გასული საუკუნის 80-იანებში, ევროპულ თანამეგობრობაში, ადამიანები, რომლებიც ფაშიზმის წინააღმდეგ იბრძოდნენ, საკუთარ თავს შემოკლებით ”ანტიფა“-ს უწოდებდნენ.
ანტიფა არ არის სტრუქტურირებული ორგანიზაცია, უფრო თავისუფალი მოძრაობაა. ასე რომ, ფაშიზმის წინააღმდეგ მებრძოლ ადამიანებს მთელს მსოფლიოში შეუძლიათ გაერთიანდნენ ”ანტიფა“-ს დროშის ქვეშ.
. . .
ფაშისტური იდეოლოგიის წარმოშობამ განაპირობა ანტიფაშისტური მოძრაობების შექმნა.
გასული საუკუნის დასაწყისში, ზოგი ქვეყნის მმართველმა კლასებმა დაიწყეს ფაშისტური ტენდენციების კულტივირება საკუთარი ბატონობის შესანარჩუნებლად – პირველი მსოფლიო ომის შედეგებმა და რუსეთის სოციალისტურმა რევოლუციამ გვარიანად შეარყია იმდროინდელი მმართველი ელიტები.
1920-იანებიდან, იტალიაში პროფკავშირები და მუშათა გაერთიანებები, რომელთა სათავეში კომუნისტები ან ანარქისტები იყვნენ, იწყებენ ბრძოლას ფაშიზმის წინააღმდეგ. ანტიფაშისტური გაფიცვები და საპროტესტო დემონსტაციები 1922 წელს მასობრივ არეულობებში გადაიზარდა, თუმცა იმავე წლის 27 ოქტომბერს, მათ ვერ შეძლეს ფაშისტური გადატრიალების წინაააღმდეგ მუშათა კლასის დაორგანიზება.
ტერმინი ”ანტიფაშისტური მოძრაობა” იტალიაში გაჩნდა. ასე უწოდებდნენ დუჩეს – ბენიტო მუსოლინის, იტალიური ფაშიზმის ფუძემდებლისა და დიქტატორის მოწინააღმდეგეებს.
ანტიფაშისტური მოძრაობა წინა საუკუნის 20-იან წლებში გერმანიაშიც დაიწყო – კერძოდ, ვაიმარის რესპუბლიკაში მოქმედი კომუნისტური პარტიის გასამხედროებული ორგანიზაციის ”წითელ ფრონტელთა კავშირის” წევრები საკუთარ თავს Antifaschistische Aktion-ს (ანტიფაშისტური მოძრაობას) უწოდებდნენ.
ძირითადად, ამ ორგანიზაციაში წევრიანდებოდნენ გერმანიის კომუნისტური, მოგვიანებით კი, სოციალისტურ-დემოკრატიული პარტიის წევრები – ისინი მიზნად ისახავდნენ არა რევოლუციური ბრძოლის წარმოებას, არამედ ვაიმარის რესპუბლიკის იდეალებისთვის ბრძოლას. გერმანიაში, ხელისუფლების სათავეში ნაციონალ-სოციალისტების მოსვლის შემდეგ, ამ ჯგუფების განადგურება დაიწყო – ბევრი დახვრიტეს, ბევრი საკონცენტრაციო ბანაკებში გამოამწყვდიეს.
ყველაზე ცნობილი ანტიფაშისტური ორგანიზაცია გერმანიაში Roter Frontkämpferbund იყო – უფრო ცნობილი, როგორც „როტ ფრონტი“.
დახვრიტეს გერმანელი კომუნისტებისა და ანტიფაშისტური მოძრაობის ლიდერი ერნსტ ტელმანი. (მისი სახელობის ქუჩა იყო თბილისში, დინამოს სტადიონის მიმდებარედ)
1933 წელს, ლაიპციგის ცნობილ პროცესზე, ბულგარელი კომუნისტების ლიდერმა და ანტიფაშისტმა გიორგი დიმიტროვმა, რომელიც აგრეთვე კომინტერნის ლიდერი იყო, შეძლეს დაემტკიცებინათ, რომ რაიხსტაგის (ფაშისტური გერმანიის პარლამენტი) გადაწვის კომუნისტებზე დაბრალება ნაცისტების მიერ შეთითხნილი ბრალდება იყო, რამაც მკვეთრად გაზარდა ანტიფაშისტების ავტორიტეტი და საბოლოოდ, 1934 წელს, ნაცისტური გერმანია იძულებული გახდა, დიმიტროვი საბჭოთა კავშირში გაეშვათ. (მისი სახელობის იყო თბილისში მდებარე N31 საავიაციო ქარხანა)
იმ დროს ფაშიზმი ევროპის ბევრ ქვეყანაში იკიდებდა ფეხს, მის კვალდაკვალ კი, ანტიფაშისტური მოძრაობები.
1936 წელს, ინგლისელმა ნაციონალისტებმა ლონდონში ფაშისტური მარშის ჩატარება მოინდომეს. ბრიტანელმა კომუნისტებმა და ანარქისტებმა განაცხადეს, რომ არ ამ მარშის ჩატარებასარ დაუშვებდნენ. 4 ოქტომბერს ლონდონის ქუჩებში ათობით ათასი ადამიანი გამოვიდა, პოლიცია მათ შეჩერებას ცდილობდა, მაგრამ მუშებმა ქუჩები ბარიკადებით ჩახერგეს და მარში ჩაიშალა.
საბჭოთა კავშირი ანტიფაშისტურ მოძრაობებს როგორც აშკარად, ფარულადაც მხარს უჭერდა. თუმცა, ხშირად ეს მხარდაჭერა ურთიერთგამომრიცხავი იყო – ერთის მხრივ, მხარს უჭერდნენ ფაშიზმის წინააღმდეგ მებრძოლებს, პოლიტიკურ თავშესაფარსაც აძლევდნენ სსრკ-ში, პარალელურად, ნაცისტურ გერმანიასთან ხელს აწერდნენ სამარცხვინო ”რიბენტროპ-მოლოტოვის პაქტს” ევროპის გაყოფაზე.
ესპანეთში, კაუდილიო ფრანკოს ფაშისტური რეჟიმის წინააღმდეგ, ესპანელი ანტიფაშისტების გვერდით იბრძოდნენ იბრსოციალისტური ინტერნაციონალის გასამხედროებული მოხალისეები მთელი მსოფლიოდან საბჭოთა სამხედროებთან ერთად.
საყოველთაოდ ცნობილი სიმღერები – ”Bandiera Rossa” და ”Bella ciao” წინააღმდეგობის მოძრაობის ჰიმნებად იქცა და დღესაც პოპულარულია მთელს მსოფლიოში.
. . .
მეორე მსოფლიო ომი ფაშისტური გერმანიის სრული კაპიტულაციითა და მოკავშირეების ტრიუმფალური გამარჯვებით დასრულდა.
ნიურნბერგში, საერთაშორისო ტრიბუნალმა გაასამართლა და დაგმო ფაშიზმი, როგორც დანაშაული კაცობრიობის წინააღმდეგ.
კაცობრიობის ეს შავი ჭირი თითქოს საბოლოოდ იქნა დაძლეული.
მაგრამ, ამ მოვლენებიდან საკმაოდ მალე, ნაცისტური, ფაშისტური და რადიკალური ნაციონალისტური იდეების გავრცელება კვლავ დაიწყო.
ცხადია, მათ საწინააღმდეგოდ კვლავ დაიწყეს ფორმირება სხვადასხვა ანტიფაშისტურმა ჯგუფებმა, რომლებიც თავს მეორე მსოფლიო ომამდელი Antifaschistische Aktion-ის ტრადიციის გამგრძელებლებად თვლიდნენ და ძირითადად, მემარცხენე პოლიტიკური შეხედულებების მიმდევრები არიან.
. . .
ტერმინი ”ანტიფა” ფართოდ გავრცელდა გასული საუკუნის 80-იანებიდან და ყველა სახის ანტიფაშისტის საერთო სახელად დამკვიდრდა.
დღეს ”ანტიფა” აღწერს ყველა იმ პიროვნებას, ან ყველა იმ ჯგუფს, რომლებიც იბრძვიან ფაშისტური ტენდენციების – ნაციონალიზმის, რასიზმის, ნეონაციზმის, ანტისემიტიზმის, ქსენოფობიის, ჰომოფობიის – მოკლედ, ყველა სახის დისკრიმინაციის წინააღმდეგ.
თანამედროვე ”ანტიფა” არაერთგვაროვანია – შესაძლოა, სხვადასხვა პიროვნებებს ან ჯგუფებს განსხვავებული საბოლოო მიზნები ჰქონდეთ.
ვინ საპროტესტო აქციებს მართავს, ვინ მსვლელობებს, მიტინგებს…
აწყობენ პიკეტებს და მართავენ კონფერენციებს, ფორუმებს, კინო ჩვენებებს…
მართავენ საჯარო დისკუსიებს და გრაფიტით აჭრელებენ კედლებს…
არც ისე იშვიათია ძალისმიერი, კანონსაწინააღმდეგო, არამშვიდობიანი აქციები – ულტრამემარჯვენეების აქციების ჩაშლა და ბლოკირება, მათი სიმბოლიკისა და ატრიბუტიკის განადგურება.
…
თანამედროვე ანტიფაშისტები არ თანამშრომლობენ სახელმწიფო სტრუქტურებთან, პოლიტიკურ პარტიებთან, რეპრესიულ ერთეულებთან.
ანტიფაშიზმი თავისი არსით არასდროს ყოფილა თეორია, მისი წარმოშობა ფაშისტურმა ტერორმა განაპირობა.
დღეს ანტიფაშისტური მოქმედება გვხვდება ყველგან, სადაც ადგილი აქვს დისკრიმინაციას, სექსისზმს, რასიზმს, კლასობრივ ჩაგვრას – როგორც წინააღმდეგობა ფაშიზმის ნებისმიერი ფორმით გამოვლენის წინააღმდეგ.
ანტიფაშისტების მოქმედების ლოგოტიპი 20-იანებში შეიქმნა „როტ ფრონტი“-სთვის, რომლის სხვადასხვა მოდიფიცირებული ვერსია დღესაც გამოიყენება – წითელი და შავი დროშები, როგორც მარქსისტებისა და ანარქისტების ერთობლივი ბრძოლის სიმბოლო.
. . .
”ანტიფა“-სთან დაკავშირებული ბოლო ყველაზე სკანდალური ამბავი კი აშშ-ში მოხდა, როცა აშშ-ს აწ უკვე ყოფილ პრეზიდენტ ტრამპს უნდოდა, ”ანტიფა” ტერორისტული ორგანიზაციების სიაში შეეყვანა.
