ყოველ წელს, პრაიდის თვეში დიდი კომპანიები ლგბტქი უფლებების მხარდამჭერ კამპანიებში ერთვებიან, რაც, ერთი შეხედვით კარგი ჟესტია, თუმცა გარკვეულწილად მიანიშნებს, რომ თანასწორობის მხარდაჭერა ფასადურია. ლგბტქი თანასწორუფლებიანობის მხარდაჭერა წელიწადში ერთხელ შესასრულებელი გეგმის ნაწილი არ
ბოლო წლებში შოუ-ბიზნესის ინდუსტრიაში შესამჩნევი ცვლილებები ხდება: სატელევიზიო შოუებსა და ფილმებში ქვიარ თემებისა და პერსონაჟების ღრმა კვლევა დაიწყო. რეპრეზენტაციის გაზრდა დიდი წინგადადგმული ნაბიჯია ლგბტქი თემის ხილვადობისა და მიმღებლობის საქმეში. მეინსტრიმის გაქვიარებით, ეს პროდუქცია გამოწვევების წინაშე აყენებს სოციალურ ნორმებს და ქმნის
ანიმაციურ სერიალებს აქვთ უნიკალური უნარი გაარღვიონ საზღვრები და დაიპყრონ აუდიტორია. ბოლო წლების განმავლობაში, ქვიარ საზოგადოებამ ანიმაციაში აღიარება მოიპოვა. ახალ ანიმაციებში არა მარტო სტერეოტიპებს ამსხვრევენ,
ბოლო წლებში შოუ-ბიზნესის ინდუსტრიაში შესამჩნევი ცვლილებები ხდება: სატელევიზიო შოუებსა და ფილმებში ქვიარ თემებისა და პერსონაჟების ღრმა კვლევა დაიწყო. რეპრეზენტაციის გაზრდა დიდი წინგადადგმული ნაბიჯია ლგბტქი თემის ხილვადობისა და მიმღებლობის საქმეში. მეინსტრიმის გაქვიარებით, ეს პროდუქცია გამოწვევების წინაშე აყენებს სოციალურ ნორმებს და ქმნის პლატფორმას ავთენტური ქვიარ თხრობისთვის.
ამ სტატიაში განვიხილავთ იმ გავლენას, რასაც ქვიარ თემების განხილვა ახდენს სატელევიზიო შოუებში და ხაზს გავუსვამთ რეპრეზენტაციის მნიშვნელობას უფრო ინკლუზიური მედია გარემოს შესაქმნელად.
მეინსტრიმ მედიაში ერთ-ერთი ყველაზე შესამჩნევი ცვლილება იყო ლგბტქი პერსონაჟების ჩართვა წამყვან როლებში. ემის მფლობელ სერიალში “Pose” ქვიარ პერსონაჟები აღარ არიან მხოლოდ მეორეხარისხოვან როლში და აღარ არიან სოციალური ნორმებისა და სტერეოტიპებს მორგებულნი. სერიალში ლგბტქი პერსონაჟები განხილულნი არიან, როგორც სრულად რეალიზებული პიროვნებები, რომელთაც უდიდესი გავლენა აქვთ მაყურებელზე, რაც, საბოლოო ჯამში, ცვლის ჰოლივუდის ძველებურ მიდგომას რეპრეზენტაციისადმი.
ქვიარ თემატიკის მქონე სატელევიზიო შოუები ხშირად გამოიყენება მნიშვნელოვანი სოციალური საკითხების შესახებ დებატების დაწყებასა და მოგვარებისთვის. ქვიარ სერიალებში წამოჭრილი საკითხები შეიძლება იყოს: ჰომოფობია, ტრანსფობია, რასისა და ქვიარობის კვეთა. ამ სახის პროდაქშენები მძლავრი პლატფორმაა საუბრების წამოწყებისა და ემპათიის გასაღვიძებლად. რაიან მერფის სერიალი „Glee“ უპირისპირდება მნიშვნელოვან თემებს და ხელს უწყობს სოციალურ პროგრესს. სერიალის პოპულარულობა კი იძლევა საშუალებას გვქონდეს საინტერესო და მრავლის მომცემი დიალოგები ამ თემების შესახებ.
სატელევიზიო შოუებმა ქვიარ ურთიერთობების სიღრმისეული და ნიუანსური შესწავლა დაიწყეს. ისეთი ქვიარ ურთიერთობების დრო, რომლებიც მხოლოდ შოკისმომგვრელი ღირებულებისა და კომიკური სიტუაციის შესქმნელად გამოიყენებოდა, დიდი ხანია გავიდა. 2013 წლის ნეტფლიქსის დრამა „Orange Is the New Black“ ლგბტქი ურთიერთობებს ისეთივე სიღრმისეულად და ავთენტურად ასახავს, როგორც ჰეტეროსექსუალურ ურთიერთობებს.
სერიალის ერთ-ერთი ყველაზე შთამბეჭდავი მიღწევა იყო ლავერნ კოქსის კარიერის დაწყება სოფია ბურსეტის როლში. 2014 წელს კოქსი გახდა პირველი ღიად ტრანსგენდერი ქალი, რომელმაც მიიღო ნომინაცია სატელევიზიო აკადემიისგან. 2022 წლისთვის მისი კარიერა ცამდე გაიზარდა. ის პირველი ტრანსგენდერი ქალიც გახდა, რომელმაც საკუთარი ბარბის თოჯინა შექმნა.
ქვიარ თემების რეპრეზენტაციამ მეინსტრიმ სატელევიზიო შოუებში აჩვენა, რომ მას მაყურებელზე დიდი გავლენა აქვს. ქვიარ გამოცდილების ნორმალიზებითა და მრავალფეროვანი ლგბტქი პერსონაჟების წარმოჩენით ეს სერიალები ცვლის საზოგადოების მიერ ქვიარ თემის აღქმასა და ხელს უწყობს სტერეოტიპების დამსხვრევას.
სერიალ „Sex Education“ – ში წარმოდგენილმა პოზიტიურმა რეპრეზენტაციამ ხელი შეუწყო მიმღებლობის გაზრდას ახალგაზრდებში და ქვიარ ახალგაზრდებისთვის მისაბაძი მაგალითების აღმოჩენას.
ეს შოუ სავსეა ტინეიჯერობის ასაკში საკუთარი სექსუალური ორიენტაციის აღმოჩენის გზაზე გამოცდილი დამაბნეველი და გულთბილი მომენტებით და ამასთან, ახერხებს, განიხილოს კომპლექსური საუბრები იმის შესახებ, თუ რას ნიშნავს იყო ახლაგზარდა და შეყვარებული. სერიალში გვხვდება ლგბტქი თემის წარმომადგენელი მრავალი ადამიანი და ქვიარ სთორილაინები, რომლებიც არ არის დაფუძნებული კლიშეებზე.
რამდენადაც ქვიარ თემატიკა აგრძელებს პოპულარულ სატელევიზიო შოუებში ადგილის დამკვიდრებას, შოუ-ბიზნესის ინდუსტრია ტრანსფორმაციულ ცვლილებას განიცდის. მეინსტრიმის გაქვიარებით ეს პროდუქცია არღვევს ბარიერებს, კითხვის ნიშნის ქვეშ აყენებს სოციალურ ნორმებსა და სტერეოტიპებს და ზრდის მიმღებლობას. ავთენტური ქვიარ თხრობისა და რეპრეზენტაციის ჩართვა გრძელვადიან გავლენას ახდენს აუდიტორიაზე, ქმნის უფრო ინკლუზიურ და მიმღებ საზოგადოებას. მნიშვნელოვანია, რომ ეს იმპულსი გაგრძელდეს, რაც მომავალში კიდევ უფრო დიდი მრავალფეროვნებისა და რეპრეზენტაციის საშუალებას იძლევა.
ანიმაციურ სერიალებს აქვთ უნიკალური უნარი გაარღვიონ საზღვრები და დაიპყრონ აუდიტორია. ბოლო წლების განმავლობაში, ქვიარ საზოგადოებამ ანიმაციაში აღიარება მოიპოვა. ახალ ანიმაციებში არა მარტო სტერეოტიპებს ამსხვრევენ, არამედ ხელს უწყობენ ინკლუზიურობას და ხილვადობას. სტატიაში მოგიყვებით ქვიარ თემის წარმოჩენის მნიშვნელობაზე ანიმაციურ სერიალებში, მის პოზიტიურ გავლენაზე მაყურებლისთვის და ინკლუზიური თხრობის შესანიშნავ მაგალითებზე.
ტრადიციულად, ანიმაციური სერიალები მიჰყვებოდა სტერეოტიპებს, გენდერსა და სექსუალობას შეზღუდულად ასახავდა. თუმცა, რამდენიმე ინოვაციურმა შოუმ დაარღვია ეს ყველაფერი. “სტივენ სამყაროში” მრავალფეროვანი ქვიარ პერსონაჟები გვხვდებიან, როგორებიცაა რუბი და საფირი, ქვიარ წყვილი. გარდა ამისა, გვხვდება არაბინალური პერსონაჟი სტივონი. ეს ანიმაციური სერიალი ანგრევს ორობითი გენდერული როლების ცნებას და ხაზს უსვამს მრავალფეროვანი იდენტობის სილამაზეს.
ქვიარ თემის წარმოჩენას ანიმაციებში განსაკუთრებით დიდი მნიშვნელობა აქვს ახალგაზრდა მაყურებლისთვის, რომლებიც ეჭვქვეშ აყენებენ მათ ვინაობას. “შე-რა და ძალაუფლების პრინცესები” გვთავაზობს მრავალფეროვან პერსონაჟებს, მათ შორის ადირასა და კატრას, რომლებსაც სერიალის განმავლობაში ღრმა და რთული ურთიერთობა უყალიბდებათ. მათი ისტორიის ნახვით, ახალგაზრდა მაყურებლებს შეუძლიათ იგრძნონ მხარდაჭერა და დაინახონ, რომ ისინი მიღებულნი არიან.
ანიმაციებს აქვთ პოტენციალი, გამოიკვლიონ ქვიარ გამოცდილების ინტერსექციურობა. „კორას ლეგენდა“, „ავატარი: უკანასკნელი მფრინავის“ გაგრძელებაა, რომელშიც გვხვდება ბისექსუალი პერსონაჟი კორა. სერიალი გვთავაზობს კორას ავატარად მოგზაურობას და მის რომანტიკულ ურთიერთობებს. ინტერსექციურობის გათვალისწინებით, ეს შოუები აღნიშნავენ მრავალფეროვან კულტურას, წარმომავლობასა და ცოცხალ გამოცდილებას ლგბტქი საზოგადოებაში.
ანიმაციურ შოუებსა და ფილმებს აქვთ საზოგადოებრივი აზრის ჩამოყალიბებისა და პოზიტიური ცვლილებების ძალა. „თავგადასავლების დრომ“ მაყურებელს გააცნო პრინცესა ბაბლგამის პერსონაჟი, რომელიც ღიად ქვიარია, რაც ანგრევს სტერეოტიპს, რომ ქვიარად ყოფნა ტაბუდადებული თემაა. ქვიარ წარმომადგენლობის ჩართვისა და მიმღებლობის ხელშეწყობით, ანიმაციები გზას უხსნის საუბრებს განათლებისკენ და მავნე სტერეოტიპების განადგურებისკენ.
მიუხედავად იმისა, რომ მნიშვნელოვანი ნაბიჯები უკვე გადადგმულია ანიმაციურ სერიალებში ქვიარ თემის წარმოსაჩენად, ეს ჯერ კიდევ დასაწყისია. უფრო და უფრო დიდ წინსვლას ვხედავთ. „ბუების სახლი“ გამოირჩევა მრავალფეროვანი შემადგენლობით, მათ შორის მთავარი გმირია ბისექსუალი ლათინო, სახელად ლუზი. ავთენტური ისტორიების შექმნით და ლგბტქი შემქმნელებთან თანამშრომლობით, ანიმაციის ინდუსტრიას შეუძლია გააგრძელოს ინკლუზიური ნარატივების შექმნა, რომელიც რეზონანსდება ქვიარ აუდიტორიასთან და ხელს უწყობს უფრო მიმღებ საზოგადოებას.
ქვიარ თემის წარმოჩენა ანიმაციურ სერიალებში არის ძლიერი ინსტრუმენტი სტერეოტიპების დასანგრევად, ინკლუზიურობის გასაძლიერებლად და გაგების ხელშესაწყობად. მრავალფეროვანი და ავთენტური სიუჟეტის საშუალებით, ზემოთ ნახსენებმა შოუებმა, შეძლეს და დაუპირისპირდნენ სტატუს კვოს. ანიმაციის ინდუსტრიას შეუძლია გააგრძელოს მომავალი თაობებისთვის უფრო ინკლუზიური და გამდიდრებული ანიმაციების შექმნა.
ყოველ წელს, პრაიდის თვეში დიდი კომპანიები ლგბტქი უფლებების მხარდამჭერ კამპანიებში ერთვებიან, რაც, ერთი შეხედვით კარგი ჟესტია, თუმცა გარკვეულწილად მიანიშნებს, რომ თანასწორობის მხარდაჭერა ფასადურია.
ლგბტქი თანასწორუფლებიანობის მხარდაჭერა წელიწადში ერთხელ შესასრულებელი გეგმის ნაწილი არ უნდა იყოს, ამიტომ ლგბტქი ორგანიზაციები ბაზრის კვლევის პლატფორმა Suzy’s market-თან გაერთიანდნენ. ათასი ლგბტქი მომხმარებლისა და აქტივისტის გამოკითხვის შედეგად, მათ ლგბტქი ადამიანების მხარდამჭერის 5 პრინციპი შეიმუშავეს. ეს პრინციპები სხვადასხვა ბრენდს საშუალებას მისცემს, ინკლუზიური მიდგომები დღის წესრიგის ნაწილად აქციონ და ყოველწლიური მინიმალური ძალისხმევით არ დაკმაყოფილდნენ.
ყველაზე აშკარა პრინციპი ასეთია: მხოლოდ საუბარი უნდა შეწყვიტოთ და რეალურად იმოქმედოთ, რაც მთელი წლის განმავლობაში უნდა გაგრძელდეს. გზამკვლევის შექმნისას გამოკითხულთა 79%-მა თქვა, რომ ბრენდებმა მეტი პასუხისმგებლობა უნდა გამოიჩინონ ყოველდღიურად და არა მხოლოდ მნიშვნელოვან ლგბტქი დღეებში.
“განსაკუთრებით პრაიდის თვეში, ბრენდების უმეტესობა სარეკლამო კამპანიებში ლგბტქი ადამიანებსაც რთავს, რათა მედიის ყურადღება მიიქციონ, რაც უფრო ფასადურია, ვიდრე რეალური მხარდაჭერა”, — აღნიშნავს ერთ-ერთი გამოკითხული.
მეტი ძალისხმევა დონაციას, მოხალისეობას გულისხმობს, მაგრამ გამოკითხულთა აზრით, უმთავრესი მეტად ინკლუზიური სამუშაო გარემოს შექმნა, პოლიტიკური პოზიციის დაფიქსირება, სამართლებრივი ცვლილებებისთვის წარმოებულ კამპანიებში ჩართვა, მხარდაჭერაა. ეს ყოველივე უფრო გრძელვადიანია, თუმცა ქვიარ ადამიანების თანასწორობისკენ მიმავალი გზაა, ასევე, ცვლის კომპანიის მუშაობის კულტურას.
“კომპანია რეკლამით საკუთარ სტანდარტებსა და ღირებულებებს ასახავს. მოდით, ამ პროცესმა ინკლუზიურობა და მრავალფეროვნებაც მოიცვას”, — აღნიშნავს ჯილიან ორი, ლგბტქი აქტივისტი.
გამოკითხულთა 48% ფიქრობს, რომ ქვიარ რეპრეზენტაცია ნამდვილი მხარდაჭერის ნიშანი იქნებოდა და მხოლოდ ფულის კეთების, ახალი აუდიტორიის მოზიდვის მცდელობად არ აღიქმებოდა.
ბრენდები შთაგონებას ხშირად ინფლუენსერებისა და ლგბტქი აქტივისტებისგან იღებენ, რათა სამიზნე აუდიტორია განსაზღვრონ, რაც ჭკვიანური გზაა, თუმცა არა — სამართლიანი.
ბრენდმა ყოველთვის უნდა იფიქროს, რომ როცა დისკრიმინაციის სამიზნე ადამიანებთან, მარგინალიზებულ ჯგუფებთან დაკავშირებას ცდილობს, უფრო მეტი ძალისხმევა გამოიჩინოს.
აქტივისტი და ბოლრუმის მოცეკვავე, მაილს მუგლერი აღნიშნულ პრინციპს მარტივად აჯამებს — “ყოველთვის გადაიხადეთ ფული”.
ლგბტქი ადამიანებს შესანიშნავი, ამაღელვებელი, მრავალფეროვანი იდეები აქვთ, მაგრამ ამ კონტენტის შთაგონების წყაროდ აღება, საკუთარ კამპანიაში გამოყენება და ქვიარ კონტენტის შემქმნელების უგულებელყოფა სწორი არჩევანი არ არის, თანაც ამ დროს კამპანიის საფუძვლიანად დაგეგმვა არ ხდება და აქცენტი გარე მზერით დანახულ საჭიროებებზე კეთდება.
გარდა ამისა, გამოკითხულები ამბობენ, რომ ურჩევნიათ კამპანიებში არა ცნობილი ქვიარები, არამედ, რიგითი ადამიანები იხილონ, ავთენტური გამოცდილებების და ცხოვრების სტილით.
ქვიარ მოძრაობების ისტორია ხშირად ლგბტქი ქოლგის მხოლოდ რამდენიმე ჯგუფისკენ მიმართავდა ყურადღებას, მაგრამ ახლა დრო იცვლება და ბრენდებმაც უნდა გაითვალისწინონ, რომ მაქსიმალურად ინკლუზიურები იყვნენ — მნიშვნელოვანია არა მხოლოდ გეი, ლესბოსელი და ტრანსგენდერი ადამიანების ყურადღების ცენტრში მოქცევა, არამედ, ყველა სხვა გამოცდილების, იდენტობის, ორიენტაციის ადამიანის წარმოჩენა.
ცისგენდერი (ადამიანი, რომლის გენდერული იდენტობა და თვითგამოხატვა დაბადებისას მინიჭებულ სქესს შეესაბამება) ადამიანების რეპრეზენტაცია ხანგრძლივი პროცესია, ახლა კი სხვა გამოცდილებების ასახვის დროა.
“რეკლამების დიდ ნაწილში გეი კაცებსა და დრეგ ქვინებს ვხვდებით, თუმცა ამ ველს უნდა გავცდეთ. თვითიდენტიფიცირება ბევრად ფლუიდურია… და არა უბრალოდ გლითერები და გლამური. ჩვენ ამაზე ბევრად მეტნი ვართ”, — აღნიშნავს ქვიარ დეზი (ადამიანი ინდოეთიდან, პაკისტანიდან ან ბანგლადეშიდან, რომელიც სხვა ქვეყანაში ცხოვრობს) პოდკასტის ავტორი, რიმა თერანი.
გამოკითხულთა აბსოლუტური უმრავლესობისთვის სექსუალური ორიენტაციის მრავალფეროვნების ასახვა მნიშვნელოვანია. ტრანსგენდერი, არაბინარული და გენდერქვიარი ადამიანებისთვის კი იდენტობათა სხვაობის ჩვენებაც არანაკლებ აუცილებელია.
55%-ისთვის გენდერი მათი იდენტობის ორ უმთავრეს ნაწილს შორის სახელდება, რომლის რეპრეზენტაციის დანახვაც უნდათ. გამოკითხულთა ეს ნაწილი ყველაზე ნაკლებად ეთანხმება, რომ როგორც ლგბტქი ადამიანი სარეკლამო მასალებში თავს ხილულად გრძნობენ.
“ვისურვებდი, ვნახო ტრანსგენდერი გოგო, რომელიც ქუჩაში გამვლელ ნებისმიერ ცისგენდერ გოგოს არ ჰგავს… მინდა, ქვიარობის სრული სპექტრი, მათი არსებობა, ყოველდღიური გამოცდილებები დავინახო. იქნება ეს ტრანზიციის დასაწყისში მყოფი ადამიანები თუ ისინი, ვინც წლებია ამ გზას გადიან. მინდა, ყველა დავინახო და არა ისინი, ვინც ეკრანს, ასე ვთქვათ, ყველაზე უკეთ შეესაბამებიან”, — ამბობს ტრანს მწერალი და აქტივისტი, სამირ ჯა.
ისევ ავთენტურობის აუცილებლობას ვუბრუნდებით, რადგან ეს განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია. გამოკითხულთა 56,8% მიიჩნევს, რომ რეკლამები სტერეოტიპებზე და კლიშეებზეა დამყარებული — ასახავენ იმ მოლოდინებს, რაც აუდიტორიას აქვს. შედეგად, ნაკლებად ჰუმანურ პროდუქტს ვიღებთ.
ბოლრუმის მოცეკვავე მაილს მუგლერის თქმით, “თუ ვინმეს ქვიარ ადამიანებთან მუშაობა უნდა, სათემო შეხვედრებს, ღონისძიებებს უნდა დაესწროს, გაიცნოს ადამიანები, რომლებთან მუშაობაც სურს. ასე დაამყარებენ კომუნიკაციას, რომლის ასახვაც ღირებული იქნება და გარე მზერასაც მეტ-ნაკლებად თავს აარიდებენ”.
გამოკითხულების აზრით, რეკლამებში უნდა იგრძნობოდეს, რომ მათ ლგბტქი ადამიანების რეალური ცხოვრება აინტერესებთ, კონტექსტი იციან, გამოცდილებების ესმით. ამის მიღწევა რეალური თანამშრომლობის დამყარებით, ლგბტქი ადამიანების დასაქმებით შეიძლება. მრავალფეროვანი სამუშაო გარემო მძლავრი, კულტურულად რელევანტური კამპანიის დაგეგმვას აიოლებს.
ქვიარ ადამიანებთან სწორი ურთიერთობა და გამართული კამპანიის დაგეგმვა ლგბტქი პროფესიონალების გარეშე რთულად წარმოსადგენია. აუცილებელია ლგბტქი ადამიანები როგორც კამერის წინ, ისე კამერასთან, მიკროფონთან, სცენარისტის სავარძელში. ლგბტქი კონტენტზე მუშაობისას ისინი წამყვან ძალას უნდა წარმოადგენდნენ.
“ლგბტქი ადამიანებთან დასაკავშირებლად მათი გაგება და პროცესში ჩართვა აუცილებელია. ასე ქვიარები კამპანიის ნაწილნი არიან და არა უბრალოდ ობიექტები”, — ამბობს მუგლერი.
ძალისხმევა, მხარდაჭერა, თანასწორობისკენ სწრაფვა ყოველდღიური პროცესია. ქვიარ ინკლუზიურობის გაზრდისთვის ხანგრძლივი გზის გავლა მოგვიწევს, მაგრამ საბოლოოდ შევქმნით პროდუქტს, რომელიც გააერთიანებს ყველას და იქნება ყველასთვის, ამიტომ ამ რეალობის შენებას რაც უფრო მალე დავიწყებთ, შედეგამდე მით უფრო მალე მივალთ.
წყარო: The Advocate
