პაპილომა ვირუსი

ადამიანის პაპილომავირუსის (აპვ) საწინააღმდეგო აცრის გაკეთებას 26 წლამდე ქალებიც უფასოდ შეძლებენ. აღნიშნული ცვლილება საქართველოში იმუნიზაციის ეროვნული პროგრამის გაფართოებას უკავშირდება და ადამიანის პაპილომა ვირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინაციის ასაკს, მთელი ქვეყნის მასშტაბით, გოგოებისა და ქალებისათვის 18-დან 26 წლამდე ზრდის. პაპილომა ვირუსი ქალებში ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული დაავადების, საშვილოსნოს ყელის კიბოს გამომწვევი ინფექციაა.

გაეროს მოსახლეობის ფონდის (UNFPA) ინფორმაციით, საქართველოს მთავრობამ და საერთაშორისო პარტნიორებმა (WHO, UNFPA) მხარი დაუჭირეს საშვილოსნოს ყელის კიბოს საწინააღმდეგო ვაქცინაციასა და სკრინინგის პროგრამების დანერგვას დაავადების ტვირთის შესამცირებლად და აიღეს ვალდებულება, განაგრძონ მუშაობა ამ მიმართულებით WHO-ს საშვილოსნოს ყელის კიბოს აღმოფხვრის სტრატეგიის შესაბამისად. აღნიშნულ სტრატეგიას WHO-მ 2020 წლის ნოემბერში ჩაუყარა საფუძველი. მასში წარმოდგენილია საშვილოსნოს ყელის კიბოს ელიმინაციის სამი მიმართულება: აპვ ვაქცინაცია, საშვილოსნოს ყელის კიბოს სკრინინგი და მკურნალობა.

“აპვ ვაქცინა უსაფრთხო და ეფექტურია საშვილოსნოს ყელის კიბოს პრევენციისთვის. ჩვენ მივესალმებით საქართველოს მიერ იმუნიზაციის ეროვნულ პროგრამაში აპვ ვაქცინის ჩართვას. ვაქცინაციის მაღალი მაჩვენებლის მიღწევა მნიშვნელოვანია საქართველოში საშვილოსნოს ყელის კიბოს აღმოსაფხვრელად,“ – აცხადებს ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციის საქართველოს ოფისის ხელმძღვანელი, სილვიუ დომენტე.

აპვ-ის ვაქცინით საშვილოსნოს ყელის კიბოს შემთხვევათა უმეტესობის პრევენცია შესაძლებელია. ადრეული გამოვლენისა და სათანადო მკურნალობის შემთხვევაში კი, მისი განკურნებაც შეიძლება, თუმცა, საშვილოსნოს ყელის კიბო მაინც რჩება ჯანმრთელობასთან დაკავშირებულ მნიშვნელოვან გამოწვევად ქვეყანაში, სადაც შემთხვევათა 40%-ზე მეტის გამოვლენა დაგვიანებულ (მე-3 ან მე-4) სტადიაზე ხდება.

UNFPA-ს სტატისტიკით, საქართველოში საშვილოსნოს ყელის კიბოს დიაგნოზით ყოველწლიურად 200 ქალი იღუპება. საშვილოსნოს ყელის კიბო, ძირითად შემთხვევაში, აპვ-ითაა გამოწვეული, რომლის საწინააღმდეგო გეგმიური აცრით საქართველოში, 2022 წლის განმავლობაში, 10-12 წლის ასაკის გოგოების 50% აიცრა, რაც საკმაოდ დაბალი მაჩვენებელია, თუმცა 5%-ით მეტია წინა წელთან შედარებით.

აპვ ვაქცინაცია 2019 წლიდან შეტანილია ვაქცინაციის ეროვნულ პროგრამაში 10-12 წლის გოგოებისთვის. ხოლო, 2022 წელს საქართველოს მთავრობამ დაამტკიცა 13-18 წლის გოგოებში მეორე რაუნდის ჩატარება. 2023 წლის გადაწყვეტილებით კი, ვაქცინაციის ზედა ზღვარმა 26 წლამდე აიწია.

ამჟამად ვაქცინაციის პროგრამის ფარგლებში შესაძლებელია:

•    10-12 წლის ასაკობრივ ჯგუფში ორჯერადი ვაქცინაცია მინიმუმ 6 თვის ინტერვალით;

•    13-26 წლის ასაკობრივ ჯგუფში სამჯერადი ვაქცინაცია შემდეგი სქემით: 0 — 2 – 6 თვე. პირველ და მეორე დოზას შორის მინიმალურ ინტერვალი უნდა იყოს არანაკლებ 1 თვე, ხოლო მეორე და მესამე დოზას შორის მინიმალური ინტერვალი უნდა იყოს არანაკლებ 3 თვე.

პაპილომავირუსის საწინააღმდეგო უფასო აცრა ჯანდაცვის პირველადი რგოლის ცენტრებში, პოლიკლინიკებშია შესაძლებელი. პირველ ყოვლისა, საჭიროა ოჯახის ექიმთან ვიზიტი, რათა აცრა დაიგეგმოს და პაციენტი შესაბამის კლინიკაში გადამისამართდეს.

გაეროს მოსახლეობის ფონდის  საქართველოს ოფისის ხელმძღვანელის, ლელა ბაქრაძის განცხადებით, მნიშვნელოვანია, გვახსოვდეს, რომ საშვილოსნოს ყელის კიბოს დამარცხება შესაძლებელია, თუ შესაბამის ნაბიჯებს გადავდგამთ ყველა იმ მიმართულებით, რომელიც გლობალური სტრატეგიით არის განსაზღვრული და ხაზს უსვამს საქართველოში მცხოვრები ქალების საშვილოსნოს ყელის კიბოს პრევენციისთვის არსებული სერვისების შესახებ ინფორმაციაზე წვდომის აუცილებლობას.

“ჩვენი აზრით, საჭიროა ახალი მეთოდების დანერგვა და სერვისების ხელმისაწვდომობის გაზრდა ქალებისთვის, განსაკუთრებით კი სოფლად და ძნელადმისაწვდომ ადგილებში მცხოვრები ქალებისთვის, რათა მივაღწიოთ კიბოს სკრინინგის მაღალ მოცვას, რაც, თავის მხრივ, არაერთი სიცოცხლის გადარჩენის საწინდარია”, — აცხადებს ლელა ბაქრაძე.

წაიკითხეთ:

პაპილომავირუსი, საშვილოსნოს ყელის კიბო და პრევენცია