მე ვარ დავით კახაბერი, თანასწორობის მოძრაობის დირექტორი. მიუხედავად იმისა, რომ ბევრჯერ მქონია განცდა და სურვილი, ყველაფერი მიმეტოვებინა და ხელები ჩამომეშვა, მაინც ვერ შევძელი და ბოლოს მაინც უკან ვბრუნდები ხოლმე. ალბათ ამის მიზეზი არის იმედი, რომ რაღაცას შეცვლი. ეს იმედი მქონდა 2011 წელს, როცა ლგბტ საქართველოს ვაფუძნებდით; ეს იმედი მქონდა 2013 წლის 17 მაისსაც, მიუხედავად იმისა, რაც მოხდა; ეს იმედი მქონდა 2016 წელს, როცა ჰორუმს ვაკეთებდით და აქტიურად ვიყავი ჩართული თეთრი ხმაურის მოძრაობაში, როგორც ამაყი გეი აქტივისტი; ეს იმედი მქონდა 2019 წელსაც, როცა თანასწორობის მოძრაობა ძალიან დიდი გამოწვევების წინაშე იდგა და ეს იმედი მაქვს დღესაც, რომ რაღაცას შევცვლი. არ ვიცი, როდემდე გამყვება ენთუზიაზმი, რადგან ამ გზაზე სულ არის იმედგაცრუება და ფრუსტრაცია. ამას ვეძახი აქტივისტის წყევლას ­— ერთხელ თუ შეხვედი აქტივიზმში, ბრაზდები, მოდიხარ, მაგრამ მერე ისევ ბრუნდები.

ბავშვობა

დავიბადე თბილისში. ვსწავლობდი 51-ე სკოლაში და რომ მკითხონ, რომელია დედამიწაზე ყველაზე საშინელი ადგილი თურქეთის გოქჩენის აეროპორტის შემდეგ, ვიტყოდი, რომ ეს არის 51-ე სკოლა.

სკოლიდან არ დამრჩენია არცერთი კარგი მოგონება. თუმცა, რაოდენ უცნაურიც არ უნდა იყოს, ბულინგის მსხვერპლი ვიყავი არა კლასელების, არამედ მასწავლებლების მხრიდან.

ქართული ეკლესია არის მედალი, რომელსაც ორი მხარე არ აქვს, მხოლოდ ბოროტებაა. მიუხედავად ამისა, მგონია, რომ ჩემს განვითარებაში დიდი როლი ითამაშა.

მახსოვს ზოოლოგიისა და ბოტანიკას მასწავლებელი, რომელიც ძალიან მიყვარდა და მეგონა, რომ ჩემი მხარდამჭერი იყო. უკვე სტუდენტი ვიყავი, როცა დედაჩემი მომიყვა, რომ სკოლაში სწავლის დროს დაიბარა და ჩემზე უთხრა, რაღაც სჭირს და იქნებ ექიმთან მიიყვანოთო. ბავშვობაში ძალიან ფემინური ვიყავი და ეს შეაფასა ასე, ჰომოსექსუალობას გულისხმობდა.

მეორე შემთხვევა იყო მათემატიკის მასწავლებელთან. მაშინ ტელეკომპანია მზის ეთერში გადიოდა საშინელი გადაცემა, ერქვა ტაბუ და იქ ერთ-ერთი ადამიანი დაქამინგაუთდა, როგორც გეი კაცი. მეორე დღეს მთელ ქალაქში ცნობილი გახდა, რომ თურმე ვიღაცა ერთი ცალი გეი არსებობს ამ ქვეყანაში. ამაზე ლაპარაკობდნენ სკოლაშიც. მათემატიკის გაკვეთილი, ფაქტობრივად, არ ჩაგვტარებია, მთელი 40 წუთი ეს მასწავლებელი იდგა, თვალებში მიყურებდა და ლაპარაკობდა, ზოგადად რა საშინელება ხდება საქართველოში, როგორ „მომრავლდნენ“ გეები, თუ ცისფერებს ამბობდა, აღარ მახსოვს. პრაქტიკულად მთელ კლასს ეუბნებოდა, რომ აი, თქვენთანაც ზის ასეთი ადამიანი. საბედნიეროდ, გამიმართლა და კლასელებს ამაზე ყურადღება არ გაუმახვილებიათ, მაგრამ ეს 40 წუთი ჩემს ცხოვრებაში დარჩა, როგორც საშინელი მომენტი, როცა ვიღაც გიყურებს, რაღაცაში გდებს ბრალს და ვერ ხვდები, დანაშაული რაშია.

რაღაცაში რომ ვერ ჯდები, პოულობ ადამიანებს და გარემოს, რომელიც შენთან უფრო ახლოსაა. მაშინ გავიცანი ჩემი ბავშვობის მეგობარი, 2003 წელს. ბავშვობის მეგობარზე მხოლოდ ეს ადამიანი მახსენდება და არა ჩემი რომელიმე კლასელი ან მეზობელი. მისი გაცნობის შემდეგ, საერთოდ სხვანაირი ცხოვრება დაიწყო, რადგან მასთან ერთად ჩემს ცხოვრებაში სხვა ხალხი შემოვიდა. იმ პერიოდში სიახლე იყო ინტერნეტი, აქტიური იყო ფორუმები. გარდა ამისა, მახსოვს, რომ შაბათს თუ კვირას რუსთაველის გამზირი იკეტებოდა და როკ ჯგუფების კონცერტები იმართებოდა. იქ გავიცანი ძალიან ბევრი ადამიანი და აღმოჩნდა, რომ ისინი რადიკალურად განსხვავდებოდნენ იმათგან, ვისაც მანამდე ვიცნობდი. ეს ჩემთვის სკოლის მეგობრების ალტერნატივა იყო.

ეს ხალხი და სივრცეები ძალიან დამეხმარა იმაში, რომ ადრეულ ასაკშივე მიმეღო საკუთარი თავი ისეთი, როგორიც ვიყავი, არ მქონოდა ბრალეულობის განცდა. მომავალში ქამინგაუთი რომ გავაკეთე, მათი დამსახურება მგონია. მიუხედავად იმისა, რომ ახლა პიროვნულად ცოტა ადამიანი მახსოვს, მათ ძალიან დიდი როლი ითამაშეს იმაში, რომ როგორც პიროვნება, ჩამოვყალიბებულიყავი.

მერე უკვე უნივერსიტეტში ჩავაბარე, თან ფილოსოფია მაინტერესებდა. მაშინ ფილოსოფოსობა “ქულ” იყო და რაღაც მომენტში ის უფრო მომწონდა, რომ ფილოსოფოსი ვიყავი, ვიდრე ის, რომ ფილოსოფიას ვსწავლობდი. ამის შემდეგ იყო სწავლა საფრანგეთში, შემდეგ ჩეხეთში.

თვითგამორკვევა და ქამინგაუთი

თვითგამორკვევის პროცესი არ მახსოვს. ამაზე ძალიან ბევრი მიფიქრია. ერთადერთი, რაც მახსოვს, ვიყავი ფემინური, რასაც ვეძახით ფემინურს პატრიარქალურ საზოგადოებაში. თან ყოველთვის მაღალი ვიყავი და შესაბამისად, ყოველთვის ვჩანდი. ამის გამო სულ თითით საჩვენებელი ვიყავი. ეს გარეგნულად, თორემ შინაგანად არ მახსოვს. სულ იყო ხუმრობები, დაცინვა ამ ფემინურობაზე, მაგრამ დიდი ბულინგის მსხვერპლი არ ვყოფილვარ.

საბოლოოდ ალბათ 12-13 წლის ასაკში მივხვდი, ვინ ვიყავი.

აუცილებლად უნდა გვესმოდეს, რომ მტერი არის ერთი. შესაბამისად, როგორი განსხვავებული პოზიციებიც არ უნდა გვქონდეს, არის მომენტები, როცა ყველა ერთად უნდა ვიდგეთ, იქნება ეს 5 ივლისი, 17 მაისი თუ სხვა თარიღები.

ქამინგაუთი პირველად მეგობართან, ლევან სუთიძესთან გავაკეთე. ძალიან ბევრი საერთო გვქონდა, მართლა ყველაზე ახლობელი ადამიანი იყო და დღემდე არის, მიუხედავად იმისა, რომ დღეს მე და ის სრულიად განსხვავებულ პოლიტიკურ პოზიციებზე ვართ. ჩემთვის დღემდე მართლა ძმასავით არის, რომელთან ერთადაც გავიზარდე. მინდოდა, ის ყოფილიყო პირველი, ვისაც ეს ცოდნა ექნებოდა ჩემ შესახებ. თვითონ ამაყი ადამიანია, შეიძლება არ აღიაროს, მაგრამ ჩემი მხრიდან ყოველთვის იყო ის, რომ I Always looked up to him, მნიშვნელოვანი იყო, რას მეტყოდა, რას მირჩევდა. დღემდე ასე ვარ სხვათა შორის, როცა ვხვდები ხოლმე, რომ რაღაც ჩიხში შევდივარ, მას ვეკითხები აზრს. მართალია, ეს ყველაფერი ჩემი დაცინვით მთავრდება, მაგრამ მაინც (იცინის).

ოჯახსაც თავად ვუთხარი. მყავს დედა, მამა და და, რომელიც ჩემი დაბადებიდან 9 წლის მერე გაჩნდა და რომელიც ძალიან მიყვარს. გამიმართლა, რომ ძალიან დიდი მხარდაჭერა მაქვს ოჯახისგან. დედაჩემი ძალიან აქტიურადაა ჩართული ბევრ რამეში, ის არ არის აქტივისტი, მაგრამ ყოველთვის საჯაროდ პოზიციონირებს, განსაკუთრებით, თუ უკრაინას ეხება საქმე. სულ აპროტესტებს რაღაცას. მამა უფრო მშვიდი ადამიანია და ჩუმად მიჭერს მხარს, თუ შეიძლება ასე ითქვას. ხოლო ჩემი და ყველაფერ იმაში არის ჩართული, რაშიც მე.

მჯერა, რომ ის პრივილეგიები, რაც მაქვს, როგორც აქტივისტს და როგორც ადამიანს, არის იმის დამსახურება, რომ ჩემი ოჯახი ყოველთვის მხარს მიჭერდა. არ ვგულისხმობ მხოლოდ იდენტობის გამო მხარდაჭერას. ოჯახის ფინანსების მთავარი პრიორიტეტი ყოველთვის იყო ჩემი განათლება და ეს ძალიან ბევრს ნიშნავდა, ბავშვობიდან ვსწავლობდი ფრანგულს, ინგლისურს, რუსულს და სამივე ამ ენას დღემდე ვიყენებ საქმიანობაში. 90-იან წლებზე ვსაუბრობთ, პერიოდზე, როცა სახლში ნავთის “კერასინკით” ვთბებოდით, მაგრამ ჩემი მშობლები ყველაფერს აკეთებდნენ, რომ მაგალითად, ცურვაზე მევლო. და ეს ძალიან მნიშვნელოვანია, რადგან ჩვენთან რომ მოდიან ბენეფიციარები, ხშირად პრობლემები იმიტომ აქვთ, რომ მშობლებმა მათი მხარდაჭერა ადრეულ ასაკში შეწყვიტეს.

საჭიროა პოლიტიკურად ძლიერი ლგბტქი თემი, რაზეც ყველამ ერთად უნდა ვიზრუნოთ — ჩვენ უნდა ვიცოდეთ, რა გვინდა. არ არის საკმარისი უბრალოდ გეი ვარ და დროშა მინდა ვიქნიო. რას ვითხოვთ?

ეს მხარდაჭერა რომ არ მქონოდა, დიდი ალბათობით, საერთოდ სხვანაირად წავიდოდა ჩემი ცხოვრება. ზოგადად, ყოველთვის, როცა რაღაცას მივაღწევ, მშობლებს მადლობას ვუხდი ამის გამო, მიუხედავად იმისა, რომ ძალიან დამოუკიდებელი ადამიანი ვიყავი და პირველი სამსახური 19 წლის ასაკში მქონდა.

ეკლესია

ჩემს ცხოვრებას ორ ნაწილად ვყოფ ხოლმე — ეკლესიაში ყოფნის პერიოდი და ცხოვრება წამოსვლის შემდეგ. ძირეული განსხვავება კი არის ის, რომ მაშინ მჯეროდა ქრისტეს მკვდრეთით აღდგომის და დღეს აღარ.

ჩემი მაშინდელი რწმენა ალბათ სკოლამაც განაპირობა. დამრიგებლები იყვნენ ღრმად მორწმუნე ქალები, რომლებიც რელიგიას თავს გვახვევდნენ, მაგალითად, “მამაო ჩვენოს” ვკითხულობდით ხშირად და ა.შ. ძალიან მიყვარს ფენტეზი და ბავშვობაში რელიგიასაც ვუყურებდი ისე, როგორც ამ ჟანრის წიგნებსა თუ ფილმებს: მასწავლებლები გვიყვებოდნენ, მაგალითად, ანტიქრისტეს ბეჭედზე, სერაფიმე საროველზე, დათვებს რომ ელაპარაკებოდა სადღაც ტყეში და ძალიან მომწონდა ეს ყველაფერი. მერე, როცა გავიზარდე, დავინტერესდი უშუალოდ რელიგიით, შევისწავლე და გულწრფელად მჯეროდა.

5 წლის განმავლობაში ვიყავი სტიქაროსანი. ჩემი მშობლები რელიგიურები არ არიან, მაგრამ მე ვიყავი. თუ სხვებს მშობლები ეჩხუბებიან “ცოლი მოიყვანე”, ჩემთან ჩხუბი იყო “მღვდელი არ გახდე”.

აქამდე ამაზე არ მიფიქრია, რა როლი ჰქონდა ამ ყველაფერს ჩემს ცხოვრებაში. სულ ვამბობ, რომ ქართული ეკლესია არის მედალი, რომელსაც ორი მხარე არ აქვს, მხოლოდ ბოროტებაა. მიუხედავად ამისა, მგონია, რომ ჩემს განვითარებაში დიდი როლი ითამაშა. მათ შორის იმის გამოც, რომ როცა გამიჩნდა პროტესტი და დავიწყე ალტერნატივის ძებნა.

მაშინ დავდიოდი კავკასიურ სახლში, სადაც ტარდებოდა ლექციები რელიგიურ საკითხებზე, მათ შორის, ე.წ. ლიბერალი მორწმუნეების მიერ, რომლებიც ეკლესიისთვის ძალიან მიუღებელნი იყვნენ. ეს იყო ინტელექტუალური რესურსი მქონე ხალხი, რომელთა ნაწილთან დღემდე მაქვს ურთიერთობა და დიდ პატივს ვცემ. იქ გავიცანი ბასილ კობახიძე, რომელმაც ძალიან ბევრი წიგნი მაჩუქა, იმდენი, რომ არ ვიცოდი, ტაქსიში როგორ ჩამედო. მთელი ზაფხული იმ წიგნებს ვკითხულობდი და ჩემს ხედვებში მაშინ ძალიან ბევრი რამ რადიკალურად შეიცვალა. 17-18 წლის ვიქნებოდი, როცა მივხვდი, რომ სხვა რაღაც უნდა მეპოვა ცხოვრებაში. მალევე მივედი ფონდ ინკლუზივში.

მეორე მხრივ, დღემდე ძალიან ვაფასებ ამ ყველაფერს, მაგალითად, პავლე მოციქული — მიუხედავად იმისა, რომ იდეოლოგიურად სრული წინააღმდეგობა მაქვს მასთან, ძალიან საინტერესო ფიგურა მგონია ევროპის ისტორიაში, რადგან, მინიმუმ, ტოლერანტობისა და მრავალფეროვნების იდეა ეკუთვნის ამ კაცს. ესთეტიკურად ქრისტიანობა დღემდე ძალიან მომწონს, სხვა რელიგიებზე იმავეს ვერ ვიტყოდი, ბუდიზმის გარდა, რომელიც ალბათ უფრო ფილოსოფიაა, ვიდრე რელიგია.

აქტივიზმი

2008 წელს მე და ჩემი მეგობარი მივედით ფონდ ინკლუზივში. ეს იყო პირველი ლგბტ ორგანიზაცია საქართველოში. იქ ბევრ რამეში ვიყავი მოხალისეობრივად ჩართული, მათ შორის, თემის წევრების შეხვედრები, რომელიც პარასკევობით იმართებოდა ხოლმე და ძალიან ბევრი ადამიანისთვის იყო ერთადერთი სივრცე, სადაც შეგვეძლო შეკრება და კარგი დროის გატარება. მაშინ 18 წლის ვიყავი.

ინკლუზივის მთელი ხიბლი იყო იმაში, რაც დღეს დავკარგეთ და რაც ბუნებრივია, რომ დაიკარგებოდა — პარასკევ დღეს ველოდებოდით, რადგან ვიცოდით, რომ დაგვხვდებოდა ძალიან საინტერესო ადამიანის ერთსაათიანი მოხსენება ან დისკუსია და მერე ძალიან კარგი ღონისძიება, სადაც გვექნებოდა გართობის, ერთმანეთთან საუბრის საშუალება. მოდიოდნენ ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის პროფესორები და საუბრობდნენ საინტერესო თემებზე, იმართებოდა კინოჩვენებები და ოთახი სულ სავსე იყო. რაღაცნაირი სული ჰქონდა ამ ყველაფერს, რომელიც, სამწუხაროდ, ვერცერთმა არასამთავრობო ორგანიზაციამ და მეტიც, დიდმა გეი ფართებმაც ვერ შევინარჩუნეთ. თუმცა უნდა გვახსოვდეს, რომ მაშინ ეს ხდებოდა იმის ხარჯზე, რომ იმ ადამიანების უმრავლესობა, ვინც იქ დავდიოდით, ვმალავდით იდენტობასა და ორიენტაციას.

შემდეგ იყო ორგანიზაცია იდენტობა, სადაც ასევე მოხალისეობრივად ვიყავი ჩართული. 2011 წელს კი მე და ჩემმა მეგობრებმა გადავწყვიტეთ, შეგვექმნა მეორე ორგანიზაცია, რომელიც იქნებოდა უფრო მეტად სათემო, ლგბტ საქართველო (მომავალში თანასწორობის მოძრაობა). დირექტორი იყო დავით მიხეილ შუბლაძე. იმდენად პატარა ორგანიზაცია იყო, რომ მახსოვს, მასთან ვიყავით სახლში, ერთოთახიან ბინაში და შევკეტეთ სამზარეულოში, გამგეობის სხდომისას ინტერესთა კონფლიქტი რომ არ ყოფილიყო. მაშინ ვინმეს რომ ეთქვა, რომ 11 წლის შემდეგ ეს ორგანიზაცია იქნებოდა არამხოლოდ საქართველოში, არამედ რეგიონში ყველაზე დიდი, ამდენი სერვისით, ალბათ ვერ დავიჯერებდი.

მალე იდენტობაში მოხდა ბევრი სამწუხარო რამ. 2016 წელს იყო ძლიერი ორგანიზაციის საჭიროება, რადგან თემი იზრდებოდა. ამას ემთხვევა ის პერიოდი, როდესაც მე და ჩემმა მეგობრებმა გადავწყვიტეთ პირველი ქვიარ ფართების სერიის, ჰორუმ ნაითსის დაწყება. უცებ ხალხი გაჩნდა თითქოს არსაიდან, თითქოს ყველა იმალებოდა, ან ჩვენ გვეგონა, რომ იმალებოდნენ, მაგრამ პირველ ღონისძიებაზე მოვიდა 1000 ადამიანი. ეს იყო ძალიან დიდი პასუხისმგებლობა და ძალიან დიდი შოკიც. თანასწორობის მოძრაობა იყო პასუხი მოთხოვნაზე — თემი არსებობს, ამ ხალხს აქვს გამოწვევები, სჭირდებათ სერვისი და რას აკეთებ შენ, როგორც აქტივისტი? გადავწყვიტეთ, რომ მაქსიმუმი გაგვეკეთებინა, რათა ამ ადამიანებისთვის ჩვენი კომპეტენციიდან გამომდინარე მიგვეწოდებინა ის, რაც უნდოდათ.

“საჭიროა პოლიტიკურად ძლიერი ლგბტქი თემი”

ჰომოფობიის დასამარცხებლად საჭოროა, სახელმწიფოს ჰქონდეს ნება. როცა სახელმწიფოს აქვს ნება, მას გააჩნია ყველა ის ინსტრუმენტი, რითაც შეუძლია წარმატებებს მიაღწიოს. დღეს, სამწუხაროდ, ეკლესია და ხელისუფლება ვალსს ცეკვავენ, რაც გამორიცხავს იმას, რომ სახელმწიფოს ეს ნება უახლოეს მომავალში ექნება. ჩვენ ყველაფერი უნდა გავაკეთოთ, რომ მივახვედროთ ხელისუფლება — შეიძლება არ უნდოდეთ, მაგრამ ვალდებულება აქვთ და მინიმუმი მაინც უნდა გააკეთონ.

მნიშვნელოვანია ხალხის დასაქმებაც. ადამიანს არ უნდა ეცალოს, რომ 17 მაისს, პარასკევ დღეს გამოვიდეს რუსთაველზე ვიღაცის საცემად.

ამ წლების მანძილზე, ყველა ფრუსტრაციას მოჰყვებოდა ძალიან დიდი ზრდა და ამ ყველაფრის მერე უფრო ძლიერები ვართ. ერთადერთი, რაც მაშინებს, არის ის, რომ ხალხი მიდის საქართველოდან. მალე აქტივიზმი გახდება ძალიან რთული.

სახელმწიფომ უნდა გააცნობიეროს, რომ ის, რასაც ვაკეთებთ არასამთავრობო ორგანიზაციები, არის მათი პასუხისმგებლობა, იქნება ეს ნორმალური ჯანდაცვა, ნორმალური სამართლებრივი სივრცე თუ სხვა. უბრალოდ შეუძლებელია, რომ მოქალაქეები იყვნენ არასამთავრობო ორგანიზაციების იმედად, კოვიდის დროს რჩებოდნენ ქუჩაში და ორგანიზაციებისთვის მიმართვა უწევდეთ, რომ იქნებ რამე ვუშველოთ. მიუხედავად იმისა, რომ მეამაყება ეს ორგანიზაცია, შვილივით არის ჩემთვის და ყველა ის აქტივობა, რასაც ვაკეთებთ, უმნიშვნელოვანესია, იმედს ვიტოვებ, რომ ერთ დღეს აღარ იქნება საჭირო, ადამიანები იყვნენ ჩვენს იმედად.

გარდა ამისა, საჭიროა პოლიტიკურად ძლიერი ლგბტქი თემი, რაზეც ყველამ ერთად უნდა ვიზრუნოთ — ჩვენ უნდა ვიცოდეთ, რა გვინდა. არ არის საკმარისი უბრალოდ გეი ვარ და დროშა მინდა ვიქნიო. რას ვითხოვთ? ამიტომ მგონია, რომ პირველ რიგში სამუშაოა სწორედ თემის გაძლიერებაზე.

ძლიერი თემი თუ არ გეყოლება, აქტივიზმზე საუბარი შეუძლებელია — დავრჩებით ის პრივილეგირებული ადამიანები, რომლებსაც, საბედნიეროდ, გვქონდა მხარდაჭერა ან ადამიანები, რომლებსაც სხვა გზა აღარ დარჩათ. ძლიერ თემს სჭირდება კარგი ეკონომიკური და სოციალური მდგომარეობა.

დაპირისპირება თემში

ამაში ქართველები არ ვართ განსაკუთრებულები, ყველა ქვეყანაში არსებობს ასეთი გამოცდილება, ორგანიზაციებს აქვთ განსხვავებული ხედვები. მეორე მხრივ, ბევრი პიროვნული პრობლემაც იყო, ეს კონფლიქტები არ ეფუძნებოდა სუფთად იდეოლოგიურ დაპირისპირებას. ეს პიროვნული რაღაცები, სამწუხაროდ, დღემდე არ არის გადალახული, მე თვითონაც ამ ყველაფრის ნაწილი ვარ. ალბათ მეტი დროა საჭირო.

ჩვენი გვაქვს პრინციპი “არ ავნო” და ყოველთვის გამოვდივართ თემის წევრების ინტერესებიდან, რადგან სათემო ორგანიზაცია ვართ. მესმის, რომ ვიღაცას შეიძლება რაღაცის გაკეთება მოუნდეს, მაგრამ ჩვენთვის პრიორიტეტული არის ვიცოდეთ, რომ ეს თემის სურვილია და არა რამდენიმე კერძო ადამიანის. თუმცა ეს კერძო ადამიანებიც თემის წევრები არიან და ამიტომ, იდეოლოგიური განსხვავებების მიუხედავად, ჩვენი პოზიცია არასდროს ყოფილა ისეთი, რომ სხვა ორგანიზაციებისთვის რამეში ხელი შეგვეშალა. სხვა საკითხია, რამდენად ჩავერთვებით რაღაცაში.

გამიჭირდება ვთქვა, რა და როგორ იქნება მომავალში, კონტექსტი იცვლება. ერთი წლის წინ საერთოდ სხვა პოლიტიკური კონტექსტი იყო, დღეს სულ სხვაა. მე რისიც მჯერა, არის ის, რომ მიუხედავად გახლეჩისა, როგორიც, მაგალითად, 2018 წელს მოხდა, მე ამ პროცესს ცალსახად ნეგატიურად არ შევაფასებდი. აქტივიზმი გადახალისდა. უმჯობესია, იყოს ბევრი ორგანიზაცია, ბევრი ხედვა და სტრატეგია, უბრალოდ, აუცილებლად უნდა გვესმოდეს, რომ მტერი არის ერთი. შესაბამისად, როგორი განსხვავებული პოზიციებიც არ უნდა გვქონდეს, არის მომენტები, როცა ყველა ერთად უნდა ვიდგეთ, იქნება ეს 5 ივლისი, 17 მაისი თუ სხვა თარიღები. ჩემი პოზიციიდან გამომდინარე, იმედს ვიტოვებ, რომ ეს ყველაფერი ასე არ დარჩება და ამ კონფლიქტების მოგვარებაში წინსვლა გვექნება.

2008 წლიდან დღემდე

2008 წელთან შედარებით, დღეს თემი არის უფრო დიდი. 2013 წელს ვიყავით მაქსიმუმ 30 დაქამინგაუთებული ადამიანი, ალბათ მაგდენიც არა. დღეს, როცა ვლაპარაკობთ ქვიარ თემზე, ვლაპარაკობთ ათასობით ადამიანზე, რომლებიც სხვადასხვა კუთხით არიან ჩართულები თემის გაძლიერების პროცესში, მათ შორის, გასართობ სივრცეებში, რაც საკულტოდ იქცა.

დღეს ქალაქში 5 ქვიარ სივრცეა, 6-მდე არასამთავრობო ორგანიზაცია ვმუშაობთ, თემის წევრებისთვის უფასოდაა ხელმისაწვდომი სერვისები, რომლებიც, როგორც წესი, ძვირია ხოლმე. სამწუხაროდ, ამ ყველაფერს დასჭირდა მრავალწლიანი ბრძოლა, რამაც იმსხვერპლა ბევრი აქტივისტის ფსიქიკური ჯანმრთელობა, რადგან მონსტრს ვეჭიდავებით.

ამ წლების მანძილზე, ყველა ფრუსტრაციას მოჰყვებოდა ძალიან დიდი ზრდა და ამ ყველაფრის მერე უფრო ძლიერები ვართ. ერთადერთი, რაც მაშინებს, არის ის, რომ ხალხი მიდის საქართველოდან. მალე აქტივიზმი გახდება ძალიან რთული, რადგან აქტივისტები წასულები არიან.

რაც ჩემთვის ყველაზე მნიშვნელოვანი და საამაყოა, ლგბტქი ადამიანები რაღაცნაირად გავხდით სამოქალაქო საზოგადოების ძალიან მნიშვნელოვანი ნაწილი.

ახლა გვაქვს ფუფუნება, საჯარო დისკუსიები მოვაწყოთ ტერმინოლოგიაზე და ვიმსჯელოთ, რამდენი ფერი უნდა იყოს დროშაზე. ეს ნიშნავს, რომ რაღაცები არის უკეთესად. ამასთან, მგონია, რომ გაცილებით მეტი რამ და უფრო სწრაფად ამ ქვეყანაში მოხდება TikTok-ის დამსახურებით, ვიდრე ჩვენ მოვახერხეთ წლების მანძილზე.

მე ვარ ეთო არსანიძე, 34 წლის, სამოქალაქო აქტივისტი და რაჭის სათემო ორგანიზაციის დამფუძნებელი. ვცხოვრობ რაჭაში, სოფელ კრიხში.

მიმაჩნია, რომ ვარ ადამიანი, ვისი იმედიც ამ რეგიონში შეიძლება ჰქონდეთ, განსაკუთრებით, ბავშვებს, ახალგაზრდებსა და ქალებს.

ბავშვობა

სტუდენტობის წლების გარდა, მთელი ცხოვრება რაჭაში მაქვს გატარებული. ქუთაისში ვსწავლობდი და 4 წელი იქ ვიყავი. ვფიქრობ, ჩემი ბავშვობა ისეთი იყო, როგორიც სოფელში მცხოვრები ნებისმიერი ახალგაზრდის. ზაფხული ხალისიანი და ხმაურიანი, რადგან თბილისიდან ბევრი ჩემი თანატოლი ჩამოდიოდა და ეს ბავშვობის ძალიან საინტერესო პერიოდად მახსენდება. სულ მაინტერესებდა, ზამთარს, რომელსაც ჩვენ უშუქობაში და დიდთოვლობაში ვატარებდით, როგორ ატარებდნენ ქალაქში მცხოვრები მოზარდები და ზაფხულობით ამ ცნობისმოყვარეობის შევსება შემეძლო. ტექნოლოგიები მაშინ ასეთი განვითარებული არ იყო, ამიტომ ჩვენი ძირითადი აქტივობები სიმინდის მოპარვით, მდინარეზე სიარულითა და თამაშით შემოიფარგლებოდა. ალბათ, ბავშვები ახლაც ასე ერთობიან, მაგრამ ახლანდელი დრო მაინც განსხვავებულია. ზაფხულის ნაწილი ძალიან მრავალფეროვნად და საინტერესოდ მახსენდება. უარყოფითი მოგონება, რაც ბავშვობასთან დაკავშირებით პირველი მომდის თავში, ზამთრის გრძელი ღამეებია, როდესაც შუქი არ გვქონდა და იძულებულები ვიყავით, ადრე დაგვეძინა. გათენებისას, თუ თოვლი ძალიან მაღალი არ იყო, სიცივეში სკოლამდე ფეხით მიწევდა სიარული.

ცხოვრება რაჭაში

დილით ძალიან ადრე ვიღვიძებ, ჩემი დისშვილი მიმყავს ბაღში და შემდეგ უკვე მუშაობას ვიწყებ. არ აქვს მნიშვნელობა კვირის რომელი დღეა, სამსახურში შაბათ-კვირასაც დავდივარ. თითქმის ყოველ დღე ვსეირნობ რაჭის სხვადასხვა ადგილას, ვიღებ ფოტოებს. ამას გარდა, ვმართავ ფეისბუქ ჯგუფს რაჭველები, რაც საკმაოდ შრომატევადი საქმეა და დღის რამდენიმე საათი მიაქვს. ჯგუფში შეუძლებელია არასანდო, გადაუმოწმებელ ინფორმაციას წააწყდე. ზაფხულობით უფრო ბევრი რამის გაკეთებას ვასწრებ — დღეც დიდია და შესაძლებლობაც.

წლების შემდეგ რაჭაში რა ცვლილებასაც ვხედავ, არის ის, რომ გლობალური დათბობიდან გამომდინარე, იმხელა თოვლი აღარ მოდის. ალბათ, ეს ფაქტი უფრო ცუდია, ვიდრე კარგი. ახლანდელი მოთხოვნილებები განსხვავებულია მაშინდელისგან. იმ დროს ელექტროენერგია გვინდოდა, ტელევიზორი რომ ჩაგვერთო. ინტერნეტიზაცია მაშინ არ არსებობდა. თუმცა, ახლაც, ზამთრის პირობებში დენი ხშირად ითიშება, ზოგიერთ სოფელში ნაკლები ხელმისაწვდომობაა ინტერნეტთან, ცუდ ამინდში ფაქტობრივად არ იჭერს, რის გარეშეც სწავლა და განვითარება წარმოუდგენელია. ეს ახალგაზრდების წინსვლას აფერხებს.

ფუნდამენტურ საჭიროებებზე რომ ვისაუბროთ, 2022 წელია და სოფლები ჯერ კიდევ არ არის გაზიფიცირებული, თანაც ისეთ რეგიონში, სადაც ზამთარი განსაკუთრებულად დაბალი ტემპერატურით ხასიათდება. საკმაოდ რთულია ამ დროს სახლის გათბობა, შეშის ღუმელს ყველა ოთახში ვერ დადგამ. რაც შეეხება გზებს, ჩემს ბავშვობაში თოვლს არ წმენდდნენ, მაშინ საჭიროებაც ნაკლები იყო. ბოლო წლებში ეს შედარებით მოწესრიგებულია.

აქტივიზმი

სიმართლე რომ ვთქვა, საერთოდ არ ვიცოდი, რომ შეიძლებოდა ყოფილიყო ასეთი „წოდება“ — სამოქალაქო აქტივისტი. ამის შესახებ რამდენიმე წლის წინ შევიტყვე, თუმცა აქტივისტი ყოველთვის ვიყავი, რადგან ჩემთვის ეს არის სასიკეთო ცვლილებებისკენ სწრაფვა, რაც სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია როგორც ჩემთვის, ასევე საზოგადოებისთვის. ეს არის ჩემთვის აქტივიზმი და არა მხოლოდ წინააღმდეგობა. რამდენიმე წლის წინ, რაღაცების ქაოსურად გაპროტესტების დრო აღარ იყო, საჭირო იყო მოქმედება. მაშინ მე და ჩემმა მეგობარმა პირველი პეტიცია შევქმენით — რეანომობილი რაჭას. სწორედ რეანომობილის არქონას აქ ბავშვის სიცოცხლე შეეწირა. ეს იყო პირველი რეალური პროტესტი, მთელს საქართველოს გავაგებინეთ ამის შესახებ. ხელმოწერები შევაგროვეთ და დაახლოებით ორ კვირაში რაჭას უკვე ჰყავდა საკუთარი რეანომობილი. მიუხედავად იმისა, რომ პროცესი ნეგატიური იყო, შედეგმა თავისი პოზიტივი მაინც მოიტანა. ხალხმაც გამოიჩინა ინიციატივა, მათგან დავინახე პროტესტის სურვილი და ამან მომცა ბიძგი, უფრო მეტი მეკეთებინა.

იმ პერიოდში, კერძო სექტორში ვმუშაობდი და ასე აქტიურად ვერ ვახერხებდი აქტივიზმში ჩართვას, მაგრამ მინიმალურს მაინც ვცდილობდი. ერთ დღესაც, გადავწყვიტე, რომ კერძო სექტორში მთელი ცხოვრების განმავლობაში ვერ ვიმუშავებდი, ბევრი დრო მეხარჯებოდა, როცა უფრო მეტი კარგი საქმის გაკეთება შემეძლო. ზუსტად ერთ დღეში მივიღე გადაწყვეტილება, რომ სამსახური უნდა დამეტოვებინა. სანამ კერძო სექტორიდან წამოვიდოდი, ჩემს თანამოაზრეებთან ერთად ორგანიზაცია უკვე შექმნილი მქონდა და პარალელურ რეჟიმში პატარ-პატარა აქტივობებს ვგეგმავდით, შემდეგ კი, მთლიანად ორგანიზაციის საქმეებში გადავეშვი.

ამბროლაური პატარა ქალაქია, ჩემი სოფელი კიდევ უფრო პატარა. ის, რომ შენ ითხოვ, რაღაცები უკეთესობისკენ შეიცვალოს, ხელისუფლებას აიძულო რაღაცები გააკეთოს, ზოგი ადამიანის ინტერესებს ეწინააღმდეგება. ვერ ვიტყვი, რომ აქტივიზმში ჩართვის გამო ვინმემ დამკარგა, თუმცა ყოფილა შემთხვევები და სიტუაციები, როდესაც ჩემთვის თავი აურიდებიათ. ასეთი დამოკიდებულების მოლოდინი მქონდა. შევიწროებისა და ზეწოლის მცდელობები ყოფილა, რაზეც ყველაზე მეტად დედაჩემი ღელავს და ნერვიულობს. შარშან, 5 ივლისის მოვლენების პერიოდში, ოფისის ფანჯარაზე ფურცელზე დახატული ლგბტქი დროშა გამოვაკარი, ამას მოჰყვა აგრესიული დამოკიდებულება სოციალურ ქსელში, გვემუქრებოდნენ ოფისის ფანჯრების ჩამტვრევით, თუ ჩვენი ნებით არ ჩამოვხსნიდით დროშას.

ჩემი აზრით, კარგად დაორგანიზებულ აქტივიზმს შეუძლია იმაზე მეტი, ვიდრე წამყვან პოლიტიკურ პარტიებს. ორგანიზების გარდა, ამას ჭკუა და ხალხის ნდობა სჭირდება. ჩემი ამჟამინდელი მიზანია, სოფელში მცხოვრები ახალგაზრდა ქალები გახდნენ მნიშვნელოვანი ფიგურები ნებისმიერი სამთავრობო უწყებისთვის, იყვნენ პრიორიტეტები. ჩემთვის მნიშვნელოვანია, ვცხოვრობდეთ ისეთ ქვეყანაში, სადაც ყოველდღიურ საფრთხეს არ ვიგრძნობთ, რადგან მთაში ცხოვრება სტრესული და რთულია. ის, რომ თავისუფალი აზრის გამო შეიძლება შეგავიწროონ და იძალადონ კიდეც, საკმაოდ დამთრგუნველია. რა თქმა უნდა, ეს მე ვერ მაშინებს, მაგრამ არსებობენ ადამიანები, რომლებიც ამას უშინდებიან. მინდა ჩემს ქვეყანაში უსაფრთხოების განცდა მქონდეს.

ნეგატიური ამბების შემდეგ აქტივიზმში დარჩენაში სამოქალაქო საზოგადოების მხარდაჭერა მეხმარებოდა. ნებისმიერ სიტუაციაში, როდესაც რაღაც ფაქტი გამისაჯაროებია, მხარდაჭერა მიგრძნია. ეს ყოველ ჯერზე ძალას მაძლევს, ვგრძნობ, რომ მარტო არ ვარ. შეიძლება რაჭაში ბევრი მხარდამჭერი არ მყავდეს, მაგრამ საქართველოს მასშტაბით უფრო მეტი გულშემატკივარი მყავს და ის, რაზეც ხმამაღლა ვსაუბრობ, მგონია, რომ სწორია.

რაჭის სათემო ორგანიზაცია

რაჭის სათემო ორგანიზაცია 2020 წლის იანვარში შეიქმნა და 15 ადამიანს გვაერთიანებდა. მთავარი იდეა იყო ის, რომ ორგანიზებულად გვემუშავა რაჭის განვითარებაზე და პოზიტიური პროცესები დაგვეძრა. წინ წამოგვეწია ისეთი თემები, როგორიცაა ტრანსპორტის, ინტერნეტიზაციის პრობლემა; შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირების უფლებები; ქალების ჩართულობის გაზრდა; ეკოლოგია და მწვანე მიმართულება.

იყო საკითხები, რომლებზეც სამეგობრო წრეებში ვსაუბრობდით, მაგრამ ასეთი სახე და იურიდიული ფორმა არ ჰქონია. იურიდიული ფორმა იძლევა იმის შესაძლებლობას, რომ უფრო ანგარიშგასაწევი ძალა გახდე, ვიდრე ცალკე მდგომი ადამიანი. რაღაც მომენტში შეიძლება ეთო არსანიძემ უფრო მეტი გააკეთოს, ვიდრე ორგანიზაციამ, მაგრამ ორგანიზაციას მაინც სხვანაირი წონა აქვს.

თავდაპირველად, 15 ახალგაზრდა ვიყავით, მაგრამ ახლა აქტიური წევრების რაოდენობა შემცირებულია. ორგანიზაციაში 4 ადამიანია დასაქმებული. ამ პროექტის გაკეთებაში მხარი მთის ამბებმა დაგვიჭირა. მალევე წამოვიწყეთ კამპანიები ახალგაზრდა ფერმერის მხარდასაჭერად, ონი-ამბროლაურის საგზაო ტრანსპორტის დანიშვნის მოთხოვნით. ევროკავშირის მხარდაჭერით ვახორციელებთ პროექტს — ქალების ძალა ინკლუზიისთვის, რომელიც მეორე წელია მიმდინარეობს; ვმუშაობთ მწვანე მიმართულებაზეც — ვართ ერთ-ერთი თანაავტორი ვიცავთ რაჭას კამპანიის, რომელიც გულისხმობს დაცული ტერიტორიების პოპულარიზაციას რეგიონში, ხალხში ცნობიერების გაზრდას იმასთან დაკავშირებით, თუ რა სიკეთეები მოაქვს დაცულ ტერიტორიებს.

გარდა ამისა, ორგანიზაცია მხარს უჭერს კულტურულ ღონისძიებებსაც, მათ შორის, ერთ-ერთი კინოჩვენებების მოწყობაა. დაარსებული გვაქვს Cinema Club in Racha, რომელიც 2020 წლის ოქტომბერში შეიქმნა. ყოველ ოთხშაბათს გვქონდა ფილმის ჩვენება სხვადასხვა სეგმენტისთვის. როცა შემოდგომაზე გაუსაძლისი ზამთრის მოახლოება ვიგრძენით, სწორედ მაშინ გაჩნდა ამ კლუბის მოწყობის იდეა, რომელსაც ამ ეტაპზე იურიდიული სახე არ აქვს. პერიოდულად, ბავშვებისთვის ვაწყობთ განსაკუთრებულ ჩვენებებს, მაგრამ ძირითადად, დოკუმენტურ ფილმებს ვაჩვენებთ, რასაც საინტერესო დისკუსიები ახლავს თან.

“ჩვენი ბრძოლა უნდა იყოს ყველას ბრძოლა”

დაცული სივრცის შესაქმნელად საჭიროა მხარდაჭერა სახელმწიფო ინსტიტუციებისგან. ქვეყანაში არის დაუსჯელობის სინდრომი. ადამიანები არ ისჯებიან თავიანთი ჩადენილი დანაშაულების გამო, ან ისჯებიან არასაკმარისად, რაც ქმნის განწყობას, რომ თუკი სხვაც ჩაიდენს დანაშაულს, არც ის დაისჯება. ამიტომ, პირველ რიგში, სამართალდამცავი უწყებების მხარდაჭერაა მნიშვნელოვანი.

იდეალურ გარემოზე არ ვფიქრობ, ვფიქრობ ოდნავ უკეთეს გარემოზე, რადგან იდეალურობას ძალიან ბევრი ბარიერი გვაშორებს. ისეთ გარემოში ვიცხოვრებდი, სადაც ადამიანებს ერთმანეთი უყვართ და მინიმუმ, არ ეზიზღებათ, თუნდაც მათი განსხვავებული აზრების, შეხედულებების, ცხოვრების წესის, რელიგიის, სექსუალური ორიენტაციის გამო.

წლების შემდეგ ტერიტორიულად მინდა ისევ იქ ვიყო, სადაც ვარ. რაჭა-ლეჩხუმ-ზემო სვანეთში მქონდეს ყველაზე ძლიერი ფემინისტური ორგანიზაცია, ვიყო მისი ხელმძღვანელი და მქონდეს პატარ-პატარა ფილიალების გახსნის შესაძლებლობა სხვადასხვა ქალაქსა და სოფელში. რაც ყველაზე მეტად მაშინებს, არის ის, რომ არ მომიწიოს ქვეყნის დატოვება და საზღვარგარეთ წასვლა. ალბათ ვინმე იმასაც იტყვის, თუ არ გინდა, არ წახვიდეო, მაგრამ გარდა იმისა, რომ აქტივიზმში ხარ და უკეთესობისთვის იბრძვი, პირადი საჭიროებებიც გაქვს. ამ ბოლო დროს ჩემი სამეგობროდან იმდენი ადამიანი გავაცილე, ეს მაშინებს.

არ უნდა დავიღალოთ, არ უნდა ჩავცვივდეთ ნიჰილიზმში. თუ გვინდა, რეალურად შევცვალოთ რაღაც, პრინციპებს არ უნდა ვუღალატოთ და ბოლომდე მივყვეთ. შეიძლება აქტივისტები სხვადასხვა მიმართულებით ვმუშაობდეთ — პოლიტიკური, მწვანე, ქვიარ მიმართულებით, მაგრამ საბოლოოდ ჯამში, ჩვენი ბრძოლა უნდა იყოს ყველას ბრძოლა. არ უნდა გავიხლიჩოთ, რაც ჩვენს საზოგადოებას ახასიათებს. მთავარია, კონკრეტული მიზნებისთვის გავერთიანდეთ.