ნინო ხარატიშვილი

ჟუჟა, ჩემი საყვარელი ორეული, მერვე სიცოცხლე ბრილკას — გერმანულენოვანი ქართველი მწერლის, ნინო ხარატიშვილის შემოქმედება გერმანელ და ქართველ მკითხველებში თანაბარი პოპულარობით სარგებლობს. არანაკლებ მნიშვნელოვანია ხარატიშვილის როგორც რეჟისორისა და დრამატურგის შემოქმედება. მის კარიერას თეატრი და ლიტერატურა მუდამ პარალელურად გასდევს და საკუთარ სათქმელს ხელოვნების ამ ორი დარგის მეშვეობით უზიარებს მკითხველს.

2021 წელს, სამეფო უბნის თეატრში საკუთარი პიესის მიხედვით მსახურთა შემოდგომა დადგა, რომელშიც მთავარ როლებს ნინო ბურდული, ნატუკა კახიძე და ნატა მურვანიძე ასრულებდნენ. პიესა სამოქალაქო ომის გამო სასახლეში გამოკეტილი სამი ქალის ამბავს გვიყვება, რომლებიც ძალაუფლებისთვის ბრძოლაში ერთვებიან, სანამ გარეთ ომი მძვინვარებს. სასახლეში გამოკეტილი პერსონაჟების ამბავი კი ჩვენი დროის აქტუალურ მოვლენას, პანდემიის გამო ოთხ კედელში გამოკეტვას ეხმიანება, რაც ჩვენში მიძინებულ ურჩხულებს აღვიძებს. მსახურთა შემოდგომა სამეფო უბნის თეატრის რეპერტუარში ახლაც არის და მისი ნახვა შეგიძლიათ.

სანამ ნინო ხარატიშვილის ახალი წიგნები — კატა და გენერალი, ასევე უკმარი სინათლე ქართველ მკითხველამდე მიაღწევს, ხელოვანის ახალი სპექტაკლის, ფედრა ცეცხლის ალში ნახვა შეგიძლიათ, რომლის პრემიერა 28, 29, 30 ოქტომბერს სამეფო უბნის თეატრშია დაგეგმილი. ბერძნული მითის ხარატიშვილისეული ინტერპრეტაცია 5 ივლისის მოვლენებს ეხმიანება და საპრემიერო სეანსის ბილეთები დაანონსებიდან ორ დღეში სრულად გაიყიდა.

მწერალი, დრამატურგი და რეჟისორი, ნინო ხარატიშვილი ახალი პიესის, ლიტერატურისა და თეატრის, ურთიერთობების, ჩვენი წარსულის გააზრებისა და ჩაგრული ჯგუფების დაცვის აუცილებლობის შესახებ ქვიარს ესაუბრა.

— თქვენს შემოქმედებას თეატრი და ლიტერატურა მუდმივად პარალელურად გასდევს. როგორ ავსებს ეს ორი ერთმანეთს?

ნინო-მწერალი და ნინო-რეჟისორი გამიჯნული მაქვს. როცა რეჟისორის სამუშაოს ვასრულებ, როგორც ახლა თბილისში, ნინო-ავტორს ვთიშავ, ის იმ პერიოდში უმნიშვნელოა, არ არსებობს.

ლიტერატურაც ორ ნაწილად არის გაყოფილი. თუ ვსაუბრობთ პროზაზე, მას თეატრთან საერთო არ აქვს. მე დრამატურგიც ვარ და ეს უკვე სპეციფიკური დარგია, რომელიც იწერება იმისთვის, რომ დაიდგას. ცოტა ადამიანი კითხულობს პიესებს, ძირითადად ისინი, ვისაც შეხება არ აქვთ თეატრთან, რაც სამწუხაროა. როცა პიესას ვწერ, განზრახვა მაქვს, რომ უნდა დაიდგას. ეს არის შესანიშნავი კომბინაცია, როცა ტექსტს, რომელზეც ვმუშაობ, აცოცხლებენ მსახიობები. რაც ჩემს ტვინში ხდებოდა, ცოცხლდება და გადადის სცენაზე — ეს ერთი.

მეორე ნაწილი ისაა, რომ მე პროფესიით რეჟისორი ვარ და მიუხედავად იმისა, რომ ბოლო წლებში პროზამ, ლიტერატურამ წინა პლანზე გადმოიწია, ამ საქმეს ვერასდროს შევეშვები. გამორჩეული ამ პროცესში ისაა, რომ ეს გუნდური სამუშაოა. წერა მარტოსული პროცესია, საკუთარ თავთან დარჩენას მოითხოვს, თეატრი კი გუნდურ სამუშაოს გულისხმობს და სხვა ადამიანების გარეშე ვერაფერს გახდები — ყველა, გამნათებლიდან დაწყებული, მსახიობის ჩათვლით ერთ მიზანს ემსახურება. ეს ზოგჯერ ძალიან დამღლელია. მუშაობის პროცესს ბრაზი და ფრუსტრაციაც შეიძლება ახლდეს, მაგრამ თუ გუნდი ერთ მიზანს ემსახურება და თითოეული ადამიანი საკუთარ ეგოზე მაღლა დგას, ეს ფანტასტიკური გამოცდილებაა.

თეატრს კიდევ ის აქვს გამორჩეული, რომ ის ცოცხლად, იქ და იმ მომენტში, მაყურებელთან ერთად ყოველდღიურად ხდება. საშუალება გეძლევა, დააკვირდე რეაქციებს. წიგნის შემთხვევაში კი ვიცი, რომ მკითხველი კითხულობს, მაგრამ ამაზე თვალის მიდევნება არ შემიძლია, წერის პროცესს ვასრულებ და ტექსტი დამოუკიდებელ ცხოვრებას იწყებს, თვითონ აღწევს მკითხველამდე. მე უკვე აღარ ვარ ჩართული იმ პროცესში, რაც მკითხველსა და ტექსტს შორის ხდება, ვერ ვიგებ, როგორ რეაგირებს და არც მინდა, მკითხველს თავთან ვეჯდე და ვაკვირდებოდე, რა პროცესს გადის.

კიდევ ერთს დავამატებ, რომ ნინო-მწერალი და ნინო-რეჟისორი გამიჯნული მაქვს. როცა რეჟისორის სამუშაოს ვასრულებ, როგორც ახლა თბილისში, ნინო-ავტორს ვთიშავ, ის იმ პერიოდში უმნიშვნელოა, არ არსებობს. თუნდაც ჩემ დაწერილ პიესას ვდგამდე, როგორც ახლა, მე მაქვს ბევრი კითხვა, რომლის მოძიებასაც დასთან ერთად ვცდილობ. 

— ხშირად სპექტაკლს თქვენივე დაწერილი პიესის მიხედვით დგამთ. თქვენთვის რამდენად მნიშვნელოვანია, რომ სასცენო დადგმის ეს ორივე ნაწილი თქვენივე ხელში იყოს? 

როცა სწავლა დავასრულე და სარეჟისორო საქმიანობა დავიწყე, სხვის დაწერილ პიესებსაც აქტიურად ვდგამდი, ამიტომ ვერ ვიტყვი, რომ ეს ავტომატურად არის ჩემი სურვილი. ხშირად ხდება ისეც, რომ სხვისთვის ვწერ პიესას და ვიცი, რომ სხვა რეჟისორი დადგამს. საბედნიეროდ, ჩემი პიესები ჩემგან დამოუკიდებლადაც არსებობენ. ჩემს შემთხვევაში ხშირად ასე ხდება, რადგან ასეთია დაკვეთა. მე არც გერმანიაში და არც საქართველოში არ ვარ რომელიმე თეატრის შტატში, ვერც ვიქნებოდი. მაგრამ როცა თეატრიდან მიკავშირდებიან, ძირითადად თხოვნა არის, რომ მათთვის პიესა დავწერო, რომელსაც მევე დავდგამ. თუმცა, ამას საერთო არ აქვს სასცენო დადგმაზე სრული კონტროლის მოპოვებასთან, რადგან როგორც უკვე ვახსენე, დადგმის პროცესში ავტორს ვთიშავ, ვივიწყებ, რომ ჩემი პიესაა და ტექსტს ისევე ვუდგები, როგორც იბსენს ან ჩეხოვს მივუდგებოდი. თუ ყველაფერი ვიცი, ყველაფერზე პასუხი მაქვს და ყველაფერი ისე ხდება, როგორც წარმოვიდგინე, მაშინ არ უნდა დავდგა, რადგან ეს აბსოლუტურად მკვდარი პროცესი იქნება და არც ვინმეს დააინტერესებს. ამიტომ, ჩემთვის უმთავრესი დისტანცირებაა, როცა ნინო-ავტორსა და ნინო-რეჟისორს შორის მკვეთრი ზღვარია გავლებული. 

— სპექტაკლში ქართული თეატრის ვარსკვლავები მონაწილეობენ. იმთავითვე იცოდით, რომ ვთქვათ, ნინო ბურდულს, ნატა მურვანიძეს, ნატუკა კახიძეს თუ სხვებს უნდა შეესრულებინათ კონკრეტული როლები? 

ხშირად მსახიობებს ჩემით არ ვარჩევ, თეატრი მინაწილებს, თუმცა ამ შემთხვევაში მქონდა ეს ფუფუნება. ერთი წლის წინ დაიგეგმა და ფაქტობრივად ეს პიესა ამ მსახიობებისთვის დავწერე. შარშან სამეფო უბნის თეატრში მსახურთა შემოდგომა დავდგით, რომელიც ასევე ჩემი პიესის მიხედვით იყო. ეს სპონტანურად გადაწყდა, კოვიდის პერიოდი იყო, მეც აქ ვიყავი და დრო დაემთხვა. ანა კორძაია-სამადაშვილს პიესა უკვე ჰქონდა ქართულად ნათარგმნი და ბარემ დავიწყეთ დადგმაზე მუშაობა. ნინო ბურდულთან წლებია ვთანამშრომლობ, მასთან ერთად არაერთი სპექტაკლი მაქვს დადგმული, ნატა მურვანიძეს და ნატუკა კახიძესაც ვიცნობდი შორიდან, მათი საქმიანობა მხიბლავდა და ასე გადაწყდა როლების განაწილება.

მასშტაბური პროექტია, დიდი და რთული პიესაა, ბევრი ადამიანია ჩართული, ამიტომ აქტიურად დავიწყე ზრუნვა, რომ სამეფო უბნის თეატრში ეს პროექტი განხორციელებულიყო. დასის ნაწილი, მხატვარი, კოსტიუმების დიზაინერი და სხვები გერმანიიდან არიან და შედგა ერთგვარი კოლაბორაცია. პასუხი რომ შევაჯამო, ვიტყვი, რომ კი, ამ შემთხვევაში ჩემი გამიზნული სურვილი იყო, პირველ რიგში ეს სამი ადამიანი ყოფილიყო ჩართული და შემდეგ უკვე დავიწყეთ სხვა მსახიობების შერჩევა. გაგა შიშინაშვილიც ვიცოდი სამეფო უბნის თეატრიდან და მომწონდა, ისევე, როგორც ზალიკო ჩიქობავა. ანანო მახარაძე კი ახალგაზრდა მსახიობია, რომელიც ახალ თეატრ ჰარაკშია. მირჩიეს, პატარა კასტინგიც ჩავატარეთ და მივხვდი, რომ ეს სწორი არჩევანი იქნებოდა. 

— თქვენს ტექსტებში მითოლოგიას ხშირად უბრუნდებით. ამ შემთხვევაში ამბის ღერძი ფედრაა. რით მოგხიბლათ ამ მითოლოგიურმა პერსონაჟმა, რა იყოს ის უმთავრესი ნიშანი, რის გამოც გადაწყვიტეთ, რომ სწორედ ის უნდა გექციათ თხრობის ცენტრად? 

ბერძნული მითოლოგია ძალიან მიყვარს, ბევრი ახლებური ინტერპრეტაცია მაქვს სხვადასხვა მითის, მაგალითად, მედეასი, ელექტრასი. ფედრაც ძალიან მაინტერესებდა, მომწონდა. მითოლოგია, ანტიკური საბერძნეთი ზოგადად ძალიან მომწონს, რადგან უნივერსალური თემებია. მედეა თუ ოიდიპოსი რა დროშიც არ უნდა დადგა, ყოველთვის ურთიერთკავშირში იქნება აწმყოსთან. ფედრას შემთხვევაში განსაკუთრებით მაინტერესებდა ცილისწამების თემა, რაც ამ მითში არის, თუმცა შარშან, როცა პიესაზე მუშაობა დავიწყე, თბილისში ვიყავი და 5 ივლისის მოვლენები სწორედ იმ დროს მოხდა. ამ ამბებმა იმდენად იმოქმედა ჩემზე, იმდენად დამთრგუნა, რომ ფაბულის შეცვლა გადავწყვიტე. კლასიკურად ასე ხდება, რომ ფედრას საკუთარი გერი უყვარდება, რომელსაც საპასუხო გრძნობა არ აქვს და ამ უარყოფის გამო ტრაგედიამდე მიდის. მე ფაბულა შევცვალე და ჩემეულ ვერსიაში ფედრას უყვარდება ქალი, ფაქტობრივად მცირე საერთოღა თუ დარჩა ორიგინალი მითის სიუჟეტთან. ამგვარად სულ სხვა ისტორია შეიკრა, რომელიც დიდ კავშირშია დღევანდელობასთან, მათ შორის, საქართველოსთან და წინ წამოიწია ისეთი თემები, რომლებიც თავიდან არ გამითვლია. ისე გამოვიდა, რომ რეაგირება მქონდა იმაზე, რაც იმ მომენტში მეტკინა თუ წყობიდან გამომიყვანა. თავს უფლება მივეცი, ამ ფორმით გარდამექმნა ისტორია. მითებს ესეც აქვს განსაკუთრებული — იმდენად უნივერსალურია, დიდია, რომ პლასტილინივით დამყოლია. ისე მოხდა, რომ მარტივად ჩაესხა ამ ყალიბში.

— ჟუჟას პირველივე გვერდებზე არის სცენა, რომელშიც ორ ქალს შორის ინტიმური სიახლოვე ჩაგვრის საწინააღმდეგო იარაღად გარდაიქმნება. ფედრაშიც მეორდება მსგავსი სიუჟეტი. როგორ ფიქრობთ, ორ ადამიანს შორის ურთიერთობა, რამდენად შეიძლება იქცეს იმ ბერკეტად, რომელსაც მჩაგვრელი სისტემისთვის საყრდენის გამოცლა შეუძლია?

ჩვენი საზოგადოება ერთი და იმავე სქესის ადამიანებს შორის ურთიერთობას სკანდალის, ინტრიგის საბაბად იყენებს. ვიღაცამ შეიძლება იფიქროს, რომ რაიმე უცნაურია, თუმცა ხდება, ყველაფერი ხდება და ამ პიესაშიც ასე მოხდა.

ურთიერთობები იმდენად ინდივიდუალურია და იმდენად კონტექსტშია, იმდენად იცვლება გარემოს მიხედვით, რომ ზოგადად ვერ ვიტყვი. ხანდახან შეიძლება ეს ასე იყოს და სასიყვარულო ურთიერთობა პოლიტიკად იქცეს ან იარაღად სხვის ხელში, რაც, მაგალითად, ამ პიესაში ხდება — მთავარ პერსონაჟებს შორის ურთიერთობა მმართველების ხელში იარაღად იქცევა და გარემოცვაც მანიპულირებს ამით. თუმცა ვერ ვიტყოდი, რომ ჩაგვრისა და ინდივიდუალური ურთიერთობის მიმართებას ზოგადად ასე ვუყურებ. ჩვენ არ ვირჩევთ, ვინ გვიყვარდება, ეს ასე ხდება, რაც კარგია.

კი, ეს ასეა, რომ ჩვენს საზოგადოებაში ერთი და იმავე სქესის მქონე ადამიანებს შორის სიყვარული არ აღიქმება, როგორც ჩვეულებრივი მოვლენა და ანომალიადაც კი ითვლება ხოლმე. მე მიმაჩნია, რომ ჩემი პიესა არ არის რაიმეზე ხაზგასმა, ეს არის ორი ადამიანის ისტორია, რომელთაც ერთმანეთი უყვარდებათ. ჩვენი საზოგადოება ერთი და იმავე სქესის ადამიანებს შორის ურთიერთობას სკანდალის, ინტრიგის საბაბად იყენებენ. ვიღაცამ შეიძლება იფიქროს, რომ რაიმე უცნაურია, თუმცა ხდება, ყველაფერი ხდება და ამ პიესაშიც ასე მოხდა. მინდოდა ბუნებრიობაზე გამეკეთებინა აქცენტი და ხაზგასმა არ ყოფილიყო სკანდალზე და სენსაციაზე, რადგან ეს ჩემთვის ასე არ არის.

— როგორც სპექტაკლის ანონსიდან ვიგებთ, ფედრა ცეცხლის ალში რელიგიური და პოლიტიკური ძალაუფლების თამაშისა და ინდივიდუალური ბედნიერების შეპირისპირების ამბავს გვიყვება. ქართულ სახელოვნებო სივრცეში, განსაკუთრებით რელიგიურ ძალმომრეობაზე, ძალაუფლებაზე ხშირად მინიშნებებით საუბრობენ, ეს საფრთხილო თემად ითვლება. თქვენთვის რამდენად მნიშვნელოვანი იყო, რომ სათქმელში პირდაპირი, მახვილი ყოფილიყავით? 

ესეც გარკვეულწილად 5 ივლისის გავლენით მოხდა, როგორც უკვე ვახსენე. ეს ჩემი საწყისი ჩანაფიქრი არ ყოფილა, მაგრამ რეაქცია მქონდა იმაზე, რამაც შემაძრწუნა. ეს პიესა, რა თქმა უნდა, არ არის ბანერი, რომლითაც ქუჩაში გამოხვალ, არ არის ტექსტი, რომელსაც მიტინგზე მეგაფონით იტყვი. ჭეშმარიტებების მაყურებლისთვის პირდაპირ სახეში მიხლა მე სწორი არ მგონია და ჩემი, როგორც ხელოვანის მიზანი ეს არ არის. მაგრამ მე ჩემი, როგორც ავტორისა და რეჟისორის პოზიცია და იმედი მაქვს, რომ პრემიერის შემდეგ მაყურებელიც დაინახავს ამას, მკაფიოდ მაქვს დაფიქსირებული, რამდენადაც ეს პიესაში შეიძლება. სიუჟეტი ანტიკურ საბერძნეთში ვითარდება, თუმცა მკვეთრად ვეხებით რელიგიისა და რელიგიური ინსტიტუციების თემას, რომელიც განსხვავებულ აზრს თუ პირადი ბედნიერებისთვის ბრძოლას ეწინააღმდეგება, ეღობება. ვეცადე, რომ პასუხები მაყურებლისთვის არ დამეღეჭა და ასე არ მიმეწოდებინა, რადგან ვთვლი, რომ ხელოვნება პირველ რიგში კითხვებს ბადებს და არა მზა პასუხებს. დიდი იმედი მაქვს, რომ ეს პიესა დისკუსიის გააქტიურებას შეუწყობს ხელს.

არასდროს ვწერ წიგნს, პიესას იმისთვის, რომ მნახველს, მკითხველს ჭეშმარიტება პირდაპირ გავუზიარო. მინდა საუბარი იმ თემებზე, რაც მაწუხებს, რაზეც შესაძლოა მეც არ მაქვს პასუხი და მინდა ეს ძიება კოლექტიურად შედგეს მაყურებელთან თუ მკითხველთან ერთად. შეიძლება ამ პროცესმა დისპუტი, დისკუსია, კამათიც გამოიწვიოს, მაგრამ ეს კარგია, არაა აუცილებელი, რომ ჩემი წარმოდგენა ყველამ გაიზიაროს. მსახიობები სცენაზე დგანან და პერსონაჟების გავლით ყველა საკუთარ სიმართლეს ჰყვება. ეს ამბივალენტურია, ყველაზე ბოროტ პერსონაჟსაც კი აქვს საკუთარი ჭეშმარიტება. მაინც ვიტყვი, რომ პიესაში თავისუფლების, საზოგადოებისა და ინდივიდის ჭიდილის, ქალის თემა არის მნიშვნელოვანი, მაგრამ ვეცადეთ, რომ სწორხაზოვანი, ტრაფარეტულები არ ვყოფილიყავით. თვითონ მითიც ასეთია და იმედია, პიესაც არაა მარტივი. ბევრი თემა შემოდის, დისკუსიის საშუალებას იძლევა და ყველა პერსონაჟი საკუთარ ისტორიას უზიარებს მაყურებელს, რომელმაც უნდა გადაწყვიტოს, რა ეხება მეტად, რა არის მისთვის გადამწყვეტი. ეს უკვე ჩემს ხელთ აღარ არის. იმედი მაქვს, დიალოგი შედგება. 

— თქვენს ტექსტებში მრავალფეროვანი გამოცდილებების, წარსულის მქონე ადამიანები ორგანულად შემოდიან, თუმცა ხშირად, როდესაც მნახველი თუ მკითხველი სხვადასხვა ეთნიკური, რელიგიური თუ სექსუალური და გენდერული იდენტობის პერსონაჟებს ხედავს, მარტივად იყენებს იარლიყს — ხელოვნური. როგორ ფიქრობთ, ეს იმის ბრალია, რომ საზოგადოება ნაჩვევი არ არის მრავალფეროვან გამოცდილებებს თუ ეს ხელოვნებაში არსებულ პრობლემაზე მიანიშნებს? 

მახსოვს, ადრე, თეატრში რომ დავდიოდი ხოლმე, ვხედავდი მსხვერპლ ქალებს ან მოფარფატე შეყვარებულ გოგოებს, რაც ერთგვარად კაცების ფანტაზიით დანახული ქალის განსხეულება იყო, არადა ჩემს ირგვლივ ასეთი ქალები არ იყვნენ.

იმის გათვალისწინებით, რომ დასავლურ ლიტერატურაშიც მრავალი თემა ახალია. უკვე რამდენი ათასწლეულია ლიტერატურა არსებობს, ბოლო 50 წელში კი მდგომარეობა მნიშვნელოვნად იცვლება. უნდა ითქვას, რომ მრავალი თემა იყო ტაბუდადებული ან ვხვდებოდით შეფასებას, რომ რაღაც არ შეიძლება, ცუდია, ავადმყოფობაა. მაგალითად,  რასობრივი წარმომავლობის კუთხით ვრცელდებოდა კლიშე, რომ ადამიანი მხოლოდ წარმომავლობის გამო არის ცუდი, ნეგატიური. ბევრ თემაზე საუბარი უბრალოდ არ მიდიოდა. დრამატურგიასაც რომ გადავხედოთ, ქალი ყოველთვის იყო მსხვერპლი, შეყვარებული გოგო, ფატალური, მაცდუნებელი ან სექს-მუშაკი და ერთეულ შემთხვევებში, როცა ეს ჩარჩოები ირღვეოდა, ეს ავტომატურად სკანდალად აღიქმებოდა ან გამონათების გამონაკლისი შემთხვევები გვქონდა.

ლიტერატურაში, თეატრში, ხელოვნებაში თუ ზოგადად ცხოვრებაში გამოცდილება იმდენად გვაკლია, იმდენად მცირე დროა, რაც მრავალფეროვან გამოცდილებებზე საუბარი დავიწყეთ (ამ შემთხვევაში არ ვგულისხმობ მხოლოდ საქართველოს), რომ ხშირად ბუნებრივად  ვერ ვიღებთ თემებს, რომლებთან შეხების გამოცდილებაც არ გვაქვს. ამ დროს, ზოგიერთი თემა კომფორტს საერთოდ არ გვირღვევს. მახსოვს, ადრე, თეატრში რომ დავდიოდი ხოლმე, ვხედავდი მსხვერპლ ქალებს ან მოფარფატე შეყვარებულ გოგოებს, რაც ერთგვარად კაცების ფანტაზიით დანახული ქალის განსხეულება იყო, არადა ჩემს ირგვლივ ასეთი ქალები არ იყვნენ. უნდა აღინიშნოს ისიც, რომ ჩვეული, ხანგრძლივი პროცესი არაა, როცა ქალები ჩვენს გამოცდილებებზე, ამბებზე ავლაპარაკდით. ძირითადად კაცები ჰყვებოდნენ, ქმნიდნენ გარე მზერით დანახულ ქალ პერსონაჟებს. შეიძლება ბევრ ქალს გადასარევი რამე ჰქონდა კიდეც დაწერილი, მაგრამ ეს ისტორიას არ შემორჩენია.

ხელოვნების ისტორიას თუ გადავხედავთ, კომპოზიტორი, მხატვარი ქალებიც აშკარა უმცირესობაში არიან, რაც იმის ბრალია, რომ ქალებს ასპარეზი არ ეძლეოდათ ან საშუალება არ იყო. ვირჯინია ვულფს რომ დავესესხო, იმისთვის, რომ დაჯდე და დაწერო, საკუთარი ოთახი, კუთხე გჭირდება, რაც ქალებისთვის ასწლეულების განმავლობაში არ იყო ხელმისაწვდომი. კითხვას რომ დავუბრუნდე, ვიტყვი, რომ კი, აუცილებლად გამოცდილების არქონასთან არის დაკავშირებული, რომ მრავალი ამბავი უჩვეულოდ აღიქმება ან უხერხულობას იწვევს, შემფასებლის კომფორტს არღვევს. შეიძლება ითქვას, რომ მე ამისკენ ვილტვი, რომ სხვადასხვა გამოცდილების პერსონაჟების ამბავი მოვყვე ისე, რომ ხაზგასმას გვერდი ავუარო, არ გავაკეთო შეფასებები. რა თქმა უნდა, შეიძლება, რომ ვიღაცამ მაინც სკანდალურად აღიქვას სათქმელი, მაგრამ ჩემი თვითმიზანი სენსაციურობით ყურადღების მიქცევა არ არის. მეტიც, ამის დიდი წინააღმდეგი ვარ, ეპატაჟურობისადმი ლტოლვა არ არის ჩემი. 

— კაცების ფანტაზია და კაცი ავტორების მიერ შექმნილი ქალი პერსონაჟები ახსენეთ და ბოლო დროს ხელოვნებაში გააქტიურდა საუბარი ქალების მზერაზე. რამდენად განსხვავდება კაცი ავტორების თვალით დანახული ქალების გამოცდილებები და ქალის მზერა? 

ეგეც სადაო საკითხია, რომელზეც ცალსახა პასუხი არ მაქვს. ხშირად უკითხავთ, თუ არსებობს ქალური ლიტერატურა და ქალების ამბები და თითქოს ეს მიდგომა გარკვეულწილად აკნინებს მთხრობელს, აღქმას მიმართავს განსხვავებულობისკენ. ბოლო დროს გადამხდა ასეთი ამბავი — ერთ-ერთმა ადამიანმა მითხრა, ჩათვალა, რომ ალბათ ვწერდი სასიყვარულო რომანებს, რამაც ავტომატურად პროტესტის გრძნობა გამიჩინა. ეს კითხვა, რა თქმა უნდა, კაცმა დამისვა და პირდაპირ ვუპასუხე, არა, პოლიტიკაზე ვწერ-მეთქი. რაღაცნაირი უხერხულობა შეიქმნა, თუმცა ფართოდ არის გავრცელებული კლიშე, რომ რაკი ქალი ავტორი ხარ, აუცილებლად უნდა წერო მელოდრამები. რა თქმა უნდა, ისიც დამაკნინებელია, რომ სიყვარულზე წერა ითვლება დაბალხარისხიან, მეორად ლიტერატურად, არადა ეს ის თემაა, რომელიც ყველას ეხება და აერთიანებს, რა შეიძლება იყოს უფრო მნიშვნელოვანი. თუმცა, ხშირად როცა ქალ ავტორებზე ვსაუბრობთ, ჩნდება სასიყვარულო რომანების თემა და ძალიან მინდა, რომ ეს კლიშე რაღაცნაირად დაიმსხვრეს. ჯერ კიდევ არ ვართ იმ იდეალურ მდგომარეობამდე მისული, რასაც ვისურვებდი, რომ ავტორის გენდერი იყოს სულ ერთი, ამაზე ყურადღების გამახვილება არ ხდებოდეს. თუნდაც არ მეკითხებოდნენ გამუდმებით, რატომ ვწერ ქალებზე, თითქოს ეს რაიმე განსაკუთრებული იყოს და ვწერდე უცხოპლანეტელებზე, თითქოს მსოფლიოს მოსახლეობის ნახევარი ქალი არ იყოს და ისედაც, მე ქალი ვარ და აბა რაზე უნდა ვწერო.

ყველა რეცენზიაში, ინტერვიუში, სიუჟეტში ხაზგასმით არის მითითება ქალების ამბებზე და ხშირად ეს კომპლიმენტის სახით აღინიშნება. ძალიან გამაოცა, რომ 21-ე საუკუნეში, გერმანიაში აქცენტი იყო იმაზე, რომ ქალი პერსონაჟები მყავს ფოკუსში და ამ მიდგომამ ძალიან დამაფიქრა. ამას რაღაცნაირად შევეჩვიე და ახლა უკვე ვიცი, რომ გრძელი გზა გვაქვს გასავლელი, სანამ ამ ჩვეულ მოვლენას სენსაციურობის იარლიყს აღარ მიაწებებენ. დარწმუნებული ვარ, რომ კაცებს, რომლებიც წერენ კაცებზე, არავინ ეკითხება — რატომ წერთ კაცებზე? მეტიც, ქალებზეც რომ წერდნენ, მაშინაც არ დაუსვამდნენ ამ კითხვას. მე არ მინდა კაცი ავტორების დაკნინება, რა სისულელეა, არაერთი კარგი ავტორია, რომლებსაც, მათ შორის, შესანიშნავი ქალი პერსონაჟები ჰყავთ შექმნილი და არც მტრის ხატის შექმნას ვაპირებ. მაგრამ აუცილებელია ითქვას, რომ ქალების ხმები უფრო მეტად, ხმამაღლა უნდა ისმოდეს და ჩვენ ჩვენს გამოცდილებებზე, ტკივილზე, წუხილზე, მნიშვნელოვან თემებზე საუბრით რაღაცნაირად უნდა წამოვეწიოთ, აღმოვფხვრათ ხანგრძლივი დანაკლისი.

რაღაცნაირად უნდა გარდაიქმნას აღქმა და მოლოდინი, რაც ქალი ავტორების მიმართ არსებობს და საბოლოოდ უნდა მივიდეთ იმ მდგომარეობამდე, როცა დაყოფა და ხაზგასმა აღარ მოხდება. იქამდე დიდი გზა გვაქვს გასავლელი, თუმცა მნიშვნელოვანია, რომ ვისაუბროთ კარგზეც და ცუდზეც, ღირებულზე თუ ნაკლებ ღირებულზე — მთავარი ისაა, რომ ეს პროცესი დაწყებულია, ძვრები შესამჩნევია და ქალების ხმები უფრო და უფრო მეტად ისმის. არასწორი იქნებოდა ის, რომ ქალები ეცადონ, ისე წერონ, როგორც დაწერდა კაცი, მიამსგავსონ სტილი თუ სათქმელი. არა, ეს ასე არ უნდა მოხდეს. ახლა უნდა ამოივსოს ის დანაკლისი, რომელიც ასწლეულებია არსებობს და დიდი დრო კი დაგვჭირდება, თუმცა მისასალმებელია პერმანენტულად მუშაობა იმ სხვაობის აღმოფხვრაზე, რაც ქალებისთვის მრავალი წლის განმავლობაში ნაკლები შესაძლებლობის, ასპარეზის მიცემის გამო არსებობს.

— არაერთ ინტერვიუში გისაუბრიათ, რომ ჩვენი, როგორც საზოგადოების მთავარი პრობლემა, რაც წინსვლაში ხელს გვიშლის, ისაა, რომ წარსული არ გვაქვს გააზრებული. სად, რა მდგომარეობაში ვართ ახლა და თქვენი აზრით, ბოლო 10-15 წლის მანძილზე მცირე პროგრესის გზას მაინც თუ დავადექით? 

ჩემთვის ბევრად მარტივი იყო სტალინზე მასალების მოძიება, ვიდრე ამ უახლეს წარსულზე. ეს ყოველივე მაფიქრებინებს, რომ დიდი დეფიციტები არსებობს, რომლებიც უნდა შეივსოს.

ვფიქრობ, რომ პროგრესი არის ძალიან მწირი, ძნელად შესამჩნევი და ფარავს საზოგადოების ძალიან მცირე წრეს, არ არის ტოტალური. წარსულის გადაფასება არ მომხდარა და ახლაც ვერ ვატყობ, რომ მსგავსი პროცესები მიდის. ხშირად ამას იმით ვამართლებ, რომ როცა ქვეყანაში ამდენი პრობლემაა, თუნდაც მძიმ სოციალური პრობლემები, ეგზისტენციალურ თემებზე ფიქრი ფუფუნებაა, რადგან როცა იმაზე დარდობ, შვილს რა აჭამო, არ გაქვს დრო, რომ გაიაზრო წარსული, ისტორია, საიდან მოდიხარ და საით მიდიხარ. მაგრამ ძალზე მნიშვნელოვანია, რომ ეს პროცესი დაიწყოს იმ წერტილებში, იმ სივრცეებში მაინც, სადაც ამის ფუფუნება მეტად არსებობს. პირველ რიგში, გულდასაწყვეტია, რომ 30 წლის მანძილზე ვერ მოხერხდა განათლების რეფორმა. სკოლაში თუნდაც საბჭოთა კავშირის შესახებ რაც ისწავლება, ზერელეა, ამიტომ ადამიანებმა არ იციან ბევრი რამ ჩვენს უახლოეს წარსულზე. მაგალითად, მეც ბევრი კითხვა მქონდა, როცა აქედან წავედი და იქ ცხოვრებისას გავაცნობიერე, რამდენად დიდი დეფიციტი მქონდა. კი, შეიძლება არ იყო ეს თემები ბოლომდე ტაბუდადებული, თუმცა ჩვენს ყურადღებას არ მიმართავდნენ ამისკენ, არ გვასწავლიდნენ და ისტორიები ოჯახის წევრების, ბებია-ბაბუების მიერ მოყოლილ ამბებზე იყო დამოკიდებული.

მიუხედავად იმისა, რომ როცა დავიბადე და სკოლაში შევედი, ჯერ კიდევ საბჭოთა კავშირი იყო, ცოდნა, რომელიც მქონდა, მაინც ფრაგმენტული იყო, თანაც, მაშინ ბავშვი ვიყავი და ბევრი რამე ასე ცხადად არ მახსოვს. ამ დეფიციტის შევსების დიდი წყურვილი მქონდა და რაღაც დოზით შევსება, მათ შორის, ჩემი ნაწარმოებების საშუალებით ვცადე. ამიტომ, მიმაჩნია, რომ საზოგადოებას გააზრებული არ აქვს წარსული. თუნდაც, 90-იან წლებს რომ შევეხოთ, ჩემი ბოლო რომანი [უკმარი სინათლე — ნაწარმოების ქართულენოვან თარგმანზე მაია ფანჯიკიძე მუშაობს და წიგნს გამომცემლობა ინტელექტი გამოსცემს] სწორედ ამ პერიოდზეა. უნდა ვთქვათ, რომ არ არსებობს ხარისხიანი სამეცნიერო, ისტორიული მასალები, მაგალითად, აფხაზეთის ომებზე და ამის თქმისას Youtube ვიდეოებს, ფრაგმენტებს, კადრებს არ ვგულისხმობ. აუცილებელია სამეცნიერო და ისტორიული მასალების სიმრავლე, სადაც არ იქნება ინტერპრეტაცია, ფაქტები იქნება მოყოლილი, სრული სურათის დანახვა შეგვეძლება. რა თქმა უნდა, ძალიან მნიშვნელოვანია პირადი ისტორიები, რომლებიც ბევრი ადამიანისთვის მტკივნეულია და ამ ამბების მოყოლაც აუცილებელი, თუმცა ობიექტური ფაქტების მიგნება ძალიან რთულია. ჩვენ ამ დროის მომსწრეები ვართ და მაინც, ჩემთვის ბევრად მარტივი იყო სტალინზე მასალების მოძიება, ვიდრე ამ უახლეს წარსულზე.

ეს ყოველივე მაფიქრებინებს, რომ დიდი დეფიციტები არსებობს, რომლებიც უნდა შეივსოს. აქამდეც მიხსენებია და გავიმეორებ, რომ მაგალითად, გორში სტალინის მუზეუმის ამ ფორმით არსებობაზე დიდი სკანდალი ვერ წარმომიდგენია რა უნდა იყოს — იმ ქვეყანაში, რომელსაც აქვს იმის ამბიცია, რომ ევროპული ფასეულობებით ცხოვრება უნდა. მე მუზეუმის არსებობის ფაქტს კი არ ვებრძვი, უბრალოდ არ შეიძლება მისი შენარჩუნება იმ ფორმით, რომლითაც აშენდა. ეს მდგომარეობა პირველ რიგში პოლიტიკოსების პასუხისმგებლობა მგონია, რადგან თუ ღიად ვაფიქსირებთ ევროპულ გეზს, ეს არ უნდა ხდებოდეს. ხელოვნებაში თითქოს უფრო შესამჩნევია გააზრების მცდელობა, თუმცა არა ისე, როგორც ეს გერმანიაში მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ მოხდა, როცა საზოგადოება იძულებული გახდა, რომ კონფრონტაცია გამოეცხადებინა და პასუხისმგებლობაც ეკისრა. 

— დღევანდელ დღემდე, მუდმივად ვიგებთ ქალებზე ძალადობის, მკვლელობის, სხვადასხვა სოციალური ჯგუფის წევრებზე, სექსუალური და გენდერული იდენტობის, ეთნიკური წარმომავლობის, რელიგიური მრწამსის ადამიანებზე ძალადობის ფაქტებს. თქვენი აზრით, როგორ შეიძლება გავთავისუფლდეთ ამ ხელშესახები ჩაგვრის მდგომარეობისგან, რომელიც მრავალი ადამიანის სიცოცხლეს საფრთხეს უქმნის? 

პირველ რიგში, კანონის აღსრულებით, თანასწორი მიდგომების დანერგვით, რაც პოლიტიკოსების უპირველესი, უმთავრესი დანიშნულებაა. კანონის არსებობა, დაცვა და მისი აღსრულება არის უმთავრესი. მაგალითად, გერმანიაშიც შეიძლება იყვნენ ადამიანები, რომლებიც ჰომოფობი, რასისტი, ზოგადად მოძალადეები არიან, მაგრამ იშვიათია ფაქტი, როცა ადამიანი გადაწყვეტს, რომ ადგეს და ვინმეს ქვები დაუშინოს, თავს დაესხას. მან იცის, რომ ის საკუთარი საქციელის გამო ციხეში აღმოჩნდება, პასუხს აგებს და ამის შიში ნებისმიერ საღად მოაზროვნე ადამიანს აქვს. თუნდაც, რამდენი ქალი აფარებს პარტნიორს ხელს და ძალადობრივ გარემოში ცხოვრობს, გამოდის, რომ მცდელობათა უმეტესობა სწორ დანიშნულებამდე ვერ აღწევს ან ადამიანებს არ აქვთ უკეთესობის იმედი. ეს მდგომარეობაც საბჭოთა დროიდან არის გამოყოლილი.

მოწყვლად ჯგუფებს არ აქვთ იმედი, რომ სახელმწიფო მათ დაიცავს და ეს არის ყველაზე დიდი ტრაგედია, რადგან თანამედროვე სამყაროში ეს ასე არ უნდა იყოს. გასაგებია, რომ ტრაგიკული გზა გვაქვს გამოვლილი, ეს ისტორია ჩვენთვის ჯერ კიდევ არაა დასრულებული და ჯერაც საკუთარი იდენტობის დაბრუნების პროცესში ვართ, მაგრამ თუ ევროპული გეზი გვაქვს აღებული, უნდა გავაცნობიეროთ, რომ მთავარი ევროპული ფასეულობა, რომელიც მე ყველაზე მეტად მომწონს, ისაა, რომ ადამიანები ვართ თანასწორი. ჩემი პირადი სიმპათიისა და ანტიპათიის გამო უფლება არ მეძლევა, რომ სხვა დავაზიანო. აქ ეს იდეა კიდევ არ გვაქვს გათავისებული, რაღაცნაირად ინფანტილურად ვუდგებით. ხშირად მაქვს მოსმენილი ასეთი ფრაზაც: “რა მოხდა მერე, ხელი წაუცდა”. ქმედებებს არ ეძლევა ადეკვატური შეფასება.

ხილვადობაზე თუ ვილაპარაკებთ, გავრცელებულია მოსაზრება, რატომ გამოდიან და რატომ საუბრობენ ადამიანები საკუთარ პრობლემებზე — ესეც არაჯანსაღი, არასწორი დამოკიდებულებაა. ეს პრობლემა ეხება ეთნიკურ ჯგუფებს, სხვადასხვა რელიგიურ ჯგუფს თუ ლგბტქი ადამიანებს. ინფორმაციის ქონა და კანონის აღსრულება ხელს უწყობს, რომ საზოგადოებამ გააცნობიეროს მოწყვლად ჯგუფების წინაშე არსებული გამოწვევები. ბაღიდან, სკოლიდან, ყველა სივრცეში უნდა ხდებოდეს იმის შეგონება, რომ ჩვენ, როგორც ადამიანებს გვაქვს თანაბარი უფლებები. აშკარად შესამჩნევია ეს დაყოფა. მაგალითად, თბილისში ისე ცხადად იგრძნობა ეს განსხვავება, სნობიზმი, ელიტისკენ ლტოლვა, რომ საზოგადოების სხვადასხვა ფენას, ჯგუფს შორის მაკრატელი ფართოდ არის გახსნილი, უზარმაზარი ხრამია, რომელიც ადამიანების გაუცხოებას იწვევს. შეიძლება ადამიანები გვერდიგვერდ ცხოვრობდნენ, მაგრამ მეორე ადამიანის გასაჭირი არ ეხებათ, რადგან არ გვინდა სხვის პრობლემაზე ვიფიქროთ.

მე იმედს მაძლევს, რომ ახალგაზრდები, რომლებიც დამოუკიდებელ საქართველოში დაიბადნენ და იზრდებიან, ინტერნეტზე წვდომა აქვთ, ბევრად თანამედროვედ ფიქრობენ. მათ აქვთ წვდომა იმ რესურსებზე, რაზეც ბევრ სხვას არა, მაგრამ სანამ თანასწორობის გააზრების საერთო მდგომარეობამდე მივალთ, აუცილებელია კანონის ძალა. მე ვიღაცის კეთილგანწყობის იმედად ვერ ვიქნები, თუ არ მიცავს სახელმწიფო, ჩემ მიერ არჩეული მთავრობა, მაშინ ის უვარგისია. სამწუხაროდ ჩვენ ვართ იმ მოცემულობაში, რომ მთავრობას ეს საკითხები არ ადარდებს და მიუხედავად იმისა, რომ არსებობს გარკვეული კანონები, მას არ აქვს ისეთი ძალა, რომ ვიღაცის შემაფერხებლად იქცეს. გერმანიაში ეს ასე არ მოხდება და კანონი ადამიანს აუცილებლად დაიცავს. 

— დაბოლოს, გერმანულენოვან და ქართულენოვან თეატრში მუშაობის გამოცდილება გაქვთ. როგორ განსხვავდება დადგმა იქ და აქ. ასევე, რა განსხვავება არსებობს მაყურებელს შორის? 

ესეც ინდივიდუალურია და დამოკიდებულია მსახიობებზე. ზოგს სჭირდება ბევრად ტექნიკური მიდგომა, ფსიქოლოგიურად შემზადება. რაც შეეხება მაყურებელს, ბევრად უკეთ ვიცნობ გერმანულ აუდიტორიას, მაგრამ ხშირად მაბნევს, როცა ადამიანები დარბაზში ტელეფონებით სხედან. ჩემთვის ეს დიდი სკანდალი, უპატივცემულობა, აღმაშფოთებელი ქცევაა. ეს მაკვირვებს, რადგან თითქოს საწინააღმდეგოდ უნდა ყოფილიყო. ქართველი მაყურებელი თითქოს უფრო თავშეკავებულია, არადა წარმომედგინა, რომ ეს პირიქით უნდა ყოფილიყო. ითვლება, რომ ქართველი მაყურებელი მკაცრია და მაღალი სტანდარტი აქვს. შეიძლება ეს ასეც არის, არ ვიცი. წინა სპექტაკლს, მსახურთა შემოდგომას ვესწრებოდი და აღშფოთებული ვიყავი, რომ სპექტაკლის პარალელურად ტელეფონის ეკრანები ციმციმებდა, ფოტოებს იღებდნენ თუ ინსტაგრამზე შედიოდნენ. ამ ქცევის ვერც აზრს, ვერც დანიშნულებას ვხვდები. ეს დიდი უკულტურობა, სცენაზე მდგომი ადამიანისადმი უპატივცემულობა.

არავინ აძალებს ადამიანს სპექტაკლზე მისვლას, ყველა თავისი ნებით ყიდულობს ბილეთს და სპექტაკლს ესწრება, ამიტომ მუდამ მაბნევს ადამიანების მსგავსი ქცევა. ამის გამო ყოველთვის შინაგანი კონფლიქტი მაქვს და მინდა უკეთ მოვიხელთო ქართველი მაყურებლის რეაქცია. გერმანელი მაყურებელი ბევრად ღიად გამოხატავს, როცა რაღაც არ მოსწონს ან აღფრთოვანებულია. იცინიან, ტირიან, აღშფოთდებიან ან ტაშით გამოხატავენ რეაქციას, საქართველოში კი ყოველთვის ერთგვარია დამოკიდებულება. მახსოვს ბავშვობაში ქართულ თეატრში სიარულიც, მაგრამ მაინც ნაკლებად ვიცნობ ქართულ სივრცეს. თუმცა მე, როგორც მაყურებელი, ცოცხალი ვარ და ღიად ვრეაგირებ, თეატრის ხიბლიც ესაა და აქ ყოფნისას მუდამ მენატრება ეს ღიაობა, ცოცხალ პროცესში მაყურებლის თანამონაწილეობა. თითქოს გარკვეული თვითცენზურის გამო იკავებენ თავს, ასე რომ, ვნახოთ, რა იქნება.

___________

მართალია, ფედრას პრემიერის ბილეთები უკვე გაიყიდა, მაგრამ ნინო ხარატიშვილის ახალი სპექტაკლის ნახვას ნოემბრის მიწურულსაც შეძლებთ.

პიესა, რომელშიც მთავარ როლებს ისევ ნინო ბურდული, ნატუკა კახიძე და ნატა მურვანიძე ასრულებენ, ადამიანის თავისუფლებასა და საზოგადოებრივ ნორმებს შორის ურთიერთკავშირისა და პოლიტიკურ-რელიგიური ინტრიგების შესახებ ბერძნული მითის თანამედროვე ინტერპრეტაციის მეშვეობით მოგვითხრობს. სპექტაკლის სცენოგრაფიაზე იულია ბ. ნოვიკოვამ იზრუნა, კოსტიუმებზე გუნა მაიერმა, ხოლო ორიგინალური სიმღერა ღიად ლესბოსელმა მუსიკოსმა თინათინ ნოღაიდელმა, სასცენო სახელით Rémmée-მ შექმნა.

„ფედრა, ათენის მეფის, თეზევსის ცოლი, დაიღალა. დაიღალა წლების განმავლობაში საკუთარი სურვილების შენიღბვით, ხალხის სიყვარულით განებივრებული დედოფლის როლის თამაშით და შორეულ წარსულში მინოტავრის დამმარცხებელი გმირი მეუღლის ჩრდილში ყოფნით. თითქოს ადგილს ვეღარ პოულობს. მხოლოდ ქმრის დანამატ სამკაულად გრძნობს თავს. სასახლის მტკიცე გალავნითაა გარშემორტყმული და ჩიხში ექცევა. სამეფოში ახალი სარძლოს, მომხიბვლელი პერსეას გამოჩენით კი ყველაფერი თავდაყირა დგება. ფედრა თითქოს ლაბირინთში ეხვევა და ხანგრძლივი ძილის შემდეგ ფხიზლდება, უფრო და უფრო თამამდება, ახსენდება ის, რაც უკვე დიდი ხანია დაავიწყდა: საკუთარი თავი“, — აღნიშნულია სამეფო უბნის თეატრის მიერ გამოქვეყნებული აფიშის აღწერაში.

28, 29 და 30 ოქტომბერს, სამეფო უბნის თეატრში გერმანულენოვანი ქართველი მწერლის, დრამატურგისა და რეჟისორის, ნინო ხარატიშვილის პიესის, ფედრა ცეცხლის ალში პრემიერა შედგება. პიესა ბერძნული მითის თანამედროვე ინტერპრეტაციაა, რომელიც ათენის მეფის, თეზევსის ცოლის, ფედრას შესახებ გვიყვება, რომლის ბედნიერების ძიების გზა ძალაუფლებისთვის ბრძოლით შეპყრობილი, რელიგიური და სახელმწიფო მმართველების ხელში მომაკვდინებელ იარაღად იქცევა.

ნინო ხარატიშვილის ახალი პიესა მითის თანამედროვე ინტერპრეტაციის მეშვეობით მოგვითხრობს ადამიანის თავისუფლებასა და საზოგადოებრივ ნორმებს შორის ურთიერთკავშირისა და პოლიტიკურ-რელიგიური ინტრიგების შესახებ.

„ფედრა, ათენის მეფის, თეზევსის ცოლი, დაიღალა. დაიღალა წლების განმავლობაში საკუთარი სურვილების შენიღბვით, ხალხის სიყვარულით განებივრებული დედოფლის როლის თამაშით და შორეულ წარსულში მინოტავრის დამმარცხებელი გმირი მეუღლის ჩრდილში ყოფნით. თითქოს ადგილს ვეღარ პოულობს. მხოლოდ ქმრის დანამატ სამკაულად გრძნობს თავს. სასახლის მტკიცე გალავნითაა გარშემორტყმული და ჩიხში ექცევა. სამეფოში ახალი სარძლოს, მომხიბვლელი პერსეას გამოჩენით კი ყველაფერი თავდაყირა დგება. ფედრა თითქოს ლაბირინთში ეხვევა და ხანგრძლივი ძილის შემდეგ ფხიზლდება, უფრო და უფრო თამამდება, ახსენდება ის, რაც უკვე დიდი ხანია დაავიწყდა: საკუთარი თავი“, — აღნიშნულია სამეფო უბნის თეატრის მიერ გამოქვეყნებული აფიშის აღწერაში.

პიესის ავტორი და სპექტაკლის რეჟისორი ნინო ხარატიშვილია, მთარგმნელი ნინო ბურდული, კოსტიუმების ავტორი კი გუნა მაიერი. დადგმისთვის სიმღერა თინი ნოღაიდელმა შექმნა. სპექტაკლში როლებს ნინო ბურდული, ნატუკა კახიძე, ანანო მახარაძე, ნატა მურვანიძე, გაგა შიშინაშვილი და ზაალ ჩიქობავა ასრულებენ.

რუსეთი ყოველთვის გამოირჩეოდა დაუნდობლობითა და ბოროტებით. ამას არაერთი ფაქტი თუ მოვლენა ამტკიცებს. ლიტერატურაშიც მრავლად შეხვდებით წიგნებს, რომლებიც რუსეთის სასტიკ რეჟიმზე მოგვითხრობენ. Keep Reading