საქართველოს პროკურატურის ინფორმაციით, 2014-2022 წლებში საქართველოში 186 ქალი მოკლეს. უწყება ამბობს, რომ “ოჯახური ნიშნით” ჩადენილია 92 ქალის მკვლელობა, ხოლო “სხვა მოტივით” – 94 ქალის მკვლელობა. უწყება ფემიციდის შესახებ სტატისტიკას აქვეყნებს, რომლის მიხედვით:
25 ნოემბერს ქალთა მიმართ ძალადობის აღმოფხვრის დღე აღინიშნება და მიზნად ისახავს ქალთა მიმართ ძალადობის შესახებ საზოგადოების ცნობიერების ამაღლებას. ქალები ოჯახში, სამსახურში, გართობის სივრცეებში თუ საჯარო ადგილებში განიცდიან შევიწროებას, არიან ფიზიკური, ფსიქოლოგიური, სექსუალური თუ სხვა სახის ძალადობის რისკის წინაშე. ხშირად სახელმწიფო
25 ნოემბერს ქალთა მიმართ ძალადობის აღმოფხვრის დღე აღინიშნება და მიზნად ისახავს ქალთა მიმართ ძალადობის შესახებ საზოგადოების ცნობიერების ამაღლებას.
ქალები ოჯახში, სამსახურში, გართობის სივრცეებში თუ საჯარო ადგილებში განიცდიან შევიწროებას, არიან ფიზიკური, ფსიქოლოგიური, სექსუალური თუ სხვა სახის ძალადობის რისკის წინაშე. ხშირად სახელმწიფო მათ დაცვას ვერ ახერხებს, რასაც ყოველწლიური ოფიციალური სტატისტიკაც მოწმობს.
საქართველოს პროკურატურის ინფორმაციით, 2022 წლის 8 თვეში ქვეყანაში 13 ქალი მოკლეს. სახალხო დამცველის მიერ დღეს გამოქვეყნებული განცხადების მიხედვით კი, ათ თვეში 18 ქალი.
პროკურატურის მიერ ოქტომბერში გამოქვეყნებულ სტატისტიკაში წერია ფემიციდის (ქალების მკვლელობა გენდერული ნიშნით) მონაცემები წლების მიხედვითაც:
ამავე სტატისტიკით, 2014-2022 (აგვისტოს ჩათვლით) წლებში საქართველოში 186 ქალი მოკლეს. უწყება ამბობს, რომ “ოჯახური ნიშნით” ჩადენილია 92 ქალის მკვლელობა, ხოლო “სხვა მოტივით” – 94 ქალის მკვლელობა.
ამავე პერიოდში პროკურატურას აღრიცხული აქვს ქალის მკვლელობის მცდელობის 129 შემთხვევა, შორის “ოჯახური ნიშნით” 79, ხოლო “სხვა მოტივით” — 50.
გარდა ამისა, საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ინფორმაციით, 2022 წლის პირველ 9 თვეში (იანვარი-სექტემბერი) გამოიცა 6 520 შემაკავებელი ორდერი და სხვადასხვა ფორმის ძალადობის ჯამურად 7 921 შემთხვევა აღირიცხა, მათ შორის:
2021 წელს გაცემული შემაკავებელი ორდერების რაოდენობა კი 9 376 იყო და სხვადასხვა ფორმის ძალადობის ჯამურად 11 529 შემთხვევა აღირიცხა, მათ შორის:
აღსანიშნავია, რომ 2021 წელს საქართველოს პროკურატურამ გენდერული დისკრიმინაცია სხვადასხვა ტიპის ძალადობაზე 732 ბრალდებულის შემთხვევაში გამოკვეთა.
შინაგან საქმეთა სამინისტროს სტატისტიკის მიხედვით, 2022 წლის 9 თვეში (იანვარი-სექტემბერი) სქესობრივი ხელშეუხებლობის თავისუფლების წინააღმდეგ რეგისტრირებულია 396 დანაშაული, მათ შორის 137 გაუპატიურება, ხოლო 259 სხვა დანარჩენი. გახსნის მაჩვენებლად შსს-ს 64% აქვს მითითებული. რაც შეეხება წინა წელს, რეგისტრირებული იყო 395 ფაქტი, მათ შორის 133 გაუპატიურება, ხოლო 262 სხვა დანარჩენი, ხოლო გახსნის მაჩვენებელი ნახევარზე ნაკლები, 48%-ია.
საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 137-ე მუხლის მიხედვით, გაუპატიურება არის “პირის სხეულში ნებისმიერი ფორმით სექსუალური ხასიათის შეღწევა სხეულის ნებისმიერი ნაწილის ან ნებისმიერი საგნის გამოყენებით, ჩადენილი ძალადობით, ძალადობის მუქარით ან დაზარალებულის უმწეობის გამოყენებით”.
ქალთა მოძრაობა კანონის შეცვლას ითხოვს და აცხადებს, რომ “ქალს არ უნდა სჭირდებოდეს ამტკიცოს, რომ ის არის ნაცემი, იმისთვის, რომ დაამტკიცოს, რომ ის არის გაუპატიურებული”.
სახალხო დამცველის განცხადებით, კანონმდებლობის დონეზე კვლავ პრობლემად რჩება სექსუალური ძალადობის დეფინიციის საერთაშორისო სტანდარტებთან შესაბამისობაში მოყვანა. კერძოდ, გაუპატიურების არსებული დეფინიციის ცვლილება და მასში თავისუფალი და ნებაყოფლობითი თანხმობის კომპონენტის განსაზღვრა.
ასევე ნახეთ: გაუპატიურება, სექსუალური შევიწროება — ქალების გამოცდილება და კანონი
დღეს, 25 ნოემბერს, 20:00 საათზე ქალთა მიმართ ძალადობის საერთაშორისო დღესთან დაკავშირებით, ქალთა მოძრაობა საპროტესტო მარშს გამართავს და ღონისძიების სხვა მონაწილეებთან, შემოქმედებით სივრცეებთან, ღამის კლუბებთან, მუსიკალურ ფესტივალებთან ერთად გაუპატიურებასთან დაკავშირებით კანონმდებლობის შეცვლას მოითხოვენ.
“ქართველ კანონმდებელს დღეს არ აინტერესებს, არის თუ არა გამოხატული ქალის ნება და თანხმობა. ეს არ შეესაბამება საერთაშორისო სტანდარტებს, საერთაშორისო კონვენციებს, მათ შორის, სტამბოლის კონვენციას, რომელიც საქართველოს რატიფიცირებული აქვს. ჩვენ მოვითხოვთ კანონის ცვლილებას. ქალს არ უნდა სჭირდებოდეს ამტკიცოს, რომ ის არის ნაცემი, იმისთვის, რომ დაამტკიცოს, რომ ის არის გაუპატიურებული”, — განაცხადა მარშის დაანონსებისას ქალთა მოძრაობის აქტივისტმა, მარი კურტანიძემ.
მსვლელობა რესპუბლიკის მოედნიდან დაიწყება და აქციის მონაწილეები პარლამენტთან შეიკრიბებიან, რათა საკანონმდებლო ორგანოსთან მოთხოვნები გააჟღერონ.
საქართველოს პროკურატურის ინფორმაციით, 2014-2022 წლებში საქართველოში 186 ქალი მოკლეს. უწყება ამბობს, რომ “ოჯახური ნიშნით” ჩადენილია 92 ქალის მკვლელობა, ხოლო “სხვა მოტივით” – 94 ქალის მკვლელობა.
უწყება ფემიციდის შესახებ სტატისტიკას აქვეყნებს, რომლის მიხედვით:
პროკურატურის ინფორმაციით, ამ 8 წლის განმავლობაში იყო ქალის მკვლელობის 129 მცდელობა.
უწყებაში აცხადებენ, რომ ოჯახურ დანაშაულებზე მკაცრ სისხლის სამართლის პოლიტიკას ატარებენ და ამას ადასტურებს 2014 წლიდან სისხლისსამართლებრივი დევნის მაჩვენებლის ყოველწლიური ზრდა. მათი ინფორმაციით, 2014 წელს სისხლისსამართლებრივი დევნა 550 პირის მიმართ დაიწყო, 2021 წელს — 5144 პირის მიმართ, ხოლო 2022 წლის 8 თვის მონაცემებით, სისხლისსამართლებრივი დევნა დაწყებულია 4591 პირის მიმართ.
პროკურატურის განცხადებითვე, მზარდია პროკურორების მიერ ოჯახური დანაშაულის ჩამდენ პირთა მიმართ აღკვეთის ღონისძიების სახით პატიმრობის მოთხოვნის პროცენტული მაჩვენებელი. მათი ინფორმაციით, 2022 წლის 8 თვეში ოჯახურ დანაშაულზე პატიმრობის მოთხოვნის პროცენტულმა მაჩვენებელმა 88% შეადგინა
უწყების მტკიცებით, პროკურატურის ადამიანის უფლებათა დაცვის დეპარტამენტი ყოველდღიურ რეჟიმში ახორციელებს ქალთა მიმართ გენდერული ნიშნით ჩადენილი მკვლელობების, მკვლელობების მცდელობისა და თვითმკვლელობამდე მიყვანის სისხლის სამართლის საქმეების მონიტორინგს.
“2014 წლიდან, საქართველოს პროკურატურა აწარმოებს საერთაშორისო სტანდარტებზე დაფუძნებულ სტატისტიკას და ქალთა მკვლელობების (ფემიციდის) სისხლის სამართლის საქმეების ანალიზს. ფემიციდის მონიტორინგის ფარგლებში, აღნიშნული სტატისტიკური მონაცემებით ხელმძღვანელობს საქართველოს სახალხო დამცველი, ასევე არასამთავრობო და საერთაშორისო ორგანიზაციები. საქართველოს პროკურატურა მუშაობს სისხლის სამართლის საქმეებში გენდერული დისკრიმინაციის მოტივის გამოკვეთაზე და ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს გადაწყვეტილებების პრაქტიკაში დანერგვაზე”, — აცხადებენ პროკურატურაში.
მათივე ინფორმაციით, 2016-2022 წლებში, გენდერული დისკრიმინაციის მოტივი გამოიკვეთა 1624 ბრალდებულის მიმართ. ხოლო ფემიციდის საქმეებში გენდერული დისკრიმინაციის მოტივი პირველად გამოიკვეთა 2018 წელს და დღემდე ქალთა მკვლელობის საქმეებში გენდერული დისკრიმინაცია იდენტიფიცირებულია 45 ბრალდებულის მიმართ.
“კანონმდებლობის დახვეწის მიზნით, საქართველოს პროკურატურამ შეიმუშავა საკანონმდებლო ცვლილებათა პაკეტი, რომლის მიზანია ოჯახური დანაშაულის ჩამდენი ბრალდებულების მიმართ ელექტრონული ზედამხედველობის გამოყენება. ცვლილების თანახმად, დაინერგება ელექტრონული ზედამხედველობა, რომლის ფარგლებშიც ოჯახური დანაშაულის ჩადენაში ბრალდებული პირების ქცევაზე 24-საათიანი ელექტრონული მონიტორინგი განხორციელდება. ელექტრონული სამაჯურების გამოყენება დაზარალებულთა დაცვის მნიშვნელოვანი გარანტია იქნება ბრალდებულთა მიმართ არასაპატიმრო აღკვეთის ღონისძიების გამოყენების შემთხვევაში. კერძოდ, ელექტრონული ზედამხედველობის დანერგვა შექმნის ბრალდებულის დაზარალებულთან მიახლოების აკრძალვის კონტროლის ეფექტიან მექანიზმს და ბრალდებულის მხრიდან ძალადობის განმეორების რისკებს შეამცირებს”, — აღნიშნავენ უწყებაში.
მათივე განცხადებით, საქართველოს პროკურატურა აგრძელებს “მკაცრ სისხლის სამართლის პოლიტიკას ქალთა მიმართ ძალადობის ყველა ფაქტზე და ძალადობის ჩამდენი ყველა პირი კანონის ფარგლებში უმკაცრესად დაისჯება”.
უწყება საუბრობს საზოგადოების ჩართულობის მნიშვნელობაზეც და აღნიშნავს, რომ ცნობიერების ამაღლებისა და დანაშაულის პრევენციის მიზნით, 2022 წლის სექტემბერში, პროკურატურა იწყებს მასშტაბურ კამპანიას ფემიციდის წინააღმდეგ.
“აღნიშნულ პროცესში, გამოვხატავთ მზაობას ვითანამშრომლოთ სახელმწიფო თუ არასამთავრობო ორგანიზაციებთან, საზოგადოების წარმომადგენლებთან, ვისაც შეუძლია წვლილი შეიტანოს სამართლებრივი ცნობიერების ამაღლების პროცესში”, — ამბობენ პროკურატურაში.
ფემიციდი არის ქალების და გოგოების მკვლელობა გენდერის ნიშნით. უფლებადამცველები უკვე წლებია ითხოვენ საქართველოს კანონმდებლობაში ფემიციდის დეფინიციის ჩაწერას.
