10 თებერვალს ევროპისა და საქართველოს პარლამენტის საპარლამენტო ასოცირების კომიტეტის მე-10 სხდომა გაიმართა, რომელზეც მხარეებმა საქართველოს საგარეო კურსი, განხორციელებული რეფორმები და იმ დამატებითი ძალისხმევის აუცილებლობა განიხილეს, რომელიც საქართველოს ევროინტეგრაციის გზაზე განსაკუთრებული მნიშვნელობისაა. საქართველო-ევროკავშირის
ევროპარლამენტმა საქართველოს მიერ ასოცირების შეთანხმების შესრულებასთან დაკავშირებით ანგარიში გამოაქვეყნა, რომელიც 2020-2022 წლებს მოიცავს. კრიტიკული ანგარიშის მიხედვით, საქართველო ადამიანის უფლებათა დაცვის, მედიის თავისუფლების, პოლიტიკური ვალდებულებებისა და დემოკრატიული პრინციპების მიმართულებით ნაკისრ ვალდებულებებს სათანადოდ ვერ ასრულებს. ანგარიშში საუბარია ოპოზიციური პარტიების ლიდერების დაკავებებთან დაკავშირებული
ევროპარლამენტმა საქართველოს მიერ ასოცირების შეთანხმების შესრულებასთან დაკავშირებით ანგარიში გამოაქვეყნა, რომელიც 2020-2022 წლებს მოიცავს.
კრიტიკული ანგარიშის მიხედვით, საქართველო ადამიანის უფლებათა დაცვის, მედიის თავისუფლების, პოლიტიკური ვალდებულებებისა და დემოკრატიული პრინციპების მიმართულებით ნაკისრ ვალდებულებებს სათანადოდ ვერ ასრულებს.
ანგარიშში საუბარია ოპოზიციური პარტიების ლიდერების დაკავებებთან დაკავშირებული კითხვების, შეკრებისა და გამოხატვის თავისუფლების დარღვევების, ოფიციალური უწყებების მხრიდან ძალის გადამეტების შესახებ.
„ეფექტური გამოძიების არარსებობა იმ ძალადობრივ ინციდენტებთან დაკავშირებით, რომლებიც 2019 წლის ივნისში და 2021 წლის ივლისში მოხდა, ცხადყოფს, რომ კანონის აღსრულების კუთხით მდგომარეობა მკვეთრად არის გაუარესებული. 20-21 ივნისს, ძალის გადამტების შედეგად, ჟურნალისტები დაზიანდნენ, მაგრამ 2019 წლის საპროტესტო მსვლელობისას მომხდარი შემთხვევების სათანადო მოკვლევა არ მოხდა. მნიშვნელოვანია, რომ გამოძიება მიმართულია კანონის დამრღვევებისკენ და პასუხისმგებლობის მქონე პირების მხრიდან გადაცდომათა მოკვლევა, იმ ოფიციალური პირების იდენტიფიცირება არ ხდება, რომელთაც მსვლელობის დაშლისას ძალას გადაამეტეს. მაგალითად, სპეციალურ დავალებათა დეპარტამენტის ყოფილი უფროსის მხრიდან ძალმოსილების გადამეტება დაუსჯელია მიუხედავად იმისა, რომ სახალხო დამცველმა ხელისუფლებას ამისკენ მოუწოდა. უწყებებმა მსგავსი კრახი განიცადეს 5 ივლისს მომხდარ ძალადობრივ ინციდენტებთან დაკავშირებითაც“, – ნათქვამია ანგარიშში.
ევროპარლამენტის ანგარიშის ვრცელი ნაწილი ლგბტქი უფლებების დაცვის კუთხით არსებულ გამოწვევებს და 2021 წლის ივლისში ღირსების მარშის დროს მომხდარ ძალადობრივ ქმედებებსაც ეხება, რომლის დროსაც მედიის 53 წარმომადგენელს დაესხნენ თავს, ტვ პირველის ოპერატორი ლექსო ლაშქარავა კი ფიზიკური თავდასხმიდან რამდენიმე დღეში გარდაიცვალა.
ანგარიშში ნათქვამია, რომ ხელისუფლებამ ვერ შეძლო ღისების მარშისას შეკრებილთა უსაფრთხოების დაცვა, მეტიც, „5 ივლისს მიმდინარე ტრაგიკულ მოვლენებს თან ახლდა საჯარო პირების, მათ შორის, საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიის წევრების ჰომოფობიური კომენტარები. პრემიერმინისტრმა ღარიბაშვილმა მოვლენებს „სამწუხარო“ უწოდა და დაამატა, რომ „ძალადობა ყველგან ხდება“. მისი თქმით, ხელისუფლებამ ორგანიზატორები გააფრთხილა, რომ „დემონსტრაციულად პროპაგანდისტული მარშის თბილისის მთავარ გამზირზე ჩატარება პროვოკაციულ ხასიათს ატარებდა და დაუშვებელი იყო“. აქედან გამომდინარე, განვითარებული მოვლენები და ხელისუფლების პასუხისმგებლობა ჩრდილს აყენებს ევროკავშირისა და საქართველოს ურთიერთობას და საქართველოს ადამიანის ელემენტარული უფლებების დამცველის იმიჯს“, – აღნიშნულია ევროპარლამენტის ანგარიშში.
ანგარიშში ნათქვამია ისიც, რომ ლექსო ლაშქარავაზე ძალადობის ორგანიზატორები დღემდე არ არიან დასჯილები და „ხელისუფლების მხრიდან მედიაზე სიტყვიერმა თავდასხმებმა სახიფათო გარემო შექმნა, რამაც ფიზიკური ძალადობისთვის ნიადაგი მოამზადა“.
ანგარიშის მიხედვით, 2020 წლიდან დღემდე ქართული მედიის მდგომარეობა მნიშვნელოვნად გაუარესდა, გაზრდილია მედიაპოლარიზაცია და ჟურნალისტებიც ბევრად დიდი გამოწვევების წინაშე არიან. გარდა მედიის საქმიანობაში ჩარევის სამართლებრივი მცდელობებზე საუბრისა, ანგარიშში აღნიშნულია, რომ შეინიშნება საგანგაშო ტენდენცია, როდესაც ხელისუფლების წარმომადგენლები ოპოზიციურად განწყობილი მედიების დისკრედიტაციას ცდილობენ, რის შედეგადაც „მედია თავისუფლება მნიშვნელოვნად დაზიანდა“.
ანგარიში განსაკუთრებით ნეგატიურად სახელმწიფო ინსპექტორის სამსახურის გაუქმებას აფასებს. დოკუმენტში აღნიშნულია, რომ „სახელმწიფო ინსპექტორის სამსახურის გაუქმება, ალბათ, კანონის უზენაესობის გაუარესების ყველაზე აშკარა მაგალითია. ნაჩქარევი და არაგამჭვირვალე პროცესი, რომლითაც გაუქმება მოხდა, საგანგაშოა, რასაც კიდევ უფრო ამძაფრებს დროში შემჭიდროებული პროცესი. განხილვა მას შემდეგ სულ რამდენიმე კვირაში მოხდა, რაც ინსპექტორის სამსახურმა იუსტიციის მინისტრსა და მიხეილ სააკაშვილის პერსონალური ინფორმაციის გასაჯაროებაზე პასუხისმგებელ სპეციალურ საპარლამენტო სამსახურს ადმინისტრაციული სანქციები დაუწესა. ამას ემატება ინსპექტორის სამსახურის მძაფრი რეაგირება სახელმწიფოს მხრიდან სავარაუდო თვალთვალისა და ადევნების შემთხვევებზე. საქართველოს ერთ-ერთი ბოლო დამოუკიდებელი ინსტიტუტის, სახელმწიფო ინსპექტორის სამსახურის გაუქმებისთვის წამოწყებული პროცედურები მკაცრად გააკრიტიკეს ევროკავშირმა და ევროსაბჭომ“.
ანგარიში გაუპატიურების შესახებ კანონმდებლობის კრიტიკასაც მოიცავს და ნათქვამია, რომ გაუპატიურების შესახებ კოდექსი არ ითვალისწინებს სურვილის გარეშე სექსუალური კავშირის დამყარებას და მიმართულია ძალის გამოყენებაზე.
ანგარიში ბავშვთა უფლებების დაცვის კუთხით არსებულ გამოწვევებზეც აკეთებს აქცენტს და ისეთ ფაქტებზე საუბრობს, როგორიც ფიზიკური დასჯა, ბავშვებზე ძალადობა, სექსუალური ექსპლუატაცია, მათ შორის, ბავშვებზე სექსუალური ძალადობის შესახებ მონაცემების შეგროვება, მსხვერპლთა იდენტიფიკაციის პროცესის გაუმართაობა, სათანადო მგრძნობელობის არქონა, ბავშვთა დაცვის ეროვნული გეგმის ასამუშავებლად არასაკმარისი ადამიანური და ფინანსური რესურსის მიმართვაა. ასევე, საუბარია ბავშვთა იძულებით ქორწინებაზე, რომელზე რეაგირებაც სათანადოდ არ ხდება და ქორწინებისას გაუპატიურების შემთხვევებზე, რომლის შესახებ ფიზიკური მტკიცებულების (როგორიც, მაგალითად, ორსულობაა) არქონის შემთხვევაში გამოძიება არაეფექტურია.
ევროპარლამენტის ვრცელი ანგარიშის ნახვა, რომელიც სხვადასხვა მიმართულებით არსებულ უკუსვლაზე თუ გარკვეულ პროგრესზე აკეთებს აქცენტს და რეკომენდაციებს მოიცავს, ევროპარლამენტის ვებგვერდზე შეგიძლიათ.
10 თებერვალს ევროპისა და საქართველოს პარლამენტის საპარლამენტო ასოცირების კომიტეტის მე-10 სხდომა გაიმართა, რომელზეც მხარეებმა საქართველოს საგარეო კურსი, განხორციელებული რეფორმები და იმ დამატებითი ძალისხმევის აუცილებლობა განიხილეს, რომელიც საქართველოს ევროინტეგრაციის გზაზე განსაკუთრებული მნიშვნელობისაა.
საქართველო-ევროკავშირის საპარლამენტო კომიტეტის თავმჯდომარემ, მარინა კალიურანდმა, შეხვედრის დასრულების შემდეგ განცხადება გამოაქვეყნა, რომელშიც კიდევ ერთხელ გააჟღერა რეკომენდაციები, რომელთა შესრულებაც საქართველოს დაევალა, მათ შორის, 2021 წლის 5 ივლისის ძალადობრივი ქმედებების ორგანიზატორთა საქართველოს კანონმდებლობისა და საერთაშორისო საზოგადოების წინაშე ნაკისრი ვალდებულებების შესაბამისად გასამართლება.
„საქართველოში დისკრიმინაციის ყოველგვარ გამოვლინებას კანონი კრძალავს, მაგრამ მაინც, ლგბტქი ადამიანების მდგომარეობა კვლავაც გამოწვევებით არის სავსე, რაც გასული წლის ტრაგიკულ მოვლენებშიც აისახა, როცა 50-ზე მეტი ჟურნალისტი და მშვიდობიანი დემონსტრანტი იქცა თავდასხმის სამიზნედ, რასაც შედეგად 5 ივლისს დაგეგმილი ღირსების მარშის ჩაშლა მოჰყვა. ველით, რომ ძალადობრივი ქმედებების ყველა ორგანიზატორსა და მოქმედი პირს სამართლებრივი პასუხისმგებლობა დაეკისრება საქართველოს კანონისა და საერთაშორისო ვალდებულებების შესაბამისად.’’ – აღნიშნა კალიურანდმა.
კალიურანდის თქმით, ევროპარლამენტი მოხარულია, რომ ევროინტეგრაციას ქართველი ხალხი კვლავაც აქტიურად უჭერს მხარს და მიესალმებიან გენდერული კვოტირებისა და შშმ პირების უფლებრივი მდგომარეობის კუთხით გაწეულ შრომას, თუმცა რიგ საკითხებში კვლავ მეტი სამუშაოა.
„უკეთესობისკენ ცვლილება კვლავაც გამოწვევაა რიგ საკითხებში, მათ შორის, სამართალდამცავი უწყებების პასუხისმგებლობის, სასამართლოს დამოუკიდებლობისა და მოწყვლადი ჯგუფების წინააღმდეგ მიმართული დისკრიმინაციის წინააღმდეგ ბრძოლის მიმართულებით. შეხვედრაზე ყურადღება გავამახვილეთ 2020 და 2021 წლების არჩევნებისას გამოვლენილ დარღვევებზეც, მოსამართლეთა არჩევის პროცესის გამჭვირვალობის საჭიროებაზე, სახელმწიფო ინსპექტორის სამსახურის გაუქმებასთან დაკავშირებულ მოვლენებზე და საკონსტიტუციო რეფორმის გაჭიანურებულ პროგრესზე, ასევე, აუცილებელია, პასუხი გაეცეს მოქალაქეთა მოსმენის, მათ შორის, ევროკავშირის ელჩების მოსმენის შემთხვევებს. სინანულს გამოვთქვამთ იმის გამო, რომ პოლიტიკური ველი კვლავაც პოლარიზებულია და მედიის თავისუფლებაც მნიშვნელოვან გამოწვევად რჩება, რაც დემოკრატიის შენების პროცესს აზიანებს.“ – ვკითხულობთ განცხადებაში.
საქართველო-ევროკავშირის საპარლამენტო კომიტეტის თავმჯდომარემ კორონავირუსთან დაკავშირებული ყალბ ნარატივებთან ბრძოლის აუცილებლობაზეც ისაუბრა და აღნიშნა, რომ ევროკავშირი სოლიდარობას უცხადებს საქართველოს ამ ძნელბედობის ჟამს.
შეხვედრის დასასრულს ევროპარლამენტმა კიდევ ერთხელ დაუჭირა მხარი საქართველოს დამოუკიდებლობას, საერთაშორისოდ აღიარებული საზღვრების სუვერენულობას და ტერიტორიულ მთლიანობას. ამასთან, რუსეთის უკრაინისკენ მიმართული მზარდი დაძაბულობის ჟამს, კიდევ ერთხელ აღნიშნეს, რომ დასავლეთის მეგობარი სახელმწიფოების ევროატლანტიკური კურსი არავის წინააღმდეგ არის მიმართული და ყველა სუვერენულ სახელმწიფოს აქვს უფლება, დამოუკიდებლად განსაზღვროს საგარეო კურსი.
