ.
მიუხედავად უკვე გატარებული ღონისძიებებისა, აქტივისტები ლგბტქი ლტოლვილების ნაწილის ბედზე და უკრაინაში დარჩენილი ადამიანების ბედზე ღელავენ.
„არავინ იცის, რა მოხდება. ამიტომ, ეს კითხვის ნიშნები, ეს სათუო გარემოებები ყველაფერს ძალიან, ძალიან ართულებს“, – აღნიშნა რადვანიმ.
წყარო: npr
