ბავშვთა უფლებები

საქართველოს სახალხო დამცველმა ბავშვთა დაცვის საერთაშორისო დღესთან დაკავშირებით განცხადება გამოაქვეყნა, რომელშიც ბავშვთა სიღარიბის, ბავშვთა მიმართ ძალადობისა და ომის დამანგრეველ შედეგებზეა საუბარი.

„არცერთ ბავშვს არ უნდა უწევდეს ომის სავალალო შედეგების საკუთარ თავზე გამოცდა. უკრაინაში მიმდინარე საომარ მოქმედებებს ასობით ბავშვის სიცოცხლე ემსხვერპლა, ძალიან ბევრი დაშავდა, დაკარგა მშობლები, მოუხდა საცხოვრებელი ადგილის მიტოვება და სამ თვეზე მეტია ომის ტრავმასთან უწევს გამკლავება. შესაბამისად, წელს განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია, ქმედითი ნაბიჯების გადადგმა საქართველოში მყოფი უკრაინის ომის შედეგად დაზარალებული და იძულებით ადგილნაცვალი ბავშვების მხარდაჭერის, კეთილსაიმედო გარემოთი უზრუნველყოფისა და მათი ოჯახების გაძლიერების მიზნით“, — ნათქვამია სახალხო დამცველის განცხადებაში.

განცხადებაში ყურადღება გამახვილებულია ბავშვთა მიმართ ძალადობის, სარეაბილიტაციო, მხარდამჭერი სერვისების სიმცირისა და ბავშვზე მორგებული გარემოს არარსებობის პრობლემებზე და აღნიშნულია, რომ სახელმწიფო სიღარიბეში მცხოვრებ ოჯახებს მხარდაჭერის პროგრამებით ვერ უზრუნველყოფს.

„ქვეყნის ერთ-ერთ ძირითად გამოწვევად რჩება ბავშვთა სიღარიბის მზარდი მაჩვენებელი. კერძოდ, წინა წელთან შედარებით, 28%-ით გაიზარდა „სოციალურად დაუცველი ოჯახების მონაცემთა ერთიან ბაზაში“ ჩარიცხული ბავშვიანი ოჯახების რაოდენობა და პროგრამაში ჩართული არასრულწლოვანების რიცხვმა 235 252 მიაღწია. თუმცა, ქვეყანაში არსებული პროგრამები კვლავ ვერ უზრუნველყოფს სიღარიბეში მცხოვრები ოჯახების გრძელვადიან მხარდაჭერასა და მათი სოციალური ფუნქციის ამაღლებას. სახელმწიფოში კი ამ დრომდე არ არსებობს ბავშვთა სიღარიბის, ბავშვთა შრომის შემცირების ეფექტიანი სტრატეგია და მექანიზმი“, — ვკითხულობთ განცხადებაში.

სახალხო დამცველის განცხადებაში ნათქვამია ისიც, რომ ქვეყანაში არსებული დიდი ზომის რეზიდენტული დაწესებულებების არსებობა ბავშვის უფლებათა ფუნდამენტურ პრინციპებს ეწინააღმდეგება და „დამანგრეველ გავლენას ახდენს მოზარდზე, ქვეყანაში ასეთი სამი დაწესებულება ფუნქციონირებს და ჯერ კიდევ არ არის დამტკიცებული მათი  დეინსტიტუციონალიზაციის კონკრეტული გეგმა“.

სახალხო დამცველის თქმით, ბავშვთა დაცვის კუთხით არსებული გამოწვევების აღმოსაფხვრელად განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია საზოგადოების ინფორმირებულობა და სახელმწიფო უწყებების დროული და კოორდინირებული მოქმედება, რომელიც ბავშვის ინტერესებზე იქება მორგებული, ინდივიდუალურ მიდგომას დაეფუძნება და, მათ შორის, სიღარიბეში მცხოვრები ბავშვებისა და ოჯახების გაძლიერებას დაისახავს მიზნად.

განცხადებაში აღნიშნულია 2 ძირითადი მიმართულება, რომლითაც სახელმწიფომ ბავშვთა დაცვის მიმართულებით არსებული მდგომარეობის აღმოფხვრაზე დროულად უნდა იზრუნოს.

• ბავშვთა კეთილდღეობაზე ორიენტირებული მხარდამჭერი პროგრამებისა და სერვისების ეფექტიანობის გაზრდა, დამატებითი მიზნობრივი პროგრამების შემუშავება და მათი გეოგრაფიული ხელმისაწვდომობის უზრუნველყოფა;
• დეინსტიტუციონალიზაციის პროცესის დროული და ეფექტიანი წარმართვა, რომლის ფარგლებშიც თითოეული ბავშვისთვის უზრუნველყოფილი იქნება ოჯახთან მაქსიმალურად მიახლოებული და უსაფრთხო გარემო.