განათლება

EU Neighbours East აღმოსავლეთ პარტნიორობის ქვეყნებიდან (სომხეთი, აზერბაიჯანი, ბელარუსი, საქართველო, მოლდოვა, უკრაინა) ევროკავშირის მხარდაჭერილ პროექტებში მონაწილეობის გამოცდილების მქონე ახალგაზრდებს ახალ შესაძლებლობას სთავაზობს.

EU4Youth-ის საგრანტო პროექტების, Youth in Action-ის, ევროპული სოლიდარობის კორპუსის, ახალგაზრდა ევროპელი ელჩების ქსელის, ასევე ევროკავშირის მიერ დაფინანსებული სხვა ახალგაზრდული პროექტების მონაწილე ახალგაზრდებს ქსელში ჩართვა და ადგილობრივ დონეზე სხვა, მათ შორის, ნაკლები ფინანსური შესაძლებლობების, სხვადასხვა სოციალური ჯგუფის წარმომადგენელი ახალგაზრდების მობილიზებისთვის ინიციატივებზე მუშაობა შეეძლებათ. ახალგაზრდული ქსელის მიზანია, უფრო მეტი ადამიანი ჩაერთოს საკუთარი სოციუმის, თემის განვითარების, პოზიტიური ცვლილებების განხორციელების პროცესში.

ქსელის თითოეული მონაწილე ახალგაზრდებთან მუშაობის პროფესიონალი მენტორის მხარდაჭერას მიიღებს, რომელიც ინიციატივის განხორციელების პროცესში დაეხმარება. მენტორისა და ადმინისტრაციული მხარდაჭერის გარდა, ახალგაზრდა ლიდერები აუცილებელი ხარჯებისთვის საჭირო თანხასაც მიიღებენ. ამასთან, პროექტებზე მუშაობის პერიოდში, ქსელის ღონისძიებებზე დასწრების, შუალედური შეხვედრის, თემატურ სამუშაო შეხვედრებსა და საბოლოო შეფასების ღონისძიებაზე დასწრება შეეძლებათ. ქსელი მონაწილეებს აქტიური წევრობის თუ შემდგომ პერიოდში საინტერესო განათლების შესაძლებლობების შესახებ ინფორმაციას გაუზიარებს.

ახალგაზრდული ქსელი ახალგაზრდებთან მუშაობის, სოციუმის საჭიროებების ანალიზის, აქტივობების დაგეგმვის, აქტიური მოქალაქეობის გამოცდილების მიღების კარგი შესაძლებლობაა, თანაც ინიციატივის წარმატებით განხორციელების შემდეგ ევროკომისიის სერთიფიკატს მიიღებთ.

ახალგაზრდულ ქსელში ჩართვა შეუძლიათ ადამიანებს, რომლებიც:

• 18-35 წლამდე არიან;
• ფინანსური და სხვა სახის საჭიროებების მქონე ახალგაზრდებთან, ასევე საკუთარ თემში პოზიტიური ცვლილებების განხორციელების მოტივაცია აქვთ;
• სომხეთის, აზერბაიჯანის, ბელარუსის, საქართველოს, მოლდოვის, ან უკრაინის მოქალაქეები არიან — განიხილება იმ ადამიანების განაცხადებიც, რომლებიც ბელარუსიდან ან უკრაინიდან არიან, თუმცა ამ დროისთვის სხვა ქვეყანაში ცხოვრობენ;
• მზად არიან, თვეში 2-4 დღე ქსელის მოხალისეობრივ საქმიანობას დაუთმონ;
• არიან ევროკავშირის მიერ დაფინანსებული ინიციატივების ან სხვა რეგიონული თუ ეროვნული პროგრამის ყოფილი მონაწილეები თუ კოორდინატორები და ახალგაზრდებთან, ახალგაზრდების საჭიროებებზე მუშაობენ;
• ევროკავშირის ახალგაზრდული ინიციატივების ბენეფიციარები არიან;
• დაინტერესებულნი არიან ფინანსური საჭიროებების მქონე ახალგაზრდებთან მუშაობით და კომპეტენციის გაღრმავებით და მზად არიან, რომ 9-თვიან (2022 წლის ოქტომბრიდან 2023 წლის ივნისამდე) პერიოდში სულ მცირე 10 თემის წევრი ჩართონ ინიციატივის განხორციელების პროცესში.

ახალგაზრდული ქსელი 90-მდე ახალგაზრდას გააერთიანებს, თითოეული ქვეყნიდან დაახლოებით 15-ს და მათ ღია შერჩევის პროცესით აირჩევენ. განაცხადების გაგზავნა 2022 წლის 7 სექტემბრამდე, აღნიშნული სარეგისტრაციო ფორმის შევსებით შეგიძლიათ.

EU4Youth ევროკავშირის ინიციატივაა, რომელიც ახალგაზრდა ადამიანების საზოგადოებრივ აქტიურობასა და მათი დასაქმების ხელშეწყობას, ახალგაზრდა ლიდერების მხარდაჭერას, ანტერპრენერული უნარების განვითარებას ისახავს მიზნად, რასაც კავშირების გაძლიერებით, გამოცდილებისა და ცოდნის გაზიარებითა ახორციელებს.

USAID-ის სამოქალაქო საზოგადოების ჩართულობის პროგრამა სამოქალაქო აქტივისტებისთვის 5-დღიან სასწავლო კურსს ატარებს, რომელიც მონაწილეებს არაძალადობრივი პროტესტის, ცვლილებებისთვის თვითორგანიზებისა და მხარდამჭერების მობილიზების მიდგომებს გააცნობს.

სასწავლო კურსი, რომელიც 26-30 სექტემბერს, თბილისში ჩატარდება, იმ ადამიანებისთვის არის განკუთვნილი, ვინც საკუთარ თემში ან რეგიონში საზოგადოებისთვის მნიშვნელოვან საკითხებზე, ცვლილებებზე უკვე მუშაობს, თანამოაზრეებს ეძებს, ახალი ცოდნის მიღებისა და გავრცელების სურვილი აქვს.

„ხუთდღიანი კურსის პროცესში მონაწილეები შეიმუშავებენ კამპანიებისა და სამოქმედო გეგმების მონახაზებს და კურსის შემდგომ მიიღებენ ინდივიდუალურ კონსულტაციებს დაგეგმილი ინიციატივების ეფექტიანად განხორციელების ან/და ტრენინგზე მიღებული ცოდნის გასაღრმავებლად“, — ნათქვამია აღმოსავლეთ-დასავლეთის მართვის ინსტიტუტის ვებგვერზე გამოქვეყნებულ განცხადებაში.

5-დღიანი ასწავლო კურსის თემების სრული ჩამონათვალი ასეთია:

• საერთო იდეის გარშემო გაერთიანებული ადამიანებისთვის მკაფიო მომავლის ხედვაზე მუშაობა;
• საზოგადოებაში ძალაუფლების დანაწილების ანალიზი და მხარდამჭერების/თანამოაზრეების გამოკვლენა;
• სამოქალაქო მორჩილება,  სამოქალაქო მორჩილების განსხვავებული ფორმებისა და გზების ანალიზი;
• ცვლილების მექანიზმები – როგორ დავარწმუნოთ ხელისუფლება მოქალაქეების ინტერესების დასაცავად ცვლილებების საჭიროებაში;
• მიზანმიმართული კომუნიკაცია – ცვლილებებისთვის საჭირო კომუნიკაციის ეფექტიანი გზების და სხვა.

სასწავლო კურსს ამ სფეროში ერთ-ერთი წამყვანი სერბული ორგანიზაციის, CANVAS-ის, გამოყენებითი არაძალადობრივი ქმედებებისა და სტრატეგიების ცენტრის ტრენერები გაუძღვებიან.

პროგრამაში მონაწილეობას შეძლებენ სამოქალაქო აქტივისტები, რომელთაც აქვთ:

• სამოქალაქო აქტივიზმის/სამოქალაქო ინიციატივების ინიციირებისა და განხორციელების გამოცდილება სათემო, რეგიონულ ან ეროვნულ დონეზე ბოლო სამი წლის განმავლობაში;
• კონკრეტულ პრობლემაზე/გამოწვევაზე მუშაობის სურვილი;
• ახალი ცოდნის მიღების და მიღებული ცოდნის პრაქტიკაში გამოყენების მოტივაცია;
• სხვა რეგიონებში და განსხვავებულ თემებზე მომუშავე სამოქალაქო აქტივისტებთან თანამშრომლობის და ერთობლივი ინიციატივების განხორციელების ინტერესი.

თუ თანამოაზრეებთან დაკავშირება, მომიჯნავე მიმართულებით მომუშავე აქტივისტთა გამოცდილების გაზიარება, საქმიანობისთვის ინდივიდუალური ან/და ერთობლივი სტრატეგიების შემუშავება გსურთ, 6 სექტემბრამდე ელექტრონული ფოსტის მისამართზე –  [email protected] – რეზიუმე და სამოტივაციო წერილი ან ვიდეო უნდა გაგზავნოთ, სადაც ისაუბრებთ:

• რატომ ხართ დაინტერესებული ამ სასწავლო კურსით?
• რა არის ის გამოწვევა/პრობლემა თქვენს თემში/ქალაქში/რეგიონში/ქვეყანაში, რაზეც ახლა მუშაობთ და სასწავლო კურსის გავლის შემდეგაც გააგრძელებთ მუშაობას?
• ამ სასწავლო კურსის თემებიდან რომლის ცოდნა დაგეხმარებათ ყველაზე მეტად თქვენი ინიციატივის უფრო ეფექტიანად განხორციელებაში?

რეგიონში მცხოვრები აქტივისტების თბილისამდე ტრანსპორტირებასა და განთავსების ხარჯებს პროგრამის ორგანიზატორები დაფარავენ.

კრიტიკული პოლიტიკის პლატფორმა სექსუალობის, გენდერისა და ქვიარ პოლიტიკის თემაზე დისტანციურ კურსს იწყებს, რომლის ფინანსური მხარდამჭერი იქნება — ქალთა ფონდი საქართველოში. 

კურსი მსმენელებს ქვიარ თეორიის შესახებ არსებულ ცოდნას გაუზიარებს, ასევე ფემინისტური და კრიტიკული რასის თეორიის შესახებ არსებულ ტექსტებსა და დებატებს, რომლის საფუძველზეც მსმენელებს თანამედროვე პოლიტიკასა და პოლიტიკურ აქტივიზმში ქვიარ პოლიტიკის გაფართოებული დღის წესრიგის შესახებ ინფორმაციის მიღების შესაძლებლობა ექნებათ. 

კრიტიკული პოლიტიკის პლატფორმის კურსი თეორიული ნაწილის გარდა, ქვიარ და ფემინისტური კვლევის მეთოდოლოგიის საკითხებზე პრაქტიკულ სემინარებსაც მოიცავს, რომლის შემდეგაც მონაწილეები კვლევითი განაცხადების მომზადებას და პროექტის ფარგლებში მიკრო-კვლევების მომზადებას შეძლებენ. 

სექსუალობის, გენდერისა და ქვიარ პოლიტიკის კურსი ქვიარ და ფემინისტური თეორიის შესახებ მრავალფეროვან საკითხებს დაფარავს. ძირითადი თემები იქნება: 

• ქვიარ თეორიის საფუძვლები და მისი კავშირი ფემინისტურ თეორიებთან; 
• ფემინისტური წინააღმდეგობები და რადიკალური ფემინისტური თეორიები; 
• ACT-UP მოძრობა და აქტივიზმის როლი ქვიარ თეორიის განვითარებაში; 
• სექსუალობის და რეპრესიების ისტორია და მისი როლი ქვიარ თეორიაში; 
• სექსუალური დეფინიციები და ტაქსონომიები: თეორიული და პოლიტიკური დაპირებები; 
• გენდერის პერფორმატიულობის იდეა და დრეგ კულტურის როლი ქვიარ თეორიაში; 
• ქვიარ თეორიის კავშირი კრიტიკული რასის თეორიასთან; 
• სხეულის პოლიტიკა: სახელმწიფო და სექსუალობის მეთვალყურეობა. 

უფასო დისტანციურ კურსს გენდერის კვლევების, სოციალურ და ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ექსპერტები და მკვლევრები 22 ივნისიდან, 2 კვირაში ერთხელ ნებისმიერი დაინტერესებული პირისთვის ჩაატარებენ და ის ოქტომბრამდე გასტანს. კურსდამთავრებულები კურსის წარმატებით გავლის დამადასტურებელ სერტიფიკატს მიიღებენ. 

კურსზე დარეგისტრირებისთვის აღნიშნული სარეგისტრაციო ფორმა უნდა შეავსოთ.

ლგბტქი ახალგაზრდებისა და მოსწავლეთა საერთაშორისო ორგანიზაცია — IGLYO-მ, ევროსაბჭოს წევრ ქვეყნებში ლგბტქი ინკლუზიური განათლების შესახებ ახალი კვლევა გამოაქვეყნა, რომელიც საქართველოში არსებულ მდგომარეობასაც ასახავს.

კვლევის თანახმად, საქართველოში, ფაქტობრივად, არ არსებობს ინკლუზიური მიდგომა და ანტიდისკრიმინაციული კანონის ეფექტური აღსრულებაც არ ხდება. 

 „დისკრიმინაციის ყველა ფორმის აღმოფხვრის შესახებ კანონი კრძალავს დისკრიმინაციას, მათ შორის, საგანმანათლებლო მიმართულებით და სოგის საფუძველსაც ითვალისწინებს, თუმცა სქესობრივი მახასიათებლები გათვალისწინებული არაა. ზოგადი განათლებისა და უმაღლესი განათლების შესახებ კანონიც კრძალავს დისკრიმინაციას, მაგრამ არ ითვალისწინებს SOGIGESC [სექსუალური ორიენტაცია, გენდერული იდენტობა, გენდერული გამოხატვა და სქესობრივი მახასიათებლები] საფუძველს. გაეროს დამოუკიდებელი ექსპერტის 2019 წლის ანგარიშში აღნიშნულია, რომ ანტიდისკრიმინაციული მექანიზმის იმპლემენტაცია ეფექტურად არ ხდება“, — ვკითხულობთ IGLYO-ს ანგარიშში. 

ანგარიშის მიხედვით, არ არსებობს ანტი-ლგბტქი ბულინგთან ბრძოლისა და ინკლუზიურობის ხელშეწყობის ეროვნული პოლიტიკა ან სამოქმედო გეგმა, ამასთან, „SOGIGESC საკითხები სასწავლო კურიკულუმის ნაწილი არაა და როცა მათი ჩართვა ხდება, ძირითადად, ნეგატიური კუთხით განიხილება. მაგალითისთვის, 2020 წელს, სახალხო დამცველმა თბილისის სახელმწიფო სამედიცინო უნივერსიტეტს იმ სახელმძღვანელოების ჩანაცვლების რეკომენდაცია მისცა, რომლებიც ლგბტქი ადამიანებს ნეგატიურ, მასტიგმატიზებელ ჭრილში მოიხსენიებდა. უნივერსიტეტი დათანხმდა, იმავე წელს თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში ქვიარ თეორიის სალექციო კურსი შემოიღეს. საქართველოში ისევ არ არის სავალდებულო სქესობრივი განათლება, სამოქალაქო განათლება და ადამიანის უფლებათა კურიკულუმი, რომელიც SOGIGESC საკითხებს ფარავს. აღნიშნულის შესახებ სახალხო დამცველმა ანგარიშში ჯერ კიდევ 2019 წელს ისაუბრა. ბოლო წლებში SOGIGESC საკითხების კურიკულუმში ასახვაზე დისკუსია გააქტიურდა, რასაც ულტრა-მემარჯვენე ჯგუფები ეწინააღმდეგებიან და სიძულვილის ენას ავრცელებენ”.

ანგარიში მასწავლებელთათვის ლგბტქი საკითხებთან დაკავშირებით სავალდებულო ტრენინგების არარსებობაზეც აკეთებს აქცენტს და აღნიშნულია ისიც, რომ „მასწავლებლებისა და ლგბტქი მუშაკებისთვის შესაბამისი გზამკვლევი არ არსებობს. ზოგიერთმა სკოლამ, შესაძლოა, თემისა და ახალგაზრდული აქტივობების შესახებ მოსწავლეებს ინფორმაცია მიაწოდოს, თუმცა ეს კეთილ ნებაზეა დამოკიდებული. ლგბტქი საკითხების შემცველი საინფორმაციო ბროშურები და პოსტერები სკოლის ტერიტორიაზე დაუშვებელია“. 

გარდა ამისა, ანგარიშში ნათქვამია, რომ სახელმწიფო ანტი-ლგბტქი ბულინგის შესახებ სტატისტიკას არ აწარმოებს, მეტიც, „2018 წელს, თანასწორობის მოძრაობას უნდოდა, რომ მასწავლებელთა ლგბტქი ადამიანების მიმართ დამოკიდებულების შესახებ კვლევა მოემზადებინა, თუმცა სკოლებმა და განათლების სამინისტრომ მოთხოვნა არ დააკმაყოფილეს“.  ასევე, მხარდაჭერის სისტემებზე საუბრისას აღნიშნულია, რომ სკოლებს პირდაპირი მხარდაჭერის სისტემა კი აქვთ, თუმცა „არასამთავრობო ორგანიზაციების თქმით, ისინი SOGIGESC საკითხებზე სპეციფიკურ ტრენინგს არ გადიან. ადგილობრივი უწყებები მოსწავლეებს არაპირდაპირი მხარდაჭერის სისტემით არ უზრუნველყოფენ“.

საქართველოში ინკლუზიური სასკოლო გარემოს ნაწილში ანგარიში დისკრიმინაციისა და ძალადობის ფესვგადგმულ მდგომარეობაზე აკეთებს აქცენტს და დისკრიმინაციის კუთხით არსებული მდგომარეობის განხილვისას WISG-ის 2016 წლის კვლევას იშველიებს. 

„დისკრიმინაცია და ძალადობა საქართველოში კვლავ გავრცელებულია. სიძულვილის ენის გამოყენებისთვის რელიგიური და პოლიტიკური ლიდერები დაუსჯელები რჩებიან. WISG-ის 2018 წლის კვლევის მიხედვით, მოსწავლეთა 16%-ს სკოლაში დისკრიმინაცია გამოუცდია, რისი მიზეზიც ხშირად იმგვარი გენდერული გამოხატვა იყო, რაც სოციალურ ნორმებთან თანხვედრაში არაა. კურიკულუმის გარდა დამატებითი აქტივობები სკოლაში არაა და ლგბტქი ახალგაზრდებთან მომუშავე ორგანიზაციებს სკოლის ტერიტორიაზე შეხვედრის ჩატარების უფლება არ ეძლევათ“, — ნათქვამია ანგარიშში.

IGLYO-ს კვლევის სრულად ნახვა აღნიშნულ ბმულზე შეგიძლიათ.